Ben van Berge Henegouwen Voorzitter Bestuur Zuid-Holland

Bestuur District Zuid-Holland Koninklijke Metaalunie is een vereniging met regionale besturen. De taak van het regionaal bestuur is in hoofdzaak gericht op de behartiging van regionale belangen. Het bestuur van het district Zuid- Holland heeft voor de periode 2013-2014 gekozen voor het thema Kansen grijpen. Kansen op gebied van innovatie, versterken van de bedrijfsvoering en netwerken. Bijeenkomsten: 55% meer deelnemers In Zuid-Holland zijn in het kader van het thema Kansen grijpen 14 bijeenkomsten georganiseerd voor ondernemers. Met in totaal ruim 550 deelnemers. Daarmee is het aantal deelnemers gestegen met 55%. De nadruk ligt op kleinschalige bijeenkomsten bij bedrijven in de regio, met concrete kennisoverdracht op gebied van innovatie, verbeteringen op de werkvloer en het zoeken naar nieuwe markten. Veelal in aansluiting op het landelijk thema New Business van Metaalunie. Deze aanpak staat ook komend jaar centraal. Het verhaal van de ondernemer en een bezoek aan de werkplaats spreken velen aan. Techniek blijft immers boeien. Beter technisch onderwijs en oplopend tekort aan goede vaklieden Afgelopen jaar hebben wij ons samen met Uneto-VNI en de fondsen OOM en OTIB sterk gemaakt voor het Masterplan MEI. In september gaan we van start. Ook werken we samen als het gaat om moeilijk vervulbare vacatures. Meer hierover leest u in dit jaarverslag. Zomer 2014 staat in ons geheugen gegrift. De vliegramp MH17, de onrust in de Oekraïne en elders in de wereld. Het menselijk leed is groot. Onze gedachten gaan naar familieleden en vrienden van de overledenen. Economische gezien blijven het onrustige tijden. Leidt de boycot van Rusland tot minder export van onze bedrijven naar Rusland? Ondernemen in 2014 is topsport. Vaak is er onvoldoende tijd om een strategische koers voor het bedrijf uit te zetten. Veelal is sprake van een korte termijn visie: Hoe verdien ik morgen mijn boterham? Wij willen ondernemers helpen vooruit te kijken. Welke innovaties zijn er? En welke innovaties leiden daadwerkelijk tot meer omzet en winst? Welke allianties met andere bedrijven zijn mogelijk om samen nieuwe markten te veroveren? Het groeiend tekort aan technici vereist goed personeelsbeleid, met aandacht voor mens en milieu. Komende periode besteden wij in de regio aandacht aan deze en andere thema s om u te helpen vooruit te kijken. Ben van Berge Henegouwen Voorzitter Bestuur Zuid-Holland

Bestuur Zuid-Holland Koninklijke Metaalunie is een vereniging van en voor ondernemer in de metaal. Om de vereniging goed te laten werken zijn er districten ingesteld. Leden van de vereniging behoren tot een bepaald geografisch gebied. Zo ook het district Zuid- Holland, bestaande uit de provincie Zuid-Holland en de gemeenten Woerden en Bodegraven. Bij de samenstelling van het bestuur van dit district wordt rekening gehouden met regionale spreiding en de verschillende geaardheid van de bedrijven. Taken binnen het bestuur Binnen het bestuur heeft iedereen een eigen taak. Ben van Berge Henegouwen is onze voorzitter. Rien van Sliedregt is vicevoorzitter en zit in de landelijke commissie Buitenlandse zaken. Sjef Wauben neemt deel aan de landelijke commissie Sociale Zaken. Binnen het bestuur Zuid-Holland houdt hij zich ook bezig met de Industriekring Zuidwest en de Kamer van Koophandel in het algemeen. Aad Reurings is betrokken bij OBM West en BVMT. Laura van Zuilen zit in de commissie Onderwijs. Zij en Annet Hoogenboom zien toe op het Masterplan MEI. Dirk Reedijk en Jan van Frankenhuyzen maken zich sterk voor jongeren in de techniek en bemoeien zich met de jaarlijkse studiereis. Daarnaast houdt elk bestuurslid in de gaten wat in zijn of haar regio gebeurt. Met andere woorden: een actief bestuur! Ben van Berge Henegouwen Machinebouw, Lisse Annet Hoogenboom Constructie, Nieuwveen Sjef Wauben, Constructie, Den Haag Laura van Zuilen, Bouwgerelateerd, Woerden Aad Reurings Plaatwerk, Delfgauw Jan van Frankenhuyzen Fijnmechanisch, Lexmond Rien van Sliedregt Machinebouw, Vlaardingen Dirk Reedijk Machinebouw, Klaaswaal Bestuursleden, district Zuid-Holland

Techniek wordt steeds vaker technologie. Metaaltechniek wordt gecombineerd met composieten, 3D versmelting van metalen en vergaande digitalisering van machines. In ons geval gaat het om technologie en de toepassing daarvan in de mkb maakindustrie. Hoogwaardig technisch onderwijs De verschuiving van techniek naar technologie houdt ook in dat de vraag naar hooggeschoold technisch personeel toeneemt. In onze gesprekken in de regio met technisch scholen (vmbo, mbo en hbo) wijzen we op het belang van goed opgeleide jongeren, die weten wat werken is. Simpelweg kiezen voor een technische opleiding is onvoldoende. Jongeren moeten meer uren technische doe vakken volgen, weten wat op tijd komen is en willen werken. Jongeren moeten zich realiseren dat een diploma alleen steeds minder vaak voldoende is. Tekort aan goede vakmensen Tegelijkertijd loopt het tekort aan goede vakmensen op. Het aantal vacatures in de regio neemt toe. Om tegemoet te komen aan de groeiende vraag naar goed opgeleide technici werken we samen met UWV s en met andere technische branches in de regio, om goede vaklieden snel naar een nieuwe baan te begeleiden. Liefst bij u! Vragen of hebt u zelf moeilijk vervulbare vacatures? Neem dan contact met de Consulent Arbeidsmarkt en Beroepsonderwijs voor Zuid-Holland: Marcel Soselisa, soselisa@metaalunie.nl of telefonisch 06-51 80 39 29. Ventil BV wint Smart Solution Award 2013 De combinatie van techniek en technologie zien we terug bij het bedrijf Ventil bv uit Rijswijk. Ventil is de trotse winnaar van de Metaalunie Smart Solution Award 2013. De jury omschreef Ventil als een bedrijf dat continu met innovatie bezig is. Innovatie geschiedt niet bij toeval, maar vindt plaats door planning met universiteiten en de omgeving. Innovatie zit in het DNA van het bedrijf. Bijzonder is dat het jaar er voor een ander mooi bedrijf uit Zuid-Holland ook de Metaalunie Award won, namelijk WPS Horti Systems BV uit De Lier. Genomineerden New Business Award 2014 Voor de New Business Award 2014 zijn 7 bedrijven genomineerd, waaronder twee bedrijven uit Zuid-Holland, te weten: - PMR Hydraulics bv, uit Alblasserdam - Aldowa bv, uit Rotterdam Bent u, net zoals wij, nieuwsgierig of voor het 3 e jaar op een rij een Zuid-Hollands bedrijf de Award wint? Meldt u dan aan voor de Award bijeenkomst op 18 september aanstaande.

Nieuwe Kamer van Koophandel Per 1 januari 2014 is de nieuwe Kamer van Koophandel een feit. Het Innovatiecentrum Syntens is opgegaan in de nieuwe Kamer van Koophandel (KvK). Daarmee is de individuele hulp aan mkb ondernemers op gebied van innovatie sterk veranderd. De nieuwe KvK richt zich in hoofdzaak op starters en mkb ondernemers. Belangrijk thema s zijn: - starten eigen bedrijf, - internationaal ondernemen en - innoveren. Dienstverlening aan ondernemers vindt vooral digitaal plaats. Daarnaast worden er bijeenkomsten, workshops en regionale activiteiten georganiseerd, zoals de gezamenlijke Industriekring Zuidwest met Metaalunie, district Zuid-Holland. Om te kunnen anticiperen op de belangen van ondernemers in de verschillende regio s zijn er regioraden gevormd. Regioraad Zuidwest Metaalunie maakt zich sinds eind 2013 sterk voor de benoeming typische mkb ondernemers met een metaal achtergrond in de Regioraden. Wij zijn dan ook blij met de benoeming van Maarten de Jager per juni 2014 in de Regioraad Zuidwest. Maarten de Jager is eigenaar van de Codema Systems Group uit Bergschenhoek. Tot de Codema Systems Group behoren de bedrijven Hawe Systems Europe, B-E De Lier, SDF Effice en Wevab. Deze bedrijven leveren wereldwijd innovatieve logistieke systemen, management- en besturingssoftware en op maat gemaakt producten voor de (glas)tuinbouw. Goed personeelsbeleid De moderne term Duurzame inzetbaarheid betekent voor ons: goed personeelsbeleid. Geen dure woorden, maar gewoon het gezonde verstand gebruiken. Uit onderzoek blijkt dat een werknemer loonsverhoging slechts twee maanden ervaart. Persoonlijke waardering voor hetgeen een medewerker in het bedrijf bijdraagt is voor veel medewerkers meer waard. Bijkomend voordeel is dat door personeel te waarderen de betrokkenheid van het personeel in uw bedrijf en daarmee ook de productiviteit stijgt. De vraag Wat kunnen u en uw medewerkers doen om langer binnen het bedrijf productief te zijn? wordt met de dag urgenter. Uit recent onderzoek bij bedrijven, aangesloten bij Metaalunie, blijkt dat menig bedrijf een gemiddelde leeftijd van het personeel kent van 40+ jaar. Met uitschieters richting 50+. Jonge instroom is dan ook noodzakelijk. Alleen, hoe zorgt u er voor dat jonge medewerkers zich op hun plek voelen tussen de oudjes? Hoe zorgt u er voor de jongeren leren van ouderen? En hoe blijven zij langer in uw bedrijf productief? Met deze en andere vragen kunt u terecht bij de buitendienstleden adviseurs in Zuid-Holland: Okko Ebens, ebens@metaalunie.nl Erik Peters, peters@metaalunie.nl Ruud van Wetten, wetten@metaalunie.nl En onze consultent arbeidsmarkt- en beroepsonderwijs Marcel Soselisa, soselisa@metaalunie.nl

Industriekring Zuidwest Nieuw in 2014 is de Industriekring Zuidwest. De Industriekring is een regionaal netwerk voor industriële bedrijven, geïnitieerd door de Kamer van Koophandel Zuidwest en Koninklijke Metaalunie, district Zuid-Holland. Hoofddoel van het netwerk is groei van de industrie in Zuid-Holland en Zeeland. De Industriekring is in feite de opvolger van de Materialenkring Zuid-Holland, welke wij tot december 2013 organiseerden met het Innovatiecentrum Syntens. De Industriekring is gericht op: - Technische innovatie en verbetering van productieprocessen; - Uitwisseling van kennis over materialen en technieken; - Introduceren van innovatieve onderwerpen; - Informeren over groeikansen en bevorderen van onderlinge samenwerking. Afgelopen maanden werden kennisbijeenkomsten gehouden bij Huisman Equipment in Schiedam, Lely in Maassluis en Weighpack in Den Haag. Stuk voor stuk mooie familiebedrijven met een sterke technische innovatie. Informatie over de onderwerpen die tijdens de bijeenkomsten aan bod kwamen en bijbehorende white papers vindt u op de speciale website http://issuu.com/industriekringzuidwest Jaarvergadering nieuwe stijl De jaarvergadering 2013 vond plaats bij een lidbedrijf van Koninklijke Metaalunie: Haasnoot Bruggen in Rijnsburg. Eerder had het bestuur van Metaalunie, district Zuid-Holland, er voor gekozen kennisbijeenkomsten bij bedrijven te organiseren. Hiermee vergroten we de betrokkenheid van onze leden. Ook ontstaat er meer zicht op de mooie producten die door de bedrijven, aangesloten bij Metaalunie, worden gemaakt. We zijn trots zijn op de mkb maakindustrie in Zuid-Holland. Jaarvergadering 2014: Anthura In 2014 heeft het bestuur van Metaalunie, district Zuid-Holland, er voor gekozen de jaarvergadering te houden in de hypermoderne kassen van Anthura, in Bleiswijk. Er is voor Anthura gekozen omdat het overgrote deel van de toeleveranciers van hoogwaardige technische installaties in deze kassen zijn aangesloten bij Metaalunie. Hightech in de kas is dan ook het thema van de jaarvergadering. De volgende bijeenkomst vindt plaats op 14 oktober bij Flier Systems in Barendrecht. Deze bijeenkomst staat in het teken van het aangaan van allianties. Meer informatie over deze bijeenkomst vindt u op de website www.metaalunie.nl Aanmelden kan via de website www.kvk.nl/strategischsamenwerken

(vervolg) Masterplan MEI Technisch onderwijs en Masterplan MEI De afgelopen maanden hebben wij aandacht gevraagd voor het Masterplan MEI, onze samenwerking op gebied van technisch onderwijs met de elektro- en installatiebranche UNETO-VNI en de fondsen OOM en Otib. Inmiddels hebben 80 bedrijven in Zuid-Holland zich aangesloten. Kort samengevat houdt het Masterplan in dat we: - In 4 jaar tijd - 32 mbo opleidingen - van niveau 2 tot en met niveau 4, - met in totaal 5.000 leerlingen in Zuid-Holland - verbeteren en komen tot aantrekkelijke leerlijnen en actuele leerstof/leerlijnen voor school en bedrijf - met praktijkbegeleiders van 80 bedrijven en - techniek docenten van de Roc s Albeda, Zadkine, Mondriaan, Da Vinci, ID College en ROC Leiden. Per 1 september gaat het Masterplan MEI van start. Vanuit de metaal worden als eerste de opleidingen constructie (niveau 2 en 3) en verspanen (niveau 2 en 3) aangepakt. Samen met de elektro- en installatie branche werken we aan de opleiding Middenkader Engineering (niveau 4). Andere opleidingen volgen later. De komende maanden zullen wij u regelmatig op de hoogte houden van de vorderingen. Voor meer informatie of vragen kunt u contact opnemen met uw regiosecretaris, Marie-Claire van Doremalen, doremalen@metaalunie.nl Studiereis Finland Een enthousiaste groep ondernemers heeft in juni van dit jaar een studiereis gemaakt naar Finland, alwaar fabrieken van KONE werden bezocht. Ook vond er een ontvangst plaats op de Nederlandse ambassade. Ambassadeur Henk Swarttouw en zijn medewerkers gaven uitleg over de ondersteuning die zij Nederlandse bedrijven bieden. Wat veel ondernemers niet weten, is dat Nederlandse ambassades in de vreemde u op weg kunnen helpen bij ondernemen in het buitenland! Binnen het Masterplan MEI wordt samengewerkt met een aantal vmbo scholen. Met deze scholen wordt een doorgaande leerlijn vmbo-mbo ontwikkeld. Daarnaast wordt samengewerkt met reguliere mavo en havo scholen, die extra aandacht besteden aan techniek.

Techniekpact Zuid- Holland Het Techniekpact richt zich op 3 hoofdthema s: Kiezen voor Techniek Leren in de Techniek en Werken in de Techniek Het bestuur heeft er in de periode 2013-2014 voor gekozen in Zuid-Holland de nadruk te leggen op het thema Leren in de Techniek. Leren in de Techniek Verbetering van technisch onderwijs vereist samenwerking. Samenwerking met andere brancheorganisaties in de techniek en de bijbehorende fondsen OOM, OTIB en A+O. Dit is noodzakelijk omdat goed technisch onderwijs verder gaat dan metaaltechniek en omdat de werkzaamheden bij de bedrijven aangesloten bij Metaalunie meer omvat dan enkel metaal. Het Masterplan MEI dat per september 2014 van start gaat is daar een goed voorbeeld van. Andere keuze van het bestuur is om de samenwerking aan te gaan met die scholen, die goed technisch onderwijs bieden, dan wel op z n minst concreet aan de slag willen om het bestaande technische onderwijs te verbeteren. De samenwerking met bedrijven uit de regio is daarbij essentieel. Voorbeelden van scholen die werken aan goedh technisch onderwijs zijn: Schoonhovens College ISW in Naaldwijk KTS in Voorhout en Melanchthon Spaanseweg in Rotterdam Afgelopen jaar hebben deze scholen met hulp van OOM en bedrijven uit de regio nieuwe apparatuur aangeschaft. Bedoeling is dat komende tijd samen met de bedrijven bijpassende lesprogramma s worden ontwikkeld. Complimenten aan de bedrijven die dit mogelijk hebben gemaakt! Technet kringen Kiezen voor Techniek Jongeren laten kiezen voor techniek begint bij het laten zien van mooie, moderne techniek aan jongeren. In Technet kringen werken scholen en bedrijven uit de regio samen om jongeren een realistisch beeld te bieden van techniek. Zowel bij basisscholen als de onderbouw van het voortgezet onderwijs. Er worden o.a. gastlessen, bedrijfsbezoeken en techniekdagen georganiseerd. In Zuid-Holland zijn inmiddels 40 Technet kringen actief. Metaalunie steunt deze kringen, doch de inzet van bedrijven is en blijft essentieel. Wilt u meer weten over Technetkringen bij u in de buurt, kijk dan op: http://www.technet.nu/kringen/reg io-zuidwest. U kunt natuurlijk ook contact met ons opnemen via doremalen@metaalunie.nl of soselisa@metaalunie.nl

Techniekpact Zuid-Holland Werken in de Techniek Komende maanden zal in het kader van het Techniekpact extra aandacht worden besteed aan Werken in de Techniek. Zo organiseren we op 8 oktober in Zuid-Holland bijeenkomsten voor ondernemers op gebied van de werkkostenregeling, de nieuwe Wet werk en zekerheid. Later in het jaar volgt het jaarlijkse Rondje Cao in de regio. Aanmelden voor deze en andere bijeenkomsten kan via de website van Metaalunie. Andere bijeenkomsten die door ons zijn georganiseerd in Zuid-Holland in de periode 2013-2014 zijn: - CE Markering (Delft, Schoonhoven, Rotterdam en Den Haag) - Kostprijsberekening (Wateringen) - Internationaal Zaken doen (Bergschenhoek) - Additive Manufactoring (Schiedam) - Jongeren en Techniek (leerlingen vmbo techniek ontvangen op en rondgeleid over TIV Gorinchem) Andere activiteiten, naast het organiseren van bijeenkomsten voor onze bedrijven, zijn o.a. het regionaal lobbyen voor de bedrijven in Zuid-Holland. Deze werkzaamheden liggen op gebied van ruimtelijke ordening, milieudiensten, uitleg aan lokale politici wat de kracht is van de mkb maakindustrie in Zuid-Holland is en dat deze mooie bedrijven de ruimte moeten krijgen om te ondernemen. Bent u ons volgend gastbedrijf? Voor de bijeenkomsten, gepland komende winter en voorjaar 2015 zijn wij op zoek naar interessante gastbedrijven. Samen met het gastbedrijf gaan we op zoek naar een passend thema en interessante sprekers. Ook een boeiende rondleiding over de werkvloer mag niet ontbreken. Vereiste is dat het gastbedrijf een ruimte heeft waar ten minste 25 mensen kunnen worden ontvangen (kantine, vergaderzaal of met een beetje aanpassingen een andersoortige ruimte). Wij organiseren alles en zorgen ook voor de catering. Met andere woorden: u hebt er geen kosten aan. Heeft u ideeën of wilt u weten of uw bedrijf geschikt is om als gastbedrijf te fungeren voor een van de regionale bijeenkomsten van de Metaalunie of van de Industriekring Zuidwest? Neem dan contact op met Marie-Claire van Doremalen, doremalen@metaalunie.nl of telefonisch 06 518 03 916. Dit jaarverslag is opgesteld door uw regiosecretaris Marie-Claire van Doremalen. Met dank aan de afdeling Communicatie van Metaalunie. Foto s van jongeren en techniek zijn deels afkomstig van de bedrijven aangesloten bij Metaalunie en deels afkomstig uit de gratis te raadplegen beeldbank van Techniektalent.nu.