MIJN IDEE GESCAND! Proficiat! Je hebt jouw idee volledig gescand! Benieuwd naar de resultaten? Hieronder vind je jouw ideescan rapport met adviezen en tips op maat van jouw idee. Hiermee kan je zeker aan de slag om je ideeën te beschermen en het beheer van jouw intellectuele eigendom doordachter aan te pakken. Ben je geïnteresseerd in extra tips en weetjes over dit thema en wens je op de hoogte te blijven van de activiteiten die het Agentschap Ondernemen hierover organiseert? Laat dan je gegevens na op het contactformulier via de knop "Schrijf me in voor de idee-scan brieven". Zo ontvang je de komende weken 8 idee-scan-brieven die je kunnen helpen om jouw idee beter te beschermen. Schrijf me in voor de Idee-scan brieven Deel op Facebook Deel op Twitter Nodig een vriend uit Smaakt dit naar meer? Wil je graag een volledige screening van de intellectuele eigendom in jouw bedrijf? Vraag dan een uitgebreide IE-scan aan bij onze accountmanagers. Via de IEscan gaan we dieper in op de mogelijkheden van intellectuele eigendom (IE) voor jouw bedrijf. Ook met al je andere vragen over het beschermen van jouw idee, kan je steeds bij ons terecht. Eén adres: info@beschermmijnidee.be. 1
Mijn Idee Neemt je idee concrete vormen aan? * Ja, ik ben mijn idee aan het ontwikkelen Leuk nieuws. Als hoofdregel moet je onthouden dat het intellectuele eigendomsrecht geen bescherming kan bieden aan loutere hersenspinsels. Je doet er dus goed aan je idee concreet uit te werken: schema s, tekeningen, modellen, eventueel een logo of productnaam: het draagt allemaal bij tot een betere bescherming van je idee. Heb je acties ondernomen om je idee 'vast te leggen'? Geen probleem, we zijn hier juist om jou te helpen! Erg veel kan je niet doen om een louter idee te beschermen. Het intellectueel eigendomsrecht vereist immers een concreet uitgewerkte vorm om bescherming te kunnen genieten. Enkele mogelijkheden waarmee je je idee toch ietwat kan veilig stellen is via: - een notariële akte, een datumstempel bij het kadaster, een i-depot, een aangetekende brief, Escrow (voor software), SABAM,... : besef wel dat een dergelijke registratie helemaal geen intellectueel recht is, maar slechts een vaste datum, wat wil zeggen dat jij op een bepaald moment, dat bepaald idee had. Dit kan een handig bewijsmiddel zijn indien er een conflict hierover zou ontstaan. Je leest hierover meer in één van de idee-scanbrieven. - een NDA of non-disclosure-agreement : via een dergelijk contract maak je afspraken met je gesprekspartner over het geheim karakter van je idee en kan je je partner verbieden dit idee te gebruiken zonder jouw toestemming. Hoe zou je je idee best kunnen omschrijven? * Een vernieuwend design (tekening of model) Goed, dan is voor jou voornamelijk het tekening- en modellenrecht en/of het auteursrecht van belang. Immers, je wil waarschijnlijk je design, tekening of 3D-model afdoende gaan beschermen. Goed nieuws: zowel in de Benelux als in Europa kan je eenvoudig je tekening of model laten vastleggen, voor een periode van 5 jaar (verlengbaar tot maximaal 25 jaar). Een registratie buiten Europa heeft wat meer voeten in de aarde, maar is helemaal niet onbereikbaar! Indien jouw design voldoende origineel is, wordt het ook beschermd via het auteursrecht. Die bescherming ontstaat trouwens automatisch: je hoeft er helemaal niets voor te doen of te betalen. Heb je reeds met andere mensen gepraat over je idee? * Ja Prima. Teveel (aspirant-)ondernemers lopen met een paranoïde angst rond dat hun idee zal gestolen worden. Maar praten met anderen kan je project bijsturen, in de goede richting duwen, nieuwe connecties opleveren enzoverder. 2
Mijn naam Wees anderzijds ook niet naïef: ideeën worden wel eens gestolen. Je doet er daarom goed aan om bij ernstige gesprekken waarbij je jouw idee volledig bloot geeft (bijvoorbeeld onderhandelingen over productie, investeringen, et cetera) te voorzien in een geheimhoudingsovereenkomst. Zo n contract is vaak standaard en moet je voor een beperkt bedrag kunnen halen bij een gespecialiseerd juridisch kantoor of je vertrouwde advocaat. Heb je reeds een naam voor je onderneming, dienst of product?, het gaat naamloos door het leven Voor sommige producten kan dat weinig kwaad, maar de meeste bedrijven, producten of diensten zijn wel gebaat bij een sterke brand of merknaam. Eens je een naam hebt gekozen, registreer je deze best meteen als merknaam! Door een registratie als merk krijg je een exclusief recht voor het gebruik van die naam voor de producten of diensten waarvoor je het merk binnen een bepaald territorium inschrijft en dit voor minstens 10 jaar (deze periode is onbeperkt verlengbaar)! Zo ben je zeker dat niemand anders (onterecht) van je succes kan meegenieten. Om succesvol te registreren mag deze naam niet beschrijvend zijn voor de goederen en diensten die je wil aanbieden (STOEL als merknaam voor meubelen is dus niet zo n goed idee). Daarnaast moet de naam nog beschikbaar zijn. Dit onderzoek naar reeds bestaande merken gebeurt via de merkenregisters. Hoe je dit zelf kan nagaan, lees je in één van de idee-scan-brieven. De keuze waar je merkbescherming wil, is afhankelijk van waar je zaken doet of (op korte termijn) plant te doen. Op een eenvoudige manier laat je je naam registreren in de Benelux of Europa. Een registratie voor de Benelux die je zelf doet, kan al voor 240 euro! Voor een registratie buiten Europa moet je je iets meer moeite getroosten, maar dit is zeker ook mogelijk. Je laat je bij je merkdepot best bijstaan door een gespecialiseerd kantoor of merkengemachtigde. Zij onderzoeken dan voor jou het onderscheidend vermogen van je naam, kijken of alle wettelijke voorwaarden zijn voldaan en lopen met jou alle stappen van de procedure door. Mijn ontwikkeling Heb je een specifiek product uitgevonden of ontworpen? * Ja Is je product technisch van aard? Dit wil zeggen dat je op het octrooirecht geen beroep zal kunnen doen. Maar niet getreurd: er zijn nog andere intellectuele eigendomsrechten waar je vast wél beroep op kan doen. 3
Heeft je product opvallende visuele kenmerken? * Ja Super. Je zal hoogstwaarschijnlijk beroep kunnen doen op het tekeningen- en modellenrecht. In deze categorie kan je voor een duurtijd van vijf jaar (verlengbaar tot maximaal 25 jaar) tekeningen (2D) en modellen (3D) beschermen. Let wel, een beetje originaliteit zal wel benodigd zijn. Twijfel je over de haalbaarheid van je depot, neem dan contact op met een gespecialiseerd bureau. Daar zal men je snel kunnen vertellen of je design in aanmerking komt voor dergelijke bescherming. Vergeet ook niet dat je wellicht beroep kan doen op het auteursrecht als vangnet. Het auteursrecht beschermt immers elk werk van letterkunde of kunst, en dat mag je bepaald ruim opvatten. Bovendien is het auteursrecht helemaal gratis en automatisch: je hoeft niks te registreren, en dus ook niks te betalen. Zorg wel voor goede documentatie zodat je ten allen tijde je auteursrecht kan bewijzen. Heb je voor of tijdens de ontwikkeling van je product of dienst gecontroleerd of je anderen kopieert? * Ja Goed zo! Jouw intellectuele eigendom is belangrijk, maar een ander het zijne uiteraard ook. Controleren van elk facet van je product of dienst is van levensbelang, wil je later elk probleem daarrond kunnen uitsluiten. Twijfel je nog of je wel alles hebt gecontroleerd? Schrijf je dan zeker in voor het ontvangen van de idee-scan-brieven. In één van die mails vertellen we je namelijk waar en hoe je kan opzoeken welke intellectuele eigendom reeds door anderen werd geregistreerd. Heb je software ontwikkeld of maakt je product gebruik van softwarecode? Mijn markt Sta je soms op (vak)beurzen of in vakbladen?, maar ik heb wel interesse hiervoor Een vakbeurs of een publicatie in een vakblad is een ideale gelegenheid om jezelf en je producten of diensten te presenteren. Vergeet wel niet de nodige zorg te dragen voor je intellectuele eigendom! Je naam en/of logo kan je op elk moment in je ondernemersleven registreren als merk, voor zover niemand jou is voor geweest! Voor een model of octrooi ligt dit anders: als je iets hebt uitgewerkt wat in aanmerking kan komen voor een tekening- of modeldepot, of je hebt een technische uitvinding, dan laat je dit best niet zien vooraleer je de nodige stappen tot bescherming hebt genomen! Als je model of uitvinding immers aan het relevante publiek wordt getoond, verlies je de kans om hiervoor een modeldepot of octrooiaanvraag in te dienen. Hierop is in bepaalde gevallen wel een uitzondering gemaakt, maar dat vraag je beter na bij juridische specialisten. Op tijd registreren is dus de boodschap! 4
Exporteer je jouw product of dienst naar het buitenland?, maar er zijn wel plannen hiertoe Prima, je onderneming draait blijkbaar. Hou je er wel rekening mee dat je je intellectuele eigendom best ook over de landsgrenzen heen kan beschermen? Daarom check je best of je bestaande intellectuele eigendomsrechten ook geldig zijn in de landen waarnaar je zou willen exporteren. Zo is een Benelux-merk enkel in de Benelux geldig, en een Europees model enkel binnen Europa. Ook octrooirechten zijn nationale titels en daarom enkel geldig in die landen waar je octrooi is verleend. Dat klinkt erg eenvoudig, maar er worden elke dag fouten tegen gemaakt. Als je actief wil worden in een groot aantal landen is het misschien voor jou niet haalbaar om in alle landen bescherming aan te vragen en in stand te houden. Concentreer je in dat geval op de meest strategische landen, namelijk die waar je de meeste omzet zal realiseren of waar je directe concurrent is gevestigd. Controleer je of niemand jou kopieert? Wel, dan wordt het dringend tijd! Je intellectuele eigendom is veel te belangrijk om losjes mee om te gaan. Kijk eens wat je zoal zelf kan vinden via internet en gratis online databanken van geregistreerde merken, modellen en octrooien. Laat eventueel ook een gespecialiseerd bureau zijn gang eens gaan. Het zal je misschien verbazen hoeveel mensen gebruik willen maken van je creativiteit. Hoe je kan optreden tegen namaak lees je in de één van de idee-scan-brieven. Is er een verantwoordelijke binnen je bedrijf voor intellectuele eigendom?, we zijn hier op dit moment niet mee bezig Dan wordt het tijd hier verandering in te brengen. Natuurlijk hoef je helemaal niks holderdebolder te doen, maar je begint best eens met je intellectuele eigendom in kaart te brengen. Deze idee-scan is daarvoor een prima vertrekpunt, maar je kan ook een uitgebreide IE-scan aanvragen bij het Agentschap Ondernemen. Doen! Mijn afspraken Heb je schriftelijke afspraken met je werknemers rond intellectuele eigendom?, want ik heb geen werknemers Momenteel hoef je er dus niet van wakker te liggen dat werknemers zouden weglopen met een (stukje) intellectuele eigendom van jouw bedrijf. Mocht je in de toekomst werknemers in dienst nemen, zorg je wel beter voor een overeenkomst waarin je duidelijke en heldere afspraken maakt met je werknemers. Dit kan ook opgenomen worden als een aparte clausule in de arbeidsovereenkomst. Zo kan later niemand beweren dat hij recht heeft op een bepaald product, een creatie of een grafisch werk of misschien zelfs een vergoeding hiervoor eist. 5
Let ook altijd op dat je een beding rond geheimhouding opneemt in die overeenkomst. Het zal een extra stok achter de deur zijn, mocht er toch iets mislopen. Laat je soms specifieke opdrachten uitvoeren door externen? Eigenlijk moet er wellicht staan: Neen, nog niet. Mocht je in de toekomst bepaalde opdrachten (zoals softwareontwikkeling, grafisch ontwerp of productontwerp) uitbesteden aan derden, onthoud dan dat de algemene regel binnen het auteursrecht stelt dat de oorspronkelijke (natuurlijke) persoon die de creatie maakt of ontwerpt de auteur is van het werk. Wil je als opdrachtgever de auteursrechten verkrijgen op de creatie, dan moet je voorzien in een schriftelijke overeenkomst met een gedetailleerd overdrachtsbeding. Geen dergelijke clausule opgenomen in het contract = geen overdracht! Sluit je een contract af als je samenwerkt met anderen?, een woord is een woord Vertrouwen is het begin van een goede zakenrelatie, maar wees echter niet naïef: afspraken worden dagelijks geschonden. Daarom doe je er beter aan om een coherent en duidelijk contract op maat te laten opmaken. Modelovereenkomsten die je kan vinden op internet (en die vaak op het eerste gezicht goedkoper lijken) leveren je doorgaans weinig passende bescherming op. De kosten die je dan maakt achteraf bij discussies en interpretatieproblemen liggen vaak stukken hoger dan de prijs die je zou betaald hebben voor een overeenkomst op maat. Van overeenkomsten op maat mag je immers zeker zijn dat ze je belangen afdoende beschermen. Hoewel het uiteraard volledig jouw keuze is, willen we je een bezoekje aan een gespecialiseerd jurist warm aanraden. Informatie Waar ben je gevestigd? * Limburg Voor al je vragen over het beschermen van jouw idee kan je terecht bij Jos Swinnen: jos.swinnen@agentschapondernemen.be of 011/29 20 79 Wat is je profiel? * Particulier / privé-persoon In welke sector ben je actief? * Grafische sector Hoeveel % van je omzet realiseer je via export? 6
* 0% Maakte je reeds gebruik van steunmaatregelen in het kader van intellectuele eigendom (IE)? (Onderstaande antwoorden hebt u niet gekozen) * Ja: KMO-portefeuille voor advies of opleiding met betrekking tot IE Via de KMO-portefeuille kan je jaarlijks tot 15.000 euro subsidie verkrijgen voor onder meer opleiding, advies en technologieverkenning (innovatie). IE-advies kan bijvoorbeeld een advies zijn over de nieuwheid en/of octrooieerbaarheid van jouw vinding, over de beschikbaarheid en/of het onderscheidend vermogen van je merk, over de IE-strategie en/of het IE-beheer van jouw onderneming. Meer weten over subsidies en steunmaatregelen? Neem dan een kijkje in de subsidiedatabank van het Agentschap Ondernemen: www.subsidiedatabank.be! * Ja: IWT-subsidies voor het registreren van IE Wanneer je als kmo intellectuele eigendom registreert die het resultaat is van een IWT-project (kmohaalbaarheidsstudie, kmo-innovatieproject of O&O-bedrijfsproject), kan je hiervoor subsidies verkrijgen bij het IWT. De externe kosten verbonden aan de bescherming van de intellectuele eigendom kunnen tot maximaal 20.000 euro opgenomen worden in de begroting van je IWT-projectaanvraag. Meer weten over subsidies en steunmaatregelen? Neem dan een kijkje in de subsidiedatabank van het Agentschap Ondernemen: www.subsidiedatabank.be! * Ja: belastingsvrijstelling voor octrooi-inkomsten Via deze fiscale maatregel wordt 80% van de inkomsten uit verleende octrooien vrijgesteld van belasting. Deze inkomsten omvatten zowel licentievergoedingen als vergoedingen die vervat zitten in de verkoopprijs van de goederen en/of diensten die de onderneming zelf exploiteert. Meer weten over subsidies en steunmaatregelen? Neem dan een kijkje in de subsidiedatabank van het Agentschap Ondernemen: www.subsidiedatabank.be! * Ja: fiscale regeling bij auteursrechten Voor zelfstandigen worden inkomsten uit auteursrechten beschouwd als een roerend inkomen. Auteurs genieten van een belangrijk kostenforfait op het ontvangen inkomen en het saldo wordt onderworpen aan een bevrijdende roerende voorheffing van 15%. Meer weten over subsidies en steunmaatregelen? Neem dan een kijkje in de subsidiedatabank van het Agentschap Ondernemen: www.subsidiedatabank.be! Kwam je al eens eerder in contact met intellectuele eigendom? Smaakt dit naar meer? Wil je graag een volledige screening van de intellectuele eigendom in jouw bedrijf? Vraag dan een uitgebreide IE-scan aan bij onze accountmanagers. Via de IE-scan gaan we dieper in op de mogelijkheden van intellectuele eigendom (IE) voor jouw bedrijf. Ook met al je andere vragen over het beschermen van jouw idee, kan je steeds bij ons terecht. Eén adres: info@beschermmijnidee.be. Tot binnenkort! Het IE-scan-team 7
8