WERKINGSVERSLAG STEUNPUNT JEUGDHULP 2011
Voorwoord Sinds het vorige jaarverslag heeft Steunpunt Jeugdhulp niet stil gezeten. Onze voornaamste opdracht blijft de ondersteuning van de Bijzondere Jeugdzorg door middel van drie opdrachten die het Agentschap Jongerenwelzijn ons toevertrouwt. Daarnaast zetten we ook onze tanden in een praktijkonderzoek bij de residentiële voorzieningen van de Bijzondere Jeugdzorg. We hopen in 2012 ons aanbod beter bekend te kunnen maken bij de andere sectoren van de jeugdhulp. Hiervoor is dit jaarverslag alvast een aanzet. 1 Steunpunt Jeugdhulp
Inhoud Voorwoord... 1 Inhoud... 3 Algemene inleiding 5 1. Werkdomeinen 5 2. Algemene Vergadering en de Raad van Bestuur 5 3. Stuurgroep en werkoverleg 6 4. Organogram Steunpunt Jeugdhulp 6 5. Samenstelling van het team 7 6. Beleidsplan 8 7. Netwerken 8 Hoofdstuk I - Binc: jaar 1... 9 1. Implementatie - de cijfers 9 2. Inhoudelijke ontwikkelingen 9 3. Online bevraging 10 4. Ondersteuning 11 5. Communicatie 12 6. Dialoog, Reflectie en Actie (DRA) 12 7. Stuurgroep Binc 13 Hoofdstuk II - Juridische ondersteuning... 14 1. Juridische helpdesk 14 2. De juridische FAQ-lijst 19 3. Jeugdrecht.be 20 4. Besluit 23 Hoofdstuk III - Informatie... 25 1. Webstatistieken www.steunpuntjeugdhulp.be 01/01/2011 01/01/2012 25 2. E-zine Steunpunt Jeugdhulp 27 3. Besluit 27 Hoofdstuk IV - Online enquête 2011... 28 1. Resultaten 28 2. Kortom 32 Hoofdstuk V - Herstelgericht werken in voorzieningen... 33 1. Traject in Pedagogisch Centrum Wagenschot 33 2. Traject Hadron vzw en Stappen vzw 34 3. Raakvlakken tussen beide projecten en uitwisseling met andere organisaties 35 4. Resultaten 36 5. Planning Steunpunt Jeugdhulp 2012 37 Hoofdstuk VI - Aanbod op maat... 38 1. Opvoedingsondersteuning in Kuregem (Anderlecht) 38 2. 38 3. Cliëntenfeedback 38 3 Steunpunt Jeugdhulp
4. Vorming aan jeugdadvocaten 38 5. 39 6. Protocol van Moed 39 7. Vormingen op maat over beroepsgeheim, het decreet rechtpositie van de minderjarige en de werking van de Bijzondere Jeugdzorg 39 Bijlage I: Activiteitenoverzicht... 41 Bijlage II: Overzicht betalend aanbod... 55 4 Steunpunt Jeugdhulp
ALGEMENE INLEIDING 1. Werkdomeinen Steunpunt Jeugdhulp was in 2011 vooral actief op volgende domeinen. Registratie: Steunpunt Jeugdhulp werkt mee met de Vlaamse overheid aan de ontwikkeling van een uniform registratiesysteem, Binc, op het niveau van de private voorzieningen. Juridische info: Steunpunt Jeugdhulp informeert de organisaties van de Bijzondere Jeugdzorg over de rechten van minderjarigen en hun gezin. Steunpunt Jeugdhulp coördineert onder andere een juridische helpdesk voor medewerkers uit de Bijzondere Jeugdzorg en is verantwoordelijk voor de realisatie van het e-zine en de databank Jeugdrecht.be (www.jeugdrecht.be). Beroepsgeheim blijft een hot item. In 2011 bereidden we de samenwerking met het Tijdschrift voor Jeugd en Kinderrechten voor en ontwikkelden we www.jeugdenkinderrechten.be. Jeugddelinquentie: Steunpunt Jeugdhulp werkt mee in de Vlaamse Werkgroep Jeugdsanctierecht. De medewerkers blijven op de hoogte van belangrijke ontwikkelingen op dit domein in het kader van hun informatieopdracht. Integrale Jeugdhulp: Steunpunt Jeugdhulp volgt de ontwikkelingen van Integrale Jeugdhulp nauwgezet op. Steunpunt Jeugdhulp neemt deel aan de Stuurgroep Decreet Rechtspositie van de derjarige (DRM) vanuit het oogpunt van de private voorzieningen in de Bijzondere Jeugdzorg. Procesbegeleiding en aanbod op maat: Steunpunt Jeugdhulp biedt voorzieningen ondersteuning bij diverse projecten. Hierbij vermelden we speciaal: Ontwikkeling van een herstelgerichte pedagogiek: het Cera-project voor deskundigheidsbevordering van begeleiders, Iedereen in beeld, werd in 2011 voltooid. 2. Algemene Vergadering en de Raad van Bestuur De Algemene Vergadering keurde op 4 mei 2011 de jaarrekening en de budgetten goed. In de Raad van Bestuur zetelden Jan Bosmans, voorzitter tot april 2011; Jos Corveleyn, voorzitter vanaf 1 april 2011; Hans Paredis tot 25 november 2011; Bart D Hooghe; Rudi Van Eeckhout; Wim Van Esch; Anne Vercauteren. Berghmans nam als directeur deel aan de vergaderingen. Hilde Engelbeens, administratief verantwoordelijke tot juni 2011 en Karolien Hetzheim, administratief verantwoordelijke sedert juni 2011, verzorgden de verslaggeving. De data van samenkomst waren: - 27 januari 2011-1 april 2011-10 juni 2011-9 september 2011-25 november 2011 Belangrijke agendapunten op de Raad van Bestuur waren: De uitbreiding van de Algemene Vergadering en de Raad van Bestuur De verhouding met het Agentschap Jongerenwelzijn, werkoverleg en stuurgroepen Werken aan een beleidsplan Opvolging van het algemeen beleid, het personeelsbeleid en het financieel beleid 5 Steunpunt Jeugdhulp
3. Stuurgroep en werkoverleg De contacten met de subsidiërende Vlaamse Overheid worden geconcretiseerd in 2 soorten overleg. In de stuurgroep staat de opvolging van het project Ondersteuning van de Bijzondere Jeugdzorg centraal en dit zowel wat betreft de planning als wat betreft de opvolging. In 2011 vond deze stuurgroep plaats op 30 juni 2011 en op 27 september 2011, na een voorbereidende vergadering op 23 september. Deze vergadering was samengesteld - vanuit het Agentschap Jongerenwelzijn - uit Stefaan Van Mulders, administrateur-generaal, David Debrouwere, afdelingshoofd voorzieningenbeleid en Geert Michiels, verantwoordelijke projecten. Het kabinet Welzijn, Volksgezondheid en Gezin was vertegenwoordigd door Jan De Ridder. Vanuit Steunpunt Jeugdhulp namen Jos Corveleyn en Bart D Hooghe deel als (afgevaardigde) leden van de Raad van Bestuur, samen met de directeur Berghmans. Specifiek voor de opvolging van het registratieproject Binc gaat er regelmatig een aparte stuurgroep door, onder voorzitterschap van administrateur-generaal Stefaan Van Mulders. Hierover lees je meer in het hoofdstuk Binc in dit jaarverslag. Naast deze stuurgroepen is er ook een extra werkoverleg wat betreft de andere opdrachten. Hier worden de algemene en juridische informatieopdracht zowel in juni als in september besproken tussen Geert Michiels, verantwoordelijke voor de projecten, en Berghmans, directeur Steunpunt Jeugdhulp. 4. Organogram Steunpunt Jeugdhulp AV RvB Directeur Projectmedewerkers subteam A (Jeugdrecht.be) Projectmedewerkers subteam B (onderzoek, informatie) Ondersteuning administratie / communicatie Projectmedewerkers subteam C (Binc) Projectmedewerkers aanbod op maat 6 Steunpunt Jeugdhulp
5. Samenstelling van het team We geven een overzicht van de evolutie van het personeelsbestand. Een aantal mensen verlieten ons in de loop van 2011. Hilde Engelbeens, onze vertrouwde rots in de branding op administratief vlak, werd in juni vervangen door Karolien Hetzheim. Kurt De Backer trad definitief uit dienst in de lente van 2011, na voltooiing van de lopende projecten. Annelies Peeters nam eind juni ook definitief afscheid van haar juridische opdracht binnen Steunpunt Jeugdhulp. Annemie Van Looveren nam haar taken over. We startten in december ook de aanwervingsprocedure voor een extra Binc-medewerker. Begin 2012 zijn de teamleden van Steunpunt Jeugdhulp de volgende. Lieve Balcaen (Binc en herstelgerichte pedagogiek - 50%) Berghmans (directeur - 80%) Wederik De Meersman (eindverantwoordelijke Binc, communicatie - 75%) Lieven Fierens (tijdelijk contract, Binc - 100%) Karolien Hetzheim (eindverantwoordelijke administratie en documentatie - 100%) Lydwine Huizinga (Binc, 100% - project residentiële werkvormen, 6 maanden) Annemie Van Looveren (juridische opdracht - 80%) Organisatiestructuur in 2011 Intern overleg Extern overleg algemeen team (14 daags) subteams Ondersteuning BJB: IVA Jongerenwelzijn Netwerking Binc www.binc.vlaanderen.be Jeugdrecht www.jeugdrecht.be Projecten Herstelgerichte pedagogiek Ad hoc projecten Stuurgroep ondersteuning Stuurgroep DRM Stuurgroep Binc Stuurgroep met SAW (2 maal per jaar) Binc (maandelijks) Werkoverleg Overleg Steunpunten Technische stuurgroep / opvolgingsverg. Redactieraad (5 maal per jaar) Stuurgroep residentiële werkvormen Jeugdrecht (tweemaandelijks) Werkgroep Administratie (maandelijks) 7 Steunpunt Jeugdhulp
6. Beleidsplan Met de ontwikkeling van de conceptnota voor Steunpunt Jeugdhulp werden in 2010 de eerste lijnen uitgezet. In 2011 werd contact opgenomen met verwante organisaties en stakeholders. Op de volgende Algemene Vergadering zullen als resultaat hiervan een aantal nieuwe leden worden verwelkomd. Er is nog werk aan de winkel voor de verdere omschrijving van de strategische doelen die Steunpunt Jeugdhulp zich de komende jaren stelt. 7. Netwerken We vinden dit systematisch overleg belangrijk om de structurele samenwerking met heel wat andere sectoren wiens werking direct of indirect grenst aan de hulpverlening uit de Bijzondere Jeugdzorg te kunnen waarborgen. Informatie-uitwisseling, zoeken naar complementariteit en naar samenwerkingskansen, delen van expertise en ervaring, het organiseren van/deelnemen aan vorming zijn hier belangrijke elementen. 8 Steunpunt Jeugdhulp
Hoofdstuk I - Binc: jaar 1 Doelstelling 1: De initiatiefnemer werkt mee aan de ontwikkeling, de implementatie, de opvolging en de evaluatie van Binc (Begeleiding in Cijfers), het registratiesysteem voor de private voorzieningen van de bijzondere jeugdbijstand. Natuurlijk was 2011 niet het eerste jaar voor Binc, maar wel het eerste jaar waarin álle voorzieningen Bijzondere Jeugdzorg gestart zijn met registreren aan de hand van Binc. De implementatie verliep - net als de regeringsvorming - iets minder snel dan voorzien. Waar we gehoopt hadden dat de meeste voorzieningen tegen de zomer met Binc aan de slag zouden gaan, moeten we concluderen dat heel wat organisaties en hulpverleners pas in het najaar van 2011 met registreren begonnen zijn. In dit hoofdstuk schetsen we de evoluties van het afgelopen jaar en blikken we even vooruit naar 2012. 1. Implementatie - de cijfers Onderstaande tabel geeft weer in welke mate er geregistreerd is in het afgelopen jaar. 2/01/2012 Aantal voorzieningen (klantevd) met minstens 1 dossier 286 Aantal hulpverleners ingelogd in Binc 3 061 Totaal aantal dossiers in Binc (2011) 17 493 Ongeveer 97% van de voorzieningen is aan de slag gegaan met Binc. Ook wat het aantal dossiers betreft, gaat het in die richting. We zijn hierdoor aangenaam verrast. Als we echter kijken naar het aantal hulpverleners dat gebruik maakt van Binc, zien we een ander verhaal. Hier is het ongeveer 65% dat registreert. In heel wat voorzieningen wordt de keuze gemaakt om het registreren toe te vertrouwen aan enkelen (coördinator, administratief medewerker, ) en de begeleiders hier niet mee te belasten. Dit brengt ons direct bij de grootste uitdaging van de implementatie van Binc: in welke mate moeten we Binc als werkinstrument installeren op de werkvloer? Dit onderwerp kwam ook duidelijk aan bod in de antwoorden naar aanleiding van de online enquête en op de eerst Dialoog, Reflectie en Actiegroepen (DRA) (zie verder). 2. Inhoudelijke ontwikkelingen 2011 zou het jaar worden van de uitwerking van de eerste werkvormspecifieke modules. De module voor HCA (Herstelgerichte en Constructieve Afhandeling) bleek echter moeilijker dan verwacht, wat er voor zorgde dat de planning voor de andere modules niet gehaald werd. Eind 2011 stonden volgende modules online: Dagcentra / Thuisbegeleiding (2010), Begeleid Zelfstandig Wonen (BZW) en HCA (bemiddeling, hergo, leerproject en gemeenschapsdienst). De modules voor Crisishulp aan Huis (CaH) en Pleegzorg werden geanalyseerd, maar nog niet geprogrammeerd. Voor 2012 betekent dit dus dat er in de eerste plaats zal verder gewerkt worden aan de overgebleven werkvormspecifieke modules. Daardoor zullen bepaalde verbeterpunten ook naar achter verschuiven (onder andere de verdere uitbreiding van de rapporten). In elk geval is het de betrachting om alle 9 Steunpunt Jeugdhulp
werkvormspecifieke modules 1 én alle inhoudelijke en technische correcties klaar te hebben tegen eind 2012. Naast het uitwerken van werkvormspecifieke modules werden ook de eerste sjablonen voor verslaggeving online gezet. Op dossierniveau bestaat de mogelijkheid om een overzicht van de administratieve gegevens, een handelingsplan (doelstellingenplan) of een evolutieverslag te genereren. Op niveau van de voorziening is er ook een eerste sjabloon voor het jaarverslag. Bedoeling is dat we dit aanbod stelselmatig uitbreiden en verbeteren. Dat kan echter alleen maar met de nodige feedback van de gebruikers. En zolang die niet allemaal aan de slag gaan met Binc, blijft die beperkt Ondertussen is wel gebleken dat het huidige sjabloon voor het jaarverslag te beperkt is en er dus bijkomende sjablonen nodig zijn, in de eerste plaats werkvormspecifiek. Technische opvolging Er kruipt nog steeds heel wat tijd in de opvolging van de technische ontwikkeling. Dit gebeurde voornamelijk op de tweewekelijkse opvolgvergaderingen. Hierin zitten vertegenwoordigers van het Agentschap Jongerenwelzijn, Smals (de software-ontwikkelaar) en Steunpunt Jeugdhulp. Onze rol blijft vooral het bewaken van het inhoudelijk concept van Binc. We fungeren als doorgeefluik voor de gebruikers en blijven waken over de gebruiksvriendelijkheid en bruikbaarheid van het systeem. Een overzicht van de verschillende overlegmomenten is te vinden in het activiteitenoverzicht in de bijlagen. 3. Online bevraging Afgelopen zomer hielden we een online bevraging over het gebruik van Binc. 93 voorzieningen vulden de vragenlijst in. De resultaten van deze enquête zijn na te lezen op onze website 2. We beperken ons in het jaarverslag tot de voornaamste conclusies. Er moet wel rekening gehouden worden met het feit dat we de meest kritische stemmen misschien niet te horen kregen In de meeste voorzieningen (ruim 63% van de 93 respondenten) zijn alle hulpverleners aan de slag gegaan met Binc. 66% van de voorzieningen houdt het voorlopig bij de verplichte parameters, of een beetje meer (dus geen registratie van hulpvragen, doelstellingen, tevredenheid, ). Binc heeft nog geen plaats veroverd in de dagelijkse praktijk van de hulpverleners. Slechts een tiental voorzieningen (9%) geeft aan dat ze Binc soms gebruiken voor dossierbesprekingen, verslaggeving of rapporten. De meerderheid van de voorzieningen (70%) is tevreden tot zeer tevreden over de helpdesk die Steunpunt Jeugdhulp verzorgt. Sommige voorzieningen waren op het moment van de bevraging nog maar net gestart met registreren. Dit verklaart deels waarom nog niet alle hulpverleners registreerden en waarom er nog geen doelstellingen werden geregistreerd in de meeste dossiers. De belangrijkste conclusie is echter dat BINC nog lang geen onderdeel is van de dagelijkse werking. Naast een aantal praktische redenen (nog onvoldoende sjablonen voor verslaggeving, niet alle werkvormspecifieke modules klaar, ) is ook de vraag gerezen of we niet teveel de nadruk hebben gelegd op Binc als werkinstrument (zie ook DRA). 1 De ontwikkeling van de module Multifunctionele Centra (MFC) is nog niet ingepland omdat hiervoor gewacht wordt op de evaluatie die plaatsvindt in 2012. 2 www.steunpuntjeugdhulp.be/binc 10 Steunpunt Jeugdhulp
Daarnaast wordt door een aantal voorzieningen ook aangedrongen op verdere nuancering en inhoudelijke verfijning van Binc. Binc heeft een moeilijke positie tussen registratiesysteem en elektronisch dossier. Dat maakt het soms moeilijk om keuzes te maken; een echte nuancering en uitbreiding staat een snelle registratie in de weg. Daarom ook dat sommigen er voor pleiten om Binc te reduceren tot een zuiver registratiesysteem. Tenslotte merken we ook dat er, ondanks de communicatie via website, Binc on tour en elektronische nieuwsbrieven, nog heel wat misverstanden bestaan. Dit zorgt natuurlijk voor onnodige frustraties. Het goede nieuws is dat sinds de afname van de enquête een aantal van de verbeteringen zijn doorgevoerd: er werd verder gewerkt aan de werkvormspecifieke modules, de functie kopiëren is toegevoegd, het laden van dossiers verloopt iets sneller, de eerste sjablonen staan online, We zullen ook bekijken in hoeverre we enkele van de gesuggereerde inhoudelijke suggesties kunnen opnemen, én indien we dit niet doen, zal duidelijk gecommuniceerd moeten worden welke hiervoor de argumenten zijn. Daarnaast is duidelijk geworden dat we volop moeten blijven investeren in de ondersteuning van de voorzieningen. Het verspreiden van good practices via de website, de ondersteuning ter plaatse en de organisatie van een Binc-dag in 2012 zijn alvast enkele acties die we willen ondernemen. 4. Ondersteuning Naast het vertegenwoordigen van de gebruikers op de stuurgroep en de technische opvolging is ondersteuning van de voorzieningen de voornaamste taak van Steunpunt Jeugdhulp. Dit gebeurt op verschillende manieren: Helpdesk en FAQ De helpdesk Binc is elke werkdag te bereiken (telefonisch of per email). Gebruikers kunnen hier terecht voor zowel inhoudelijke als technische vragen. Meestal slagen we er in de vraag nog dezelfde dag te beantwoorden. Soms was het nodig de vraag door te spelen aan een andere instantie (Smals, het Agentschap Jongerenwelzijn, Eranova). In 2011 ontvingen we een kleine 800 helpdeskvragen (61% via email). Uit de online enquête bleek dat de gebruikers (zeer) tevreden waren over de kwaliteit van de helpdesk. 140 120 100 80 60 40 tel mail 20 0 11 Steunpunt Jeugdhulp
De meest voorkomende vragen publiceren we nog steeds op de FAQ-pagina van onze website. We merken dat mensen stilaan de weg hiernaar vinden (mede dankzij de rechtstreekse link vanuit Binc). Binc on tour Ondersteuning ter plaatse blijkt nog steeds de meest efficiënte manier om hele teams aan het Binc en te krijgen. Jammer genoeg maken voorzieningen, ons inziens, niet voldoende gebruik van dit aanbod. In 2011 bereikten we 16 voorzieningen, toch goed voor een 200-tal deelnemers. Meestal werden we gevraagd om de begeleiders een opfrissing te geven over het werken met Binc en een antwoord te formuleren op hun vragen. Uiteraard willen we ook in 2012 ter plaatse blijven gaan. 5. Communicatie Naast de uitgebreide informatie die beschikbaar is op de website van Steunpunt Jeugdhulp (alle achtergrondinformatie, handleidingen, FAQ, ), stuurden we maandelijks een Binc-nieuwsflash naar een 450-tal e-mailadressen. In 2011 werden 10 van dergelijke nieuwsflashes verstuurd. Hierin wordt bericht over nieuwe releases, veel gestelde vragen (met antwoord natuurlijk), oproepen tot participatie,... Op 27 juni 2011 organiseerden we in samenwerking met Marc Delsing van Praktikon een kleine opleiding BergOp voor 12 geïnteresseerde voorzieningen. Op 18 oktober 2011 hebben we Binc voorgesteld aan het Steunpunt Algemeen Welzijnswerk (SAW) ter illustratie van de mogelijkheden van een online registratie/dossier systeem. 6. Dialoog, Reflectie en Actie (DRA) 2011 was ook het jaar waarin we voor de eerste keer Dialoog, Reflectie en Actiegroepen organiseerden waarop alle voorzieningen werden uitgenodigd (in 2010 hadden we reeds een eerste maal geëxperimenteerd met uitsluitend pilootvoorzieningen). Op 8 november (Gent) en 7 december (Brussel) 2011 werd stilgestaan bij het gebruik van Binc en bij de eerste cijfertabellen. In totaal namen een 50-tal hulpverleners deel aan deze DRA s. Wat het gebruik van Binc betreft onthouden we volgende belangrijke punten: Voorzie de nodige tijd voor de implementatie (onder andere omwille van de inhaalbeweging die voorzieningen hebben moeten maken). Er wordt misschien te veel nadruk gelegd op Binc als werkinstrument. Focus meer op Binc als registratie-instrument. De vraag naar uniforme cijfers wordt immers gedragen door de hele sector. Blijf ondersteuning aanbieden in het werken met Binc. Dit zou bijvoorbeeld kunnen via intervisiegroepen voor registratieverantwoordelijken. Werkvormspecifieke en regionale DRA s zijn aangeraden bij het interpreteren van de cijfers. Er moet een duidelijk onderscheid worden gemaakt tussen cijfers die relevant zijn op macroniveau en op microniveau. 12 Steunpunt Jeugdhulp
Sommige voorzieningen blijven inhoudelijke bezwaren hebben tegen de gebruikte parameters of scoringsmethoden. We moeten attent blijven om ook hen te bereiken en Binc waar nodig aan te passen. Wat cijfers betreft, moeten we eerst en vooral meegeven dat we gewerkt hebben met beperkte cijfertabellen (periode januari september, registratiefouten). Uit de DRA s bleek ook dat een aantal tabellen niet bruikbaar waren in de gepresenteerde vorm (ook voor ons was het de eerste keer), maar ook dat cijfers wel degelijk een basis kunnen vormen voor een zinvolle discussie. Zowel het cijfermateriaal als de conclusies uit de eerste DRA-groepen werden voorgelegd op de zogenaamde Vlaamse DRA (25 januari 2012) en meegenomen naar de Binc-dag van 19 maart 2012. We verwijzen hier ook graag naar het rapport dat ter gelegenheid van deze Binc-dag zal verspreid worden, onder andere via onze website. In 2012 zullen er uiteraard opnieuw DRA s worden georganiseerd, dit keer werkvormspecifiek en/of provinciaal. 7. Stuurgroep Binc De stuurgroep, met vertegenwoordigers van het Agentschap Jongerenwelzijn, het kabinet van de Vlaamse minister van Welzijn, Volksgezondheid en Gezin, en Steunpunt Jeugdhulp, kwam samen op 16 februari 2011, 5 mei 2011, 8 september 2011 en 14 december 2011. De stuurgroep bewaakt de grote lijnen van het project en wordt voorgezeten door overheidsmanager van het jaar Stefaan Van Mulders (Administrateur-generaal van het Agentschap Jongerenwelzijn). 13 Steunpunt Jeugdhulp
Hoofdstuk II - Juridische ondersteuning Doelstelling 2: Het informeren van jeugdhulpverleners uit de bijzondere jeugdbijstand en het algemeen welzijnswerk over de juridische aspecten van hun werk in relatie tot minderjarigen en hun (gezins)- context. De ondersteuning die Steunpunt Jeugdhulp hierbij opneemt is: informeren en leren omgaan met een juridische achtergrond van het handelen binnen de jeugdhulpverlening. Professionele hulpverlening kent en houdt rekening met de juridische achtergrond. Steunpunt Jeugdhulp vervult hierin een vertaalfunctie waarbij concrete vragen geduid worden binnen het regelgevend kader. Deze ondersteunende rol wordt ingevuld via drie pijlers. Dit gebeurt via de juridische helpdesk waar de professionaliteit van jeugdhulpverleners ondersteund wordt door het op vraag verstrekken van informatie over juridische regels en procedures waarmee jeugdhulpverleners geconfronteerd worden in hun relatie met de cliënt. Via het online helpdeskformulier op de website bereiken vragen vanuit het werkveld het juridisch team. De Bijzondere Jeugdzorg en het Algemeen Welzijnswerk vormen de primaire doelgroep. Vragen van externen over de Bijzondere Jeugdzorg worden eveneens beantwoord. Particulieren worden doorverwezen. Een tweede pijler is de juridische FAQ-lijst (Frequently Asked Questions) op de website. De meest gestelde helpdeskvragen worden op een korte, toegankelijke wijze in de FAQ-lijst opgenomen. Zo vinden jeugdhulpverleners met juridische vragen een mogelijk antwoord, of begin van antwoord. Een derde pijler is Jeugdrecht.be. Jeugdrecht.be www.jeugdrecht.be bestaat uit een online databank met artikels en een tweemaandelijks e-zine. In 2011 bereidden we de overgang voor van het e-zine Jeugdrecht.be naar het e-zine TJK (Tijdschrift voor Jeugd en Kinderrechten) en de bijhorende databank www.jeugdenkinderrechten.be die van start gaat in januari 2012. Tot slot biedt het juridisch team ook vormingen aan omtrent juridische thema s binnen de jeugdhulpverlening; onder andere beroepsgeheim, decreet rechtspositie minderjarige, grijze zone ouders / minderjarigen, maatschappelijke verontrusting,. Dit aanbod is gericht op alle sectoren van de jeugdhulp en betreft vormingen op maat, aan te vragen tegen betaling. 1. Juridische helpdesk De helpdesk biedt een belangrijke ondersteunende functie naar het werkveld. Het werkveld heeft duidelijk een nood aan juridische toetsing van de mogelijkheden van handelen binnen een correct juridisch kader. Zowel individuele hulpverleners in concrete casussen, als leidinggevenden en teamverantwoordelijken, willen hun handelswijze toetsen aan het regelgevend kader. Daarnaast zijn vragen ook gericht op het inwinnen van correcte informatie om de cliënt zo goed mogelijk te kunnen verder helpen. De antwoorden zijn er op gericht het regelgevend kader aan te geven rond een bepaalde materie of handelswijze, evenals het vertalen van het regelgevend kader. Vanuit de helpdesk wordt er dan ook 14 Steunpunt Jeugdhulp
naar gestreefd om een voor de praktijkwerker toegankelijk antwoord te formuleren, toegepast op de concrete situatie. Hoeveel vragen werden er gesteld? In 2011 registreerden we 423 juridische helpdeskvragen, wat overeenkomt met gemiddeld 35 vragen per maand. Ten opzichte van 2010 steeg het aantal helpdeskvragen opnieuw. We registreerden toen 403 vragen. Jaar Aantal 2007 348 2008 448 2009 435 2010 403 2011 423 Alle helpdeskvragen worden in principe beantwoord binnen de vooropgestelde termijn van twee weken. 45% van de vragen werd de dag van ontvangst beantwoord, nog eens 38% werd binnen een periode van vijf dagen na ontvangst beantwoord. In 2011 werden van de 423 vragen, 6 vragen niet binnen de termijn van 14 dagen beantwoord. Aan de betrokken vraagstellers werd, in de mate van het mogelijke, al een beknopt antwoord geformuleerd. Deze 6 vragen hadden betrekking op complexe materies, op uitzonderingssituaties, of vereisten toepassing van buitenlands recht. De betrokken vraagstellers werden op de hoogte gebracht dat meer opzoekwerk, of bevraging bij externe deskundigen, vereist was. Antwoordtermijn helpdeskvragen Aantal dagen tussen ontvangst en antwoord Aantal vragen beantwoord binnen de deze termijn % vragen beantwoord binnen deze termijn 0 dagen 194 45,8% 1 dag 63 14,8% 2 dagen 27 6,3% 3 dagen 31 7,3% 4 dagen 29 6,8% 5 dagen 12 2,8% 6 dagen 19 4,4% 7 dagen 21 4,9% 8 dagen 2 0,4% 9 dagen 2 0,4% 10 dagen 8 1,8% 11 dagen 3 0,7% 12 dagen 3 0,7% 13 dagen 2 0,4% 14 dagen 1 0,2 Meer dan 14 dagen 6 1,4 15 Steunpunt Jeugdhulp
Wie zijn de vraagstellers? Van de 423 vragen werden 381 vragen gesteld door de ruime sector Bijzondere Jeugdzorg (ongeveer 90%), 21 helpdeskvragen werden door Centra voor Algemeen Welzijnswerk (CAW) gesteld. Omdat particulieren meteen doorverwezen worden, zijn deze gegevens niet opgenomen in onderstaand overzicht. Bekijken we de Bijzondere Jeugdzorg (BJB) meer in detail, dan stellen we vast dat in 2011 er 184 vragen gesteld werden door voorzieningen uit de Bijzondere Jeugdzorg, 91 door diensten voor pleegzorg, 70 door het Agentschap Jongerenwelzijn (comités voor Bijzondere Jeugdzorg, gemeenschapsinstellingen, Jo-lijn, sociale diensten jeugdrechtbank) en 17 door HCA-diensten (Herstelgerichte en Constructieve Afhandeling). 19 vragen werden gesteld door pleegouders. Sector Aantal vragen % AWW - CAW 21 5,0% BJB - voorzieningen 184 43,5% BJB - diensten voor pleegzorg 91 21,5% BJB - pleegouder 19 4,5% BJB - HCA 17 4,0% Agentschap Jongerenwelzijn 70 16,5% Andere - restcategorie 4 0,9% Andere - VAD 3 1 0,2% Andere - KRC 4 1 0,2% Andere - Onderwijs 1 0,2% Andere - Kind en Gezin 1 0,2% Andere VAPH 5 4 0,9% Andere GGZ 6 2 0,5% Andere Parket 2 0,5% Andere OCMW 7 1 0,2% Onbekend 4 0,9% TOTAAL 423 100,0% 3 Vereniging voor Alcohol- en andere Drugproblemen 4 Kinderrechtencommissariaat 5 Vlaams Agentschap voor Personen met een Handicap 6 Geestelijke Gezondheidszorg 7 Openbaar Centrum voor Maatschappelijk Welzijn 16 Steunpunt Jeugdhulp
0,20% 3,60% 0,90% 5,00% Wie zijn de vraagstellers? 16,50% 4,00% 4,50% 21,50% 43,50% AWW - CAW BJB - voorzieningen BJB - diensten voor pleegzorg BJB - pleegouder BJB - HCA IVA Jongerenwelzijn Andere - restcategorie Andere - VAD Onbekend Welke vragen werden er vooral gesteld? Bijna één vierde van de vragen ging over beroepsgeheim, verslaggeving, dossier, doorgeven van informatie. Veel vragen betreffen ook de werking van de Bijzondere Jeugdzorg (17,97%). Verder komen vragen over de verhouding tussen jongeren en ouders (12,7%) vaak terug. Veel van deze vragen houden verband met de gezinscontext en hebben betrekking op complexe gezinsvormen. Iets meer dan 10% van de vragen handelden over pleegzorg. Een extract van de inhoud van de gestelde vragen in deze materies betreffen vooral: de grenzen van verslaggeving in verhouding met de plicht tot verslaggeving aan verwijzer; de inkijkrechten in een dossier en de samenstelling van dossiers; beroepsgeheim en de relatie met de gezinscontext en andere betrokken hulpverleners; privacy bij het gebruik van nieuwe media en de relatie met de pers, politie en parket. De complexiteit van de regelgeving in de Bijzondere Jeugdzorg komt regelmatig tot uiting. Zowel praktijkwerkers als leidinggevenden stellen hierover vragen. Er is nood aan een deskundige bron en specifieke expertise. Ook in de andere categorieën wordt de helpdesk geconfronteerd met steeds terugkerende vragen en toepassing van het regelgevend kader. Het betreft vragen met betrekking tot pleegzorg, jeugddelinquentie, financiële aspecten, 17 Steunpunt Jeugdhulp
Hoofdthema % Beroepsgeheim en dossier 24,59% Bijzondere Jeugdzorg 17,97% Ouders/vertegenwoordiging 12,77% Pleegzorg 11,82% Leefomgeving van de jongere 7,09% Decreet rechtspositie 5,91% Privacy 5,44% Jeugddelinquentie 5,20% Misdrijven en hun gevolgen 3,07% Bekwaamheid 1,89% Jongeren en financiën 1,65% Algemeen 1,65% Meerderjarigen 0,47% Vreemdelingen 0,47% 100,00% Waarover worden vragen gesteld aan de helpdesk? Vreemdelingen 0% Algemeen 2% Bekwaamheid 2% Privacy 5% Pleegzorg 12% Beroepsgeheim en dossier 25% Ouders / vertegenwoordiging 13% Misdrijven en hun gevolgen 3% Meerderjarigen 0% Leefomgeving van de jongere 7% Jongeren en financiën 2% Jeugdhulpverlening 18% Decreet rechtspositie 6% Jeugddelinquentie 5% 18 Steunpunt Jeugdhulp
2. De juridische FAQ-lijst De juridische FAQ is een lijst met veel gestelde juridische vragen, te raadplegen via het menu juridische ondersteuning op de website van Steunpunt Jeugdhulp. Via een systeem van trefwoorden vindt de gebruiker vragen over een specifiek thema terug. In de juridische FAQ worden de meest gestelde vragen opgenomen. De opgenomen vragen zijn gebaseerd op de juridische helpdeskvragen, maar overstijgen de individuele toepassing van een helpdeskvraag. Ze zijn algemeen, kort en toegankelijk geformuleerd. De FAQ is tevens verbonden met de databank Jeugdrecht.be. Wie meer achtergrondinformatie zoekt, kan vanuit het concrete FAQ-antwoord doorklikken naar een artikel op Jeugdrecht.be. In die zin is er naast vraag en antwoord ook meestal een link opgenomen naar een aansluitend Jeugdrecht.be- artikel. Daarbij gold in 2011 nog wel de beperking dat Jeugdrecht.be enkel toegankelijk was voor geregistreerde gebruikers. Vanaf 2012 is Jeugdrecht.be een open website. Het doel bestaat er uit om jeugdhulpverleners handvaten aan te bieden om een moeilijk juridisch kader zelf toe te passen op een concrete situatie. Een goed uitgebouwde juridische FAQ daagt hen uit om zelf actief een antwoord te formuleren. Daarom besteden we veel aandacht aan deze lijst met veel voorkomende vragen. De juridische FAQ telde op 31 december 2011, 260 vragen. De FAQ-lijst werd in 2011 beperkt verder uitgewerkt. Er werden 32 nieuwe vragen toegevoegd over diverse thema s. Er werd ook verder gewerkt aan het verhogen van de gebruiksvriendelijkheid van de juridische FAQ. De aparte zoekfunctie en woordenwolk zullen echter pas in gebruik worden genomen zodra Steunpunt Jeugdhulp met haar website overstapt naar een nieuwe software-ondersteuning in 2012. Bekijken we onderstaande tabel van meest bekeken vragen in 2011, dan valt op dat vragen in verband met gezin en familie, (ouderlijk gezag, onderhoudsplicht, afstamming, ) vaak aangeklikt worden. Opmerkelijk is dat, net zoals bij de juridische helpdesk, vragen met betrekking tot beroepsgeheim en dossier frequent terugkomen. 19 Steunpunt Jeugdhulp
Vraag (aantal pageviews per dag periode 1 januari 2011 tot 31 december 2011) Aantal Wat is ontzetting uit het ouderlijk gezag? Wanneer kan het? 1194 Wat is een burgerlijke partijstelling? 588 Is een ouder onderhoudsplichtig ten aanzien van zijn 18 jaar geworden zoon? Kan de ouder van zijn zoon eisen dat hij ergens anders gaat wonen? 419 Kan je je beroepsgeheim als hulpverlener doorbreken als je merkt dat een kind ernstig in gevaar is? 406 Wat verstaat men onder het gedeeld beroepsgeheim? 376 Kunnen ouders geld afhalen van de rekening van hun minderjarige kinderen? Wie beheert de goederen van minderjarige kinderen? Wat als de jongere zelf een inkomen uit arbeid heeft? 353 Aan wie wordt de kinderbijslag betaald voor een kind in een pleeggezin? 341 Kan de erkenning van een kind ongedaan worden gemaakt? 321 Mag een minderjarig kind van gescheiden ouders kiezen bij wie het woont? 317 Wat doe ik als hulpverlener met informatie die ik verkrijg via Facebook? 307 Wanneer kan je als hulpverlener je beroepsgeheim doorbreken? 292 De ouders van een jongen van 18 overlijden kort na elkaar. Zij hebben een grote massa schulden. Wat moet de jongen doen om te vermijden dat hij deze schuldenmassa erft? 291 Een minderjarig meisje vreest dat ze zwanger is, en gaat aankloppen bij het JAC. Ze vraagt aan de hulpverlener om niets te vertellen aan haar ouders. Is de hulpverlener gebonden aan het beroepsgeheim ten aan zien van haar ouders? 285 Wie beslist over de school- en studiekeuze? Beslist de minderjarige zelf? Kunnen pleegouders hun pleegkind inschrijven in een school? 285 De meest bezochte FAQ-categorieën in 2011 zijn: beroepsgeheim en dossier; ouders en vertegenwoordiging; jeugdhulpverlening; jeugddelinquentie; privacy; pleegzorg; bekwaamheid; leefomgeving van de jongere; en jongere en financiële aspecten. Waarbij de categorie beroepsgeheim met 3000 hits in 2011 ver boven de andere categorieën uitsteekt. Het is deze categorie die eind 2010 een sterke update kende met een toevoeging van een groot aantal vragen. 3. Jeugdrecht.be Jeugdrecht.be is het resultaat van een samenwerking tussen het Steunpunt Jeugdhulp en het Steunpunt Algemeen Welzijnswerk (SAW). Jeugdrecht.be maakt de praktijkwerker wegwijs in de rechtspositie van jongeren en jongvolwassenen in de hulpverlening. www.jeugdrecht.be bestaat uit een online databank met ruim 200 artikels. In elk artikel wordt een praktijksituatie uitgediept en theoretisch en praktisch toegelicht. Een tweemaandelijks e-zine bracht de abonnees op de hoogte van nieuwe en aangepaste artikels. In december 2011 verscheen het laatste e-zine Jeugdrecht.be. Vanaf januari 2012 wordt samengewerkt met Kenniscentrum Kinderrechten (Keki) en uitgeverij Larcier. Het e-zine wordt gekoppeld aan het Tijdschrift voor Jeugd en Kinderrechten (TJK), onder de vorm van een e-zine TJK. De hoofdredactie van het e-zine TJK en het beheer van de achterliggende databank berusten bij Steunpunt Jeugdhulp. De website Naast informatie ter beschikking op de website www.steunpuntjeugdhulp.be, onder de rubriek juridische ondersteuning en onder specifieke thema s, wordt ook de databank op www.jeugdrecht.be 20 Steunpunt Jeugdhulp
onderhouden én de databank www.jeugdenkinderrechten.be opgebouwd als belangrijke bronnen voor het informeren over jeugd en kinderrechten. In 2012 wordt het e-zine Jeugdrecht.be vervangen door het e-zine TJK. De website www.jeugdrecht.be blijft behouden maar wordt vrij toegankelijk. In 2011 werd ook de opbouw uitgewerkt van de website www.jeugdenkinderrechten.be dat de database vormt van het nieuwe e-zine TJK. Deze website zal bijna volledig onder login staan en is dus niet vrij toegankelijk. De inhoud van Jeugdrecht.be wordt ook in deze databank geïntegreerd om het voor de abonnees overzichtelijk te maken en daarnaast makkelijk toegankelijk. Het e-zine In 2011 verscheen het e-zine Jeugdrecht.be zesmaal. In totaal kwamen er 13 nieuwe artikels en 7 updates van artikels. Slechts 5 artikels (zowel nieuw als update) werden geschreven door externen. 15 artikels werden geschreven of geüpdatet door medewerkers van Steunpunt Jeugdhulp. Titel artikel Status Auteur 2011-01/02 Alles kits met de Kids-ID? nieuw extern 2011-01/02 Geesteszieke minderjarigen update extern 2011-01/02 Hoe berekent het OCMW de aanvullende financiële steun? nieuw intern 2011-01/02 OCMW-voogdij nieuw intern 2011-03/04 Hoe geheim is beroepsgeheim op sociale netwerksites? nieuw intern 2011-03/04 Personenbelasting: ten laste blijven update intern 2011-03/04 Personenbelasting: zelf belastingen betalen update intern 2011-03/04 To be or not to be: het belang van een paspoort update extern 2011-03/04 Webcam en seks nieuw extern 2011-05/06 In beroep tegen een beslissing van het OCMW nieuw intern 2011-05/06 Pleegzorg na 20 jaar: wat nu!? nieuw intern 2011-05/06 Verjaringstermijnen van misdrijven tegen minderjarigen: verandering op til nieuw intern 2011-07/08 Als een hertrouwde ouder overlijdt. nieuw intern 2011-07/08 Zeg nooit zomaar voogd ad hoc tegen een voogd ad hoc. nieuw intern 2011-09/10 Kan een minderjarige kiezen voor orgaandonatie? nieuw intern 2011-09/10 De school en de hulpverlener in gesprek: beroepsgeheim en ambtsgeheim nieuw intern 2011-11/12 Huisonderwijs in 7 vragen? nieuw extern 2011-11/12 Kindergeld en bijverdienen update intern 2011-11/12 Studentenarbeid update intern 2011-11/12 Jong en op eigen benen: betaalbare woning gezocht update intern In 2011 werden de eerste stappen gezet naar het nieuwe concept, met name het e-zine TJK. Er werd een nieuwe deelredactie samengesteld en de computertechnische voorbereidingen werden getroffen. De hoofdredactie van de samenwerking TJK bestaat uit de directie van Steunpunt Jeugdhulp, Johan Put namens vzw Kenniscentrum Kinderrechten, en Geert Decock (Unie van Jeugdadvocaten) als hoofd van de rechtspraakredactie. De databank met artikels Gebruikers hebben toegang tot een databank met alle up-to-date artikels. Een handige zoekmodule laat toe zeer gericht te zoeken. Zo vindt de gebruiker een antwoord op een juridische vraag. De inhoud van de artikels wordt aangeleverd door een redactieraad die tweemaandelijks samenkomt. Daarnaast vormen ook de juridische helpdeskvragen een belangrijke bron van informatie voor het aanleveren van onderwerpen. 21 Steunpunt Jeugdhulp
Vanaf januari 2012 wordt de databank vrij toegankelijk. Iedereen zal de databank en de artikels dan kunnen raadplegen zonder dat login vereist is. Dit als gevolg van de overstap naar het e-zine TJK waarbij de nieuwe en geactualiseerde artikels in het e-zine TJK zullen verschijnen en de eerste 12 maanden consulteerbaar zijn op de website www.jeugdenkinderrechten.be. Na deze embargoperiode zullen de artikels, met toestemming van de auteur, worden overgenomen op Jeugdrecht.be zodat ze voor iedereen toegankelijk worden. In de databank kunnen we vaststellen dat de meest gelezen artikels de recente artikels zijn, maar kunnen we ook zien dat artikels die het thema beroepsgeheim, pleegzorg, voogdij, ouders en minderjarigen betreffen nog steeds het meest geraadpleegd worden. Gebruikers en abonnementen In 2011 zien we opnieuw een lichte stijging van het aantal abonnementen. Het jaar werd afgesloten met een totaal van 935 abonnementen. Dit is ten opzichte van 2010 een stijging met 39 abonnementen. Daarbij kan opgemerkt worden dat het aantal betalend leden in 2011 lichtjes zakte (-11 leden) en het aantal gratis leden sterker steeg (+50 leden). Datum Totaal Betalend Gesubsidieerd 31/12/10 896 250 646 28/02/11 891 242 649 12/04/11 905 241 664 30/06/11 924 247 677 01/08/11 922 244 678 03/10/11 922 239 683 03/01/12 935 239 696 De ruime sector Bijzondere Jeugdzorg (voorzieningen, consulenten, gemeenschapsinstellingen, ambtenaren van het Agentschap Jongerenwelzijn en Zorginspectie) en de Centra Algemeen Welzijnswerk (AWW) vormen de groep gesubsidieerde gebruikers. Andere sectoren (onderwijs, Centra voor Leerlingenbegeleiding, Vlaams Agentschap voor Personen met een Handicap, justitie, gemeente / Openbare Centra voor Maatschappelijk Werk (OCMW), Centra voor Geestelijke Gezondheidszorg, advocatuur, Kind en Gezin, studenten, ) betaalden een jaarlijkse bijdrage van 20 euro. Vanaf tien abonnementen per organisatie was er groepskorting mogelijk. In het najaar 2011 werden de herabonneringen stopgezet. Vanaf januari 2012 werd de website Jeugdrecht.be immers vrij toegankelijk. Op het e-zine TJK kan een abonnement worden genomen via uitgeverij Larcier (betalend), of via Steunpunt Jeugdhulp voor de sectoren Algemeen Welzijnswerk en Bijzondere Jeugdzorg (gesubsidieerd). Jeugdrecht.be draagt een sectoroverschrijdende boodschap uit. De gebruikers komen uit verschillende sectoren. De ruime sector Bijzondere Jeugdzorg vormt de grootste groep. Naast voorzieningen maken ook consulenten en pleegouders handig gebruik van Jeugdrecht.be. De Centra voor Algemeen Welzijnswerk vormen met 12,61 % de tweede grootste groep. De Centra voor Leerlingenbegeleiding (CLB) en onderwijsinstellingen vormen samen het grootste aandeel betalende gebruikers. Jeugdrecht.be brengt bovendien verbinding tussen het recht en de praktijk. Ook (jeugd)advocaten, jeugdrechters, politie, consulteren Jeugdrecht.be. 22 Steunpunt Jeugdhulp
Meer en meer vinden ook studenten hun weg naar Jeugdrecht.be. Zij kregen als toekomstige gebruikers en met het oog op het vrij toegankelijk worden van www.jeugdrecht.be steeds de gevraagde artikels in pdf-formaat bezorgd. In het laatste e-zine Jeugdrecht.be van 2011 lichtten we de gebruikers in over de nakende samenwerking met uitgeverij Larcier en de koppeling aan het Tijdschrift voor Jeugd en Kinderrechten. Alle gebruikers kregen ook een mail met toelichting over deze verandering. Aan de abonnees werd gemeld dat ze, om het e-zine Jeugdrecht.be (e-zine TJK vanaf 2012) verder te kunnen ontvangen, een abonnement op het Tijdschrift Jeugd en Kinderrechten dienen te nemen. De leden van de sectoren Algemeen Welzijnswerk en Bijzondere Jeugdzorg kregen de boodschap dat ze ook in 2012 het e-zine verder zullen ontvangen, maar onder een nieuwe naam (e-zine TJK) én in een nieuw kleedje: 8 nummers per jaar met licht gewijzigde inhoud 3 rubrieken: o praktijk (artikels) o actueel (nieuwe reglementering, rechtspraak) o publicatie (boeken, onderzoek, tijdschriftartikels, brochures). Zij dienden hiervoor niets te ondernemen. De betalende leden zullen vanaf januari 2012 geen e-zine meer ontvangen, maar kregen informatie over het aanbod van Larcier met betrekking tot het Tijdschrift Jeugd en Kinderrechten. 4. Besluit Steunpunt Jeugdhulp blijft, ondanks een sterk verminderd juridisch team sinds 2010, sterk inzetten op deze juridische ondersteuning van de jeugdhulp. Aansluitend bij de analyse in 2010 kunnen we ook in 2011 besluiten (vanuit de analyse van de juridische helpdeskvragen, de vaak geraadpleegde FAQ-vragen en de meest gelezen Jeugdrecht.beartikels) dat jeugdhulpverleners onder meer nood hebben aan concrete informatie en ondersteuning met betrekking tot beroepsgeheim, dossier, privacy, familierecht en specifieke regelgeving inzake de jeugdhulpverlening. Louter het aanbieden van informatie volstaat hier niet. Jeugdhulpverleners zijn op zoek naar bevattelijke informatie op maat en willen hierbij toetsing en bevestiging van deskundigen op casusniveau. Net als in de voorgaande jaren blijkt beroepsgeheim en dossier een materie waarover veel vragen rijzen op het vlak van concrete toepassing. Ook de relatie tussen ouders en minderjarigen blijft een moeilijk thema binnen de jeugdhulp (informatie geven aan de ouders, ontvoogding, de relatie ouderspleegkind-pleegouders). In 2011 werden door de juristen van het Steunpunt Jeugdhulp verschillende externe vormingen gegeven, zowel in voorzieningen als sectoraal. Ook hierin is het thema veelal beroepsgeheim of het decreet rechtspositie minderjarige. Het gaat hier om een aanbod op maat (betalend aanbod) dat openstaat voor alle jeugdhulpsectoren (zie betalend aanbod). 23 Steunpunt Jeugdhulp
Ook projectmatig werd ingezet op verdere informering van de jeugdhulpsector. In het kader van het Protocol van Moed werd meegewerkt aan een visietekst over uitwisseling van informatie tussen politie-parket en hulpverlening in verontrustende situaties (kindermishandeling). Steunpunt Jeugdhulp vertaalde deze visietekst op vraag van Integrale Jeugdhulp naar een toegankelijk draaiboek voor hulpverleners. Steunpunt Jeugdhulp licht het Protocol van Moed in 2012 toe bij de start van het project, op diverse sectorale fora in het gerechtelijk arrondissement Antwerpen, en in de verschillende netwerken van Integrale Jeugdhulp Antwerpen. De juridische helpdesk, de juridische FAQ-lijst, Jeugdrecht.be en de externe vormingen zijn complementair ten opzichte van elkaar. Deze pijlers vormen één geïntegreerd allesomvattend geheel. Een kwaliteitsvol aanbod garanderen, vraagt tijd, ervaring en deskundigheid. Een beperkt juridisch team ondersteunt deze activiteiten. Dit brengt een zeer hoge druk met zich mee. Dit juridisch ondersteunend aanbod in de toekomst blijven verzekeren, blijft een uitdaging én bekommernis. 24 Steunpunt Jeugdhulp
Hoofdstuk III - Informatie Doelstelling 3: De initiatiefnemer verwerft, verwerkt en ontsluit relevante informatie die de jeugdhulpverleners helpt bij de optimalisering van hun opdracht. Onze website blijft in beweging. Afgelopen jaar werd vooral het onderdeel Thema s Steunpunt Jeugdhulp verder uitgewerkt. Hier willen we de bezoekers van onze website duidelijk maken waar we mee bezig zijn, waar onze expertise zit en hoe we die inzetten in de jeugdhulp. 1. Webstatistieken www.steunpuntjeugdhulp.be 01/01/2011 01/01/2012 Aantal bezoekers Totaal aantal bezoekers 163 234 waarvan unieke bezoekers 76 553 Nieuwe bezoekers 72 067 (44,2%) Terugkerende bezoekers 91 167 (55,6%) Aantal unieke bezoekers per maand 8 Maand 2011 januari 15.474 februari 14.123 maart 15.844 april 13.298 mei 15.694 juni 13.132 juli 9.858 augustus 11.599 september 13.048 oktober 14.298 november 14.167 december 12.554 Zoals gebruikelijk kennen we wat minder bezoekers tijdens de zomermaanden. Gemiddeld hebben we zo n 450 bezoeken per dag. Op weekdagen loopt dit geregeld op tot 700 bezoeken per dag. 8 Omwille van de gebruikte software is een vergelijking met vorige jaren niet mogelijk. 25 Steunpunt Jeugdhulp
Aantal bezoeken per dag 56% van het totale aantal bezoekers bezocht onze website meer dan 1 keer het afgelopen jaar (bezoekersloyaliteit). Verkeersbronnen Bezoekers komen voornamelijk op onze website via zoekmachines (vooral Google). Daarnaast via direct verkeer of doorverwijzingen vanuit andere websites (Jeugdrecht.be, Facebook, wvg.vlaanderen.be, ). 9,8 21,7 68,5 Zoekmachines Direct verkeer Verwijzende sites Zoektermen 111 732 keer werd er een zoekterm ingegeven in Google die resulteerde in een bezoek aan www.steunpuntjeugdhulp.be. De meeste bezoekers gebruiken onderstaande zoektermen om naar onze website verwezen te worden (beginnend met de meest gebruikte). Wij merken op dat Binc en Steunpunt Jeugdhulp meteen zeer hoog in deze lijst verschijnen, al blijft onze oude naam (Ondersteuningsstructuur Bijzondere Jeugdzorg) nog steeds erg in trek. OSBJ typt nu eenmaal iets vlotter 1. OSBJ 2. Bijzondere Jeugdzorg 3. OSBJ vacatures 4. Binc 5. Steunpunt Jeugdhulp 6. Jeugdzorg De meest bezochte pagina s blijven de vacatures, Over de Bijzondere Jeugdzorg en Binc. Bezoekers bekijken gemiddeld 3,5 pagina s per bezoek. Ze spenderen gemiddeld 1 min 53 sec op de site. In 2011 werden 142 kalenderitems, 266 vacatures door ruim 90 organisaties (meer dan vorig jaar) en 56 nieuwsberichten op onze website geplaatst. Dat laatste is minder dan vorig jaar aangezien we nu ook onze Facebook-pagina gebruiken voor allerhande kleine berichtjes of aankondigingen. 26 Steunpunt Jeugdhulp
Facebook Onze Facebook-pagina telde op 1 januari 2012 ongeveer 170 fans en dit neemt nog voortdurend toe. We bereiken via deze weg nog steeds vooral de jongere (vrouwelijke) hulpverleners (18-35 jaar). 2. E-zine Steunpunt Jeugdhulp In 2011 werden 10 e-zines verstuurd. We bereikten hiermee 2601 personen (december 2011). Dit zijn 110 nieuwe lezers ten opzichte van december vorig jaar (2491). In deze e-zines geven we een overzicht van de initiatieven binnen de sector en de projecten van Steunpunt Jeugdhulp. We besteden ook regelmatig aandacht aan interessante publicaties en websites. De e-zines kunnen blijvend geconsulteerd worden op onze website. Naast deze maandelijkse nieuwsbrief van Steunpunt Jeugdhulp werden het afgelopen jaar ook 10 Bincnieuwsflashes verstuurd (zie Hoofdstuk I). 3. Besluit De website van Steunpunt Jeugdhulp blijft een gewaardeerd instrument voor hulpverleners die op zoek zijn naar informatie. Dat zien we aan de cijfers, maar vangen we ook in het echte leven regelmatig op. Ook uit de online bevraging (zie verder) leren we dat onze website regelmatig bezocht wordt en dat de meeste respondenten ons e-zine ontvangen. 27 Steunpunt Jeugdhulp
Hoofdstuk IV - Online enquête 2011 In het kader van onze permanente opdracht om op systematische wijze te polsen naar behoeften en verwachtingen bij de doelgroep, lanceerden we in de zomer van 2011 een korte online bevraging. Met deze bevraging willen we systematisch meer te weten komen over wat er leeft in de sector. We richtten de bevraging naar de verschillende niveaus van de hulpverlening: van directies tot begeleiders. De enquête werd verspreid via onze website en onze Facebook-pagina, en via een mailing naar 2 569 e-mailadressen. In totaal vulden 185 personen de enquête in. De vragen waren niet verplicht, dus het aantal respondenten per vraag verschilt. Aangezien de resultaten nog niet werden gepubliceerd, presenteren we hier het integrale rapport. 1. Resultaten In welke sector ben je werkzaam? Bijzondere Jeugdzorg 99 (70,71%) Algemeen Welzijnswerk 5 (3,57%) Gehandicaptenzorg 2 (1,43%) Centra voor Leerlingenbegeleiding Centra voor Geestelijke Gezondheidszorg 2 (1,43%) 4 (2,86%) Kind en Gezin 2 (1,43%) Centra voor Integrale Gezinszorg 1 (0,71%) Onderwijs 8 (5,71%) Jeugdwerk 3 (2,14%) Integrale Jeugdhulp 0 (0%) Andere 14 (10%) n = 140 De meeste respondenten (70%) zijn werkzaam in de Bijzondere Jeugdzorg. Het is duidelijk dat onze werking / ons netwerk nog niet voldoende de ander jeugdhulpsectoren heeft bereikt. Opvallend is ook dat 10% van de respondenten afkomstig was uit een andere sector. Uit analyse van de antwoorden blijkt het hier te gaan om magistraten, herstelbemiddelaars, cliënten (pleegouders?), Welke functie oefen je uit? Directie 22 (15,94%) Stafmedewerker 32 (23,19%) Begeleider 62 (44,93%) Administratief medewerker 3 (2,17%) Overheidsfunctie 7 (5,07%) Onderzoeker 1 (0,72%) Andere 11 (7,97%) 28 Steunpunt Jeugdhulp