IDEEEN PRIJSVRAAG 2015
VAN BETONNEN KOLOS NAAR OASE Tijdens de verkiezingstijd in november 2014 was het al een prominent onderwerp: Duurzaamheid, milieu en groen. Om de leefbaarheid te verbeteren en in te spelen op klimatologische veranderingen, deed één van de politieke partijen een opvallend voorstel: Meer groen op de daken van de binnenstad. De oude binnenstad van s-hertogenbosch heeft We zoeken naar creatieve, haalbare en groene weinig ruimte voor groen: op de stadswalzone, initiatieven met een functioneel programma, die de bomen op de Parade en parken na, is het cen- zowel beantwoorden aan het idee van meer groen trum vooral versteend. Hier vormt de opvang van in de stad als aan de mogelijkheid tot meer groene water en het omgaan met het hitte-eiland effect verblijfsplekken in de stad. een nieuwe uitdaging. Deze ingreep op een bijna verborgen plek (het dak) De gemeente zou hierin een voortrekkersrol kun- in deze historische stad, kan een groots effect heb- nen spelen, waarbij haar panden als eerste voorzien ben op de omgeving. In deze ontwerpopgave staat worden van groene gevels en daken. Parkeergarage de oog hebben voor de verbinding van het gebouw in Wolvenhoek is hier een voorbeeld van, reeds voorzien de context van zijn omgeving centraal. van een deels groene gevel, kan nu het dak aangepakt worden. Hiervoor zoeken we een duurzaam, vooruitstrevend en haalbaar plan! TIJD OM NAAR GEBOUW EN OMGEVING TE KIJKEN! Deze parkeergarage in het midden van het centrum van s-hertogenbosch, is een vast gegeven in menig routebeschrijving naar een andere eindbestemming in de stad. Een onopvallend gebouw voor de meesten; een detonerend gebouw wanneer je beter kijkt. Dat weerhoudt de vele bezoekers van de binnenstad er niet van, hun auto hier te parkeren: op koopavonden en zaterdagen staan de automobilisten in de rij om naar binnen te mogen! En dat heeft zo zijn redenen. De aanpak van het dak van parkeergarage De Wolvenhoek is door het Bosch Architectuur Initiatief (BAI), uitgekozen voor de jaarlijkse ideeënprijsvraag 2015. 01
TYPERING VAN DE WOLVENHOEK De entree aan de voorzijde van de parkeergarage Aan de voet van de Wolvenhoek staat de Hof van maakt onderdeel uit van een sober kantoorpand. Zevenbergen en het rustieke (zolang er geen file met De rechterzijde is gelegen aan de Waterstraat, auto s richting parkeergarage staat) Anne Frankplein. tegenover het gouvernementele griffiegebouw (1898-1908) met haar provinciale statenzaal (1615) Met dit alles in het achterhoofd is de plek waar de en het gebouw van het Rijksarchief (1883). Tussen Wolvenhoek is gesitueerd interessanter, dan je in de gebouwen is een doorsteek te vinden naar het eerste instantie wellicht zou denken. De Wolvenhoek, vernieuwde Noord Brabants Museum / Stedelijk als één van de entrees naar de binnenstad. Als plek museum. waar dagelijks duizenden bezoekers passeren; op weg naar het Stadskantoor, Museumkwartier en bin- Aan de achterzijde van de parkeergarage stroomt de nenstad. Die ingrediënten bij elkaar zijn toch food for Binnendieze. de duizenden toeristen die jaarlijks een thought, voer voor hoe het ook zou kunnen? boottocht op de Binnendieze maken, kijken tegen deze achterkant aan. HISTORIE VAN DE WOLVENHOEK Jarenlang tot eind jaren zestig- was er op deze plek DE WOLVENHOEK: ONOPVALLENDE GARAGE IN EEN ZICH EVOLUERENDE OMGEVING een groot gat in de grond (in de volksmond de kuil ), Hoewel de Wolvenhoek-parkeergarage zelf onopval- vinciehuis. Dit plan stuitte echter op te veel bezwaren lend is, maakt ze onderdeel uit van een interessante en werd naar de prullenmand verwezen (en in andere plek in de binnenstad van Den Bosch. Veel grote vorm uiteindelijk op de huidige locatie gerealiseerd). publiekstrekkers omringen de Wolvenhoek en bep- Uiteindelijk is in 1975 op deze plek de parkeergarage alen daarmee mede de populariteit van de garage. gebouwd. De Wolvenhoek heeft een capaciteit van Zo vinden we tegenover de Wolvenhoek de oude 471 parkeerplaatsen en is gelegen tegenover het Rijksplanologische Dienst, die nu onderdeel is van Stadskantoor, op een steenworp afstand van de het Stadskantoor van de gemeente s-hertogenbosch, Markt en de Parade. wachtend op de nieuwbouw van het grote, hoge pro- voorzien van een contrasterende moderne glazen gevel (geopend in 2003). Een plek die veel inwoners van s-hertogenbosch met enige regelmaat bezoeken. Ten zuiden van de parkeergarage vinden we het Museumkwartier, recent in 2013 geopend en onderdeel van een grotere ontwikkeling in dit deel van de binnenstad, waar we bijvoorbeeld ook muziekcentrum de Toonzaal is gehuisvest en een locatie van KPN die op termijn leeg komt te staan. De KPN-locatie zal op termijn herontwikkeld worden: een gigantisch oppervlak binnen de oude stadsmuren. Iets verder terug, bij De naam Wolvenhoek is ontstaan in de volksmond. de entree van de Prins Bernhardstraat, vinden we een In het midden van de 18e eeuw bouwden Adrianus locatie van Rijkswaterstaat, welke nog geopperd is in en Wouter van Wolfsbergen hier een pakhuis. Aan de heftige discussie, die in s-hertogenbosch gevoerd deze beide broers heeft de Wolvenhoek haar naam is rondom de nieuwe locatie van het Theater. te danken. 02
VRAAGSTELLING We hebben je een beetje bijgepraat over het Er is een start gemaakt met verfraaien van de gevel gebouw de Wolvenhoek zelf, zijn omgeving en aan de Waterstraat door toevoeging van gaasmat- historie. En natuurlijk over de uitdaging: verbeter ten waar Hedera doorheen kan gaan groeien. Dit de uitstraling van de garage en creëer een nieuwe sluit aan bij de groene agenda van de binnenstad. groene omgeving door een ingreep (of ingrepen) op het dak. Nu zijn we benieuwd naar jouw mening en Dit is de kans om van een grijze, onopvallende jouw idee voor de Wolvenhoek! plek een nieuwe, inspirerende hotspot te maken die gezien mag worden. Welke functie de ingreep Wie jij bent? Dat maakt ons niets uit: professionals, moet hebben? Laat je creativiteit spreken! collectieven, individuen, bezielde beginners Eigenlijk kan iedereen mee doen: de prijsvraag is jouw kans DOEN! ideeën voor deze plek met te ons delen. En jouw Met alle ingezonden ontwerpen wil het BAI, in kans om iets van je ideeën gerealiseerd te zien! samenwerking met de gemeente vorm geven aan een ideeëncatalogus. Bij voldoende kwaliteit, een De ideeënprijsvraag is inmiddels een traditie interessante aanvulling op bestaand programma in geworden. Sinds de eerste editie (1996) hebben de de stad en een haalbaar plan kan de ontwerp(st)er plannen geleid tot allerlei kleine en grote project- van het winnende ontwerp van Gemeente en in s-hertogenbosch. Een aantal daarvan zijn s-hertogenbosch de opdracht krijgen, het plan uitgevoerd of in voorbereiding. verder uit te werken en te realiseren. Denk hierbij aan: De Moerasbrug (2004), De drijvende woning (2005), Een verbinding over REALISATIE de Zuid-Willemsvaart (2008), Reset Het Heet- DE GEMEENTE S-HERTOGENBOSCH HEEFT manplein (2012), Maak jouw theater (2013) en DE TOEZEGGING GEDAAN ZICH STERK TE Laat de Heus Vonken (2014). MAKEN VOOR REALISERING VAN HET WINNENDE ONTWERP, AFHANKELIJK VAN Voor dit jaar is de titel: HET IDEE EN DE KOSTEN/BATEN. VAN BETONNEN KOLOS NAAR OASE DOELSTELLING Door één of meerdere ingrepen op het dak van de Wolvenhoek, inspirerend, creatief en innovatief, lever je een bijdrage aan de vergroening van de binnenstad, daarmee het duurzame karakter en mogelijk ook een nieuwe groene verblijfsplek in de binnenstad. DE OPGAVE De ideeënprijsvraag, uitgeschreven in samenwerking met de gemeente s-hertogenbosch, vraagt je om een ontwerp te maken voor het dak van parkeergarage De Wolvenhoek. 03
PROGRAMMA VAN EISEN ALLE ONDERSTAANDE PROGRAMMAPUNTEN ZIJN VERPLICHT PROCEDURE De project ideeën moeten op vrijdag 12 juni 2015 tussen 9.00 en 16.00 uur ingeleverd worden bij 01 Het dak van de parkeergarage moet veranderen het Stadskantoor aan de Wolvenhoek, waarna ze van een grijze muis naar een aantrekkelijk, verras- worden beoordeeld door een deskundige jury. send visitekaartje voor de stad. De prijsuitreiking is op vrijdag 3 juli 2015 tijdens Den Bosch BAI Night in de Verkadefabriek. 02 De opgave omvat alleen het dak van de parkeergarage. De ingreep mag plaatsvinden op de bovenste DE WEDSTRIJDREGELS niveaus van de splitlevel garage. Deze prijsvraag - aangeduid met de naam Van betonnen kolos naar oase - wordt uit- 03 Het verlies aan parkeerplaatsen moet beperkt blijven tot < 10. geschreven door het BAI in samenwerking met de gemeente s-hertogenbosch. 04 De functie van het ontwerp staat in principe vrij. Namens de uitschrijver treedt als contactpersoon Het moet wel een verblijfsplek bieden aan ten op: Elly Brugman (post@bai-s-hertogenbosch.nl) minste 25 mensen. SOORT PRIJSVRAAG 05 Het groen wat door de gemeente tegen de gevel is De prijsvraag is een ideeënprijsvraag. geplaatst, dient zoveel mogelijk behouden te blijven. DEELNEMERS 06 De belastbaarheid van het dak is circa 800 KG/m2. De prijsvraag staat open voor iedereen. (300KG/m2 permanent voor bijvoorbeeld de dakconstructie en 500KG/m2 voor de variabele belasting. Dit moet rechtstreeks naar de huidige kolommen worden afgevoerd. 07 Het idee moet vergezeld gaan van een passende naam en een motto. 08 Denk na over maakbaarheid, uitvoeringsmogelijkheden en duurzaamheid. 09 Denk na over de context van de plek en de zichtbaarheid van het ontwerp. 10 Het initiatief moet zichzelf zoveel mogelijk terug kunnen verdienen. Dit betekent dat er een plan moet worden toegevoegd waarin bouwkosten en terugverdienmodel worden uitgelegd. De gemeente heeft een beperkt budget 04
INSCHRIJVEN DEELNEMERS Voor de expositieruimte is het aantal deelnemers aantal bezoekers en het openbare karakter van de van belang, daarom vraagt de organisatie om tentoonstelling. De organisatie is niet aansprakelijk jezelf in te schrijven via Elly Brugman. voor eventuele schade aan de maquettes. MELD JEZELF AAN VIA: post@bai-s-hertogenbosch.nl DE INZENDING DIENT VERGEZELD TE GAAN VAN TWEE BRIEVEN: (o.v.m. aanmelding prijsvraag 2015). 1 De naambrief Deelname aan de prijsvraag is gratis. een gesloten enveloppe met op de buitenzijde het motto en de vermelding naambrief. INZENDING De organisatie vraagt je ideeën in de vorm van De inhoud van de naambrief: een maquette + toelichting inzichtelijk te maken. a) naam, eventueel de organisatie, telefoonnummer, Daarnaast vragen wij om een eenvoudig filmpje van e-mailadres en postadres van de inzender (in geval 1 minuut waarin je jouw inzending pitched/uitlegt. van een gezamenlijk ontwerp moet duidelijk aange- (Wat is de kwaliteit van jouw ontwerp?) Filmpjes geven worden wie van het team de hoofdverant- worden tijdens de BAI Night getoond. woordelijke is); TOELICHTING b) een verklaring dat het ontwerp het geestelijk Een afgesloten envelop met een duidelijk zichtbaar eigendom is van de ontwerper; motto, met daarin maximaal 2 A3-tjes toelichting (tekst en/of afbeeldingen) op het ontwerp. Deze 2 De adresbrief toelichting zal tevens gebruikt worden voor de ten- een gesloten enveloppe met op de buitenzijde toonstelling. het motto en de vermelding adresbrief. Daarnaast vraagt de organisatie je om digitaal (op De inhoud van de adresbrief CD-rom of memorystick) twee afbeeldingen op Binnenin: telefoonnummer en e-mailadres, niet JPG-formaat en een toelichting van maximaal 150 zijnde het telefoonnummer en e-mailadres van de woorden aan te leveren. Afbeeldingen en tekst inzender. De adresbrief dient ertoe om in contact worden gebruikt voor de website en de (digitale) te kunnen treden met de inzender, zonder dat de catalogus. Zorg dus voor een correcte Nederlandse anonimiteit wordt doorbroken. spelling en zinsopbouw. CD-rom of memorystick: twee afbeeldingen op JPG MAQUETTE formaat en een toelichting van maximaal 150 woor- De schaal is naar keuze. De maquette moet voorzien den aan te leveren. Afbeeldingen en tekst worden zijn van een duidelijk zichtbaar motto. De maquette gebruikt voor de website en de catalogus. mag niet groter zijn dan 60x60x100cm (lxbxh) (i.v.m. de beschikbare tentoonstellingsruimte). Het verpak- Materiaal dat niet is gevraagd, wordt niet bij de kingsmateriaal dient door de deelnemers direct beoordeling betrokken. Er mogen geen varianten weer meegenomen te worden. De maquette zal worden ingediend. De inzendingen dienen anoniem direct tentoongesteld worden. Het is aan te raden te zijn. Alle ontwerpen moeten worden ingezonden de maquette voldoende stevig te maken, gezien het onder motto, bestaande uit Latijnse lettervormen 05
INSCHRIJVEN DEELNEMERS of Arabische dan wel Romeinse cijfers. Het motto Vragen zullen niet persoonlijk beantwoord worden: moet voorkomen op alle bij de inzending behorende een week na de vragenronde worden alle gestelde stukken, alsmede de verpakking daarvan. vragen met de daarbij behorende antwoorden en relevante informatie op schrift gesteld en aan alle Wordt door een inzender meer dan één ontwerp deelnemers ter beschikking gesteld via de website: ingezonden, dan moet voor elk ontwerp een ander www.bai-prijsvragen.nl/wolvenhoek motto worden gekozen en elk ontwerp afzonderlijk worden verpakt. Dit document geldt vanaf dat moment als aanhangsel van het wedstrijdprogramma en heeft Op geen der stukken van de inzending of de dezelfde binding. Overleg buiten deze procedure verpakking mag het handschrift van de ontwerp- om is niet toegestaan. er voorkomen, noch enig teken of lakstempel of vergelijkbare aanduiding waaruit de herkomst van het ontwerp zou kunnen worden afgeleid. De jury heeft de bevoegdheid alle naambrieven na de uitspraak te openen en de namen van de inzenders bekend te maken. TIJDSCHEMA VAN DE PRIJSVRAAG De genoemde inzendingen dienen los van elkaar op vrijdag 12 juni 2015 ingeleverd te worden, tussen 9.00 uur en 16.00 uur. Locatie: Stadskantoor, Wolvenhoek 1 te Den Bosch. Na het inleveren van de inzendingen worden deze getoetst door de jury. In deze week vindt tevens de beoordeling plaats. Op vrijdag 3 juli 2015 wordt tijdens de Nacht van de Architectuur (Den Bosch BAI Night) de juryuitspraak bekendgemaakt en verzoeken wij alle deelnemers aanwezig te zijn. Over de uitslag wordt niet gecorrespondeerd. TUSSENTIJDSE INFORMATIE Tot woensdag 20 mei 2015 heb je de gelegenheid tot het stellen van vragen via: post@bai-s-hertogenbosch.nl 06
JURY EN PRIJZEN JURY JURYRAPPORT Een gemêleerde jury, bestaande uit een aantal Op vrijdag 3 juli 2015 is het juryrapport beschik- deskundigen, ziet jullie originele inzendingen graag baar. Het rapport is schriftelijk en openbaar. Het tegemoet. De jury is onafhankelijk en doet een auto- juryrapport bevat een algemene interpretatie van de nome uitspraak. gehanteerde beoordelingscriteria, het verloop van de beoordeling en het geeft eventueel aan in welke BEOORDELINGSCRITERIA ronde de niet bekroonde ontwerpen zijn afgevallen. De jury zal de ontwerpen in deze categorie beoordelen aan de hand van de volgende aspecten: Bovendien bevat het rapport een evaluatie van de 1 De kracht van het concept/idee resultaten van de prijsvraag en aanbevelingen aan 2 Uiterlijke verschijningsvorm de uitschrijver. Het juryrapport wordt uitgereikt 3 Contextuele en programmatische tijdens de prijsuitreiking in de Verkadefabriek aan inpassing in de stad alle aanwezigen. 4 Flexibiliteit 5 Haalbaarheid (een (creatief) financieringsmodel) DE PRIJZEN 6 Maakbaarheid, onderhoud en duurzaamheid het De organisatie zal de winnende ontwerpen aanbie- uitzicht en oriëntatie op belangrijke landmarks den aan de gemeente s-hertogenbosch. De win- van de stad nende ontwerpen worden beloond met een geldprijs. BEOORDELINGSPROCEDURE Eerste prijs: 2.000,- en de opdracht tot verdere De beoordelingsprocedure verloopt als volgt: uitwerking om te komen tot realisatie. Tweede prijs: 2.000,- a) Toetsingsfase Twee eervolle vermeldingen: elk 500,- De inzendingen worden getoetst aan de randvoorwaarden en wedstrijdregels zoals die genoemd zijn in dit wedstrijdprogramma. Inzendingen die niet aan de inzendvoorwaarden voldoen, worden niet in de beoordeling betrokken. De beslissing hierover wordt genomen door de organisatie. b) Beoordelingsfase De jury beoordeelt de wijze waarop de inzendingen voldoen aan de opgave, randvoorwaarden en programma van eisen en analyseert de inzendingen op de afzonderlijke beoordelingscriteria. Vervolgens geeft de jury op basis van een integrale beoordeling aan welke inzendingen voor bekroning in aanmerking komen en geeft een rangorde aan. Uitschrijver en deelnemers zullen zich onvoorwaardelijk aan de uitspraak van de jury onderwerpen. 07
VERVOLG Alle ontwerpen en ideeën worden gebundeld in een publicatie of tentoonstelling op andere wijze, is (digitale) catalogus en aangeboden aan de gemeen- toestemming van de ontwerper vereist. te s-hertogenbosch. Alle deelnemers worden geacht medio augustus, Het is deelnemers, juryleden of anderen niet tijdens openingstijden van het stadskantoor, hun toegestaan vóór de prijsuitreiking in de publiciteit te inzending weer op te komen halen. Niet opgehaalde treden over zaken, die inhoudelijk samenhangen met maquettes of andere presentatiemiddelen zullen de inzendingen of de prijsvraag als zodanig. vernietigd worden, met uitzondering van de ingezonden onderdelen van de winnende ontwerpen. Alle inzendingen worden na de inname datum tentoongesteld. Ook wordt er een publicatie uitgegeven GESCHILLEN waarin alle inzendingen met foto s en jurycom- Voorkomende geschillen ook die welke slechts door mentaar terug te vinden zijn. De publicatie van de één der partijen als zodanig worden beschouwd prijsvraag zal bestaan uit 3 delen: die tussen uitschrijver, deelnemers en juryleden 1 (digitale) Catalogus met juryrapport mochten ontstaan naar aanleiding van de prijsvraag, 2 Internetpagina worden beslecht door Arbitrage. www.bai-prijsvragen.nl/wolvenhoek 3 Tentoonstelling (vanaf vrijdag 12 juni 2015 tot Arbitrage geschiedt overeenkomstig het Arbitrage- en met medio augustus 2015 in het Stadskantoor reglement van de Stichting Arbitrage Instituut Bouw- te s-hertogenbosch). Medio augustus kunnen kunst, zoals dat luidt drie maanden voor de dag waar- de maquettes opgehaald worden. De overge- op de inzendingen moeten worden ingeleverd. bleven maquettes worden vernietigd. SLOT AUTEURSRECHTEN Voor deze ideeënprijsvraag gelden de voorwaarden De inzendingen blijven het geestelijk eigendom van zoals vermeld in het prijsvraagprogramma. de deelnemers. GEBRUIK, VERZEKERING, EIGENDOM EN TERUGZENDING VAN DE INGEZONDEN STUKKEN. DE IDEEENPRIJSVRAAG IS MEDE MOGELIJK GEMAAKT DOOR: Alle voor de wedstrijd ingezonden stukken betref- Stimuleringsfonds creatieve industrie fende de ontwerpen blijven tot de einddatum van de Gemeente s-hertogenbosch tentoonstelling ter beschikking van de organisatie. Gedurende deze termijn zijn de ingezonden stukken Namens de werkgroep, niet verzekerd. Wendy van Rosmalen, Robbert de Mug, Kees Bechtold, Sander Penners Gedurende de termijn dat de ingezonden stukken ter beschikking staan van de opdrachtgever, heeft de opdrachtgever het recht de inzendingen te publiceren of te exposeren op de wijze zoals vermeld in dit wedstrijdprogramma, zonder daarvoor de ontwerper enige vergoeding schuldig te zijn. Voor afbeelding, GRAFISCH ONTWERP: STUDIO TURBO 08