Ketenanalyse transport Analyse in het kader van de C02-Prestatieladder

Analyse in het kader van de C02-Prestatieladder Boskalis Dolman B.V. 1 december 2014 Definitief rapport 9X1691-102-100 k Boskalis Environmental Sr Royal Enhancing Society Together A cornpany of Royal

HASKONINGDHV NEDERLAND B.V. INDUSTRY, ENERGY & MINING Jonkerbosplein 52 Postbus 151 6500 AD Nijmegen +31 88 348 66 35 Telefoon info@rhdhv.com E-mail www.royalhaskoningdhv.com Internet Amersfoort 56515154 KvK Documenttitel Analyse in het kader van de C02- Prestatieladder Verkorte documenttitel Status Datum Projeetnaam Projectnummer Opdrachtgever Definitief rapport 1 december 2014 Boskalis Dolman BV, scope 3 analyse en ketenstudie 9X1691-102-100 Boskalis Dolman B.V. Rianne Westerveld Referentie 9X1691-102-100/R0002/422750/Nijm Auteur(s) Mariëtte Voets (); Danny VerkuijI, Hugo den Ouden (Boskalis Dolman) Collegiale toets Datum/paraaf Professionele ondersteuning Datum/paraaf Goedgekeurd Thomas Boffers () 1 december 2014 Mariëtte Voets () 1 december 2014 Rianne Westerveld (Boskalis Dolman BV) Datum/paraaf

INHOUDSOPGAVE Biz. 1 INLEIDING 1 2 BEKNOPTE PROCESBESCHRIJVING EN SCOPE KETENANALYSE 2 2.1 Korte beschrijving hoofdactiviteit 2 2.2 Korte beschrijving transport 2 2.3 Scope ketenanalyse 2 3 GEDETAILLEERDE KETENBESCHRIJVING EN DATAVERZAMELING 4 3.1 Beschrijving transportketen 4 3.1.1 Aanvoer grond 4 3.1.2 Aanvoer zeefzand 4 3.1.3 Afvoer grond 4 3.1.4 Afvoer geproduceerd zand 5 3.1.5 Afvoer geproduceerd puin 5 3.1.6 Afvoer geproduceerd slib 5 3.1.7 Aan-/afvoer veegvuil 6 3.2 Overzicht transportketen Schiedam 6 3.3 Samenvatting transportstromen 8 3.3.1 Grond 8 4 INVENTARISATIE EN KEUZE UITWERKING VERBETERMOGELIJKHEDEN 10 5 MAATREGEL 1: VERKLEINEN AFSTAND WEGTRANSPORT VOOR AFVOER ZAND 11 5.1 Doelstelling 11 5.2 Besparingspotentieel 11 6 MAATREGEL 2: MODAL SHIFT AAN / AFVOER VERONTREINIGDE GROND / ZAND 12 6.1 Doelstelling 12 6.2 Besparingspotentieel 12 7 VERWACHTE CO2 REDUCTIE 2014-2015 13 7.1 Totale CO2 reductie 13 Dit rappoii is opgemaakt voor dubbelzijdig printen Definitief rapport - iii - 9X1691-102-100/R0002/422750/Nijm

1 INLEIDING Royal Boskalis Dolman B.V. is sinds 2012 in het bezit van het C02-bewust certificaat op niveau 3 en is voornemens om eind 2014 de stap te zetten naar niveau 4 en 5 van de C02-prestatieladder. Eén van de eisen waaraan in dit geval moet worden voldaan is eis 4.A.1 van het Handboek C02-Prestatieladder: het in kaart brengen van de meest materiële scope 3 emissies. Op basis van dit onderzoek moeten vervolgens ketenanalyses worden gemaakt. Voor kleine^ bedrijven zoals Boskalis Dolman BV, betekent dit dat zij één ketenanalyse moet maken voor één van de twee meest materiële emissies uit de rangorde van meest materiële emissies. Uit het onderzoek naar de meest materiële emissies^ is gebleken dat het extern transport van inkomende (zoals verontreinigde grond) en uitgaande stromen (zoals zand, puin etc.) bij Boskalis Dolman BV de meest materiële COa-emissie levert. Het reinigen zelf valt onder de scope 1 en 2 emissie van Boskalis Dolman BV en is daarom niet meegenomen in de bepaling van materialiteit. In dit rapport is een ketenanalyse uitgevoerd van het transport. Op basis hiervan zijn reductiemaatregelen geformuleerd om de C02-emissie ten gevolge van het transport te verminderen. Om de analyse van de scope 3 analyse zoals hierboven benoemd te staven is professionele ondersteuning of professioneel commentaar vereist van een ter zake erkende deskundige (Handboek eis 4.A.3). Deze ketenanalyse van Boskalis Dolman B.V. is tot stand gekomen met professionele ondersteuning van Nederland B.V. In deze ketenanalyse wordt in hoofdstuk 2 eerst een beknopte procesbeschrijving gegeven, de wijze waarop het in- en uitgaande transport plaatsvindt en is de scope van de ketenanalyse bepaald. In hoofdstuk 3 wordt vervolgens ingegaan op de transportketen en omvang van de locatie Schiedam. In hoofdstuk 4 respectievelijk 5 zijn twee reductiemaatregelen beschreven die Boskalis Dolman B.V. gaat nemen om de G02-emissie ten gevolge van het transport te verminderen. ^ Zie voor definitie van klein bedrijf C02-prestatieladder, Generiek Handboek, Versie 2.2. pagina 51. Analyse in het kader van de C02-Prestatieladder, dd 19-11-2014 Definitief rapport 9X1691-102-100/R0002/422750/Nijm

2 BEKNOPTE PROCESBESCHRIJVING EN SCOPE KETENANALYSE 2.1 Korte beschrijving hoofdactiviteit De hoofdactiviteit van Bosl<aiis Dolman BV is de grootschalige reiniging van grond en minerale afvalstoffen zoals RKGV^-slib. Daarbij verzorgt Boskalis Dolman BV (indien gevraagd) het gehele bewerkingsproces, inclusief keuring, planning, transporten afzet van de deelstromen. De reiniging is gericht op het 'upgraden' van de ontvangende grond-zafvalstromen door middel van scheiding en reiniging, tot stromen afvalstoffen en secundaire grondstoffen. Doel is om uitde inkomende stromen, die een negatieve waarde hebben, uitgaande stromen te genereren die (al dan niet na verdere verwerking elders) herbruikbaar zijn en/of een minder negatieve waarde hebben dan de inkomende stromen. Boskalis Dolman BV voert deze (hoofd)activiteiten uit op een 4-tal reinigingslocaties in Nederland; Schiedam, Amersfoort, Alkmaar en Groningen. Bij het uitvoeren van de werkzaamheden en het onderhoud van de locaties en installaties worden diverse (onder)aannemers ingehuurd/ ingekocht. Met uitzondering van Amersfoort zijn alle locaties aan / nabij het water gelegen. 2.2 Korte beschrijving transport Inkomende stromen De inkomende stromen zoals verontreinigde grond, zijn afkomstig van projecten van Boskalis Nederland en van projecten van diverse aannemers in Nederland. Aanvoer vindt plaats door of namens de leverancier van de stromen. Uitgaande stromen De uitgaande stromen betreffen door middel van zeven, verkleinen of andere bewerkingsstappen, bewerkte grondstoffen zoals grond, zand, slib, etc. Deze stoffen worden, na de bewerking, door transporteurs die Boskalis Dolman BV inhuurt, afgevoerd naar diverse afnemers of eindverwerkers. Hierbij worden deels transporteurs ingehuurd uit de Boskalis Groep. Zowel de inkomende als uitgaande stromen worden per as of schip getransporteerd. 2.3 Scope ketenanalyse Deze ketenanalyse richt zich in eerste instantie op de locatie Schiedam. Dit omdat Schiedam een eigen locatie is, de grootste doorzet per jaar heeft en beschikt over een eigen laad-losvoorziening. Tevens sluit deze ketenanalyse aan bij de initiatieven vanuit het bevoegde gezag (DGMR) op gebied van vervoersmanagement. Deze ketenanalyse maakt gebruik van informatie die voor dit initiatief zijn verzameld"* en de eigen administratieve gegevens van Schiedam. Omdat er vanuit het bevoegd gezag in Schiedam momenteel aandacht is voor vervoersmanagement, is de kans ook groter dat de gemeente, die voor Boskalis Dolman ook ketenpartner is, mee wil werken aan initiatieven op dit gebied. ^ Riool, Kolken, Gemalen en Veegvuil * Plan Vervoermanagement Boskalis Dolman d.d. 29-10-2013 9X1691-102-100/R0002/422750/Nijm -2- Definitief rapport

Met name op de vervoersstromen waarvoor Boskalis Dolman BV voertuigen uit de Bolkalis Groep inzet of waarvoor ze het transport zelf inhuurt bij vervoerders, liggen er goede kansen om met ketenpartners samen te sturen op CO2 reductie. Bij de transporten die door de leveranciers (aannemers) zelf worden verzorgd, heeft Boskalis beperktere mogelijkheden om CO2 reductie in de keten te bewerkstelligen. Opgemerkt wordt dat het alleen om het buiktransport gaat. Transport van personen valt buiten de keten. Definitief rapport -3-9X1691-102-100/R0002/422750/Ni]m

GEDETAILLEERDE KETENBESCHRIJVING EN DATAVERZAMELING Beschrijving transportketen Onderstaand wordt voor locatie Schiedam beknopt weergegeven welke vervoersstromen worden onderkend, welke mogelijke afzetkanalen voor deze stromen momenteel beschikbaar zijn, en op welke wijze ze worden vervoerd. Aanvoer grond Per as Materiaal wordt aangeleverd in vrachtwagens. Deze worden gewogen op de weegbrug op de locatie en de grond wordt meteen in het daarvoor bestemde depot gestort. Vanuit het depot wordt de grond later in de installatie gevoerd middels een shovel. Meestal wordt deze vorm van aanvoer gekozen als de locatie van herkomst niet aan het water is gelegen. Per schip. Het materiaal wordt per schip of beunbak aangeleverd voor onze eigen laad/lossteiger aan de locatie. De steiger is gelegen in de rivier (Nieuwe Maas). Op de steiger staat een mobiele hydraulische kraan welke de schepen leegknijpt met een hydraulische grijper. Deze deponeert de grond in vrachtwagens die naast de kraan op de steiger staan. De vrachtwagens vervoeren de grond vervolgens naar het depot. Vanuit het depot wordt de grond later in de installatie gevoerd middels een shovel. Deze vorm van aanvoer kan worden gekozen als de locatie van herkomst aan- of dichtbij het water is gelegen. Een opdrachtgever of klant kan ook voorschrijven dat grond over water moet worden afgevoerd om een binnenstad te ontlasten van vrachtverkeer. Ook wordt veelal voor watertransport gekozen als de grond dusdanig ver vera/ijderd van de locatie wordt aangenomen dat het te duur is om de grond per as aan te voeren. Indien de locatie van herkomst niet aan het water is gelegen moet de grond daarvandaan eerst nog per as naar het schip worden gereden en worden geladen. Omdat we over verontreinigde grond spreken moeten ook alle vergunningen voor het laden van deze grond op de laadlocatie in orde zijn. Aanvoer zeefzand Bij Bouw- en Sloopafval sorteerbedrijven blijft een zandige residu stroom over welke goed extractief kan worden gereinigd. Afhankelijk hoe ver het bedrijf van Schiedam is verwijderd wordt gekozen voor as- of scheepstransport. Het lossen en eventueel natransport gaat verder op dezelfde manier als hiervoor beschreven bij aanvoer grond. Afvoer grond Per as De locatie Schiedam fungeert ook als grondbank. Kleine hoeveelheden herbruikbare grond worden opgebulkt en daarna bemonsterd en geanalyseerd. De grond wordt daarna afgezet naar hergebruikslocaties in de omgeving van Schiedam. Tot nu toe is deze grond altijd per as afgevoerd omdat er voldoende hergebruikslocaties in de 9X1691-102-100/R0002/422750/Nijm -4- Definitief rapport

omgeving besclnikbaar zijn waar de grond tegen een concurrerend tarief kan worden afgezet. Ook voor deze stroom is het dan dus niet rendabel om per schip af te voeren. 3.1.4 Afvoer geproduceerd zand Per as. Het zand wordt vanuit depot geladen in vrachtwagens welke het zand meteen vervoeren naar de locatie waar het zand wordt toegepast. Voor deze optie wordt veelal gekozen als de toepassingslocatie dichtbij Schiedam is. Voordeel is dat het zand direct in het werk kan worden gestort en verwerkt. Geen natransport benodigd. Per schio Het zand wordt met de shovel in de toevoerbunker van de scheepsbelader gestort. Dit is een grote transportband welke het zand via een stortkoker in het beun van een schip laadt. Het schip vaart naar de plaats van bestemming waar het zand meestal nog in vrachtwagens wordt geladen welke het in het werk rijden waar het wordt verwerkt. Voor scheepstransport wordt meestal gekozen als de plaats van bestemming te ver verwijderd is van Schiedam zodat het economisch niet rendabel is om te rijden. Ook dit is puur afhankelijk van vraag en aanbod. 3.1.5 Afvoer geproduceerd puin Per as. Het geproduceerde puin uit de installatie wordt in twee stromen, apart in depot gezet. Grof- en Fijn puin. Beide stromen worden per as vervoerd naar "Van Bentum Recycling" op de vondelingenplaat in Rotterdam. Hier wordt het materiaal, na weging, in depot gestort, alwaar het in de puinbreker wordt ingevoerd. Ook hier is de afstand zo kort dat scheepstransport niet rendabel is vanwege de extra kosten voor laden, lossen en natransport. Ook is het zo dat van Bentum de eigen vrachtwagens hiervoor gebruikt en het vervoer zelf kan inplannen naar behoefte en ons ook als "stopwerk" kan gebruiken. Is er een wagen over dan kan deze naar Schiedam want er is altijd puin voorradig. Dit is economisch gezien een zeer goede constructie. 3.1.6 Afvoer geproduceerd slib Per as De geproduceerde slibkoek wordt met de shovel in vrachtwagens geladen. Deze brengen het slib naar een stortplaats waar het wordt gewogen en definitief wordt opgeslagen. Momenteel wordt een gedeelte van het slib van Schiedam per as vervoerd naar de stortplaats VBM van "Van Gansewinkel Minerals" op de Maasvlakte in Rotterdam. De vrachtwagens brengen het slib wel meteen op de plaats waar het wordt verwerkt dus natransport ter plaatse is niet meer nodig. Per schip De geproduceerde slibkoek wordt met de shovel in de toevoerbunker van de scheepsbelader gestort. Dit is een grote transportband welke het zand via een stortkoker in het beun van een schip laadt. Het schip vaart naar de stortplaats waar het slib wordt gelost door een kraan en in vrachtwagens of dumpers wordt geladen. Deze vervoeren het slib naar de stortplaats alwaar het definitief wordt opgeslagen. Definitief rapport -5-9X1691-102-100/R0002/422750/Nijm

Momenteel wordt slibkoek van Schiedam naar twee stortplaatsen in Nederland vervoerd Deze twee stortplaatsen zijn zo ver van Schiedam verwijder dat scheepstransport de enige optie is. Het gaat om de volgende stortlocaties: u Indaver Vlissingen Het schip wordt aan de vergunde kade van Sagro in Vlissingen gelost in dumpers. Deze transporteren het slib naar het stort en brengen het meteen op de plaats waar het wordt verwerkt. Omrin Heerenveen. Het schip wordt gelost aan een vergunde kade in de buurt van de stortplaats door Omrin. Vrachtwagens transporteren het slib naar het stort en brengen het meteen op de plaats waar het slib wordt verwerkt. 3.1.7 Aan-/afvoer veegvuil Per as Veegvuil is een stroom welke wordt aangevoerd in Schiedam in kleine hoeveelheden per dag en wordt opgebulkt. Als het materiaal genoeg zand bevat wordt het verwerkt. Zo niet, dan wordt het opgebulkt tot grotere hoeveelheden en wordt het per as vervoerd naar ATM Moerdijk. Hier wordt het thermisch gereinigd. De shovel laadt het materiaal in de vrachtwagen en deze vervoert het naar Moerdijk alwaar het, na weging, meteen in depot wordt gestort om te worden verwerkt. Momenteel is het niet rendabel om dit per schip te vervoeren naar Moerdijk vanwege de extra laad- los- en natransportkosten. 3.2 Overzicht transportl<eten Schiedam In tabel 3.1 is de transportketen van en naar de locatie schematisch weergegeven. Tevens is hierin opgenomen de totale hoeveelheden die in 2013 per as dan wel schip zijn aangevoerd en afgevoerd. In hoofdstuk 7 wordt verder in gegaan op de te verwachten G02-reductie van de transportketen. 9X1691-102-100/R0002/422750/Ni]m -6- Definitief rapport

Aanvoer Herkomst, leverancier Totaal (ton) Afvoer Bestemming Totaal (ton) Grond Diverse (sanerings) locaties 262.693 Geproduceerd Diverse afnemers 126.667 zand Veegvuil (RKGV) Diverse gemeenten, afvalinzameiingsbed rijven? 38.934 Geprod. puin Van Bentum, Rotterdam 38.430 Grind Diverse aannemers 1.582 Opslag / Bewerking Baggerspecie Diverse aannemers 623 Locatie Schiedam Geprod. slib Stortplaats VBM ivlaaasvlakte 7.607 stortplaatsen Indaver Vlissingen en 36.070 Omrin Heerenveen Zeefeand BSA sorteerbedrijven 6.451 Niet bewerkt ATiVI Moerdijk 4.617 veegvuii Veegvuii indaver 8.150 Aanvoer totaal in 2013 310.281 Afvoer totaal in 2013 221.541 waarvan: per schip 42.876 = 14% Viraarvan: per schip 114.768= 52% per as 267.405 = 86% per as 106.773= 48% Totaal aan- en afvoer 2013 531.822 Totaal aan- en afvoer per schip 157.644= 30% Totaai aan- en afvoer per as 374.178 = 70% Tabel 3.1 Transportketen en aan- en afvoerbalans Schiedam 2013 (bron : administratie Schiedam) Definitief rapport -7-9X1691-102-100/R0002/422750/Nijm

Samenvatting transportstromen In figuur 3.1 is de verdeling tussen totale aan- en afvoer in 2013 per schip en per as weergegeven. Figuur 3.1 Verdeling aan- en afvoer per as en per schip locatie Schiedam 2013 (in tonnen) Afvoer per as 106.77? Afvoer per schip 114.768 Aanvoer per as 267405 Aanvoer per schip 42876 O 50000 100000 150000 200000 250000 300000 Uit figuur 3.1 is op te maken dat nog een groot deel (meer dan 50%) van het transport per as plaatsvindt. Er is dus nog veel winst is te boeken door het transport per as te verplaatsen naar transport per schip. Transport per as levert doorgaans een grotere CO2 emissie dan per schip (voor CO2 getallen zie hoofdstuk 5,6 en 7). De ketenstudie richt zich daarom op de transportstromen die nu nog per as plaatsvinden. In tabel 3.1 is te zien dat aangevoerde verontreinigde grond / afvoer zand de grootste stromen omvat, zowel qua aanvoer als qua afvoer. De ketenanalyse zal zich daarom met name richten op de aanvoer van verontreinigde grond en afvoer van zand (bij Boskalis Dolman BV ook wel 'geproduceerd zand' genoemd). In de volgende paragrafen wordt toegelicht hoe de aan- en afvoer van deze stromen op locatie Schiedam plaatsvindt. Grond De aangevoerde grond is veelal afkomstig van (regionale) saneringsprojecten. De bewerkte (gereinigde) grond (geproduceerd zand) wordt afgevoerd naar bouwprojecten, in onder ander de regio Rijnmond. De verhouding tussen grond aan-/afgevoerd door of namens Boskalis Dolman BV versus aannemers is weergegeven in tabel 3.2. Grond Regie bij Bokalis Regie bij aannemers Dolman BV Aanvoer grond 10 % 90 % Afvoer zand c.q residu ca. 80% ca. 20 % Definitief rapport -8-9X1691-102-100/R0ü02/422750/Nijm

tabel 3.2. Grand: verdeling aanvoer/ afvoer grond 2013 Zoals ook uit de tabel blijkt heeft Boskalis Dolman BV de meeste regie, en daarmee de meeste sturingsmogelijkheden (invloed) op de afvoer van grond. Dit komt omdat Boskalis Dolman BV met name het uitgaande transport zelf inhuurt. De belangrijkste ketenpartners voor de vervoersstromen van grond zijn gemeenten en projectontwikkelaars (als opdrachtgevers van grondwerken); aannemers (als uitvoerders van grondwerken). Definitief rapport -9-9X1691-102-100/R0002/422750/Ni]m

INVENTARISATIE EN KEUZE UITWERKING VERBETERMOGELIJKHEDEN Boskalis Dolman BV heeft een inventarisatie gemaakt van de potentiële verbeteringen om de CO2 emissie te verlagen. Hierbij zijn de volgende voorstellen aan de orde geweest: m het afzetten van schone grond dichterbij Schiedam; modal shift van weg naar binnenvaart voor de afvoer van schone grond; inzet van schonere binnenvaartschepen; nieuw, schoner intern transportmaterieel (shovel) en gebruik biodiesel; herinrichting terrein, interne logistieke optimalisatie; bewustwording machinisten (verbruik brandstof); groene stroom, zonnecellen. Bovenstaande maatregelen zijn vervolgens met de logistiek verantwoordelijken doorgesproken. Op basis hiervan is het volgende afgesproken: tt voor de afvoer van zand wordt het effect van een verkleining van de wegvervoerafstand doorgerekend, flankerend beleid door de lokale overheid is hiervoor wel een voorwaarde^; de afvoer van slib: doorgerekend wordt wat een modal shift naar 100 % binnenvaart betekent; aan / afvoer van verontreinigde grond / zand: voor een deel van deze stromen wordt een shift van weg naar water doorgerekend. Ook hier is flankerend beleid van de overheid wenselijk. Deze scan kan input leveren voor de discussie met overheden en bevoegd gezag; Zonnecellen en biodiesel worden door Boskalis onderzocht, echter niet in de scan meegenomen vanwege de scope en verwachte terugverdientijd, eventueel wel in een later vervolg, bijv. in het kader van Lean and Green; Indien mogelijk en kostenneutraal wordt gebruik van schonere binnenvaartschepen / vrachtwagens / trailers; Indien aan de orde zal er gewerkt worden met retourtransporten op projecten. Modal schift afvoer slib 100% per schip De maatregel 'modal shift slib' is voor Boskalis doorgerekend voorde stroom die nu over de weg wordt vervoerd (ca. 10.000 ton van Schiedam naar de Maasvlakte, een klein gedeelte van de totale afvoer van slib). Omdat de ontvanger aan de Maasvlakte niet aan het water is gelegen is natransport over de weg nodig. Hierdoor is het niet rendabel gebleken om van de binnenvaart gebruik te maken. In verband met contractuele verplichtingen is een shift op korte termijn niet reëel. Op de lange termijn zal worden gestreefd naar 100 % afvoer per binnenvaart. Vooralsnog is deze maatregel daarom in deze rapportage niet verder meegenomen. In het volgende hoofdstuk zal gedetailleerder worden ingegaan op de maatregelen: 1. Verkleinen afstand wegtransport voor afvoer zand; 2. Shift aan / afvoer van verontreinigde grond / zand van as naar schip. ^ De lokale overheid moet bereid zijn ook minder' schone' grond toe te passen, indien dit wettelijk mogelijk is, en haar beleid hierop af te stemmen. Zie ook volgend hoofdstuk. 9X1691-102-100/R0002/422750/Nijm -10- Definitief rapport

5 MAATREGEL 1: VERKLEINEN AFSTAND WEGTRANSPORT VOOR AFVOER ZAND 5.1 Doelstelling Doelstelling: Het afzetten van zand op locaties zo dicht mogelijk bij Schiedam. Door decentralisatie van het grondbeleid kiezen gemeenten steeds vaker voor een schonere klasse grond dan strikt noodzakelijk is. Hierdoor neemt de afstand tot de afzetlocatie toe, omdat het lastiger is deze grond af te zetten in de nabijheid van de reinigingsinstallatie in Schiedam. Boskalis Dolman BV streeft er continu naar de afstand tot de afzetlocatie zo kort mogelijk te houden. Wanneer gemeenten de eisen 'correct' toepassen kan de afstand worden gereduceerd. De invloed die Boskalis hierop heeft, is beperkt maar een reductie van de gemiddelde afstand van de afzet over de weg met 20 % binnen de scope van het plan (2 jaar) wordt nagestreefd. Omdat zowel de kosten als de C02-emissie bij toepassing van een minder schonere grondklasse voor de afnemer (gemeente) lager zijn, denkt Boskalis de ketenpartner te kunnen overtuigen om te kiezen voor een minder schone grondklasse. 5.2 Besparingspotentieel Boskalis Dolman BV heeft het besparingspotentieel ingeschat indien de vervoersafstand over de weg met 20% kan worden verminderd (ten opzichte van het gemiddelde over de afgelopen 3 jaar). Een reductie van 20% van de transportkilometers over de weg betekent (bron administratie Schiedam): een vermindering van 10,5 ton C02-emissie; dit komt overeen met een; CO2 reductie van 20% van de totale CO2 emissie ten gevolge van transport. Het gemiddeld aantal transportkilometers per transport over de weg vanaf locatie Schiedam zal periodiek worden gemonitord om te bepalen of de reductie daadwerkelijk wordt behaald. Doelstelling is om de reductie in twee jaar (2014 en 2015) gerealiseerd te hebben. Voor berekeningen van de CO2 emissie zie bron: excel "overzicht transportgegevens Schiedam". Definitief rapport -11-9X1691-102-100/R0002/422750/Ni]m

6 MAATREGEL 2: MODAL SHIFT AAN / AFVOER VERONTREINIGDE GROND / ZAND 6.1 Doelstelling Doelstelling: bevorderen en vergroten aan / afvoer van verontreinigde grond / zand per schip (in plaats van per as). De aan- en afvoer wordt reeds waar mogelijk per binnenvaart uitgevoerd. Toch is er nog een aanzienlijk deel dat over de weg gaat. Voor een deel van dit pakket wordt een modal shift naar binnenvaart nagestreefd in overleg met ketenpartners (gemeenten, projectontwikkelaars, aannemers, etc). Doelstelling is dit te realiseren voor 15% van de gemiddelde aan- en afvoer die de afgelopen 3 jaar over de weg plaatsvond. 6.2 Besparingspotentieel Boskalis Dolman BV heeft een besparingspotentieel ingeschat indien het transport over de weg met 15% kan worden verminderd (ten opzichte van ten opzichte van het gemiddelde over de afgelopen 3 jaar). Een reductie van 15% van de transportkilometers over de weg betekent (bron administratie Schiedam): een vermindering van 7,95 ton C02-emissie; dit komt overeen met een; CO2 reductie van 15% van de totale CO2 emissie ten gevolge van transport. De monitoring van de reductie vindt plaats door periodiek vergelijken van het aantal tonnen dat per schip en het aantal tonnen dat per as is vervoerd van en naar locatie Schiedam. Doelstelling is om de reductie in twee jaar (2014 en 2015) gerealiseerd te hebben. Voor berekeningen van de CO2 emissie zie bron: excel "overzicht transportgegevens Schiedam". 9X1691-102-100/R0002/422750/Nijm -12- Definitief rapport

7 VERWACHTE CO2 REDUCTIE 2014-2015 7.1 Totale CO2 reductie Als gevolg van de voorgestelde maatregelen zal het transport dat per schip plaatsvindt toenemen. Zie tabel 7.1. Referentiegegevens 2011-2013 2014* (totaal 10% minder per as) 2015* (totaal 35% minder per as) transport [ton] CO2 transport [ton] CO2 emissie transport [ton] CO2 emissie emissie [ton] [ton] [toni Totaal 538.161 53 538.161 47,8 538.161 34,85 transport Per as 376.713 52,7 336.760 47,4 243.216 34,25 (70%) Per schip 161.448 0,3 195.062 0,4 288.606 0,6 (30%) * Berekend bij gelijk blijvende transportomvang Tabel 7.1 Prognose tot en met 2015: verdeling transport per schip - as en venwachte CO2 reductie (bron CO2 emissies: Administratieve gegevens Schiedam) Voor berekeningen van de CO2 emissie zie bron: excel "overzicht transportgegevens Schiedam". In 2015 is de totale hoeveelheid die per schip wordt aan- en afgevoerd met ca. een 127.000 ton verhoogd ten opzichte van de referentiegegevens. De totale GO2 reductie als gevolg van maatregel 1 en maatregel 2 bedraagt in 2015 ruim 18 ton GO2. Boskalis Dolman BV is reeds (sinds juli 2014) begonnen met doorvoeren van de maatregelen bij de lopende/ nog te gaan lopen projecten voorafgaand aan het definitief vaststellen van onderhavige rapportage/ reductieplan. Na een halfjaar (januari 2015) zal de eerste halfjaarlijkse rapportage plaatsvinden. Definitief rapport -13-9X1691-102-100/R0002/422750/Nijm