Pilot Vergelijking Waternood & KRW-Verkenner iov STOWA Ws Brabantse Delta Peter de Koning Kees Peerdeman Frans Jorna Piet van Iersel Roel Knoben Waternoodmiddag, Amersfoort, 2 maart 2010
Vraagstelling 2 onafhankelijke instrumenten voor waterbeheerders Waternood KRW-Verkenner kwantiteit grondwaterkwaliteit/kwant
Vooronderzoek (STOWA 2008-12) Hoofdconclusies: Instrumenten bestrijken andere compartimenten Interacties worden genegeerd Kwantiteit Kwaliteit/ecologie Grondwater Waternood instrument Oppervlaktewater KRW-verkenner
Vooronderzoek Variant 0 : niets doen Variant 0+ : gezamenlijke schil Variant 1: uitwisselen beoordelingskader Variant 2: uitwisselen beoordelingskader en tussenresultaten Variant 3: toolbox Integraal Waterbeheer
Aanpak Pilot vergelijking 2 cases: concrete praktijksituaties benoemde maatregelen voor KRW, natuur en landbouw alleen bestaande gegevens voor beide instrumenten alleen rekenen indien zinvol beheervragen/maatregelen waterbeheerder centraal geschiktheid instrumenten voor beantwoording & effectberekening
KRW Verkenner
Principe interactief instrument (bestuurders) (boven)regionaal niveau -> KRW waterlichamen ondersteunt afweging tussen maatregelen ca. 40 voorgedefinieerde maatregelen berekent chemische en ecologische toestand
Principe KRW Verkenner maatregelen karakteristieken waterlichamen kennisregels kennisregels kennisregels stuurvariabelen water+stoffen balans kennisregels landelijk instrumentarium (oa STONE) ecologische toestand
Principe Waternood maatregelen HELP tabellen natuurdoelen watersysteemanalyse (grondwater)model Doelrealisatie Landbouw/natuur GLG,GVG etc lokale/regionale informatie
Case 1: Gat van Den Ham Projectgebied Integrale Gebiedsanalyse IGA
Case 1: Gat van Den Ham KRW schematisatie: 1 waterlichaam
Case 1: beheersvragen/maatregelen Gat van den Ham (poldersysteem) 1. Op welke punten in het gebied het meest kwetsbaar? systeem 2. Wat moet er gebeuren om het watersysteem robuust te maken? systeem 3. Is rendabele landbouw mogelijk in de omgeving van de natuurterreinen? grondsoort 4. Welke vorm van landbouw is haalbaar in dit gebied? grondsoort 5. Zijn de beoogde natuurdoeltypen in de natuurgebieden te realiseren? grondwater 6. Wat is de (landschaps-)ecologische waarde van de te ontwikkelen natuur in deze systeem gebied? 7. Is de waterkwaliteit voldoende te verbeteren om de natuurdoelen te realiseren? kwaliteit 8. Wat is de kwaliteit nu? kwaliteit 9. Op welke termijn is de kwaliteit voldoende? systeem 10. Verbreding watergangen systeem 11. Waterberging maken in totaal 328 ha. Mogelijk levert dit een bijdrage aan de systeem denitrificatie 12. Vergroten en van bezinking 39 duikers van waardoor slib (fosfaat snellere verwijdering) afvoer plaatsvindt tot 1,7 miljoen (nr 16 m3. tabel) systeem 13. Herstel natuurgebieden: systeem a. Verwijderen drainage systeem b. Peilverhoging waterlopen systeem c. Natuurlijker peilbeheer (zomer laag winter hoog) systeem 14. Plaggen systeem 15. Maaisel afvoeren kwaliteit 16. helofytenfilter inlaat water Zonzeel kwaliteit
Case 1: beheersvragen/maatregelen (2) 17. Optimalisatie landbouwgronden: Extra drainage grondsoort 18. Kreken: Gat van den Ham: a. Vispasseerbaar maken van gemalen ecologie b. Landbouw water scheiden van kreekwater. kwaliteit 19. kreken: Vloedspui a. soortenrijke rietoevers kwal/ecol b. Flauwe oevers kwal/ecol c. Scheiden landbouw water van kreekwater kwaliteit 20. EVZ s a. Meer natuurvriendelijke oevers kwal/ecol b. Stapstenen inrichten ecologie 21. Waterkwaliteit a. Verminderen bemesting conform landelijk beleid kwaliteit b. Teeltvrije zones kwaliteit c. Natte en droge bufferstroken kwaliteit d. Basisinspanning gemeenten kwaliteit e. Bagger verwijderen kwaliteit f. Randvoorzieningen bij rioolstelsel kwaliteit g. Terugbrengen getijde werking kwal/ecol
Case 2: Turfvaart-Bijloop
Case 2: Turfvaart-Bijloop KRW Verkenner: 1 waterlichaam
Case 2: beheersvragen/maatregelen Turfvaart / Bijloop (beeksysteem) 1. Op welke punten in het gebied het meest kwetsbaar? 2. Wat moet er gebeuren om het watersysteem robuust te maken? 3. Is rendabele landbouw mogelijk in combinatie met natuurterreinen? 4. Welke vorm van landbouw is haalbaar in dit gebied? 5. Zijn de beoogde natuurdoeltypen in het gebied te realiseren? 6. Wat is de (landschaps-)ecologische waarde van de te ontwikkelen natuur in dit 7. Is de waterkwaliteit voldoende te verbeteren om de natuurdoelen te realiseren? 8. Wat is de kwaliteit nu? 9. Op welke termijn is de kwaliteit voldoende? 10. Waterberging in totaal 52,2 ha! 11. GGOR: a. Vernattingsmaatregelen b. Stopzetten winningen c. Peilverhogen waterlopen: Turfvaart, Bijloop, andere lopen i. Realiseren buffergebieden ii. Venherstel, meer water vasthouden d. Waterconservering met LOP stuwen. 11. Meanderen Bijloop en herprofielering 12. Afkoppelen landbouwgebieden 13. de Lokker als moerasbeek 14. waterkwaliteit: a. landelijk mestbeleid b. zuiveringsmoerassen, waar leg ik die optimaal? c. droge bufferstroken
Conclusies uit cases: what s new? Veel beheersvragen (nog) niet te beantwoorden, vooral de integrale vragen Gekozen maatregelen in gebiedsanalyses niet allemaal door te rekenen Gevraagde schaalniveaus zeer breed, Waternood: lokaal Verkenner: (boven)regionaal Instrumenten dekken verschillende compartimenten Veel maatregelen horen doorwerking te hebben in andere compartiment
Hoe nu verder? Koppeling instrumenten gescheiden gebruikers Waternood : hydrologen KRW Verkenner : ecologen, waterkwaliteit verschillende beheersvragen/begrippenkaders instrumenten gebruiken verschillende schematisaties en gegevensbronnen (bv kwelhoeveelheden uit landelijk of lokaal model) nieuwe KRW verkenner beperkt zich tot ecologie
Hoe nu verder? Koppelen aan de basis! koppeling van instrumenten bij huidige opzet kan/zal leiden tot inconsistenties: welk instrument heeft gelijk? STOWA moet investeren in ontwikkelen gezamenlijke gegevensbasis -> ontsluiting via portaal hydrologische bibliotheek als voeding voor regionale modellen en landelijk instrumentarium eerder voorgesteld voor NHI schaal/detailniveau belangrijkste aandachtspunt
Beginnen bij de basis (sep 2008)