Bewonersavond Skaeve Huse Gemeente Rotterdam 7 september 2015, 19.45 uur tot 21.45 uur Locatie: Brasserie Waalhaven, Malpensabaan 3 te Rotterdam Aanwezigen: Avondvoorzitter Jean Paul Andela (gemeente Rotterdam; JPA) Inleiders Joost Eerdmans (gemeente Rotterdam, wethouder Veiligheid, Handhaving en Buitenruimte; JE), André Vervooren (gemeente Rotterdam Directie Veiligheid; AV), Roger van der Kamp (gemeente Rotterdam, projectleider Skaeve Huse; RK), Maria Molenaar (bestuursvoorzitter Woonstad Rotterdam; MM) Overige sprekers (deskundigen in de zaal) André Hammink (gemeente Rotterdam, gebiedsdirecteur Hillegersberg-Schiebroek en Overschie, AH), Tineke de Hoop(gemeente Tilburg; TdH), Mirjam van Lierop (gemeente Rotterdam, hoofd afdeling Ruimte & Wonen; MvL), Arjen Knoester (gemeente Rotterdam, stedenbouwkundige; AK), Hans Barendregt (gemeente Rotterdam, jurist; HB), Winfried Houtman (gemeente Rotterdam, directeur Maatschappelijke Ontwikkeling; WH), Joop Keegel (gemeente Rotterdam, senior beleidsmedewerker Maatschappelijke Ontwikkeling; JK), Jenny Vermeeren (Woonstad Rotterdam, regiodirecteur; JV), Frans Boot (teamleider politie; FB) Publiek 81 bewoners in de zaal Verslag Ingrid Wendt (externe notulist) Welkom De avondvoorzitter, Jean Paul Andela, opent de bijeenkomst om 19.45 uur en heet de bewoners van Overschie van harte welkom. Na een toelichting op het project Skaeve Huse krijgen bewoners de gelegenheid om vragen te stellen en hun mening over het project te geven. Het is de bedoeling om het gesprek aan te gaan over Skaeve Huse. Joost Eerdmans, Maria Molenaar, Roger van der Kamp en André Vervooren zullen reageren op vragen. Er zijn nog andere deskundigen van allerlei organisaties aanwezig die mogelijke vragen kunnen beantwoorden met betrekking tot de thema s veiligheid, locatiekeuze, beheer en overlast. Onder hen de teamleider van de politie en medewerkers van Woonstad. 1
Toelichting project wethouder Joost Eerdmans Het verminderen van woonoverlast is een grote prioriteit van het college. Bij het project Skaeve Huse draait het maar om één ding: het verminderen van structurele woonoverlast die mensen soms radeloos maakt. Het kan gaan om zaken als geluidsoverlast, stankoverlast of intimidaties. Bemiddeling en maatregelen met gele en rode kaarten met aan het einde van het traject huisuitzetting bieden geen oplossing. Mensen komen op straat, gaan zwerven en komen terecht in een andere wijk of gemeente. Daarom wil het college het instrument Skaeve Huse inzetten. De woonvorm Skaeve Huse (letterlijke vertaling: rare huizen) is bedacht in Denemarken om structurele veroorzakers van woonoverlast te huisvesten. Een begeleider houdt er toezicht op dat deze mensen zich beter gaan gedragen en geen overlast meer veroorzaken. In het verlengde daarvan ligt wat wethouder Eerdmans betreft terugkeer naar een normale woonomgeving. Skaeve Huse zijn geen eindstation, maar een tussenstation. Bewoners van Skaeve Huse zijn meestal eenzame mannen van middelbare leeftijd (kwetsbaar) die een teruggetrokken bestaan leiden, maar die in hun omgeving geen normaal woongedrag kunnen laten zien. Hun problemen zijn vaak te licht voor een verblijf in een zorginstelling. Er worden nadrukkelijk geen criminelen in Skaeve Huse gehuisvest. Die horen in de gevangenis thuis. Er komen ook geen gezinnen met kinderen in de Skaeve Huse, omdat het geen geschikte omgeving is om in op te groeien. Het plan is om elf sobere containerwoningen van 35 m 2 neer te zetten waar mensen zelfstandig wonen. Er wordt ook een unit geplaatst voor de beheerder. In Nederland zijn er Skaeve Huse sinds 1993. Een aantal projecten in andere steden is nog in ontwikkeling. Skaeve Huse is een beproefd concept. Het instrument blijkt woonoverlast te verhelpen, zonder dat nieuwe overlast ontstaat in de buurt van de Skaeve Huse, mits aan een aantal voorwaarden wordt voldaan: een adequate beheersituatie, een ondertekend zorgcontract, een afstand groter dan 100 m tot normale woongebieden en een afscheiding, een bomenrij, die de huizen aan het zicht van de buitenwereld onttrekt. De politie zegt dat het project mogelijk is in Rotterdam, mits er voldoende toezicht en begeleiding is. De criteria voor de locatiekeuze in Rotterdam zijn: ruimte voor tien tot vijftien containerunits, beheer en toezicht mogelijk, loopafstand tot normale woningen minimaal 300 m, uit het zicht en bereikbaar voor hulpdiensten. Het college van B en W heeft gekozen voor de locatie Soesterbergstraat, die zich op 700 m van de normale woonomgeving bevindt. Er komt een beheerplan waarin het zorgcontract van bewoners uitgewerkt is en daarop te handhaven. Als mensen zich niet houden aan de regels in of buiten de Skaeve Huse, moeten zij hun huis verlaten. De beheerder wordt gevestigd in een Skaeve Huse-unit en is 24 uur per dag aanwezig om toezicht te houden en begeleiding te verzorgen. Er komt een meldnummer (24 uur per dag bereikbaar) dat bewoners en ondernemers kunnen bellen bij calamiteiten, vermoedens en verdachte situaties. Het is de bedoeling om regelmaat en rust te creëren. Dat is ook heel belangrijk voor de bewoners van de Skaeve Huse zelf die niet kunnen omgaan met prikkels in hun woonomgeving. Heel belangrijk is een begeleidingscommissie, die als eerste adviseur de gemeente informeert over de Skaeve Huse en wat er in het gebied daaromheen gebeurt, en die adviezen geeft over maatregelen om het project tot een succes te maken. De begeleidingscommissie wordt deze maand ingesteld. Geïnteresseerden kunnen zich aanmelden voor de begeleidingscommissie bij projectleider Roger van der Kamp (r.vanderkamp@rotterdam.nl). Tegelijkertijd met het traject van de begeleidingscommissie begint de gebiedscommissieconsultatie. Het college hoopt in november de gebundelde adviezen van de gebiedscommissies te ontvangen. Naar verwachting wordt in januari besloten over het project Skaeve Huse. In het geval van een positief besluit kunnen de woningen rond 2017 verrijzen. Informatie over het project is te vinden op de website www.rotterdam.nl/skaevehuse. 2
Toelichting project Maria Molenaar (Woonstad Rotterdam) De gemeente heeft Woonstad Rotterdam gevraagd om partner te worden in het project. Het betreft de bouw, de exploitatie en het beheer, niet de locatiekeuze en de selectie van bewoners. Woonstad Rotterdam wil een grote bijdrage leveren aan het beheren en realiseren van aantrekkelijke wijken in Rotterdam. Er zijn bewoners die ongelofelijk veel overlast geven en die ondanks allerlei inspanningen niet in het gareel zijn te brengen. Skaeve Huse is een heel goede, allerlaatste noodoplossing, waardoor zowel mensen in woonwijken als de overlastgevers plezierig kunnen wonen. Voorwaarde is dat er geen nieuwe overlast ontstaat voor de buurt waarin Skaeve Huse worden geplaatst. Er moet daarom voldoende afstand zijn tot de huidige woningen. Skaeve Huse is geen pilot. Het is een beproefd concept in Denemarken en Nederland. De resultaten zijn goed, mits er goede begeleiding en een 24-uursklachtenlijn zijn en er een goede afstand is tot normale woningen. Het voorgestelde project voldoet aan deze voorwaarden. Woonstad Rotterdam ziet het als een goede oplossing om te zorgen dat Rotterdamse wijken voor iedereen aantrekkelijk worden en blijven. Vragen en opmerkingen vanuit de zaal Een bewoner: Vorige week heb ik een interview op Radio 1 gehoord met een bewoner van de Skaeve Huse in Tilburg. Deze vertelde dat het merendeel van de bewoners alcohol- of drugsverslaafd is. Hoe komen zij aan hun drugs en hoe komen ze aan het geld om hun verslaving te betalen? TdH: Ik werk als wijkmanager bij de gemeente Tilburg. Onlangs is het project Skaeve Huse in mijn wijk gekomen. Ik ben contactpersoon voor de omwonenden van de voorziening. Vijf jaar lang was het project in een andere wijk gevestigd, maar er was afgesproken dat het daar tijdelijk zou zijn. Het project is zeer positief geëvalueerd. Er is in Tilburg een stevige beheerder aangetrokken die de bewoners goed in de gaten hield en die geen vreemd volk bij de huizen toeliet. U bent bang dat de bewoners dealers aantrekken, maar in Tilburg zorgde de beheerder ervoor dat deze niet op het terrein konden komen. Het is belangrijk dat je dit soort afspraken vooraf maakt. De bewoners zitten er niet voor niets. Met iedereen is iets aan de hand; iedereen heeft problemen. Sinds de Skaeve Huse in mijn wijk zijn gevestigd, zijn er drie meldingen van overlast gedaan. Deze betroffen een dekbedhoes die over de reling hing, een loslopend hondje dat niet goed in de gaten werd gehouden en een bewoner die steeds zijn afval in de container van een andere bewoner gooide. Op de oude locatie is geen overlast geweest. De bewoners hebben er ook geen belang bij om overlast te veroorzaken, want het is hun laatste kans op een woning. De bewoner: Dat klinkt goed, maar ik ben niet overtuigd. Er zijn nu al drugsdealers in de buurt. Ik jaag ze regelmatig weg, maar je kunt ook een verkeerde treffen. Waarom worden de Skaeve Huse niet op de Maasvlakte gevestigd? De bewoners van Overschie zitten hier niet op te wachten. De heer Schipper (volkstuinencomplex Wilgentuin): Ik heb grote zorgen over het feit dat onze vereniging zo laat geïnformeerd is. Ik heb daarom een aantal vragen. In de stukken staat dat de gebiedscommissies zijn geconsulteerd. Er is echter geen contact geweest tussen de gebiedscommissies en de bewoners. Hoe kan dat? Namens wie hebben de gebiedscommissies dan geadviseerd? De units komen op loopafstand van de vereniging. De afstand is nog minder dan 250 m. Dat zal voor het complex met 180 volkstuinhuisjes tot overlast leiden, want de mensen gaan dwalen. Ik verwacht een toenemend aantal inbraken en diefstal op het complex. Ook leidt het project tot waardevermindering van de volkstuintjes en -huisjes, want het imago van het complex gaat omlaag. De units worden 35 m 2 groot. Hoeveel mensen gaan daarin wonen? Als het er meer dan twee zijn, zou je vanzelf asociaal worden in zo'n klein huis. Er wordt gezegd dat de mensen worden 3
weggestuurd als zij zich niet aan de regels houden. Ze worden op straat gezet. Ik ben bang dat deze mensen dan illegaal onze volkstuinhuisjes gaan bewonen. JE: Ik heb met de gebiedscommissies gesproken over de locatie. Deze commissies gaan nog een nieuwe consultatieronde starten met de bewoners. Vanavond wordt uitgelegd hoe bewoners kunnen meepraten via de gebiedscommissies. Er komt geen hek om het terrein: de bewoners van de Skaeve Huse kunnen gaan en staan waar ze willen, maar dat geeft hen geen vrijbrief om te stelen, in te breken etc. In Tilburg gebeurt dat niet, terwijl ze daar dichter bij de wijk zitten dan ze in Rotterdam komen. Het is absoluut onaanvaardbaar als het project tot overlast leidt. De politie zal strikt handhaven en er komt een meldnummer: het project mag niet leiden tot overlast in Overschie. Er komen maximaal twee mensen in een huisje. Het project is niet bedoeld voor gezinnen. In totaal komen er tussen de tien en twintig mensen. Uit ervaring blijkt dat het meestal eenzame, oudere mannen zijn, teruggetrokken types die een prikkelarme omgeving nodig hebben. U zegt dat de bewoners niet vervelend mogen doen bij u in de omgeving. Daar is de beheerder voor. Als de mensen niet terugkeren naar de Skaeve Huse wordt daar meteen een melding van gemaakt. De bewoners zijn vrij om te gaan waar zij willen, bijvoorbeeld om boodschappen te doen, maar we laten ze niet door de buurt zwerven. De heer Schipper: Ik bedoel dat de mensen gaan zwerven als ze zich zo hebben misdragen dat ze uit het project gezet zijn. Uit nood is de kans groot dat ze gaan inbreken. JE: Ik ben niet bang dat dit gebeurt, omdat ze weten dat het hun laatste kans is. De bewoners hebben zelf een groot probleem als het mislukt in de Skaeve Huse. Vaak zijn ze blij dat ze verlost zijn van hun vervelende woonsituatie. Mocht het wel gebeuren dat iemand zich misdraagt, dan wordt er direct actie ondernomen door de politie en de gemeente. De projectleider is al bij de heer Schipper op bezoek geweest, dat was toch een goed overleg? De heer Schipper: Ja, maar het gesprek heeft mijn zorgen niet geheel weggenomen. Ik heb gelezen dat de grond voor gemeentelijke doeleinden is. Dat is geen woonbestemming. Dat zou ook vreemd zijn, want de vliegtuigcontouren gelden daar nog. Er mag op die locatie niet permanent gewoond worden. HB: Het klopt dat de bestemming "gemeentelijke doeleinden" is. Dat is een breed begrip. Wonen is een functie die past binnen deze bestemming, evenals veel andere functies. De locatie ligt buiten de geluidscontouren waar niet gewoond mag worden. De heer Schipper: Dan is dat erg veranderd. Een aantal jaren geleden mocht je er niet wonen. De heer Van Burink: Ik vind de wethouder erg optimistisch. Voordat het voorstel door de gemeenteraad wordt goedgekeurd, is er al veel gebeurd en is een duur traject doorlopen. Is het niet verstandiger om eerst af te wachten wat de gemeenteraad beslist? JE: Dat doen we ook. Pas na het raadsbesluit gaat de gemeente aan de slag met het plaatsen van de containers en het inrichten van het gebied. 4
De heer Van Burink: Ik vind het een halfslachtig antwoord. Weet de wethouder misschien al hoeveel fracties van de gemeenteraad hij meekrijgt? JPA: Voordat de gemeenteraad een besluit neemt, moet duidelijk zijn wat de bewoners van de plannen vinden. Een bewoonster: Ik vind het een goed initiatief. Het is goed dat er eindelijk iets aan dit probleem wordt gedaan. De brave burgers worden altijd weggepest, maar het is veel beter om de overlastgevers te verplaatsen. Ze moeten ergens wonen en je kunt ze niet plaatsen op de Maasvlakte. Er wordt gezegd dat deze mensen zeer geïsoleerd leven, maar dat het geen criminelen zijn en dat ze geen stoornis hebben. Hoe weet de gemeente dat als ze deze mensen plaatst? Worden ze daarop gescreend? JE: Iemand die al in zo'n traject zit, heeft al zorg en hulp gekregen. Dat blijven ze nodig hebben. Als blijkt dat alleen gedwongen opname helpt, komen ze niet in aanmerking voor het project. De bewoonster: Hoe gaat het op de lange duur met deze mensen? Hoelang blijven ze en gaan ze dan weer naar een gewone woonwijk? In Skaeve Huse leven ze alleen. Leren ze dan wel hoe ze moeten omgaan met andere bewoners? RvdK: Het zijn allemaal mensen met een historie. Voor alle bewoners wordt een zorgplan opgesteld. Vervolgens is de vraag of deze mensen weer terug kunnen naar een reguliere woning. In Rotterdam is het de bedoeling dat het project geen eindstation is, maar dat kan nog anders worden. De wethouder zegt dat hij de mensen probeert terug te krijgen naar een reguliere woning, maar de beheercommissie moet beoordelen of dat mogelijk is. MM: Deze mensen wonen nu in wijken waar ze zich onttrekken aan begeleiding. Er is te weinig beheer in reguliere wijken. In Skaeve Huse komt een beheerder op elf woningen en worden de bewoners gedwongen om de begeleiding te aanvaarden. Men zit er dus bovenop, waardoor geen overlast ontstaat. De heer Brand benadrukt dat hij spreekt als bewoner en niet namens de bewonerscommissie. Woonstad heeft veel woningen in Overschie. Overschie kent veel woningen met een lage huur waar mensen wonen die "Tokkiegedrag" vertonen. Ze dumpen hun huisafval in de tuin van een ander, zorgen voor drankoverlast door bijvoorbeeld bierblikjes te sparen op hun balkon en vervuilen de portieken. Daar wordt door Woonstad niets aan gedaan. Hoe gaat Woonstad daar dan mee om? MM: Wij proberen daar echt heel goed beheer op te zetten, maar op 800-1000 woningen zit één beheerder. Woonstad probeert gevolg te geven aan de vragen uit de wijk. Daarom wil de corporatie graag meewerken aan dit project. Voor sommige overlastgevers zijn geen oplossingen meer. Het arsenaal is uitgeput. De enige mogelijkheid is via de rechter om huurontbinding te vragen. Dat is een lang traject. Dit is een mooie noodoplossing. De regiodirecteur van Overschie is aanwezig, zij kan de vraag verder beantwoorden. JV: Ik ga straks graag persoonlijk in gesprek met de heer Brand. De heer Brand: Ooit is, onder leiding van Marco Pastors, Park 16Hoven gerealiseerd als hét gebied voor hoogopgeleide mensen met een goed inkomen. Er zou hoogwaardige bedrijvigheid komen en de louche 5
bedrijven werden aangepakt. Ik ben verbaasd dat wethouder Eerdmans nu suggereert dat dit het meest geschikte gebied is voor het project Skaeve Huse. Overschie staat al jaren op de kaart als asociaal dorp. Heeft de gemeente geen leergeld betaald met het bijeenzetten van grote groepen mensen? Het gaat nu maar om elf woningen, maar het zouden er wel minimaal 50 moeten worden als je alle overlastgevers uit Rotterdam wilt plaatsen. JE: Elf woningen is echt het maximum; het worden er geen 50. Daarom is het niet een te groot aantal voor het gebied. Overschie is een heel mooie wijk met veel groen. Dat is echter niet het criterium geweest bij de locatiekeuze. De locatie ligt afgelegen en is braakliggend, maar wel dicht bij openbaar vervoer en winkels. Die criteria hebben een rol gespeeld. Geen enkele wijk wil zo'n project graag hebben. Daarom heeft de gemeente objectieve criteria gebruikt. Ik ben ervan overtuigd dat de omwonenden geen enkele hinder van het project zullen ondervinden. Ons doel is om een probleem op te lossen en niet om nieuwe problemen te creëren. De heer Brand: Probleemgevallen met allerlei nationaliteiten moet je niet bij elkaar zetten. Ook mensen die zwaar ontspoord zijn, hebben recht op een eigen woning. Ik vind het antwoord van wethouder Eerdmans matig. Hij heeft een andere visie. Laat de mensen gewoon blijven wonen in de wijk waar ze overlast geven en zorg voor goede handhaving! De heer Brandsma: Hebt u zich gerealiseerd dat er een fietspad langs de locatie loopt dat veel gebruikt wordt door de wijkbewoners om boodschappen op de Peppelweg te doen? Ook fietsen er veel scholieren. Veel ouders zullen deze route niet meer veilig vinden en gaan op zoek naar een alternatieve route. Wat zijn de gevolgen voor verkeersveiligheid? AK: Het is de bedoeling dat de locatie goed wordt afgeschermd van de omgeving. De ingang van het complex komt bij de Soesterbergerstraat. Er zal geen direct contact met de fietsroute zijn. De heer Brons: Als de elf huisjes vol zijn en de mensen blijven er wonen, kunt u dan verzekeren dat er geen nieuwe mensen bij komen? Hier of elders? JE: Vol is vol. Daarom wil ik graag doorstroming, want anders kunnen nieuwe overlastgevers niet worden gehuisvest. De heer Brons: Het is gemakkelijk om het bestemmingsplan te veranderen. In het begin werd ook gesproken over 22 containers. JE: We hebben gekozen voor elf containers. Dat is het uiterste. Wat mij betreft komt er geen nieuw gebied voor meer woningen. Een bewoner: Mevrouw Molenaar van Woonstad zei zojuist dat één beheerder per 800 woningen te weinig is. Waarom stelt Woonstad dan niet meer beheerders aan? MM: Dat zou Woonstad in sommige gevallen wel willen, maar dat gaat niet. De woningcorporatie geeft de voorkeur aan het upgraden van het onderhoud. Ik ben me zeer bewust van het feit dat wijken leefbaar moeten zijn, maar er zijn grenzen aan het aantal beheerders dat je op een wijk kunt zetten. Wij houden ons aan de landelijke normen. 6
De bewoner: Wat is het doorslaggevende criterium geweest om Skaeve Huse hier te realiseren? AK: Deze locatie voldeed aan een aantal voorwaarden. Het terrein is direct beschikbaar want er zijn geen andere plannen mee, de locatie is in eigendom van de gemeente en er gelden geen veiligheids- of geluidscontouren. AV: Dat dit de meest geschikte locatie is, kan niet aan één voorwaarde worden toegeschreven. De locatie scoorde zeer goed op meerdere factoren. Daarom is aan het college alleen deze locatie voorgelegd. De heer De Vries: Zouden de wethouder en mevrouw Molenaar het project in hun eigen wijk willen? JE: Ik woon in Pr. Alexander, vlak bij de nachtopvang Capelsebrug. Dat vind ik geen probleem. MM: Onder de omstandigheden die gelden voor Skaeve Huse zou ik het geen probleem vinden. De heer Zegers: Ik krijg de indruk dat men denkt dat het gedrag onder controle gehouden kan worden. Ik vraag me af of dat zo is. Welke garantie is er dat deze mensen zich aan de regels houden? Het gedrag is niet altijd zichtbaar. Er werden voorbeelden uit Tilburg genoemd, maar er zijn geen cijfers beschikbaar van wat die mensen allemaal in de omgeving doen. Je weet nooit wat deze mensen uithalen in de omliggende wijk. Ik ben benieuwd hoe dat in Tilburg gegaan is. AV: Rotterdam wordt jaarlijks met circa 2000 meldingen van overlast geconfronteerd. Dit jaar zitten we op 1029 meldingen, waarvan 15 in Overschie. Een van de methodieken is buurtbemiddeling. Daarmee zijn 470 dossiers in behandeling, waarvan 3 in Overschie. De heer Zegers: Ik snap die cijfers wel, maar de overlast komt boven op de problemen die er al in de wijk zijn. De gemeente denkt dat ze de overlast in de hand kan houden, maar de beheerder kan alleen in de hand houden wat er binnen het project Skaeve Huse gebeurt. Zolang de problemen binnen het containercomplex blijven, is het prima. Maar ik ben juist bang dat ze in onze wijk voor problemen gaan zorgen. RvdK: Het staat of valt bij het melden van de overlast. Je kunt dan toch zien dat het om een bewoner van Skaeve Huse gaat? De heer Zegers: Dat kun je niet. Als een bewoner van Skaeve Huse de wijk in gaat en ergens inbreekt, dan weet je toch niet dat het om een bewoner van Skaeve Huse gaat? FB: Het voordeel van het project is dat de politie straks weet welke 11 tot 22 mensen er wonen. Als ze in de wijk overlast veroorzaken, kan de politie dit snel herleiden tot de bewoners en meteen met de betreffende persoon aan de slag. De heer Zegers: Dus als concreet duidelijk is wie de dader is, gaat de politie direct aan de slag. Maar er komt vast extra overlast die niet direct herleidbaar is. 7
TdH: Het gaat om mensen die wóónoverlast veroorzaken. Je hebt last van deze mensen als ze in een flat met dunne muren wonen. Als ze in een container wonen, is er geen sprake meer van overlast. Ze maken vaak veel rotzooi, maar daar hebben de omwonenden geen last van. De heer Zegers: Dat is als ze alleen woonoverlast veroorzaken, maar verder niets. JE: Dat is ook het geval. We hoeven niet te verwachten dat deze bewoners de buurt in trekken. Dat ligt niet in de aard van deze mensen. Ik begrijp wel dat bewoners willen weten of de overlast in de wijk toeneemt. Dat zal worden gemonitord. De heer Zegers: De ervaringen met Skaeve Huse zijn "over het algemeen" goed. Dat werd in de inleiding gezegd. Onder deze term zit echter een negatieve lading. Wat zit er achter deze opmerking? AV: In het rapport over Skaeve Huse in Nederland staan ook negatieve ervaringen. In Kampen is bijvoorbeeld een persoon uitgeplaatst. Het is beslist niet zo dat 49% negatief is en 51% positief en dat we daarom stellen dat het meestal goed gaat. JPA: Het rapport is openbaar en voor iedereen beschikbaar. Mevrouw Van den Berg: Ik heb een vraag over de aantallen. Alles staat of valt bij de selectie van bewoners. In Amsterdam is het project mislukt. Volgens de berekening in het SEV-rapport kent Rotterdam circa 130 situaties van woonoverlast. Er worden er nu elf geselecteerd voor Skaeve Huse. Wie krijgen wij in de wijk? JK: Het zullen mensen zijn die woonoverlast veroorzaken in hun omgeving. De politie en zorg worden erbij betrokken om deze mensen te selecteren. De criteria waarop dat gaat gebeuren, zijn nog in ontwikkeling. Er wordt nagedacht over de vragen wat de problematiek is, welke overlast ze nu veroorzaken en wat we in Skaeve Huse kunnen verwachten. Het is nog niet duidelijk wie het gaan worden, maar het profiel wordt binnenkort opgesteld. Mevrouw Van den Berg: Waar laat je de rest van de overlastgevers? JE: We hebben meer kandidaten dan containers. Helaas kunnen we deze mensen niet plaatsen. Een bewoner: Dit is inmiddels de derde bewonersbijeenkomst. Ik vind het bijzonder dat er steeds zo geheimzinnig wordt gedaan over de locatiekeuze. De locatie in Overschie is gewoon de goedkoopste omdat er geen planschade kan worden ingediend. Ik vind dat je juist de beste locatie moet kiezen: niet vlak bij een snelweg, een vliegveld en een groot metrostation. Dit is niet de beste plek. RvdK: U zegt dat het niet de beste plek is. We zijn begonnen met circa 70 locaties die we aan de criteria hebben getoetst. Er bleef een aantal locaties over die we allemaal hebben bezocht. Deze kwam als beste uit de bus. Wij vinden het een goede plek. AK: Alle locaties lagen aan de rand van woonwijken, dicht bij hinderzones zoals snelwegen en spoorwegen. Dat heeft een rol gespeeld in de selectie. Deze locatie kwam als beste uit de bus, omdat ze voldoet aan alle wettelijke normen. 8
De bewoner: Toen ik mijn huis kocht, dacht ik dat hier hoogwaardige bedrijvigheid gevestigd zou worden. Van de komst van de Randstadrail en de HSL was ik op de hoogte, maar waarom krijgen we nu dit project in plaats van die hoogwaardige bedrijvigheid? De heer Knoester: Het bedrijventerrein wordt nog verder ontwikkeld en geüpgraded. Hiervoor worden plannen gemaakt, maar dat staat los van dit project. De locatie ligt ernaast. Mevrouw Van Leeuwen: Ik vind dat men in gebreke is gebleven, waardoor Skaeve Huse nu nodig zijn geworden. Deze mensen hebben problemen. Voor alcohol- en drugsverslaafden zijn klinieken beschikbaar. Er is zo veel zorg mogelijk. Je moet ervoor zorgen dat de mensen de benodigde zorg krijgen. Je moet ze niet op één hoop gooien, want zo leren ze ook nog van elkaar. Op deze manier isoleer je ze niet van de maatschappij, maar zet je juist gelijkgezinden bij elkaar. AV: Het is een feit dat Rotterdam met 620.000 inwoners woonoverlast kent. Elke dag hebben mensen last van hun buren waardoor ze niet prettig wonen. De gemeente probeert deze overlast te bestrijden, maar heeft nog niet de mogelijkheid zoals Tilburg die heeft. Zodra iemand zijn woning verlaat om naar Skaeve Huse te gaan, moet hij een contract ondertekenen. Onderdeel van dat contract is de verplichting om deel te nemen aan een zorgplan. Zo probeert de gemeente tot een volgende stap te komen en een nieuw antwoord te bedenken op woonoverlast. Het is geen pilot. Er is gekeken naar de ervaring met Skaeve Huse in andere steden en daar is het project succesvol. Heel veel Rotterdammers hebben nu last van een kleine groep overlastgevers. Mevrouw Van Leeuwen: Dat begrijp ik, maar dan is men in gebreke gebleven en hebben de mensen niet de benodigde hulp gekregen. De heer Maurik: Wat is de stap na Skaeve Huse? Worden de bewoners uit hun container gezet als ze zich niet aan de afspraken houden? RvdK: Dit is de laatste stap. Dat weten de mensen zelf ook. Er wordt geprobeerd om de problemen binnen het project op te lossen. De gemeente probeert te voorkomen dat mensen op straat moeten leven. Wie zijn plek in Skaeve Huse verspeelt, zal 's nachts een slaapplaats hebben, maar moet overdag op straat leven. Dat wil niemand. De heer Maurik: Dus de volgende stap is een bed bij het Leger des Heils. Deze mensen hebben dan geen woonplaats meer? JPA: Als mensen uit Skaeve Huse worden gezet, zijn ze aangewezen op andere voorzieningen. Dan komen ze op straat. JE: Dat kan in het centrum van de stad zijn of in Rotterdam-West. Ze gaan dan weg uit Overschie. Een bewoner: Mijn zorgen zijn niet weggenomen. Er wordt geschetst dat de bewoners van Skaeve Huse vooral oudere mannen zijn. Dat roept de vraag op of er geen gezinnen zijn die in deze situatie zitten. Wat wordt daarmee gedaan? 9
JE: Er zijn wel overlastgevende gezinnen, maar die komen niet in Skaeve Huse. Er komen geen kinderen in de containers. Een bewoner: Betekent dit dat de gemeente niet voor gezinnen zorgt? JE: Nee, de woonoverlast is leidend, maar de ervaring leert dat vooral oudere eenzame mannen zorgen voor woonoverlast. Een bewoner: Stel dat mensen eruit worden gezet en ze maken gebruik van de nachtopvang in de stad. Dan komen ze vervolgens op bezoek bij hun oude buren in de containers. Wat gebeurt er dan? JE: De beheerder zorgt ervoor dat deze mensen niet kunnen terugkomen. Dat geldt ook voor dealers en anderen die niets in de Skaeve Huse te zoeken hebben. Een bewoner: Er mogen ook stelletjes in de container gaan wonen. Na negen maanden kan een stelletje uitgebreid zijn tot een gezinnetje. Wat gebeurt er dan? AV: In dat geval moet er een andere oplossing worden gezocht, want in Skaeve Huse is geen plaats voor gezinnen. De heer Van den Berg: Ik zit al 20 jaar heel tevreden met mijn bedrijf Freeships op de Bovendijk. In al die jaren heb ik één keer een inbraak gehad. Mijn werknemers werken vaak 's avonds laat. Daardoor weet ik dat er vaak 's avonds laat nog mensen fietsen en wandelen, terwijl er 's nachts geen begeleiding is bij Skaeve Huse. JE: In het eerste jaar is er 24 uur per dag begeleiding. Daarna wordt beoordeeld of dit nodig is. Voorlopig komt er continu een beheerder op de units. De heer Van den Berg: De gemeente heeft blijkbaar geld om te investeren. Bij de Bovendijk is al een aantal keren een traumaheli geland doordat de verkeersveiligheid te wensen overlaat. Wat gaat de gemeente doen aan de verkeersveiligheid op het kruispunt? Is er budget voor een veiligere omgeving, bijvoorbeeld door meer verlichting te plaatsen? Wethouder Eerdmans: Het is mij ook opgevallen dat het erg donker is. Daar moeten we naar kijken. Ik zeg toe dat we gaan kijken naar de verlichting en naar andere beheersaspecten aan de Bovendijk en omgeving. De heer Van den Berg: Er wordt gezegd dat het profiel van de toekomstige bewoners nog opgesteld moet worden. In Amsterdam is tussentijds het profiel aangepast, omdat het project niet liep zoals verwacht. Hoe groot is de kans dat het profiel zo wordt aangepast dat er toch mensen met psychische problemen komen te wonen? JE: Ik wil niet de uitgangspunten veranderen omdat de praktijk anders blijkt dan we dachten. Amsterdam is wat dat betreft geen goed voorbeeld. De heer Van den Berg: Als er niet gewerkt wordt aan specifieke voorwaarden en de overlast wordt groter dan verwacht, dan wil ik graag dat het project wordt stopgezet. Ook zou ik graag zien dat overlastgevers uit 10
Overschie eerst in de Skaeve Huse worden verplaatst, zodat we niet alleen maar overlastgevers in onze wijk erbij krijgen. JE: Ik ben niet van plan om de stekker eruit te halen als het project wat anders verloopt dan verwacht. U lijkt mij een geschikte persoon voor de begeleidingscommissie. De vraag of overlastgevers uit Overschie voorrang kunnen krijgen bij de huisvesting vind ik wel bespreekbaar. Mevrouw De Ruiter: Hoe kan de gemeente garanderen dat er 24/7 controle is? Zelfs op jeugd die in een jeugdinstelling zit, is er geen permanente controle. Dat gaat gewoon niet. JE: De controle geldt voor Skaeve Huse, niet in heel Overschie. Jeugd in instellingen is een heel andere categorie, zij hebben veel meer zorg nodig. De bewoners van Skaeve Huse hebben toezicht nodig, maar niet zoals in een instelling. In de buurt komt ook extra toezicht door politie, handhavers en via meldnummers. We willen samen bewijzen dat de overlast niet toeneemt. Het laatste wat ik wil is dat Overschie overlast krijgt. Een bewoonster: Vanaf en tot wanneer mogen de bomen gekapt worden? JE: Je mag bomen niet zomaar weghalen en er is een herplantplicht. HB: De regels voor bomenkap zijn vrij complex. Bomen mogen het gehele jaar door gekapt worden, maar als er een dier in nestelt, moet daar rekening mee gehouden worden. JE: Op de locatie staat nu wilde begroeiing. Als het terrein klaar is, wordt er een extra bomenrij geplant. Een bewoner: Rotterdam wil graag bakfietswijken voor hoogopgeleiden ontwikkelen, maar stelde vervolgens voor om een onderdeel van BAVO in onze wijk te vestigen. Daar is protest tegen gevoerd, waardoor de plannen zijn stopgezet. Nu dit weer. Waarom is dit zo'n fijne locatie voor dit soort plannen? De gemeente zegt dat ze mooie wijken wil maken, maar vervolgens krijg je dit soort projecten in de wijk. MvL: Het project is niet bedoeld om het wonen minder aangenaam te maken. Er is overal woonoverlast in de stad. Voor een beperkte groep werken de huidige maatregelen niet. Voor deze mensen denken wij dat Skaeve Huse een goede oplossing is. Zij kunnen beter apart wonen, buiten de woongemeenschap. Zo wordt de hele stad aangenamer. Vervolgens ga je op zoek naar een geschikte locatie. Het is altijd lastig voor de directe omgeving waar zo'n project wordt gevestigd. Daarom is op basis van objectieve criteria een locatie geselecteerd. Verder neemt de gemeente alle denkbare maatregelen om de risico's voor omwonenden te beperken. Een bewoonster: Er is 24/7 beheer en toezicht in het gebied. Maar die 22 mensen blijven toch niet de hele dag in hun container of op het terrein? JE: De meesten leven een teruggetrokken bestaan en trekken er weinig op uit. Ze zijn wel vrij om te gaan waar ze willen. Ze moeten immers ook boodschappen doen. Buiten Skaeve Huse willen we niet dat ze zich misdragen. Daar is geen 24/7 toezicht, maar de beheerder zal wel een oogje in het zeil houden. Hij heeft een hecht contact met de bewoners. Daarnaast komt er extra toezicht door politie en handhavers. 11
De bewoonster: Kunnen er voor de veiligheid van de omwonenden preventieve maatregelen worden genomen, zoals cameratoezicht, extra patrouille door de politie en meer verlichting van het fietspad? Zo voelen bewoners zich veiliger en is het voor de mensen van Skaeve Huse duidelijk dat er buiten het project ook toezicht wordt gehouden. JE: Dat is prima. De begeleidingscommissie is ervoor bedoeld om dit soort voorstellen te doen. FB: De politie is ook onderdeel van de beheercommissie. Als uit het overleg de conclusie komt dat de politie meer moet handhaven, zal dit gebeuren. Toelichting participatieprocedure André Hammink (gebiedsdirecteur) Het participatieproces start met consultatie van de gebiedscommissie in september en oktober. De gebiedscommissie doet de komende periode drie dingen: tijdens kleinschalige bijeenkomsten met bewoners in gesprek gaan over de geschiktheid van de locatie, beheermaatregelen om Skaeve Huse goed in te passen op de locatie en randvoorwaarden. U ontvangt op korte termijn een uitnodiging. De gebiedscommissie neemt de gespreksverslagen mee bij haar advisering. Het tweede onderdeel van het traject zijn enquêtes om te onderzoeken wat leeft bij de bevolking. Het derde is om in gesprek te gaan met betrokkenen bij Skaeve Huseprojecten elders. Eind november zal de gebiedscommissie advies uitbrengen aan de wethouder. Sluiting De avondvoorzitter constateert dat de bewoners vandaag hebben kunnen luisteren naar de plannen voor Skaeve Huse en dat zij toezeggingen hebben gekregen over de omvang en over de plannen voor Overschie zelf. Er is een aanvang gemaakt met een dialoog tussen bewoners en gemeente Rotterdam. De avondvoorzitter wenst de bewoners heel veel succes. Volgende week wordt het verslag verspreid onder de deelnemers die hun e-mailadres hebben ingevuld en op de website gezet. De bijeenkomst wordt om 21.41 uur afgesloten. 12