Vakgroep: Vertaling Opleidingsonderdeel: Vertaling I Code: 08.2.01 Leeractiviteiten: 7 Studiepunten: 14 Semester: Semester 1, Semester 2 Coördinerend docent: Rooms Joël Andere docenten: Ceuppens Jan, Dierick Jan, Dupré Natalie, Geysens Anne, Jans Lysbeth, Vanoverberghe Franciska Doelstelling Het opleidingsonderdeel Vertaling I bestaat uit een theoretische component waarin de student kennismaken met 'Terminologie'. Deze terminologische inleiding dient als onderbouw voor de praktische component, met name de vertaling van grotere teksteenheden in de vreemde taal. De belangrijkste doelstelling van dit opleidingsonderdeel is de verdieping van het inzicht van de studenten in de verschillen tussen het e taalsysteem en dat van de vreemde taal. Niveau Inleidend Begincompetentie Eindcompetenties BA1 voor de vreemde talen. Eindcompetenties De studenten: - kunnen gedetailleerde contrastieve verschillen ontdekken tussen de vreemde taal en het in (overwegend) korte voorbeelden van specifieke teksten; - hebben inzicht in de structuur van een communicatieve situatie, in communicatieve functies en de behandelde teksttypes en tekstsoorten en kunnen die herkennen; - hebben speciale aandacht voor vertaalproblemen veroorzaakt door verschillen tussen de semantische en syntactische structuur van de brontekst en de doeltekst, alsook voor spellingaangelegenheden, zinsbouw en woordkeuze; - kunnen bijkomende informatie over een brontekst vinden door gebruik te maken van de aangewezen heuristische kanalen; - weten hoe ze de relevante vertalende en beschrijvende woordenboeken dienen te gebruiken; - kunnen lexicale valkuilen (dwaalduiders) herkennen en vermijden en kunnen de behandelde vaste uitdrukkingen op creatieve en correcte wijze in hun vertaling verwerken. Voor de leeractiviteit Terminologie: De studenten - kunnen vaktaal van algemene taal onderscheiden; - hebben inzicht in de basisbegrippen van de terminologieleer; - kunnen begrippenstelsels opstellen; - kunnen terminologische fiches opstellen; - kunnen enkele grote terminologische databanken consulteren en evalueren; - kunnen onder begeleiding een masterproef terminologie aanvangen. Pagina 1
Leeractiviteit: Vertaling I/Duits Studiepunten: 2 Docent(en): Ceuppens Jan Aan de hand van een tekst van het informatieve type wordt een analyseschema voor teksten gedemonstreerd en worden de voornaamste zoekmethodes toegelicht teneinde een functionele vertaling tot stand te brengen. Deze uitgangspunten worden dan aan de hand van een aantal teksten van het informatieve, het instructieve en het persuasieve type toegepast en verder verfijnd. De studenten worden verzocht om de twee tot drie weken een vertaling voor te bereiden. De bronteksten zijn afkomstig uit publicaties voor een breed lezerspubliek: dagbladen, opinieweekbladen, eenvoudige gebruiksaanwijzingen, reclamebrochures, populairwetenschappelijke boeken. Er wordt vooral in het vertaald, bij tekstsoorten die zeer sterk aan conventies gebonden zijn ook wel eens in het Duits. Overzicht van de behandelde tekstsoorten: persbericht ( hard news ) reportage populair-wetenschappelijke tekst artikel uit een wetenschappelijke encyclopedie biografisch lexiconartikel geesteswetenschappelijk artikel kookrecept toeristische brochure literair proza poëzie Duits Contacturen: 26 Verwerking: 26 Totaal: 52 Individueel, na afspraak. Cursusmateriaal: Teksten door de docent ter beschikking gesteld Cursusmateriaal: cursusmateriaal beschikbaar via Toledo juni - Schriftelijk examen - aandeel van 100% september - Schriftelijk examen - aandeel van 100% Pagina 2
Schriftelijk examen Leeractiviteit: Vertaling I/Engels Studiepunten: 2 Docent(en): Jans Lysbeth - beknopt theoretisch begrippenapparaat - tekstanalyse of specifieke tekstproblemen (jargon, register, humor/ironie, beeldspraak) - grammaticale vertaalproblemen: vertaling van het lidwoord, onpersoonlijke constructies. - vergelijkende vertaalkritiek: bestaande vertalingen van een brontekst worden kritisch vergeleken en geëvalueerd. - dwaalduiders - vaste uitdrukkingen Engels Contacturen: 19,5 Verwerking: 32 Lectuur: 8 Totaal: 59,5 Feedback tijdens lessen op vertaalwerk Individuele feedback op taken Cursusmateriaal: cursusmateriaal beschikbaar via Toledo De parate kennis van bepaalde structurele verschillen tussen het en Engels wordt getest aan de hand van een korte vertaaloefening waarbij geen hulpmiddelen gebruikt mogen worden. Verder moeten de studenten twee tekstfragmenten in het en/of in de vreemde taal vertalen waarbij het gebruik van hulpmiddelen is toegestaan. Het examen bestaat uit een theoretische (50 % van de punten) en een praktische component (50% van de punten). juni - Permanente evaluatie - aandeel van 30% juni - Schriftelijk examen - aandeel van 70% Examen september - Schriftelijk examen - aandeel van 100% Pagina 3
De evaluatie voor studenten met een examencontract gebeurt op basis van opdrachten. de opdrachten worden in overleg met de docent vastgelegd, ten laatste 30 dagen na het begin van de colleges. Leeractiviteit: Vertaling I/Frans Studiepunten: 2 Docent(en): Geysens Anne - Beknopt theoretisch begrippenapparaat -Tekstanalyse en specifieke tekstproblemen (beeldspraak, realia, register, jargon, afkortingen van instellingen en andere realia) + vertaling hiervan - Grammaticale vertalingen - Vaste structuren en uitdrukkingen Contacturen: 19,5 Verwerking: 15 Taken: 20 Totaal: 54,5 Individuele verbetering van vertalingen. Individuele studiebegeleiding op aanvraag. Aanvullende leermiddelen: Woordenboeken en alle (elektronische) vertaalhulpmiddelen Cursusmateriaal: Eigen cursus beschikbaar via cursusdienst juni - Schriftelijk examen - aandeel van 100% september - Schriftelijk examen - aandeel van 100% Schriftelijk examen in juni en september. Pagina 4
Leeractiviteit: Vertaling I/Italiaans Studiepunten: 2 Docent(en): Dupré Natalie cfr. M. BAKER (1992), In Other Words. A Coursebook on Translation 1. L equivalenza a livello di parola 1.1 Il significato lessicale 1.2 Il problema della non equivalenza 1.2.1 Problemi comuni di non equivalenza 1.2.2 Strategie di traduzione 2. L'equivalenza sopra livello di parola 2.1 Collocazioni 2.1.1 "Collocational range/markedness" 2.1.2 Collocazione e registro 2.1.3 Significato collocazionale 2.1.4 Trappole e problemi di traduzione 2.2 Idiomi ed espressioni fisse 2.2.1 L'interpretazione degli idiomi 2.2.2 Problemi di traduzione 2.2.3 Strategie di traduzione 3. L'equivalenza grammaticale Italiaans Contacturen: 19,5 Verwerking: 26,5 Taken: 4 Totaal: 50 Individuele begeleiding op vraag van de student. Aanvullende leermiddelen: Woordenboeken en alle (elektronische) vertaalhulpmiddelen Cursusmateriaal: powerpointpresentaties in pdf-formaat (beschikbaar via Toledo) Pagina 5
Het examen bestaat uit een theoretische (50 % van de punten) en een praktische component (50 % van de punten). juni - Schriftelijk examen - aandeel van 100% september - Schriftelijk examen - aandeel van 100% Schriftelijk examen (100%) Leeractiviteit: Vertaling I/Russisch Studiepunten: 2 Docent(en): Dierick Jan Cursieve, mondelinge vertaling van persartikels Schriftelijke vertaling van persartikels Uitdieping van de woordenschat Lexicologische oefeningen Contacturen: 19,5 Verwerking: 13 Taken: 17,5 Totaal: 50 Begeleiding op aanvraag. Aanvullende leermiddelen: Groot Russisch - Woordenboek, Honselaar W., Pegasus, ISBN: 97890 6143 Cursusmateriaal: Teksten door de docent ter beschikking gesteld juni - Schriftelijk examen - aandeel van 100% Pagina 6
september - Schriftelijk examen - aandeel van 100% De evaluatie van studenten met een examencontract gebeurt met een examen dat gebaseerd is op de leerinhoud van de cursus. Leeractiviteit: Vertaling I/Spaans Studiepunten: 2 Docent(en): Vanoverberghe Franciska Aan de hand van teksten van hoofdzakelijk informatieve aard worden strategieën voor het vertalen aangebracht en maken de studenten kennis met de belangrijkste zoekmethodes. Zo verwerven ze inzicht in de verschillen tussen brontaal en doeltaal op verschillende niveaus. - Op lexicaal niveau: woordkeuzes, vaste uitdrukkingen,... - Op zinsniveau: denominaliseren; vermijden van tangconstructies, analyse van lange zinnen,... - Op het niveau van de paragraaf: lange zinnen splitsen met behoud van de informatiestructuur, verwijswoorden, leestekengebruik,... - Op tekstniveau: o aandacht voor de logische richting van een tekst: de vertaling moet zo opgebouwd zijn dat de interne informatiestructuur wordt gerespecteerd o aandacht voor de tekstualiteit van de tekst: iedere zin krijgt zijn plaats in de argumentatielijn van de gehele tekst (geen maar [ ] maar [ ] maar -structuur) - Op cultureel niveau: de informatiedichtheid van de vertaling aanpassen aan het vooropgestelde doelpubliek; aandacht voor het type van tekst (informatief/ persuasief/ beeldspraak/ register),... Algemeen mag het vermijden van interferenties van Spaanse taalvormen en het betrachten van een vloeiende e tekst uiteraard niet leiden tot het creëren van geheel nieuwe betekenissen. Daarom moet de student steeds terug naar de brontekst om de boodschappen van beide versies in detail te vergelijken. Dit geeft een aanzet tot vertaalreflectie op het eigen werk en dat van de klas. Contactonderwijs: 26 Verwerking: 12 Taken: 12 Totaal: 50 Feedback tijdens lessen op vertaalwerk dat thuis voorbereid werd. Individuele feedback op taken. Aanvullende leermiddelen: Woordenboeken en alle (elektronische) vertaalhulpmiddelen Cursusmateriaal: studiemateriaal via docent Cursusmateriaal: Vertalen uit het Spaans. Tekst en uitleg, Linn, S. & Slager, M., Bussum: Pagina 7
Coutinho juni - Permanente evaluatie - aandeel van 30% juni - Schriftelijk examen - aandeel van 70% september - Schriftelijk examen - aandeel van 100% De evaluatie voor studenten met een examencontract gebeurt op basis van opdrachten. De opdrachten worden in overleg met de docent vastgelegd ten laatste 30 dagen na het begin van de colleges. Leeractiviteit: Vertaling I/Terminologie Studiepunten: 2 Semester: Semester 1 Docent(en): Rooms Joël - inleiding in het fenomeen vaktaal - bespreking van de basiselementen uit de terminologieleer: individuele objecten, begrippen (begripsbepaling, kenmerken, relaties tussen begrippen, begrippenstelsels, begrippenvelden), definities, termen, problemen die kunnen optreden bij het toekennen van een term aan een begrip, structurering van vakgebieden. - de terminologische fiche : noodzakelijke en facultatieve gegevens - equivalentie : problemen en oplossingen - stromingen binnen de terminologieleer - terminologie en normalisatie - nationale en internationale terminologische activiteiten - overzicht van de grote terminologische gegevensbanken Contacturen: 13 Verwerking: 22 Taken: 15 Totaal: 50 Individuele begeleiding op vraag van de student Pagina 8
Aanvullende leermiddelen: extra studiemateriaal op Toledo Cursusmateriaal: Syllabus (beschikbaar via Joël Rooms), Joël Rooms Het schriftelijke examen evalueert de kennis van de tijdens het hoorcollege gedoceerde stof. Er worden twee grote vragen en een drietal kleinere vragen gesteld, die de kennis van en het inzicht in de gedoceerde stof moeten toetsen. Daarnaast is er ook een kleinere praktisch georiënteerde vraag over de totstandkoming van termen. Als permanente evaluatie krijgen de studenten via Toledo een vijftal opdrachten uit te voeren in de vorm van assignments. Het gaat hier om oefeningen als toepassing op de gedoceerde theorie. januari - Permanente evaluatie - aandeel van 20% januari - Schriftelijk examen - aandeel van 80% Examen september - Permanente evaluatie - aandeel van 20% Examen september - Schriftelijk examen - aandeel van 80% De evaluatie voor studenten met een examencontract of voor studenten die de toelating gekregen hebben om enkel het examen af te leggen, gebeurt op basis van een schriftelijk examen, dat wordt afgenomen op basis van de leerinhoud van de cursus. Zij moeten ook de via Toledo opgelegde taken (assignments) maken. Pagina 9
Vakgroep: Vertaling Opleidingsonderdeel: Vertaling II Code: 08.3.02 Leeractiviteiten: 6 Studiepunten: 18 Semester: Semester 1, Semester 2 Coördinerend docent: Andere docenten: Van Goubergen Martine, Ratinckx Maria, Merckx Liesbeth, Ceuppens Jan, Storms Colette, Verschueren Walter Doelstelling In deze Workshop maakt de student kennis met een aantal vormen van gespecialiseerd vertalen, waaronder het vertalen van vaktalige, beschouwende en literaire teksten. Het vertaalwerk wordt aangeboden in 4 verplichte modules. Bijzondere aandacht gaat uit naar het gebruik van vertaalhulpmiddelen en professionele vormgeving. De aangeboden modules zijn tevens bedoeld als smaakmakende introductie tot de gelijknamige modules die worden aangeboden binnen de vertaalateliers van de Master Vertalen. Niveau Uitdiepend Begincompetentie Vertaalcompettentie van niveau BA2. Eindcompetenties De studenten: - kunnen een gespecialiseerde tekst op accurate en stilistisch adequate wijze vertalen; - hebben bijzonder oog voor professionele afwerking; - kunnen de vertaalhulpmiddelen die hem/haar ter beschikking staan op gedegen wijze aanwenden; - kunnen zich vlug en efficiënt inwerken en documenteren in/rond een gegeven onderwerp. Leeractiviteit: Vertaling II/Workshop Duits Studiepunten: 3 Docent(en): Ceuppens Jan De cursus bestrijkt vier domeinen van gespecialiseerde vertaling in de vorm van korte kennismakingsoefeningen: - vertaling van technische en wetenschappelijke teksten: een handleiding en een passage uit (populariserende) wetenschappelijke tekst, telkens D-N en N-D; - vertaling van teksten uit de economische sector: een macro-economisch rapport en een gedeelte uit een jaarverslag van een bedrijf, telkens N-D en D-N; - vertaling van juridische teksten: een passage uit verkoopsvoorwaarden en een passage uit een uitspraak van een rechtbank, telkens N-D en D-N; - vertaling van stilistisch moeilijkere teksten: een passage uit een essayistische en/of een literaire tekst, voornamelijk D-N. I Pagina 1
In de inleidende les worden de uitgangspunten voor gespecialiseerde vertaling geschetst en taken verdeeld. Voor elk onderdeel dient telkens één groepje studenten er een korte inleiding in het vakgebied te brengen en een overzicht van de voornaamste lexicografische en encyclopedische hulpmiddelen voor het bewuste domein. De vertalingen zelf worden deels in de les, deels thuis voorbereid. De bedoeling is dat elk onderdeel afgesloten wordt met een testvertaling, die dus voor telkens 25 % het eindcijfer bepaalt. Bij elke vertaling wordt ook het correcte gebruik van de bronnen beoordeeld. Duits Contacturen: 26 Taken: 39 Lectuur: 10 Totaal: 75 Individueel, na afspraak. Aanvullende leermiddelen: Fachsprachen, Hans-Rüdiger Fluck, Francke Aanvullende leermiddelen: Die Fachübersetzung, Radegundis Stolze, (niet meer verkrijgbaar) juni - Permanente evaluatie - aandeel van 100% september - Werkopdracht - aandeel van 100% Studenten met een examencontract dienen op een aantal (af te spreken) tijdstippen een vertaling in te dienen. Leeractiviteit: Vertaling II/Workshop Engels Studiepunten: 3 Docent(en): Verschueren Walter Module 1: journalistieke teksten en PR-teksten Module 2: essayistische teksten Module 3: literaire teksten Module 4: financieel-economische teksten I Pagina 2
Engels Contacturen: 26 Verwerking: 13 Taken: 39 Totaal: 78 Individuele begeleiding op vraag van de student. Cursusmateriaal: Toledocursus beschikbaar Schriftelijk examen (40%): schriftelijke vertaling binnen module naar keuze. Permanente evaluatie (60%) op basis van drie ingediende werkstukken. Tweede examenperiode - Schriftelijk examen - aandeel van 40% Tweede examenperiode - Permanente evaluatie - aandeel van 60% september - Schriftelijk examen - aandeel van 100% Schriftelijk examen Leeractiviteit: Vertaling II/Workshop Frans Studiepunten: 3 Docent(en): Storms Colette Frans I Pagina 3
Leeractiviteit: Vertaling II/Workshop Italiaans Studiepunten: 3 Docent(en): Ratinckx Maria De theoretische onderbouw uit Vertaling I wordt verder uitgewerkt op basis van M.BAKER, (1992), In Other Words. A coursebook on translation. Volgdende topics komen aan bod: - Equivalenza testuale (strutture tematiche e informative) - Equivalenza pragmatica Vooral journalistieke teksten, in mindere mate economische en administratieve, teksten vormen het oefenmateriaal. De teksten worden uit het Italiaans in het vertaald (2/3) en omgekeerd (1/3). De studenten krijgen ook vertaalopdrachten die buiten de workshop moeten uitgevoerd worden. Deze taken worden uitgebreid besproken tijdens de les. Zij moeten tevens de lexicale informatie verwerken in glossaria. Op die manier verwerven zij theoretische kennis en praktische vaardigheid, een absoluut noodzakelijke tandem voor elke vertaalopdracht. Italiaans Contacturen: 26 Verwerking: 10 Taken: 26 Lectuur: 13 Totaal: 75 I Pagina 4
Individuele begeleiding op vraag van de student. Aanvullende leermiddelen: Woordenboeken en alle (elektronische) vertaalhulpmiddelen Cursusmateriaal: Teksten door de docent ter beschikking gesteld Verplichte lectuur: In Other Words. A coursebook on translation, M. Baker juni - Schriftelijk examen - aandeel van 100% september - Schriftelijk examen - aandeel van 100% Schriftelijk examen Leeractiviteit: Vertaling II/Workshop Russisch Studiepunten: 3 Docent(en): Van Goubergen Martine De cursus omvat twee delen: een corpus "vertaling van algemene teksten" en een inleiding in "gespecialiseerde vertaling". In het eerste gedeelte wordt ingegaan op de kennis en de kritische benadering die de studenten hebben ontwikkeld in het vak Vertaalwetenschap. De studenten worden geconfronteerd met teksten waarbij duidelijke vertaalvaardigheden moeten aangewend worden en vertaalkeuzes moeten gemaakt worden. In het tweede gedeelte worden er exemplarische teksten aangereikt over verschillende gespecialiseerde domeinen (administratieve documenten; juridische uitspraken; medische verslagen ). Hierbij worden de specifieke problemen behandeld en de strategieën besproken die naar een pertinente vertaling kunnen leiden. Russisch Contacturen: 26 Taken: 30 Lectuur: 20 Totaal: 76 Individuele begeleiding op vraag van de student. I Pagina 5
Cursusmateriaal: Individuele dossiers die de te vertalen teksten en verder aan te vullen documentatie bevatten. : Het examencijfer wordt op het einde van de rit gegeven op basis van de individuele dossiers die gedeeltelijk in klassikaal verband behandeld werden en gedeeltelijk zelfstandig uitgewerkt door de studenten. : Herwerken van de individuele dossiers (eventueel met bijkomende nieuwe opdrachten). juni - Werkopdracht - aandeel van 100% september - Werkopdracht - aandeel van 100% Studenten die toelating hebben gekregen om deze cursus te volgen zonder de lessen bij te wonen, zullen verzocht worden op dezelfde tijdstippen als de reguliere studenten vertalingen in te dienen. Zij dienen bovendien net als de andere studenten een aantal theoretische teksten door te nemen als basis voor de vertalingen. Leeractiviteit: Vertaling II/Workshop Spaans Studiepunten: 3 Semester: Semester 1, Semester 2 Docent(en): Merckx Liesbeth - Het verbeteren van de algemene vertaalvaardigheid in het van min of meer gevorderde studenten Spaans; - variaties aan thema s (algemene, historische, bedrijfsgerichte, wetenschappelijke en technische domeinen) en tekstsoorten (informatieve, persuasieve en narratieve); - systematische behandeling van vertaalproblemen; - doeltreffend gebruik leren maken van hulpmiddelen. Spaans Contactonderwijs: 26 Verwerking: 20 Taken: 29 Totaal: 75 Verbetering en evaluatie van de vertalingen. I Pagina 6
Cursusmateriaal: Journalistieke teksten uit Spaanstalige kranten/websites; historische documenten; wetenschappelijke artikels uit kranten en tijdschriften; technische brochures; narratieve teksten (fragmenten); essayistische teksten (fragmenten). Schriftelijk eindexamen. Vertaling van een Spaanstalige tekst in het binnen een van de geziene domeinen. juni - Schriftelijk examen - aandeel van 100% september - Schriftelijk examen - aandeel van 100% Studenten met een examencontract dienen op een aantal (af te spreken) tijdstippen een vertaling in te dienen. I Pagina 7