Rapport Nieuwe Geloofsgemeenschappen



Vergelijkbare documenten
RESULTATEN VAN DE ENQUETE 'GELOVEN IN BENNEKOM' - eerste wijk - Inleiding. Resultaten. 1. Kerklidmaatschap en kerkbezoek

Openingstijden Stadswinkels 2008

Resultaten online enquête Kennisknooppunt Stadslandbouw

Gemaakt door: Lysanne Wolbers Menno Akkerman Tessa Heijerman

Kerk Ik wens jullie vrede! Zoals de Vader mij heeft uitgezonden, zo zend ik jullie uit.

Jongerenparticipatie in Amersfoort

leren omgaan met Diversiteit In je gemeente

Onderzoek 32 graden bad de Warande

Naar een beleidsplan voor de PG Lemmer

herkenbaar en present

KLAAR VOOR DE TOEKOMST

Oase veelgestelde vragen:

Beleidsplan Protestantse Gemeente de Woldkerken te Schildwolde-Overschild-Hellum-Noordbroek

RESULTATEN VAN DE ENQUETE 'GELOVEN IN BENNEKOM' - vijfde wijk - Inleiding. Resultaten. 1. Kerklidmaatschap en kerkbezoek

Internetpanel Rijksdienst voor Ondernemend Nederland Resultaten peiling 30: Communicatie nieuw Gemeenschappelijk Landbouwbeleid

Wijkaanpak. bekendheid, betrokkenheid en communicatie

Vragenlijst voor de consultatieronde van de Utrechtse Stadssynode

Onderzoek Federatie van Diaconieën en Kerk in Actie naar toekomstgericht diaconaal beleid

De Grote (kleine) voic -poll

HET LEIDERDORPPANEL OVER...

Visie op de vorming van een Protestantse Gemeente in Woerden (PGW)

Evaluatie Back to Basics: De Nieuwe Koers

Alles is genade en Stel, ik zoek een kerk

ENQUETE-FORMULIER ALTERNATIEVEN PAROCHIEKERK

Resultaten onderzoek seksualiteit

Handreiking bij een spirituele zoektocht.

Hoofdstuk 8. Openbare Bibliotheek

Pinksteren? Iets met Pinkpop?

Zit de online burger wel online op u te wachten? Door: David Kok

Inhoud Voorwoord Steekproefsamenstelling Resultaten Conclusies

Fietsparkeren in Leiden

18 december Social Media Onderzoek. MKB Nederland

Verschillen in geloven. Over geloofsopvoeding als je verschillend gelooft. Mogelijkheden voor twee soorten bijeenkomsten

Analyse van de tien waarden voor een cultuuromslag in de parochie

RESULTATEN VAN DE ENQUETE 'GELOVEN IN BENNEKOM' - tweede wijk - Inleiding. Resultaten. 1. Kerklidmaatschap en kerkbezoek

Dienstverlening Amsterdam-Noord

WERKNEMERS EN ARBEIDSONGESCHIKTHEID

Klanttevredenheid consultatiebureaus Careyn

Onderzoek Inwonerspanel: Geinbeat (Cityplaza) Festival

Onze kerk en haar toekomst

21 februari 2016 ONLINE MET GOD. Voorganger: Ds.H.Bondt Begeleiding: Entheos / Els Cornelisse

Enquête Hengstdal: Lijsterbesstraat & Ahornstraat

JONGEREN IN GELDERLAND OVER

Uitkomsten peiling kennis en gedrag omtrent de belastingaangifte. Nibud, 2010

Vragenlijst nieuwe website PKN Schiedam

KERK EN CHRISTENVERVOLGING christenvervolging

Waar winkelen de inwoners van de gemeente Ede? Een onderzoek op basis van 304 winkelmomenten

[ENQUETE COMMUNICATIE]

Resultaat enquête parochieblad Pagina 1 van 8 Martha en Mariaparochie

Gemeente van onze Heer Jezus Christus, lieve mensen,

BELEIDSPLAN Gereformeerde Goede Herder Kerk Oldebroek

ANBI- gegevens van de diaconie behorende tot de Protestantse Kerk in Zwartebroek.

TuinHulp.com, Nieuwe Webservice voor Hoveniersbedrijven 2014

Wat vinden kijkers en luisteraars van de Omroep Organisatie Groningen?

Rapport Uitkomsten cao enquête Netwerkbedrijven WENb

Visie Gereformeerde Kerk Nijkerk Vastgesteld door de Grote Kerkenraad op.

Werk van barmhartigheid Wanneer heb ik U gezien

HC zd. 22 nr. 32. dia 1

Mens en Organisatie in het architectenbureau. Peiling juni 2013

SMART- Leerdoel Mathijs de Bok Emotion - RMM42

RESULTATEN VAN DE ENQUETE 'GELOVEN IN BENNEKOM' - vierde wijk - Inleiding. Resultaten. 1. Kerklidmaatschap en kerkbezoek

Rapportage enquête De ggz laat zich horen

ONDERNEMERS EN INTERNETPANEL OVER DE WINKELOPENINGSTIJDEN IN PURMEREND

LEER HEM KENNEN 27 bewaarexemplaar. Wijkgemeente Ichthus Noordwijk. Ds. F. van Roest zondag 26 april

Digitaal burgerpanel gemeente Noordwijkerhout

Aan alle jongeren in België

zondagmorgen 14 november 2010 Welkomkerk ds. W.H. Hendriks-Vogelaar

Hoofdstuk 6. Bezoek burgerzaken

Bereid de jongeren voor, rust ze toe en laat ze los voor bediening in hun gemeente, hun maatschappij en in de wereld in zijn geheel.

Nederlanders aan het woord

b98809f0f

Samenvatting van het meerjarenbeleidsplan

Twijfelonderzoek. uitgezet onder christelijke jongeren. door EO BEAM & Alpha - Youth. Twijfelonderzoek 1

Social media around the world Door: David Kok

wat is passend? naar aanleiding van Paulus brief aan de Kolossenzen wil ik dat uitwerken voor 4 categorieën vier kringen

alle volken Er staat geschreven dat de Messias zal lijden en sterven, maar dat hij op de derde dag zal opstaan uit de dood,

Internetpanel over de lokale media

Studies in Adventistische Geloofsverwoording

De hartslag van ons leven Beleidsplan

Onderzoek kanaalkeuze ZETgemeenten

Bespreken Zondag 26 en 27

Onderzoek Houten Jongeren en Wonen

Het Koffie Op De Zaak onderzoek. De ondernemer aan het woord over de koffie op zijn of haar kantoor

Identiteit, Visie & Missie.

Nieuwsbrief burgerpanel Overschie

De Bijbel open (30-11)

Missie Nederlands Gereformeerde Kerk Voorthuizen-Barneveld

God bestaat en Hij is belangrijk We hebben God nodig in ons leven Jezus: Zijn leven Jezus: Zijn dood Jezus: Zijn opstanding De Heilige Geest

Aan: Wijkkerkenraden Van: Algemene Kerkenraad Betreft: Discussienotitie beleidsplan Hervormd Dordrecht Datum: mei 2013

Honorering toezichthouders 2014

Die Jezus volbracht in zijn leven, toen hij in de wildernis leefde

Is jouw maand ook altijd iets te lang? Onderzoek Jongerenpanel Tilburg

Motieven 1: Een wereld

ENQUÊTE ENQUÊTE. De enquête is ook online in te vullen op:

opdat u ten volle zou kunnen begrijpen met alle heiligen, wat de breedte en lengte en diepte en hoogte is, en u de liefde van Christus zou kennen,

leerplandoelen derde cyclus 1 Dit overzicht lijst alle leerplandoelen van de derde cyclus op.

CLUBAANBOD EN TRAINING SAMEN HET GELOOF ONTDEKKEN EN VERDIEPEN

Monitor Volwaardige Arbeidsrelaties

Beleidsplan. Gapinge & Veere. Protestantse Gemeenten

Enquête gebruik RIS en tablets

Transcriptie:

Een blik op de nieuwe geloofsgemeenschap Natan Mulder Stagiair IKON Nieuwe Media

Inhoud pagina Vooraf 3 Samenvatting 4 Resultaten - opstartfase nieuwe geloofsgemeenschap 5 - stromingen en kerkgenootschappen 7 - de geloofsgemeenschap op internet 8 - voorlopige resultaten 9 Conclusies 11 Bijlagen - vragenlijst 12 2

Vooraf Aanleiding Ondanks (of misschien wel dankzij) de leegloop van kerken zijn er veel mensen op zoek naar manieren om christelijke gemeenschapsvorming nieuw leven in te blazen. Dit rapport is bedoeld om inzicht te bieden in de keuzes die nieuwe geloofsgemeenschappen maken. Onder meer op het gebied van keuze voor een doelgroep, het bepalen van doelstellingen en het gebruik van internet. Daarnaast gaat het in op de rol van overkoepelende kerkgenootschappen bij de totstandkoming van nieuwe geloofsgemeenschappen. Ook de voorlopige resultaten komen aan bod. Trekken nieuwe geloofsgemeenschappen bijvoorbeeld veel bezoekers? Lukt het hen om de doelgroep te bereiken? Doelgroep Onder de doelgroep van de enquête vallen direct betrokkenen van christelijke geloofsgemeenschappen die na 1 januari 2007 zijn gestart. Er is voor de term geloofsgemeenschappen gekozen, omdat dit iets meer omvattender is dan het woord gemeente of kerk. Er zijn immers ook groepen mensen die elkaar ontmoeten, maar geen op zichzelf staande gemeente zijn. Een geloofsgemeenschap bestaat uit een groep mensen die elkaar op regelmatige basis ontmoet om met het christelijke geloof bezig te zijn. Onder direct betrokkenen vallen voorgangers van de betreffende gemeenschap, gemeentestichters, pioniers, initiatiefnemers, projectleiders en mensen die op een andere manier verantwoordelijk zijn voor de geloofsgemeenschap. Doelstellingen De enquête heeft vier concrete doelstellingen: 1. Meer te weten komen over de opstartfase van een nieuwe geloofsgemeenschap. 2. De rol die een eventueel kerkgenootschap speelt binnen een nieuwe geloofsgemeenschap duidelijker maken. 3. Het gebruik van internet door nieuwe geloofsgemeenschappen beter inzichtelijk krijgen. 4. Erachter komen of nieuwe geloofsgemeenschappen ook onbereikte doelgroepen bereiken. Deelnemers In totaal hebben 45 direct betrokkenen van christelijke geloofsgemeenschappen die na 1 januari 2007 zijn gestart, de enquête volledig ingevuld. De deelnemende gemeenschappen zijn globaal onder te verdelen in diverse stromingen binnen het christelijk geloof. Te weten: evangelisch/pinkster (18), PKN (17), orthodox gereformeerden (4), Rooms-katholiek (1) en 5 zijn duidelijk interkerkelijk. Opzet onderzoek Via kerkgenootschappen en diverse oproepen via sociale media zijn er zoveel mogelijk nieuwe initiatieven verzameld. Uiteindelijk heeft dit geresulteerd in een lijst met 108 christelijke geloofsgemeenschappen die na 1 januari 2007 zijn gestart. De direct betrokkenen van deze gemeenschappen zijn allemaal persoonlijk benaderd via een e-mail om mee te doen aan het onderzoek. De keuzevragen zijn automatisch verwerkt. De open vragen zijn handmatig geanalyseerd. Er is voor de enquête geen diepgravende literatuurstudie gedaan, waardoor dit onderzoek vooral moet worden gezien als een peiling die inzicht geeft in de manier waarop nieuwe geloofsgemeenschappen te werk gaan. Opzet vragenlijst Na intern overleg is de definitieve vragenlijst vastgesteld. De vragenlijst bestaat uit een mix van in totaal 28 gesloten en open vragen. De open vragen zijn bewust gekozen om respondenten de ruimte te geven hun geloofsgemeenschap te duiden. Representativiteit Van de 108 benaderde geloofsgemeenschappen bleken er 101 binnen de kaders van het onderzoek te vallen. Sommige van de 108 gemeenschappen waren net voor 1 januari 2007 gestart, of hebben het slechts minimale wijzigingen doorgevoerd in een al bestaande geloofsgemeenschap. Van de 101 geloofsgemeenschappen zijn er 45 die de vragenlijst volledig hebben ingevuld. Een percentage van 44,5%. 3

Samenvatting Zoals het christelijk landschap in Nederland heel divers is, zo is dit ook het geval voor de nieuwe geloofsgemeenschappen. Sinds 2007 zijn er in Nederland veel nieuwe geloofsgemeenschappen gestart. Ik heb er 101 kunnen vinden die binnen de kaders van het onderzoek vallen. Dit is echter onmogelijk een volledig beeld van de werkelijkheid, omdat gemeenschappen die niet onder een bepaald kerkgenootschap vallen en bijvoorbeeld ook geen website hebben, lastig te traceren zijn. Sommige geloofsgemeenschappen zijn duidelijk anders dan veel bestaande gemeenten, doordat ze bijvoorbeeld een andere, meer maatschappelijke, rol op zich nemen. Meer dan de helft (58%) van de geloofsgemeenschappen is gestart met als doel om een nieuwe doelgroep te bereiken. Die doelgroep betreft in 40% van de gevallen de mensen in de buurt waar de geloofsgemeenschap zich bevindt. Contact probeert men vooral te krijgen en behouden door middel van (al dan niet zelf opgezette) activiteiten, persoonlijk contact, vieringen en diverse vormen van (nieuwe) media. Bij de gemeenschappen die meer dan honderd bezoekers verwelkomen per bijeenkomst of viering, wordt vooral veel gebruik gemaakt van verschillende media om in contact te komen met de doelgroep. Over het algemeen blijken de nieuwe geloofsgemeenschappen veelal te bestaan uit relatief kleine groepen mensen. Meer dan de helft van de 45 geloofsgemeenschappen verwelkomt per bijeenkomst of viering minder dan vijftig bezoekers. Het aantal bezoekers wordt echter lang niet door alle gemeenschappen belangrijk gevonden. De doelgroep wordt in de meeste gevallen redelijk goed bereikt: voor iets meer dan een derde van de geloofsgemeenschappen geldt dat meer dan 75% van het totale aantal bezoekers tot de originele doelgroep behoort. Het bereiken van mensen zonder een kerkelijke achtergrond blijkt voor de gemiddelde nieuwe geloofsgemeenschap een stuk lastiger. Van slechts 2% van de gemeenschappen bestaan de bezoekers voor meer dan 75% uit mensen zonder een kerkelijke achtergrond. Bij 64% is dat aantal minder dan 25% van het totaal, maar als dat geen doel is om niet-kerkelijken te bereiken, kun je dat de betreffende geloofsgemeenschappen nauwelijks kwalijk nemen. De nieuwe geloofsgemeenschappen maken over het algemeen goed gebruik van wat het internet hen kan bieden, al zijn er nog altijd gemeenschappen die zich helemaal niet op het wereldwijde web bevinden. 84% van de geloofsgemeenschappen beschikt over een eigen website. Deze wordt vooral gebruikt om bezoekers van informatie te voorzien over de geloofsgemeenschap. Het aantal bezoekers van die websites varieert van 30 tot en met 8000 per maand, het aantal views van 150 tot 13800. Logischerwijs worden sociale media ten opzichte van websites vaker gebruikt om interactie met de doelgroep te bevorderen. De rol die kerkgenootschappen op zich nemen, is niet heel goed naar voren gekomen. Het had zinvol geweest om daar nog een vervolgvraag over te stellen. Bijvoorbeeld over de tevredenheid van de steun, of wat de steun die geloofsgemeenschappen al dan niet krijgen precies inhoudt. De meeste gemeenschappen (69%) zijn wel volledig of voor een groot deel gebaseerd op die van het overkoepelende genootschap. De goed bezochte geloofsgemeenschap Goed bezochte nieuwe geloofsgemeenschappen (meer dan honderd bezoekers per viering of bijeenkomst) zijn binnen diverse stromingen aanwezig. Het zou dus zo kunnen zijn dat de mate van succes eerder van de gemeenschap zelf afhangt, dan van het kerkgenootschap of de christelijke stroming waartoe de gemeenschap behoort. Bovendien heeft niet iedere gemeenschap als doel zo veel mogelijk bezoekers te trekken. De helft van de goed bezochte geloofsgemeenschappen vindt het niet of totaal niet belangrijk dat leden of bezoekers in God en het verlossingswerk van Jezus Christus (gaan) geloven. Opvallend, want van het totaal geeft slechts 13% aan dit niet of totaal niet belangrijk te vinden. Bij goedbezochte gemeenschappen is dit dus veel vaker het geval. Zij richten zich met name op mensen die in een andere kerk/gemeente geen aansluiting weten te vinden. Dit zijn in de meeste gevallen mensen die zoeken naar zingeving, maar ook anderstaligen en mensen in Vinexwijken. Ze maken voornamelijk contact met de doelgroep door middel van diverse vormen van media (kranten, websites, flyers, sociale media) en in mindere mate middels persoonlijk contact. De geloofsgemeenschappen hebben goed geformuleerde doelen, maar er is niet echt een gemeenschappelijk doel te herkennen. 4

Resultaten De resultaten worden per doelstelling onder de loep genomen. In de volgorde zoals ze onder het kopje doelstellingen te lezen zijn. Opstartfase geloofsgemeenschap In totaal zijn er in een tijdsbestek van een maand 101 geloofsgemeenschappen gevonden die binnen het kader van dit onderzoek passen en dus zijn gestart na 1 januari 2007. Dit is onmogelijk een volledig beeld van de werkelijkheid. De verwachting is dat dit er meer zijn. Gemeenschappen die niet onder een bepaald kerkgenootschap vallen en bijvoorbeeld ook geen website hebben, zijn lastig te traceren. Daarnaast bestaan er ook diverse projecten die nog in een voorbereidende fase zijn, waardoor er nog nauwelijks sprake kan zijn van een geloofsgemeenschap. Het ontstaan Meer dan de helft (58%) van de respondenten geeft aan dat de hoofdreden van het starten van een geloofsgemeenschap het bereiken van een nieuwe doelgroep is. Opvallend is dat een te grote gemeente niet één keer als reden wordt aangevoerd. In andere gevallen noemden mensen een combinatie van hoofdredenen. Bijvoorbeeld een verschil van inzicht en het bereiken van een nieuwe doelgroep, of leegloop en het bereiken van een nieuwe doelgroep. Vraag: Hoe zou u de geloofsgemeenschap omschrijven? Over de geloofsgemeenschap Nieuwe geloofsgemeenschappen blijken zich voornamelijk te vormen als (missionair) project binnen een al bestaande gemeente of als een nieuwe, op zichzelf staande gemeente. In totaal gaat het hier om 54%. Geloofsgemeenschappen zijn in de meeste gevallen gekoppeld aan een kerkelijke gemeente; slechts 7% van de ondervraagden geeft aan dat de gemeenschap waarbij zij betrokken zijn helemaal buiten een kerk om gaat. (zie figuur 1) 27% Vraa 27% r 7% Vraa 40% r figuur 1. Een aantal deelnemers gaf aan dat de geloofsgemeenschap zijn oorsprong kent in meerdere gemeenten. Ook een combinatie van op zichzelf staand en een project zijn binnen bestaande gemeente geldt voor een aantal geloofsgemeenschappen. -------- als een op zichzelf staande gemeente -------- als een project binnen een bestaande gemeente -------- als een buitenkerkelijke groep mensen -------- anders, namelijk...: 5

De doelgroep en leeftijdscategorie 40% van de geloofsgemeenschappen blijkt te zijn ontstaan vanuit het idee om mensen uit de wijk of omgeving een plaats te bieden waar ze met het geloof in aanraking kunnen komen. Ook nietchristenen (27%) en jonge mensen (16%) zijn een populaire doelgroep. Over de reden van het kiezen voor een bepaalde doelgroep wordt niet heel veel verteld. Redenen die in ieder geval door twee geloofsgemeenschappen worden genoemd, zijn: veranderingen binnen de samenstelling van de wijk, Gods missie op aarde gestalte geven of het feit dat een doelgroep niet of nauwelijks wordt bereikt door andere kerken in de buurt. Verreweg de meeste geloofsgemeenschappen richten zich niet op een specifieke leeftijdscategorie. Contact met de doelgroep De diversiteit van de geloofsgemeenschappen is goed te zien in de wijze waarop men probeert de doelgroep te bereiken. 58% van de gemeenschappen kiezen ervoor om activiteiten op te zetten of te ondersteunen, al dan niet in de wijk waar de gemeenschap gesetteld is. Ondanks het feit dat er door steeds meer kerken gebruik wordt gemaakt van sociale media, is ook persoonlijk contact (42%) een belangrijk middel om contact te krijgen en houden met de doelgroep, evenals diensten of vieringen (24%). Sociale media wordt door 22% genoemd als middel om contact te krijgen. Concrete doelen Opvallend genoeg is er door 24% van de geloofsgemeenschappen geen doelen gesteld. Om uiteenlopende redenen, overigens. Sommigen heel bewust, om bijvoorbeeld ruimte te laten voor de heilige Geest. Anderen omdat ze als vanzelf zijn begonnen en hebben voortborduurt op bestaande doelen vanuit de moederkerk. Weer anderen omdat ze daar simpelweg nog niet aan toe zijn gekomen. Een levensvatbare gemeenschap worden (18%) en werken aan onderlinge relaties (13%) worden ook geregeld genoemd als doel. Geloof in God en verlossingswerk Jezus Christus Slechts 2% vindt het totaal niet belangrijk dat bezoekers of leden in God en het verlossingswerk van Jezus Christus gaan geloven. Liefst 80% geeft aan dit belangrijk of zelfs zeer belangrijk te vinden. (zie figuur 2) 9% 9% 13% 2% r r r r 67% r -------- totaal niet belangrijk -------- niet belangrijk -------- niet belangrijk, niet onbelangrijk -------- belangrijk -------- zeer belangrijk Vraag: Hoe belangrijk vindt u het dat bezoekers of leden in God en het verlossingswerk van Jezus Christus gaan geloven? Figuur 2. 6

Stromingen en kerkgenootschappen Waarschijnlijk het meest opvallende is dat ruim 40% zich niet onder één van de genoemde stromingen schaart. Een eigen analyse leverde op dat de gemeenschappen globaal zijn onder te verdelen in PKN (17), evangelisch/pinkster (18), orthodox gereformeerd (4), Rooms-katholiek (1) en interkerkelijk (5). Leer De meerderheid blijkt aardig geworteld in de leer van het overkoepelende kerkgenootschap. Bijna 70% geeft aan dat de leer voor een groot deel of zelfs volledig gebaseerd is op die van het overkoepelende kerkgenootschap. 11% baseert zijn gemeenschap totaal niet of slechts voor een klein deel op het kerkgenootschap waar men onder valt. (zie figuur 3) 9% 9% 2% r r r 36% 33% r r 11% r Vraag: In hoeverre is de leer van de geloofsgemeenschap gebaseerd op die van het kerkgenootschap waar het onder valt? Figuur 3. -------- totaal niet -------- voor een groot deel -------- voor een klein deel -------- volledig -------- ongeveer voor de helft -------- we vallen niet onder een kerkgenootschap De rol van het kerkgenootschap De voornaamste rol van een overkoepelend kerkgenootschap bij een nieuwe geloofsgemeenschap is behoorlijk divers. 35% van de genootschappen heeft vooral een adviserende rol, 33% vooral een financierende en 18% vooral een praktische. Voor 15% van de nieuwe geloofsgemeenschappen geldt dat het overkoepelend kerkgenootschap niet of nauwelijks betrokken is bij de geloofsgemeenschap. Geloofsgemeenschappen die eerder aangaven niet onder een kerkgenootschap te vallen, hebben de vraag over de rol van het genootschap niet ingevuld. (zie figuur 4) 35% 33% r r 18% r 15% r Vraag: Wat voor rol heeft het kerkgenootschap vooral binnen de geloofsgemeenschap? Figuur 4. -------- vooral een adviserende rol -------- vooral een financierende rol -------- vooral een praktische rol -------- het genootschap is niet of nauwelijks betrokken bij de geloofsgemeenschap 7

De geloofsgemeenschap en het internet In het zogenaamde digitale tijdperk zijn er nog altijd geloofsgemeenschappen die niet op het wereldwijde web zijn te vinden. 16% van de ondervraagden geeft aan dat de gemeenschap waarbij zij zijn betrokken geen website heeft. Gebruik van websites Van de geloofsgemeenschappen die wel een website hebben, gebruikt 68% deze vooral om de (eventuele) bezoeker van informatie te voorzien. Websites worden door iets meer dan 10% gebruikt om interactie met de doelgroep te bevorderen. Dat is gerust weinig te noemen, omdat veel mensen tegenwoordig vrijwel overal de beschikking heeft over internet en het dus een goed middel zou kunnen zijn. Anderen gaven veelal aan dat de website vooral bedoeld is voor zowel informatieverschaffing als als middel om de interactie te bevorderen. Nog weer anderen zijn druk bezig een goedwerkende website op te zetten. (zie figuur 5) Cijfers van websites Omdat veel van de deelnemers niet heel dichtbij de site blijken te staan, konden ze niet vertellen hoeveel bezoekers en views de site per maand heeft. Degenen die dat wel konden noemden enorm verschillende getallen. Uitschieters naar 8000 unieke bezoekers worden afgewisseld met bezoekersaantallen van 30. Dit grote verschil is ook terug te zien in de views van de websites. Waar sommige websites niet verder komen dan 150 views per maand, zijn er ook websites die 13800 keer worden bekeken. Sociale media Een behoorlijk deel van de respondenten geeft aan dat hun geloofsgemeenschap geen gebruik maakt van sociale media: 20%. Een logische uitkomst is dat sociale media aanzienlijk meer gebruikt worden als middel om interactie met de doelgroep te bevorderen: 42% tegenover 11% via websites. (zie figuur 6) 68% r Vraag: Waarvoor wordt de website vooral gebruikt? Vraag: Maakt de geloofsgemeenschap gebruik van sociale media. 11% r 0% r 21% Figuur 5. 36% 42% 2% 20% Figuur 6. -------- bezoekers van informatie voorzien -------- interactie tussen gemeenschap en doelgroep bevorderen -------- voor het geheel. We bestaan alleen online -------- anders, namelijk : -------- ja, vooral om te zenden -------- ja, vooral om interactie met de doelgroep te bevorderen -------- ja, we bestaan alleen op sociale media -------- nee, we gebruiken geen sociale media 8

Voorlopige resultaten Het aantal bezoekers per geloofsgemeenschap varieert aanzienlijk, maar meer dan de helft (56%) trekt niet meer dan vijftig bezoekers per viering of bijeenkomst. 18% van de deelnemers geeft aan meer dan honderd bezoekers per viering te verwelkomen. (zie figuur 7) Doordat het onderzoek is afgenomen onder gemeenschappen die de afgelopen vijf jaar zijn gestart, kan de variëteit ook komen door de datum van oprichting. Meer dan de helft (51%) van de deelnemers geeft aan het aantal bezoekers belangrijk of zelfs zeer belangrijk te vinden. Slechts 11% vindt het niet of totaal niet belangrijk hoeveel bezoekers hun geloofsgemeenschap trekt. 38% Vraag: Hoeveel bezoekers trekt de geloofsgemeenschap per bijeenkomst of viering? Bereiken van doelgroep Nieuwe geloofsgemeenschappen slagen er aardig in om hun doelgroep te bereiken. 38% geeft aan dat zelfs 75% of meer van de bezoekers bestaat uit de originele doelgroep. (zie figuur 8) 9% 31% 22% 38% Vraag: Kunt u een schatting maken hoeveel bezoekers tot de originele doelgroep behoort? 18% 18% 11% 13% 2% -------- tussen de 0 en 25 -------- tussen de 26 en 50 -------- tussen de 51 en 75 -------- tussen de 76 en 100 -------- meer dan 100 -------- wij hebben geen vieringen of bijeenkomsten Figuur 7. -------- minder dan 25% van de bezoekers -------- 25 tot 50% van de bezoekers -------- 51 tot 75% van de bezoekers -------- meer dan 75% van de bezoekers Figuur 8. 9

Niet-kerkelijken bereikt? Bij 64% van de geloofsgemeenschappen is het aantal bezoekers zonder kerkelijke achtergrond minder dan 25%. Slechts 2% geeft aan dat meer dan 75% van de bezoekers geen kerkelijke achtergrond heeft. Veruit het grootste deel heeft dus nog altijd een geschiedenis in de kerk. (zie figuur 9) 64% Vraag: Kunt u een schatting maken van het aantal bezoekers zonder kerkelijke achtergrond? om aansluiting te houden bij de leefwereld van de doelgroep of de samenleving in zijn geheel. Andere, minder vaak genoemde redenen: oude tradities voldoen niet meer, tegen het uitsterven van de kerk of om tot de kern te kunnen komen. Er wordt door een aantal wel een kanttekening geplaatst, namelijk dat er alleen moet worden vernieuwd als het een doel heeft en dus niet om het vernieuwen op zich. Wat zou de rol van de kerk moeten zijn? De rol van de huidige kerk zou vooral het dienen van en verbinden met de samenleving moeten zijn. Voor 51% van de deelnemers is dit een belangrijke rol voor de kerk. Andere rollen die meerdere malen naar voren komen: God aanbidden, leven met elkaar delen, God ontmoeten, evangelie in begrijpelijke taal brengen en een vraagbaak en rustpunt zijn. 24% 9% 2% Figuur 9. -------- minder dan 25% van de bezoekers -------- 25 tot 50% van de bezoekers -------- 51 tot 75% van de bezoekers -------- meer dan 75% van de bezoekers Het belang van vernieuwing De geloofsgemeenschappen zijn het bij deze vraag behoorlijk met elkaar eens. Liefst 85% vindt vernieuwing binnen de kerk belangrijk of zeer belangrijk. En helemaal niemand vindt het niet of totaal niet belangrijk. Vernieuwing staat dus als een huis voor nieuwe geloofsgemeenschappen. Maar de redenen waarom verschillen wel behoorlijk. Liefst 67% gaf aan in ieder geval te willen vernieuwen 10

Conclusie Wat mij misschien wel het meest heeft verbaasd is dat er zoveel nieuws is gestart de afgelopen jaren. Christelijk Nederland laat het blijkbaar niet zomaar gebeuren dat kerken leeglopen. Er wordt gezocht naar nieuwe vormen van kerk en men bekommert zich om de mensen in de wijk en omgeving, of ze nu christelijk zijn of niet. Uit de enquête is gebleken dat er meer kleinere gemeenschappen (minder dan vijftig bezoekers) dan grotere (meer dan honderd bezoekers). Of dat iets zegt over de grote van geloofsgemeenschappen in de toekomst is moeilijk te zeggen, vooral ook omdat dit stuk voor stuk jonge gemeenschappen zijn die misschien meer tijd nodig hebben om te groeien. Het zou zinvol zijn om over vijf jaar te kijken hoe het er voor staat met de geloofsgemeenschappen die mee hebben gedaan aan de enquête. Het bereiken van de doelgroep gaat de nieuwe geloofsgemeenschappen goed af, het bereiken van mensen zonder kerkelijke achtergrond minder. Een mogelijkheid om in contact te komen met die doelgroep, is het beter benutten van internet. Ook nieuwe geloofsgemeenschappen maken niet altijd gebruik van het wereldwijde web, terwijl het een optimaal middel lijkt om contact te maken, of in ieder geval om te laten zien dat je er bent. Over de voornaamste rol(len) van een eventueel betrokken kerkgenootschap en de tevredenheid over die rol bij de geloofsgemeenschap is na dit onderzoek niet veel meer bekend. Wel werd duidelijk dat de leer van veel nieuwe geloofsgemeenschappen volledig of voor een groot deel gebaseerd is op die van het genootschap. Voor een samenvatting van het rapport verwijs ik naar pagina 3. 11

Bijlage vragenlijst 1. Wat is de naam van de geloofsgemeenschap waarbij u betrokken bent? 2.Wanneer en in welke plaats is de nieuwe geloofsgemeenschap gestart? 3. Hoe zou u de geloofsgemeenschap omschrijven? a. Als een op zichzelf staande gemeente b. Als een project binnen een bestaande gemeente c. Als een buitenkerkelijke groep mensen d. Anders, namelijk: 4. Wat is de hoofdreden van het ontstaan van de geloofsgemeenschap? a. De oorspronkelijke gemeente werd te groot b. Een betere dekking in Nederland van een bepaald soort gemeente c. Onoverbrugbare theologische verschillen binnen de oorspronkelijke gemeente d. Het bereiken van een nieuwe doelgroep e. Leegloop van de oorspronkelijke gemeente f. Anders, namelijk: 5. Wat was de doelgroep bij de start van de nieuwe geloofsgemeenschap? Waarom juist die doelgroep? 6. Op welke wijze probeert u contact te krijgen en te houden met die doelgroep? 7. Op welke leeftijdscategorie richt u zich? 8. Kunt u puntsgewijs weergeven welke concrete doelen vooraf zijn gesteld? 9. Hoe belangrijk vindt u het dat bezoekers of leden in God en het verlossingswerk van Jezus Christus gaan geloven? a. Totaal niet belangrijk b. Niet belangrijk c. Niet belangrijk, niet onbelangrijk d. Belangrijk e. Zeer belangrijk 10. Wat zijn in het kort de belangrijkste pijlers van de geloofsgemeenschap? Gebruik van internet 11. Heeft de geloofsgemeenschap een website? a. Ja b. Nee 12. Waarvoor wordt de website vooral gebruikt? a. Om bezoekers van informatie over de geloofsgemeenschap te voorzien b. Om interactie te bevorderen tussen de geloofsgemeenschap en de doelgroep c. Voor onze geloofsgemeenschap in zijn geheel. We bestaan alleen op internet. 13. Hoeveel unieke bezoekers trekt uw website per maand? En hoeveel pageviews heeft de website per maand? 14. Maakt de geloofsgemeenschap gebruik van sociale media? a. Ja, vooral om te zenden b. Ja, vooral om interactie met de doelgroep te bevorderen c. Ja, we bestaan zelfs alleen op sociale media d. Nee, we gebruiken geen sociale media Rol kerkgenootschap 15. Onder welke christelijke stroming schaart u de geloofsgemeenschap? a. Rooms-Katholieke Kerk b. Protestantse Kerk in Nederland c. Orthodox gereformeerden d. Bevindelijk gereformeerden e. Vrijzinnigen f. Evangelische - of pinksterbeweging g. Remonstranten h. Anders, namelijk: 12

16. In hoeverre is de geloofsgemeenschap gebaseerd op de leer van het kerkgenootschap (dus niet per se de stroming) waar het initiatief onder valt? a. Totaal niet b. Voor een klein deel c. Ongeveer voor de helft d. Voor een groot deel e. Volledig f. We vallen niet onder een kerkgenootschap 17. Wat voor rol heeft het kerkgenootschap binnen de geloofsgemeenschap? a. Vooral een adviserende rol b. Vooral een financierende rol c. Vooral een praktische rol d. Ze zijn niet of nauwelijks betrokken bij de geloofsgemeenschap Stand van zaken 18. Hoeveel bezoekers trekt de geloofsgemeenschap per bijeenkomst of viering? a. Tussen de 0 en 25 b. Tussen de 26 en 50 c. Tussen de 51 en 75 d. Tussen de 76 en 100 e. Meer dan 100 d. Wij hebben geen vieringen of bijeenkomsten 19. Kunt u een schatting maken hoeveel bezoekers tot de originele doelgroep behoren? a. Minder dan 25% b. Tussen de 25 en 50% c. Tussen 51 en 75% d. Meer dan 75% 20. Hoe belangrijk vindt u het aantal bezoekers? a. Totaal niet belangrijk b. Niet belangrijk c. Niet belangrijk, niet onbelangrijk d. Belangrijk e. Zeer belangrijk 21. Kunt u een schatting maken van het aantal bezoekers zonder kerkelijke achtergrond? a. Minder dan 25% b. Tussen de 25 en 50% c. Tussen 51 en 75% d. Meer dan 75% Algemeen 22. Hoe belangrijk vindt u vernieuwing binnen de kerk? a. Totaal niet belangrijk b. Niet belangrijk c. Niet belangrijk, niet onbelangrijk d. Belangrijk e. Zeer belangrijk 23. Kunt u uw antwoord op de vorige vraag beargumenteren? 24. Wat zou volgens u kernachtig de rol van de kerk moeten zijn in de huidige samenleving? 25. Wat is uw precieze functie binnen de geloofsgemeenschap? 26. Wat is uw leeftijd? 27. Mocht u vragen of opmerkingen hebben naar aanleiding van deze enquête, dan kunt u deze hier plaatsen. 28. Geef hier aan of u het rapport naar aanleiding van deze enquête wenst te ontvangen en of u kans wilt maken op één van de tien beschikbaar gestelde dvd s van de IKON-serie Grote denkers over de toekomst. Om de communicatie goed te laten verlopen, vraag ik u om in het tekstveld uw e- mailadres in te vullen. 13