Amsterdam Airport Schiphol Onderbouwing aspect verkeer ROP Schiphol Datum 15 juni 2010 LSH023/Anf Kenmerk Eerste versie 1.1 Inleiding Schiphol bestaat uit een aantal deelgebieden. In het ROP Schiphol 2015 worden ontwikkelingen geschetst die in de toekomst in de deelgebieden plaats zullen vinden. De ruimtelijke ontwikkelingen zijn echter van dien aard dat alsnog onderzocht moet worden of deze MERplichtig zijn. Goudappel Coffeng heeft in het kader van het ROP voor de ruimtelijke en infrastructurele ontwikkelingen verkeerskundig onderzoek gedaan. In deze notitie zal nader worden ingegaan op tal van verkeerskundige aspecten. Leeswijzer Paragraaf 1.2 beschrijft de deelgebieden en de verkeerskundige karakteristieken daarvan. In 1.3 worden de verschillende modaliteiten behandeld waarmee reizigers en werknemers van en naar Schiphol reizen. Paragraaf 1.4 gaat in op de ontsluitingsstructuur van wegen rondom Schiphol. Hierbij wordt inzichtelijk via welke wegen het verkeer rondom Schiphol afgewikkeld wordt. In paragraaf 1.5 worden de uitgangspunten van het verkeersonderzoek kort behandeld, alsmede die van geluidhinder en luchtkwaliteit. Tenslotte worden in paragraaf 1.6 de conclusies van het verkeersonderzoek weergegeven. 1.2 Verkeerskundige karakteristieken deelgebieden In het ROP Schiphol 2015 wordt een aantal deelgebieden onderscheiden, waarin diverse ontwikkelingen gepland zijn. In deze paragraaf zal door een verkeerskundige bril naar deze gebieden gekeken worden, en komen de belangrijkste karakteristieken aan de orde. Dit helpt om voor een goede beeldvorming te zorgen voor wat betreft de effecten van de ontwikkelingen op het verkeer rondom Schiphol. Concreet betreft het hier de volgende ontwikkelingen:
Pagina 2 Deelgebied Beoogde ontwikkeling Schiphol-centrum Uitbreiding commerciële voorzieningen met 2.000 m2 Uitbreiding aantal kantoren met max. 135.000 m2 Uitbreiding hotelaccommodatie met 620 hotelkamers Congrescentrum van 5.000 m2 Supermarkt voor werknemers P3/Transfercity Toename parkeerplaatsen met 10.500 pp Realisatie hotel 400 kamers Ondersteunende voorzieningen (kleine supermarkt, transferium-ondersteunende horeca) Realisatie autoservicepunt Elzenhof Realisatie kantoren en kantoorachtige functies van 100.000 m2 en een hotel met 400 kamers Noordwest ontwikkeling secundaire luchthavenfuncties (autoverhuur, parkeerplaatsen, tijdelijke aannemerswerkterrein et cetera) Noord Geen ontwikkelingen Oost Concentratie aviation activiteiten met een programma van circa 65.000 tot 100.000 m2, waarvan 50.000 m2 kantoren Vervanging bestaande terminal door nieuwe terminal op andere locatie in Oost Zuid Kwaliteitsverbetering door deels herontwikkeling van gebouwen kan opportuun zijn. Zuidoost 1 e linie vrachtgebouwen van circa 70.000 m2 2 e linie vrachtgebouwen van circa 35.000 m2 Beperkt programma voor ondersteunende kantoren nieuwe vestiging van Air France/Cargo Tabel 1.1: ontwikkelingen plangebied Schiphol Verder zijn er in de omgeving van Schiphol overige ontwikkelingen gepland, die buiten het plangebied vallen maar die wel degelijk een effect hebben op de (verkeers)situatie van- Schiphol. Het gaat hierbij om de volgende ontwikkelingen: Project Omschrijving N201 omlegging 201 A9 aanpassing tracé Westelijke Randweg doortrekking A5 Golfbaan aanleg golfbaan ACT waaronder: o A4-zone west realisatie bedrijvigheid o Schiphol Logistics Parc (SLP) realisatie bedrijvigheid o Beukenhorst-oost oost realisatie kantoren o Schiphol zuidoost ontwikkeling vrachtloodsen o Glastuinbouw Rijsenhout realisatie nieuw en herstructurering bestaand glastuinbouwgebied Tabel 1.2: overige ontwikkelingen rondom Schiphol Deze bovenstaande infrastructurele ontwikkelingen zijn opgenomen in het verkeersmodel en dus ook meegenomen in de berekeningen. Voor de ruimtelijke ontwikkelingen geldt dat deze ruimtelijke ontwikkelingen zijn meegenomen tot het jaar 2020. 1.2.1 Centrum Het deelgebied Schiphol-Centrum ziet er verkeerskundig zeer divers uit. De belangrijkste zaken zijn de terminals voor passagiers die aan het primaire proces van Schiphol
Pagina 3 verbonden zijn. Deze functies zorgen voornamelijk voor veel haal- en brengverkeer (personenauto s zoals taxi s, maar ook busvervoer). Vrachtverkeer richting de terminals wordt niet via dit gebied afgehandeld; er is bij de ontwikkeling van Schiphol gekozen voor een oostelijke oriëntatie van het vrachtverkeer rondom Schiphol. Ook is er een zone met kantoren, hotels en overige commerciële functies. In deze zone wordt ook geparkeerd, terwijl er ook een andere aparte zone is waar geparkeerd wordt. Al deze functies bij elkaar zorgen voor het verkeersbeeld in dit deelgebied. 1.2.2 Noordwest Noordwest gaat in eerste instantie ontwikkeld worden voor secundaire luchthavenfuncties zoals parkeren, autoverhuur, enz. Tevens zal er een aannemerswerkterrein gerealiseerd worden. Het verkeer in dit gebied zal naar verwachting dan ook vooral uit personenautoverkeer bestaan. 1.2.3 P3 P3 is de locatie voor langparkeren van reizigers. Tevens is dit een locatie die gebruikt wordt voor afstandsparkeren voor werknemers van Schiphol. Dit duidt al aan wat de hoofdfunctie is van dit gebied: parkeren. Het verkeer in dit deelgebied bestaat dan ook voornamelijk uit personenauto s die van en naar de parkeerplaatsen rijden. Gezien de geplande ontwikkelingen (extra parkeerplaatsen, hotel) zal hierin naar verwachting geen verandering komen. 1.2.4 Elzenhof Elzenhof wordt ontwikkeld als een hoogwaardig kantorencomplex met een hotel. Het verkeer dat dit genereert zal naar verwachting vooral woon-werkverkeer zijn (personenauto s), en bezoekers van het hotel. 1.2.5 Noord Dit gebied is reeds ontwikkeld. Hier bevinden zich zogenoemde secundaire luchthavenfuncties. De belangrijkste bedrijven die er gevestigd zijn, zijn cateringbedrijven en busbedrijf Connexxion. In de toekomst zijn hier geen verdere ontwikkelingen gepland. Het verkeer dat hier zijn herkomst en/of bestemming heeft zijn zowel werknemers van de bedrijven als bevoorradend vrachtverkeer en bussen. Er is dus een mix van personenauto s, vrachtwagens en bussen. 1.2.6 Oost Dit gebied wordt gekenmerkt door bedrijvigheid op het gebied van de luchtvaart. Door de ligging ten opzichte van de diverse ontsluitingswegen zal de verkeersstroom vooral bestaan uit vrachtverkeer en woon-werkverkeer van werknemers. Ook is er OV aanwezig in de vorm van bussen. 1.2.7 Zuid Kenmerk van dit gebied is dat het puur gericht is op vracht. KLM is aldaar aanwezig met een aantal loodsen. Concrete ontwikkelingen zijn er op korte termijn niet. Op
Pagina 4 lange termijn is het de bedoeling dat de KLM-vracht verplaatst van Zuid naar Zuidoost. De nadruk ligt op het vrachtverkeer, en woon-werkverkeer van de werknemers. 1.2.8 Zuidoost Evenals deelgebied Zuid ligt ook in Zuidoost de nadruk op vrachtverkeer. Er staat ruim 100.000 m2 extra gepland aan vrachtgebouwen. Tevens komen er beperkt kantoorfuncties bij. Het zwaartepunt van het verkeer voor dit gebied ligt dan ook bij het vrachtverkeer, met relatief beperkt autoverkeer van en naar de werklocaties en kantoorfuncties. 1.3 Modaliteiten Bovengenoemde ontwikkelingen hebben logischerwijs effect op de verkeersstromen rondom Schiphol. Voordat nader bekeken wordt wat deze effecten zijn, is hieronder een kaart weergegeven waar grofweg de zwaartepunten van de verschillende soorten verkeer rondom Schiphol liggen. Te zien is dat in het noordwestelijke deel van Schiphol vooral het (personen)autoverkeer dominant is, terwijl de zuidoostkant vooral vrachtverkeer laat zien. Autoverkeer Vrachtverkeer Figuur 1.1: zwaartepunten modaliteiten wegverkeer
Pagina 5 Naast de genoemde modaliteiten voor de weg zijn er ook andere modaliteiten waarmee mensen van en naar Schiphol komen. De belangrijkste hiervan is de trein. Station Schiphol heeft op dit moment 6 sporen met 3 perrons, en had enkele jaren geleden een dagelijks aantal in- en uitstappers van rond de 60.000 per dag. Inmiddels is station Schiphol ook een halte geworden voor de Hogesnelheidslijn richting Brussel en Parijs, waardoor het aantal treinreizigers verder toeneemt. Daarnaast is er de bus. In 2002 werd de Zuidtangent (een busverbinding van Haarlem, via Hoofddorp, Schiphol en Amstelveen naar Amsterdam Zuidoost) in gebruik genomen. Sinds 2008 is Schiphol ook per bus, de Zuidtangentlijn 310, direct bereikbaar vanuit Nieuw- Vennep. Schiphol Sternet, het gecombineerde busbedrijf voor Schiphol, verzorgt de normale busdiensten tussen de parkeerplaatsen en plaatsen in de omgeving. Schiphol is ook per fiets bereikbaar. Het zijn voornamelijk werknemers die van de fiets gebruik maken. Rondom Schiphol is een fietspad aangelegd waar diverse fietspaden vanuit de omgeving op aansluiten. Daarmee is Schiphol goed bereikbaar vanuit de omliggende kernen in de buurt, zoals Hoofddorp, Badhoevedorp, Amstelveen en Aalsmeer. Van het totaal aantal mensen dat op Schiphol werkt, komt ongeveer 10% met de (brom)fiets of motor. De modal split (verdeling van modaliteiten) onder werknemers van Schiphol ziet er als volgt uit 1 : Figuur1.2: Modal split Schipholwerknemers 1.4 Ontsluiting Schiphol De ontsluitingsstructuur ziet er globaal als volgt uit. Schiphol wordt ontsloten door twee snelwegen: de A4 en de A9. De snelweg A4 grenst aan de westkant van het Schiphol-terrein. Er bevinden zich twee belangrijke op- en 1 Bron: Visie Duurzame Mobiliteit Schiphol, 2007
Pagina 6 afritten op deze snelweg bij Schiphol: één ten zuiden van de Schipholtunnel en één ten zuidwesten van het Schiphol-terrein, waar de A4 de N201 kruist. De A9 ligt aan de noordoostkant van Schiphol. Dit deel van Schiphol wordt op de A9 ontsloten via de op- en afrit Aalsmeer. Op het terrein van Schiphol zelf kan een ringstructuur onderscheiden worden. Deze wordt gevormd door de Fokkerweg (aan de oost- en zuidzijde), de Loevestijnse Randweg (noordzijde) en de Rijkerstreek (westzijde). De ringstructuur sluit aan op zowel de snelwegen als op de omliggende provinciale wegen. Deze laatste zijn de N201 (ontsluiting richting Hoofddorp en Aalsmeer), de N232 (Schipholweg, ontsluiting naar Badhoevedorp en Amstelveen) en de N231 (oostzijde, ontsluiting richting Aalsmeer). De ontsluiting van Schiphol is overzichtelijk weergegeven op onderstaande kaart. De blauwe lijnen staan voor de A4 en de A9, de overige rode lijnen vormen de relevantie wegen op het onderliggende wegennet rondom Schiphol. Figuur 1.3: belangrijkste ontsluitingsroutes wegverkeer Schiphol 1.5 Uitgangspunten aspecten verkeer, geluid en luchtkwaliteit Het thema verkeer is onderbouwd met het gemeentelijk verkeersmodel, waarbij voor Schiphol een verfijning heeft plaatsgevonden. Daarbij is een tweetal toekomstjaren opgesteld:
Pagina 7 - autonome situatie 2016 en 2020 (geen ruimtelijke ontwikkelingen) - plansituatie 2016 en 2020 (wel ruimtelijke ontwikkelingen) Het thema luchtkwaliteit wordt onderbouwd met de Saneringstool. Daarvoor zijn de jaren 2011, 2015 en 2020 opgenomen. In de Saneringstool zijn de ruimtelijke ontwikkelingen van het bestemmingsplan als In Betekenende Mate (IBM) projecten opgenomen. 1.6 Studie verkeersafwikkeling De verkeersafwikkeling op het Schipholterrein is op een negental representatieve kruisingen nader onderzocht. Uit de analyse komt naar voren dat er zich bij realisatie van het ROP in 2016 - geen knelpunten zullen voortdoen qua verkeersafwikkelingen op de relevante kruispunten op Schiphol-centrum, Schiphol noord en Schiphol-zuid. De I/C-verhouding (Intensiteit/capaciteit, verhouding tussen de hoeveelheid verkeer dat op een weg rijdt en de hoeveelheid verkeer dat die weg aankan) bedraagt in zowel de ochtend- als avondspits in alle gevallen niet meer dan 0,85 (boven de 0,85 is er sprake van congestie). De effecten van het ROP op de verkeersintensiteiten is tabel 1.3 weergegeven, met daarbij de ontwikkelingen van de verkeersintensiteiten in 2020, waarbij de autonome situatie (zonder ontwikkeling ROP) wordt vergeleken met de situatie waarbij het ROP wel volledig is ontwikkeld. Wegvak Intensiteit 2020 autonoom Intensiteit 2020 incl. ROP Verschil Fokkerweg (zuid) 43000 51000 8000 (+19%) Loevesteinse randweg 6700 7200 500 (+7%) N201 27000 28600 1600 (+6%) N231 (Scipholdijk) 56100 64900 8800 (+16%) Tabel 1.3: Verkeersintensiteiten (mvt/etmaal, gemiddelde weekdag) Op Schiphol-oost zijn echter wel problemen ten aanzien van de verkeersafwikkeling. Deze problemen zijn aanwezig in zowel de huidige situatie, de autonome situatie in 2016 (zonder ROP) en met ROP. De bijdrage van het ROP op de verslechtering van de knelpunten op Schiphol oost zijn hierin minimaal (maximaal toename van 0,5 van de I/C verhouding). Ten aanzien van de verkeersbijdrage van het ROP kan het volgende geconcludeerd worden: De verkeersbijdrage van het ROP is minimaal omdat: - veel functies zijn gerelateerd aan de luchtvaart, waardoor het een specifiek, uniek gebied betreft; - de verkeersintensiteiten in het gebied dermate hoog zijn (vooral A4, A9 en Fokkerweg), dat de verkeersgeneratie van het ROP relatief laag is: procentueel komt er weinig verkeer bij;
Pagina 8 - het OV-netwerk bovengemiddeld goed ontwikkeld is op Schiphol, zodanig dat veel reizigers en werknemers deze vorm van vervoer verkiezen boven de auto. - parkeren op Schiphol voor veel mensen financieel niet aantrekkelijk is, en daarom niet met de auto naar Schiphol komen. - een deel van de functies gebruikt zal worden door mensen die nu al op Schiphol werkzaam zijn; deze zullen dus geen extra verkeer genereren.