Stuk 37-A (2003-2004) Nr. 1 VLAAMS PARLEMENT Zitting 2003-2004 5 november 2003 VERSLAG van het Rekenhof over het onderzoek van de rekeningen 2000 en 2001 van Gimvindus NV 4345
Stuk 37-A (2003-2004) Nr. 1 2
Stuk 37-A (2003-2004) Nr. 1 4
5 Stuk 37-A (2003-2004) Nr. 1 REKENHOF Bijlage bij brief N 12-2.222.022 B2 Onderzoek van de rekeningen 2000 en 2001 van Gimvindus NV Verslag van het Rekenhof aan het Vlaams Parlement Dit verslag is door de Nederlandse kamer van het Rekenhof vastgesteld in haar zitting van 28 oktober 2003
Stuk 37-A (2003-2004) Nr. 1 6 INHOUD Blz. 1. Inleiding...................................................................... 7 2. Gimvindus : mijlpalen in 2000 en 2001............................................. 7 3. Vergelijkende cijfers jaarrekeningen 1999-2001..................................... 8 3.1. Cijfers in duizenden BEF.................................................... 8 3.2. Cijfers in duizenden EUR................................................... 9 4. Bespreking van de jaarrekeningen................................................. 10 4.1. Algemeen................................................................. 10 4.2. Gedetailleerd.............................................................. 11 4.2.1. Financiële vaste activa................................................. 11 4.2.2. Vorderingen......................................................... 12 4.2.3. Eigen vermogen...................................................... 13 4.2.4. Voorzieningen voor risico s en kosten.................................... 14 4.2.5. Schulden............................................................ 14 5. Afsplitsing en verkoop van de staal- en textielbelangen.............................. 16 5.1. Staal Vlaanderen........................................................... 16 5.1.1. Oprichting........................................................... 16 5.1.2. Inbreng in natura en kapitaalverhoging.................................. 16 5.1.3. Overdracht schulden, rechten en plichten................................ 17 5.1.4. Kapitaalverhoging.................................................... 19 5.1.5. Verkoop aan PMV.................................................... 19 5.2. Textiel Vlaanderen.......................................................... 19 5.2.1. Oprichting........................................................... 19 5.2.2. Inbreng in natura, quasi-inbreng en kapitaalverhoging..................... 19 5.2.3. Overdracht schuld.................................................... 20 5.2.4. Kapitaalverhoging.................................................... 21 5.2.5. Verkoop aan PMV.................................................... 22 6. Werfinvest : fusie door overneming............................................... 23 7. Uitvoering beheersovereenkomsten............................................... 24 8. Algemeen besluit............................................................... 25 9. Antwoord van Gimvindus....................................................... 26 10.Antwoord van de minister....................................................... 26 BIJLAGEN................................................................... 27
7 Stuk 37-A (2003-2004) Nr. 1 1. Inleiding Dit verslag is het resultaat van een onderzoekscyclus die zijn juridische grondslag vindt in artikel 13 van het decreet van 13 juli 1994 betreffende de Vlaams investeringsmaatschappijen. De modaliteiten voor het onderzoek van de rekeningen van de investeringsmaatschappijen zijn vastgelegd in een protocol d.d. 21 december 1994 gesloten tussen het Vlaams Gewest en het Rekenhof. Het Rekenhof rapporteerde betreffende de rekeningen van Gimvindus voor de periode van 1996 tot 1999 (Vlaams Parlement, Stuk 37-D (2001-2002) Nr. 1). Zijn verslag werd besproken in de Commissie voor Economie, Landbouw, Werkgelegenheid en Toerisme (Vlaams Parlement, Stuk 37-D (2001-2002) Nr. 2). 2. Gimvindus : mijlpalen in 2000 en 2001 Medio 2000 verzocht de Commissie van onderzoek over de toekenning en de aanwending van scheepskredieten in haar aanbevelingen de Vlaamse regering Gimvindus te vereffenen en te ontbinden (Vlaams Parlement, Stuk 291 (1999-2000) Nr. 6, pagina 157, punt 3.5.). In 2001 wordt de eerste grote stap in de vereffening van Gimvindus gezet door het afstoten van de staal- en textielbelangen : - Staal Vlaanderen NV en Textiel Vlaanderen NV worden opgericht als gespecialiseerde dochtervennootschappen van Gimvindus; - de staal- en textielbelangen van Gimvindus worden ingebracht in de respectieve vennootschappen; - de bankschuld van Gimvindus wordt overgedragen aan Staal Vlaanderen NV; - de achtergestelde schuld van Gimvindus tegenover het Vlaams Gewest wordt grotendeels overgedragen aan Staal Vlaanderen NV en Textiel Vlaanderen NV; - Staal Vlaanderen NV en Textiel Vlaanderen NV worden verkocht aan de Participatiemaatschappij Vlaanderen (PMV). De inkomsten van de verkoop van Staal Vlaanderen NV en Textiel Vlaanderen NV worden door Gimvindus aangewend om een kapitaalvermindering door te voeren. Eveneens in het kader van de vereffening wordt in 2001 de dochtermaatschappij Werfinvest ontmanteld door middel van een fusie door overneming.
Stuk 37-A (2003-2004) Nr. 1 8 3. Vergelijkende cijfers jaarrekeningen 1999-2001 De in dit verslag opgenomen cijfers hebben betrekking op de overgangsperiode van Belgische frank naar euro. Om verwarring te vermijden, en om de cijfers zowel naar het verleden als naar de toekomst herkenbaar te houden, worden in onderstaande tabellen de cijfers zowel in BEF als in EUR weergegeven. 3.1. Cijfers in duizenden BEF BALANS 31.12.1999 31.12.2000 31.12.2001 Immateriële vaste activa 1.258 0 0 Materiële vaste activa 27.335 24.647 21.951 Financiële vaste activa 22.260.391 21.406.954 1.047.301 Vorderingen op meer dan 1 jaar 2.890.788 2.195.499 1.475.443 Vorderingen op ten hoogste 1 1.706.092 1.004.497 1.598.993 jaar Geldbeleggingen 1.572.625 1.791.092 1.949.539 Liquide middelen 106.121 1.080.138 405.409 Overlopende rekeningen 37.765 33.022 15.125 Totaal activa 28.602.375 27.535.849 6.513.761 Kapitaal 7.246.014 7.921.014 1.885.715 Uitgiftepremies 103 89 9.454 Herwaarderingsmeerwaarden 1.683.029 1.683.029 0 Reserves 16.040 16.040 16.040 Overgedragen resultaat 1.410-3.710.293-1.826.026 Voorzieningen voor risico s en 0 1.647.437 1.616.857 kosten Schulden op meer dan 1 jaar 18.377.622 17.773.794 2.805.702 Schulden op ten hoogste 1 jaar 497.964 1.499.903 1.590.531 Overlopende rekeningen 780.193 704.836 415.488 Totaal passiva 28.602.375 27.535.849 6.513.761 RESULTATENREKENING 1999 2000 2001 Bedrijfsopbrengsten 31.586 35.506 13.942 Bedrijfskosten -156.733-1.810.106-104.801 Financiële opbrengsten 664.301 293.053 484.566 Financiële kosten -713.034-841.179-439.942 Uitzonderlijke opbrengsten 401.083 4.752.043 1.951.569 Uitzonderlijke kosten -124.182-5.645.050-10.008 Belastingen 0-495.984-11.059 Resultaat van het boekjaar 103.019-3.711.717 1.884.267
9 Stuk 37-A (2003-2004) Nr. 1 3.2. Cijfers in duizenden EUR BALANS 31.12.1999 31.12.2000 31.12.2001 Immateriële vaste activa 31 0 0 Materiële vaste activa 678 611 544 Financiële vaste activa 551.820 530.664 25.962 Vorderingen op meer dan 1 jaar 71.661 54.425 36.575 Vorderingen op ten hoogste 1 42.293 24.901 39.638 jaar Geldbeleggingen 38.984 44.400 48.328 Liquide middelen 2.631 26.776 10.050 Overlopende rekeningen 936 819 375 Totaal activa 709.034 682.596 161.472 Kapitaal 179.624 196.357 46.746 Uitgiftepremies 3 2 234 Herwaarderingsmeerwaarden 41.721 41.721 0 Reserves 398 398 398 Overgedragen resultaat 35-91.976-45.266 Voorzieningen voor risico s en 0 40.839 40.081 kosten Schulden op meer dan 1 jaar 455.569 440.601 69.551 Schulden op ten hoogste 1 jaar 12.344 37.182 39.428 Overlopende rekeningen 19.340 17.472 10.300 Totaal passiva 709.034 682.596 161.472 RESULTATENREKENING 1999 2000 2001 Bedrijfsopbrengsten 783 880 346 Bedrijfskosten -3.885-44.871-2.598 Financiële opbrengsten 16.467 7.265 12.012 Financiële kosten -17.676-20.852-10.906 Uitzonderlijke opbrengsten 9.943 117.800 48.378 Uitzonderlijke kosten -3.078-139.938-248 Belastingen 0-12.295-274 Resultaat van het boekjaar 2.554-92.011 46.710
Stuk 37-A (2003-2004) Nr. 1 10 4. Bespreking van de jaarrekeningen 4.1. Algemeen De jaarrekeningen 1999 tot 2001 kunnen als volgt worden samengevat (bedragen in duizenden BEF) : 31.12.1999 31.12.2000 31.12.2001 Financiële vaste activa 22.260.391 21.406.954 1.047.301 Vorderingen 4.596.880 3.199.997 2.267.638 Vordering Vlaams Gewest 0 0 806.798 Geldbeleggingen en liquide 1.678.746 2.871.230 2.354.948 middelen Andere activa 66.358 57.668 37.076 Totaal activa 28.602.375 27.535.849 6.513.761 Eigen vermogen 8.946.596 5.909.879 85.183 Voorzieningen voor risico s en 0 1.647.437 1.616.857 kosten Achtergestelde lening Vlaams 11.307.792 11.307.792 2.777.792 Gewest Consortiumkrediet 7.003.400 6.367.000 0 Schuld Vlaams Gewest 0 0 806.798 Andere schulden 564.394 1.598.905 811.643 Overlopende rekeningen 780.193 704.836 415.488 Totaal passiva 28.602.375 27.535.849 6.513.761 2000 2001 Waardevermindering financiële - 986.340 0 vaste activa Waardevermindering vlottende - 351.778 0 activa Aanleg voorzieningen - 1.647.437 0 Afboeking herwaarderingsmeerwaarden 0 1.683.029 Belastingen - 495.984-11.059 Andere kosten en opbrengsten - 230.178 212.297 Totaal resultaat - 3.711.717 1.884.267 Op 31 december 2001 heeft Gimvindus zijn balanstotaal gereduceerd tot 6,5 miljard BEF, of in feite zelfs tot 5,7 miljard BEF als abstractie wordt gemaakt van de tegenover elkaar wegvallende vordering en schuld Vlaams Gewest ad 806,8 miljoen BEF (20.000.000 EUR). Na de afstoting van de staal- en textielbelangen en de fusie door overneming met Werfinvest zijn op 31 december 2001 de financiële vaste activa samen met de vorderingen 3,3 miljard BEF waard, beschikt Gimvindus over 2,4 miljard BEF geldmiddelen en heeft Gimvindus een vordering van 806,8 miljoen BEF op het Vlaams Gewest.
11 Stuk 37-A (2003-2004) Nr. 1 Het eigen vermogen bedraagt op 31 december 2001 nog 85 miljoen BEF, na het aanleggen van voorzieningen ten bedrage van 1,6 miljard BEF. Door overdracht van schulden aan Staal Vlaanderen NV en Textiel Vlaanderen NV is de schuld op lange termijn van Gimvindus gevoelig gereduceerd. Het volledige consortiumkrediet (6.367 miljoen BEF) werd overgedragen aan Staal Vlaanderen NV, de achtergestelde lening tegenover het Vlaams Gewest werd grotendeels overgedragen (7,9 miljard BEF aan Staal Vlaanderen NV, 630 miljoen BEF aan Textiel Vlaanderen NV), zodat nog 2,8 miljard BEF ten laste van Gimvindus blijft. In 2000 lijdt Gimvindus een verlies van 3,7 miljard BEF, waarbij waardeverminderingen (1,3 miljard BEF), de aanleg van voorzieningen voor risico s en kosten (1,6 miljard BEF) en belastingen (0,5 miljard BEF) als belangrijkste elementen gelden. In 2001 wordt een winst van 1,9 miljard BEF geboekt, voor 1,7 miljard BEF te danken aan de afboeking van herwaarderingsmeerwaarden. 4.2. Gedetailleerd Hierna volgt een meer gedetailleerde commentaar over de belangrijkste rubrieken uit de jaarrekening, waarbij voor de BEF als munteenheid wordt gekozen omdat binnen Gimvindus de gedetailleerde informatie eveneens in BEF werd opgesteld. 4.2.1. Financiële vaste activa Per 31 december 1999 bedroegen de financiële vaste activa 22,3 miljard BEF, waarmee ze 78% van het balanstotaal vertegenwoordigden. In 2000 verminderde de waarde van de financiële vaste activa tot 21,4 miljard BEF. De enige noemenswaardige investeringen in dit boekjaar betroffen een vervolginvestering bij Tasibel van 40 miljoen BEF en de participatie in Modenatie ten bedrage van 45 miljoen BEF. Daarnaast werden waardeverminderingen geboekt voor 5.559,2 miljoen BEF, evenwel gecompenseerd door 4.550,4 miljoen BEF meerwaarden en 22,5 miljoen BEF terugname van waardeverminderingen. De waardeverminderingen hebben voor 4.571,2 miljoen BEF betrekking op Sidmar, waarvan de aandelen per 31 december 1999 voor 10.871 miljoen BEF in de boeken waren opgenomen. Deze waardering werd evenwel herbekeken in het kader van de toenmalig geplande omzetting van de aandelen Sidmar in de meer liquide aandelen Arbed. De waardering van de aandelen Sidmar per 31 december 2000 stemt overeen met de waarde waarvoor deze in juni 2001 in Staal Vlaanderen NV worden ingebracht. Tegelijkertijd wordt met betrekking tot Sidmar een meerwaarde van 4.544, 4 miljoen BEF geboekt, door per 31 december 2000 een vordering in te boeken voor de definitieve afrekening van in het verleden door Sidmar teruggekochte niet-stemgerechtigde aandelen. In vorige boekjaren werd deze vordering als een latente meerwaarde beschouwd. De overige waardeverminderingen hebben voornamelijk betrekking op :
Stuk 37-A (2003-2004) Nr. 1 12 - Werfinvest 163,0 miljoen BEF - Van der Eecken (faillissement) 171,2 miljoen BEF - Holchem-groep 648,8 miljoen BEF Per 31 december 2001, na de verkoop van de staal- en textielparticipaties en de opslorping door Gimvindus van Werfinvest, resten nog slechts financiële vaste activa voor 1,05 miljard BEF. Deze participaties en vorderingen hebben betrekking op Novovil (reconversiemaatschappij), de Holchem-groep (rederij), Stork-MEC (technische installaties), BSC (scheepsbouwwerf in vereffening), ASSC-BSSC (scheepswerf) en het Bedrijvencentrum Vilvoorde. 4.2.2. Vorderingen De vorderingen, zowel deze op meer dan 1 jaar als op ten hoogste 1 jaar evolueren tijdens de beschouwde periode als volgt : - per 31 december 1999 4.596.879.572 BEF - per 31 december 2000 3.199.996.886 BEF - per 31 december 2001 3.074.436.282 BEF Hierbij kan de volgende onderverdeling worden gemaakt (in duizenden BEF) : 31.12.1999 31.12.2000 31.12.2001 Sidarfin 1.100.000 775.000 0 Scheepskredieten 2.772.201 2.242.935 1.978.363 Lening Vlaams Gewest 0 0 806.798 Terug te vorderen 449.481 18.978 39.295 belastingen Andere 275.198 163.084 249.980 Totaal vorderingen 4.596.880 3.199.997 3.074.436 Bijkomende informatie omtrent de grootste wijzigingen : - in 2001 verdwijnt de vordering op Sidarfin uit de boeken van Gimvindus doordat het openstaande saldo wordt ingebracht bij Staal Vlaanderen NV; - de scheepskredieten worden verder afgebouwd, namelijk met 529 miljoen BEF in 2000 en 265 miljoen BEF in 2001. Hierbij dient evenwel te worden opgemerkt dat de vermindering van 2000 voor 255 miljoen BEF bestaat uit geboekte waardeverminderingen; - op 31 december 2001 heeft Gimvindus een vordering van 20 miljoen euro (806.798.000 BEF) op het Vlaams Gewest. Dit bedrag werd op 19 december 2001 aan het Vlaams Gewest overgemaakt in het kader van een eventuele financiering van DAT en vormde als het ware een vooruitbetaling op een later door te voeren kapitaalvermindering bij Gimvindus. - de andere vorderingen stijgen in 2001 door de fusie met Werfinvest.
13 Stuk 37-A (2003-2004) Nr. 1 4.2.3. Eigen vermogen Het eigen vermogen evolueert tijdens de beschouwde periode als volgt (in duizenden BEF) : 31.12.1999 31.12.2000 31.12.2001 Kapitaal 7.246.014 7.921.014 1.885.715 Uitgiftepremies 103 89 9.454 Herwaarderingsmeerwaarden 1.683.029 1.683.029 0 Reserves 16.040 16.040 16.040 Overgedragen resultaat 1.410-3.710.293-1.826.026 Totaal eigen vermogen 8.946.596 5.909.879 85.183 Het kapitaal van Gimvindus wijzigt als volgt : in duizenden BEF in EUR Toestand per 31.12.1999 7.246.014 179.624.000 Kapitaalverhoging 2000 +675.000 +16.732.813 Kapitaalverhoging 2001 +675.000 +16.732.813 Eerste kapitaalvermindering -806.798-20.000.000 2001 Tweede kapitaalvermindering -5.903.501-146.343.964 2001 Toestand per 31.12.2001 1.885.715 46.745.662 Achtergrondinformatie bij deze kapitaalwijzigingen : - in 2000 neemt het kapitaal toe met 675 miljoen BEF als gevolg van de jaarlijkse kapitaalverhoging door het Vlaams Gewest ter uitvoering van artikel 12 van de financieringsovereenkomst van 21 december 1994, bekrachtigd door artikel 2 van het decreet houdende bepalingen tot begeleiding van de aanpassing van de begroting 1995; - in 2001 neemt het kapitaal eveneens met 675 miljoen BEF toe, waarbij dit bedrag onmiddellijk wordt aangewend voor een kapitaalverhoging bij Staal Vlaanderen NV (zie punt 5.1.4.); - kapitaalvermindering ad 20 miljoen EUR : komt overeen met de lening van 20 miljoen EUR die aan het Vlaams Gewest werd toegekend (zie punt 4.2.2.) en die door schuldvergelijking met deze kapitaalvermindering zal worden gecompenseerd. Zolang de schuldvergelijking niet heeft plaatsgevonden, wordt het bedrag van deze kapitaalvermindering geboekt als een schuld tegenover het Vlaams Gewest (zie punt 4.2.5.). - kapitaalvermindering ad 146.343.963,66 EUR : dit bedrag stemt overeen met de verkoopprijs van Staal Vlaanderen NV en Textiel Vlaanderen NV voor respectievelijk 117.353.400 EUR en 28.990.563,66 EUR (zie punt 5.1.5. en 5.2.5.). Gimvindus is lastens artikel 3, 3, van het decreet van 6 juli 2001 houdende bepalingen tot herstructurering van Gimvindus, ertoe gehouden de ontvangsten van deze verkopen bij wijze van kapitaalvermindering over te dragen aan het Vlaams Gewest.
Stuk 37-A (2003-2004) Nr. 1 14 De herwaarderingsmeerwaarden van 1.683 miljoen BEF hadden betrekking op de participatie in Finindus. Deze participatie werd in 2001 ingebracht in Staal Vlaanderen NV, waardoor deze herwaarderingsmeerwaarden dienden te worden afgeboekt. Door het verlies van circa 3,7 miljard in 2000 heeft Gimvindus per 31 december 2000 een overgedragen verlies van 3.710 miljoen BEF. De belangrijkste elementen in dat verlies zijn : - waardeverminderingen op de financiële vaste activa voor netto 986 miljoen BEF; - waardeverminderingen op de vlottende activa voor 352 miljoen BEF; - de aanleg van voorzieningen voor risico s en kosten ten bedrage van 1.647 miljoen BEF (zie punt 4.2.4.); - belastingen voor 496 miljoen BEF. In 2001 zorgt de winst van 1.884 miljoen BEF ervoor dat het overgedragen verlies wordt gereduceerd tot 1.826 miljoen BEF. Voor alle duidelijkheid dient hierbij te worden vermeld dat de winst van 1.884 miljoen BEF in 2001 voor 1.683 miljoen BEF ontstaat uit de hierboven aangehaalde afboeking van de herwaarderingsmeerwaarden. 4.2.4. Voorzieningen voor risico s en kosten In het boekjaar 2000 worden voor het eerst voorzieningen voor risico s en kosten ten bedrage van 1.647 miljoen BEF in de balans opgenomen. Hiervan heeft 1.248 miljoen BEF betrekking op hangende geschillen, waaronder een claim van de Begemann-groep met betrekking tot een put-optie op aandelen Boelwerf en een geschil met de curatoren van de ABC-scheepvaartgroep met betrekking tot scheepskredieten. Daarnaast heeft een voorziening van 400 miljoen BEF betrekking op kosten naar aanleiding van de vereffening van Gimvindus, waaronder opzegvergoedingen voor het personeel. 4.2.5. Schulden De schulden, zowel deze op meer dan 1 jaar als op ten hoogste 1 jaar evolueren tijdens de beschouwde periode als volgt : - per 31 december 1999 18.875.586.187 BEF - per 31 december 2000 19.273.697.754 BEF - per 31 december 2001 4.396.233.235 BEF
15 Stuk 37-A (2003-2004) Nr. 1 Hierbij kan de volgende onderverdeling worden gemaakt (in duizenden BEF) : 31.12.1999 31.12.2000 31.12.2001 Achtergestelde lening 11.307.792 11.307.792 2.777.792 Vlaams Gewest Consortiumkrediet 7.003.400 6.367.000 0 Kredietinstellingen 0 956.090 0 Winstbelastingen 433.553 495.984 762.927 Schuld aan Vlaams 0 0 806.798 Gewest Andere 130.841 146.832 48.716 Totaal schulden 18.875.586 19.273.698 4.396.233 Bijkomende informatie omtrent de grootste wijzigingen : - de achtergestelde lening Vlaams Gewest vermindert in 2001 met 8.530 miljoen BEF, doordat Staal Vlaanderen NV en Textiel Vlaanderen NV deze schuld overnemen voor respectievelijk 7.900 miljoen BEF en 630 miljoen BEF; - ook het openstaande saldo van het consortiumkrediet wordt in 2001 volledig overgenomen door Staal Vlaanderen NV; - de belastingschuld op 31 december 1999 dient te worden gerelativeerd, aangezien er op dezelfde datum langs de actiefzijde van de balans een vordering van 449 miljoen BEF tegenover staat. De schuld van 496 miljoen BEF op 31 december 2000 heeft betrekking op de in het verleden gerealiseerde meerwaarde op de verkoop van KS-aandelen. De verdere toename van de belastingschuld in 2001 is toe te schrijven aan de fusie met Werfinvest. - de schuld aan het Vlaams Gewest op 31 december 2001 betreft de nog uit te keren kapitaalvermindering van 20 miljoen EUR (zie ook punt 4.2.3.).
Stuk 37-A (2003-2004) Nr. 1 16 5. Afsplitsing en verkoop van de staal- en textielbelangen In het kader van de vereffening van Gimvindus worden de staal- en textielbelangen in eerste instantie afgesplitst door inbreng in respectievelijk NV Staal Vlaanderen en NV Textiel Vlaanderen. Daarna worden beide vennootschappen verkocht aan de Participatiemaatschappij Vlaanderen (PMV). 5.1. Staal Vlaanderen 5.1.1. Oprichting Op 21 mei 2001 wordt de naamloze vennootschap Staal Vlaanderen NV opgericht, waarbij het maatschappelijk kapitaal 62.000 EUR bedraagt en met Gimvindus als enige aandeelhouder. Door artikel 1 van het besluit van 22 juni 2001 van de Vlaamse regering houdende de goedkeuring van de oprichting door Gimvindus NV van twee gespecialiseerde dochtervennootschappen, NV Staal Vlaanderen en NV Textiel Vlaanderen bezit Staal Vlaanderen het statuut van gespecialiseerde dochteronderneming. Op grond van artikel 13 van het decreet van 13 juli 1994 betreffende de Vlaamse investeringsmaatschappijen, heeft het Rekenhof dan ook controlebevoegdheid over Staal Vlaanderen. 5.1.2. Inbreng in natura en kapitaalverhoging Op 20 juni 2001 worden de staalbelangen van Gimvindus volledig ingebracht in NV Staal Vlaanderen voor een totale waarde van 460.990.078,81 EUR. Als tegenwaarde ontvangt Gimvindus voor 99.815.000 EUR aandelen van NV Staal Vlaanderen en wordt NV Staal Vlaanderen schuldenaar tegenover Gimvindus voor een bedrag van 361.175.078,81 EUR. Bovenstaande bedragen worden verder uitgesplitst, waarbij de waardering wordt gestaafd door het Bijzonder verslag van de Raad van Bestuur de dato 19 juni 2001 aan de Algemene Vergadering van Aandeelhouders inzake kapitaalverhoging door inbreng in natura, bevestigd door het Verslag inzake inbreng in natura naar aanleiding van een kapitaalverhoging bij Staal Vlaanderen NV van de bedrijfsrevisor.
17 Stuk 37-A (2003-2004) Nr. 1 Samenstelling van de inbrengwaarde ad 460.990.078,81 EUR : in EUR in BEF Aandelen Sidmar 156.166.800,00 6.299.753.095 Aandelen Finindus 178.923.254,64 7.217.746.200 Winstbewijzen Sidmar en ALZ 1,00 41 Opleg vroeger ingekochte 112.653.799,00 4.544.442.986 aandelen Sidmar Dividend Sidmar 2.080.984,34 83.946.700 Vordering Sidarfin 11.165.239,83 450.404.658 Totaal inbrengwaarde 460.990.078,81 18.596.293.680 De waarde van de aandelen Sidmar, van de aandelen Finindus, en van de opleg met betrekking tot de vroeger ingekochte aandelen en de winstbewijzen Sidmar en ALZ stemt overeen met de boekwaarde per 31 december 2000. De vordering op Sidarfin omvat de hoofdsom van de uitstaande vordering en de gelopen intresten tot de inbrengdatum. Samenstelling van de schuld van Staal Vlaanderen aan Gimvindus : in EUR in BEF Hoofdsom rentedragende 157.833.807,23 6.367.000.000 schuld Pro rata intresten 5.461.918,04 220.333.228 Effect IRS-contracten 2.043.468,97 82.433.334 Hoofdsom achtergestelde renteloze 195.835.884.57 7.900.000.000 schuld Totaal schuld 361.175.078,81 14.569.766.562 De rentedragende schuld van 6.367 miljoen BEF stemt overeen met het aandeel dat NV Staal Vlaanderen in een latere fase van het consortiumkrediet zal overnemen, waarbij tevens de gelopen intresten en de vergoedingen voor de bijhorende Intrest Rate Swaps worden ingebracht. De achtergestelde renteloze schuld stemt overeen met het deel van de achtergestelde lening tegenover het Vlaams Gewest dat NV Staal Vlaanderen ten hare laste zal nemen. Naast de inbreng in natura wordt eveneens op 20 juni 2001 het kapitaal verhoogd met 743.600 EUR, onmiddellijk en volledig volgestort in geld, zodat het maatschappelijk kapitaal op 20 juni 2001 uiteindelijk 100.620.600 EUR bedraagt. 5.1.3. Overdracht schulden, rechten en plichten Naast de inbreng in natura en de kapitaalverhoging in geld draagt Gimvindus rechten en plichten over aan NV Staal Vlaanderen, rechtstreeks door middel van overeenkomsten, onrechtstreeks door tussenkomst van de Vlaamse overheid : - Overeenkomst Gimvindus NV Staal Vlaanderen dd. 18 juni 2001 : NV Staal Vlaanderen verbindt zich ertoe de overname van het consortiumkrediet en een gedeelte van de achtergestelde lening tegenover het Vlaams Gewest zo snel mogelijk te formaliseren. - Het besluit van 22 juni 2001 van de Vlaamse regering tot behoud van de gewestwaarborg voor leningen overgedragen door
Stuk 37-A (2003-2004) Nr. 1 18 o Gimvindus aan NV Staal Vlaanderen maakt de overname van het consortiumkrediet van 6.367 miljoen BEF door NV Staal Vlaanderen mogelijk. - Overeenkomst van 31 juli 2001 houdende de overdracht van een deel van de schuld van Gimvindus aan het Vlaams Gewest aan NV Staal Vlaanderen en NV Textiel Vlaanderen : de achtergestelde lening tegenover het Vlaams Gewest wordt voor 7.900 miljoen BEF overgedragen aan NV Staal Vlaanderen en voor 630 miljoen BEF aan NV Textiel Vlaanderen, onder de opschortende voorwaarde van de inwerkingtreding van het decreet van 6 juli 2001 betreffende de herstructurering van Gimvindus. - Overeenkomst van 31 juli 2001 tussen NV Staal Vlaanderen en het Vlaams Gewest betreffende de regeling van de schuld aan het Vlaams Gewest : de modaliteiten met betrekking tot de schuld van 7.900 miljoen BEF van NV Staal Vlaanderen tegenover het Vlaams Gewest worden vastgelegd. - Decreet van 6 juli 2001 houdende bepalingen tot herstructurering van Gimvindus, met o.a. : o machtiging aan de Vlaamse regering voor de overdracht van de achtergestelde lening van Gimvindus tegenover het Vlaams Gewest aan NV Staal Vlaanderen en NV Textiel Vlaanderen, waarbij tevens de modaliteiten van de lening mogen worden aangepast (artikel 2, 1, 2 en 3 ) o machtiging aan de Vlaamse regering in te stemmen met de overdracht van het recht op de jaarlijkse kapitaalverhoging van Gimvindus naar NV Staal Vlaanderen (artikel 2, 4 ) o mogelijkheid om de aandelen van NV Staal Vlaanderen en NV Textiel Vlaanderen te verkopen aan de Vlaamse Participatiemaatschappij (VPM) of de Participatiemaatschappij Vlaanderen (PMV) (artikel 3, 1) behoud van de gewestwaarborg voor leningen die NV Staal Vlaanderen en NV Textiel Vlaanderen overnemen van Gimvindus (artikel 3, 2) - Overeenkomst van 31 juli 2001 tussen het Vlaams Gewest, Gimvindus en NV Staal Vlaanderen betreffende de overdracht van het recht op kapitaalverhoging : ingevolgde de financieringsovereenkomst tussen het Vlaams Gewest en Gimvindus heeft Gimvindus recht op een jaarlijkse kapitaalverhoging van 675 miljoen BEF. Aangezien het consortiumkrediet volledig wordt overgedragen aan NV Staal Vlaanderen, wordt ook het recht op de kapitaalverhoging overgedragen aan NV Staal Vlaanderen. - Overeenkomst van 20 juni 2001 tussen Gimvindus, Arbed en NV Staal Vlaanderen : NV Staal Vlaanderen treedt voor alle rechten en plichten in de plaats van Gimvindus. - Overeenkomst van 20 juni 2001 tussen Gimvindus, Sidmar, Sidarfin, Finindus, ALZ en NV Staal Vlaanderen : NV Staal Vlaanderen treedt voor alle rechten en plichten in de plaats van Gimvindus. - Overeenkomst van kredietoverdracht van 28 juni 2001 tussen het consortium van banken, Gimvindus en NV Staal Vlaanderen : het consortiumkrediet wordt overgedragen van Gimvindus naar NV Staal Vlaanderen.
19 Stuk 37-A (2003-2004) Nr. 1 5.1.4. Kapitaalverhoging Op 19 december 2001 wordt het kapitaal van NV Staal Vlaanderen verhoogd met 16.732.800 EUR zijnde afgerond de tegenwaarde van 675 miljoen BEF. NV Staal Vlaanderen verkreeg het recht op deze kapitaalverhoging door de reeds vermelde overeenkomst van 31 juli 2001. Na deze kapitaalverhoging bedraagt het maatschappelijk kapitaal van NV Staal Vlaanderen 117.353.400 EUR. 5.1.5. Verkoop aan PMV Op 19 december 2001 verkoopt Gimvindus alle aandelen van NV Staal Vlaanderen aan de Participatiemaatschappij Vlaanderen voor 117.353.400 EUR, zijnde het maatschappelijk kapitaal van NV Staal Vlaanderen na de kapitaalverhoging van dezelfde dag. 5.2. Textiel Vlaanderen 5.2.1. Oprichting Gelijklopend aan de hierboven besproken oprichting van NV Staal Vlaanderen wordt op 21 mei 2001 NV Textiel Vlaanderen opgericht, met een maatschappelijk kapitaal van 62.000 EUR en Gimvindus als enige aandeelhouder. NV Textiel Vlaanderen heeft eveneens het statuut van gespecialiseerde dochteronderneming, waardoor het Rekenhof controlebevoegdheid heeft over NV Textiel Vlaanderen. 5.2.2. Inbreng in natura, quasi-inbreng en kapitaalverhoging Op 20 juni 2001 wordt het merendeel van de textielbelangen van Gimvindus ingebracht in NV Textiel Vlaanderen voor een totale waarde van 31.601.059,95 EUR. Als tegenwaarde ontvangt Gimvindus voor 15.983.700 EUR aandelen van NV Textiel Vlaanderen en wordt NV Textiel Vlaanderen schuldenaar tegenover Gimvindus voor een bedrag van 15.617.359,95 EUR. Het bedrag van de inbreng wordt verder uitgesplitst, waarbij de waardering wordt gestaafd door het Bijzonder verslag van de Raad van Bestuur de dato 19 juni 2001 aan de Algemene Vergadering van Aandeelhouders inzake quasi inbreng en kapitaalverhoging door inbreng in natura, bevestigd door het Verslag inzake de inbreng in natura ter gelegenheid van de verhoging van het maatschappelijk kapitaal en de quasi-inbreng van de naamloze vennootschap NV Textiel Vlaanderen van de bedrijfsrevisor.
Stuk 37-A (2003-2004) Nr. 1 20 Samenstelling van de inbrengwaarde ad 31.601.059,95 EUR : in EUR in BEF Participaties 23.692.856,48 955.767.461 Leningen 4.742.639,52 191.317.604 Intresten p.m. p.m. Overige vorderingen 4.281.084,81 172.698.533 Rechtszaak Tissages Bruggeman p.m. p.m. Vlaams Gewest Modenatie - 1.115.520,86-45.000.000 Totaal inbrengwaarde 31.601.059,95 1.274.783.598 Hierbij werden volgende waarderingsgrondslagen gehanteerd : - Participaties en leningen worden gewaardeerd aan de netto boekwaarde per 31 december 2000, aangepast met de bewegingen tot en met de inbrengdatum. - Niet-vervallen intresten en vervallen niet-ontvangen intresten worden pro memorie opgenomen. - De overige vorderingen betreffen rechtszaken waarbij een waarde van 3.300.863,24 EUR, zijnde 133.156.493 BEF, als vaststaand kan worden beschouwd. Voor het resterende bedrag wordt de waarde van de claim opgenomen. - De rechtszaak Tissages Bruggeman, waarvoor op 18 juni 2001 een dagvaarding werd ontvangen, wordt pro memorie gewaardeerd. - Met betrekking tot de Modenatie wordt een bedrag van 45 miljoen BEF in mindering gebracht. Modenatie wordt immers voor 45 miljoen in de lijst van participaties opgenomen, hoewel deze participatie voor het Vlaams Gewest wordt aangehouden. Tegenover de inbrengwaarde van 31.601.059,95 EUR staat theoretisch een quasi-inbreng van 15.617.292,06 EUR, zijnde de tegenwaarde van 630.000.000 miljoen BEF achtergestelde renteloze schuld tegenover het Vlaams Gewest die NV Textiel Vlaanderen ten hare laste zal nemen, en 15.983.767,89 EUR inbreng in natura, zijnde het rekenkundig verschil tussen de inbrengwaarde en de quasi-inbreng. Opdat de kapitaalverhoging door inbreng in natura met een afgerond bedrag zou kunnen plaatsvinden worden in realiteit de volgende bedragen gehanteerd : inbreng in natura 15.983.700 EUR, quasi-inbreng 15.617.359,95 EUR. Naast de inbreng in natura en de quasi-inbreng wordt eveneens op 20 juni 2001 het kapitaal verhoogd met 6.941.000 EUR, onmiddellijk en volledig volgestort in geld, zodat het maatschappelijk kapitaal op 20 juni 2001 uiteindelijk 22.986.700 EUR bedraagt. 5.2.3. Overdracht schuld Doordat NV Textiel Vlaanderen enkel een gedeelte van de achtergestelde lening van Gimvindus tegenover het Vlaams Gewest overneemt, is de juridische omgeving minder complex dan bij NV Staal Vlaanderen.
21 Stuk 37-A (2003-2004) Nr. 1 Volgende reeds bij NV Staal Vlaanderen vermelde overeenkomst en decreet (zie punt 5.1.3.) zijn mede op NV Textiel Vlaanderen van toepassing : - Overeenkomst van 31 juli 2001 houdende de overdracht van een deel van de schuld van Gimvindus aan het Vlaams Gewest aan NV Staal Vlaanderen en NV Textiel Vlaanderen. - Decreet van 6 juli 2001 houdende bepalingen tot herstructurering van Gimvindus. Daarnaast werden volgende overeenkomsten gesloten : - Overeenkomst Gimvindus NV Textiel Vlaanderen dd. 19 juni 2001 : NV Textiel Vlaanderen verbindt zich ertoe de overname van een gedeelte van de achtergestelde lening tegenover het Vlaams Gewest zo snel mogelijk te formaliseren. - Overeenkomst van 31 juli 2001 tussen NV Textiel Vlaanderen en het Vlaams Gewest betreffende de regeling van de schuld aan het Vlaams Gewest : de modaliteiten met betrekking tot de schuld van 630 miljoen BEF van NV Staal Vlaanderen tegenover het Vlaams Gewest worden vastgelegd. 5.2.4. Kapitaalverhoging Op 19 december 2001 worden de resterende textielbelangen van Gimvindus ingebracht in NV Textiel Vlaanderen voor een totale waarde van 6.003.863,66 EUR. Als tegenwaarde ontvangt Gimvindus voor 6.003.800 EUR aandelen van NV Textiel Vlaanderen en wordt 63,66 EUR onder uitgiftepremies geboekt. Het bedrag van de inbreng wordt verder uitgesplitst, waarbij de waardering wordt gestaafd door het Bijzonder verslag van de Raad van Bestuur de dato 30 november 2001 aan de Algemene Vergadering van Aandeelhouders inzake quasi inbreng en kapitaalverhoging door inbreng in natura, bevestigd door het Verslag inzake de inbreng in natura ter gelegenheid van een kapitaalverhoging van de naamloze vennootschap NV Textiel Vlaanderen van de bedrijfsrevisor. Samenstelling van de inbrengwaarde ad 6.003.863,66 EUR : in EUR in BEF Participaties 6.008.922,18 242.399.320 Leningen 61.973,38 2.500.000 Intresten p.m. p.m. Schulden - 67.031.90-2.704.060 Totaal inbrengwaarde 6.003.863,66 242.195.260 Hierbij werden volgende waarderingsgrondslagen gehanteerd : - Participaties, leningen en schulden worden gewaardeerd aan de netto boekwaarde per 31 december 2000, aangepast met de bewegingen tot en met 30 november 2001. - Niet vervallen intresten en vervallen niet-ontvangen intresten worden pro memorie opgenomen.
Stuk 37-A (2003-2004) Nr. 1 22 5.2.5. Verkoop aan PMV Op 19 december 2001 verkoopt Gimvindus alle aandelen van NV Textiel Vlaanderen aan de Participatiemaatschappij Vlaanderen (PMV) voor 28.990.500 EUR, zijnde het maatschappelijk kapitaal van NV Textiel Vlaanderen na de kapitaalverhoging van dezelfde dag.
23 Stuk 37-A (2003-2004) Nr. 1 6. Werfinvest : fusie door overneming Werfinvest was een 100% dochteronderneming van Gimvindus en kende een eerder sluimerend bestaan, met het merendeel van de activa belegd in geldbeleggingen of liquide middelen : 31.12.1999 31.12.2000 A. Balanstotaal (in EUR) 21.321.667,21 22.372.763,67 B. Geldbeleggingen en liquide 19.865.381,23 19.534.231,85 middelen (in EUR) Verhouding B/A (in %) 93,2 % 87,3 % Als gevolg van de beperkte activiteiten bleek een stopzetting van Werfinvest een gerechtvaardigde keuze in het vereffeningsscenario van Gimvindus. Op 21 december 2001 werd Werfinvest opgeheven door middel van een fusie door overneming per 31 september 2001, waarbij Gimvindus als overnemende vennootschap vanaf 1 oktober 2001 alle verrichtingen boekhoudkundig voor haar rekening neemt en alle rechten en plichten overneemt. Het overgenomen vermogen bedraagt 17.016.931,25 EUR, zijnde het rekenkundig verschil tussen de activa ten bedrage van 23.394.179,33 EUR en de passiva tegenover derden ten bedrage van 6.377.248,08 EUR. Deze passiva tegenover derden bestaan nagenoeg volledig uit een belastingschuld voortspruitend uit de taxatie op de reële waarde van de van Boelwerf overgenomen gronden. Dit overgenomen vermogen stemt nagenoeg overeen met de boekwaarde van Werfinvest in de boeken van Gimvindus per 31 december 2000 van 16.784.777,23 EUR, waardoor de impact op het resultaat in 2001 van Gimvindus 232.154,02 EUR bedraagt.
Stuk 37-A (2003-2004) Nr. 1 24 7. Uitvoering beheersovereenkomsten In het begin van de onderzochte periode was de beheersovereenkomst van 19 december 1997 van toepassing. De uitvoering van deze beheersovereenkomst werd reeds uitvoerig toegelicht in het verslag van het Rekenhof betreffende de rekeningen 1996 tot 1999 van Gimvindus NV (Vlaams Parlement, Stuk 37-D (2001-2002) Nr. 1, pagina 23 tot 45). De beheersovereenkomst van 1 augustus 2001 heeft betrekking op het vereffeningsscenario van Gimvindus. Hierna volgt een bondig overzicht van de uitvoering van de belangrijkste artikelen in 2001 : - Artikel 1 : NV Staal Vlaanderen en NV Textiel Vlaanderen werden opgericht, schulden werden overgedragen en beide filialen werden overgedragen aan PMV. - Artikel 2 : Werfinvest werd in 2001 ontbonden bij wijze van fusie; verdere stappen in verband met de vereffening volgen in 2002. - Artikel 3 : Gimvindus beheert haar portefeuille en geschillen. - Artikel 5 : de achtergestelde schuld tegenover het Vlaams Gewest werd gedeeltelijk overgedragen aan NV Staal Vlaanderen en NV Textiel Vlaanderen. De nieuwe voorwaarden van de schuld worden bepaald in een afzonderlijke overeenkomst, namelijk de overeenkomst van 31 juli 2001 tussen Gimvindus en het Vlaams Gewest betreffende de regeling van de schuld Vlaams Gewest.
25 Stuk 37-A (2003-2004) Nr. 1 8. Algemeen besluit Nadat in 2000 werd beslist Gimvindus te vereffenen, werden in 2001 de staal- en textielbelangen ingebracht in respectievelijk NV Staal Vlaanderen en NV Textiel Vlaanderen, waarbij tevens het consortiumkrediet en het grootste deel van de achtergestelde lening tegenover het Vlaams Gewest werden overgedragen aan deze vennootschappen. Uiteindelijk werden beide ondernemingen verkocht aan de Participatiemaatschappij Vlaanderen, waarbij de inkomsten van de verkoop door een kapitaalvermindering aan het Vlaams Gewest werden overgemaakt. Daarnaast werd in 2001 Werfinvest ontbonden na een fusie door overneming met Gimvindus. Door deze stappen in de vereffening werd het balanstotaal van Gimvindus gereduceerd van 28,6 miljard BEF per 31 december 1999 tot 6,5 miljard BEF per 31 december 2001. Niettemin merkt het Rekenhof op dat de vereffening hierbij voornamelijk op een formalistische wijze werd benaderd. Binnen de juridische vennootschap Gimvindus is er inderdaad sprake van een vereffening, binnen de consolidatiekring van het Vlaams Gewest daarentegen is er per 31 december 2001 weinig veranderd.
Stuk 37-A (2003-2004) Nr. 1 26 9. Antwoord van Gimvindus In het kader van de tegensprekelijke procedure (protocol d.d. 21 december 1994) werd dit verslag met brief van 14 mei 2003, kenmerk N 12-2.222.022 N1, aan Gimvindus voorgelegd. Met brief van 11 juni 2003 antwoordde de Voorzitter van de Raad van Bestuur van Gimvindus het volgende : De Raad van Bestuur van Gimvindus van 5 juni heeft uw ontwerp van verslag N 12-2.222.022 N1 van 14 mei besproken en heeft terzake geen bedenkingen te formuleren. Een kopie van deze brief is bij dit verslag gevoegd. 10. Antwoord van de minister In het kader van de tegensprekelijke procedure (protocol d.d. 21 december 1994) werd dit verslag met brief van 9 juli 2003, kenmerk N 12-2.222.022 B1, aan de Vlaamse Minister van Financiën en Begroting voorgelegd. Met brief van 30 september 2003 antwoordde de minister het volgende : Ik meld u geen bemerkingen te hebben bij uw verslag m.b.t. het onderzoek van de rekeningen van de NV Gimvindus 2000 en 2001, dat correct en omstandig is. Een kopie van deze brief is bij dit verslag gevoegd.
27 Stuk 37-A (2003-2004) Nr. 1 BIJLAGEN - Brief d.d. 14 mei 2003, kenmerk N 12-2.222.022 N1, gericht aan de Voorzitter van de Raad van Bestuur van Gimvindus NV; - Antwoord d.d. 11 juni 2003 van Gimvindus NV; - Brief d.d. 9 juli 2003, kenmerk N 12-222.022 B1, gericht aan de Vlaamse Minister van Financiën en Begroting; - Antwoord d.d. 30 september 2003 van de Vlaamse Minister van Financiën en Begroting.
Stuk 37-A (2003-2004) Nr. 1 28