In de les praten over relaties en seksualiteit Hoe maak je het makkelijk en leuk!
Hoe kunt u leerlingen ondersteunen en leert u hen verantwoorde keuzes te maken op het gebied van relaties en seksualiteit? Door les te geven uit het lespakket Relaties & Seksualiteit. Hiermee voldoet u ook aan de kerndoelen van het basisonderwijs. Lespakket Relaties & Seksualiteit Het lespakket Relaties & Seksualiteit is een doorlopende leerlijn voor groep 1 t/m 8 van het basisonderwijs. Makkelijk en flexibel in gebruik en passend bij de leeftijd en de leefwereld van de leerlingen. Het lespakket bestaat uit vier hoofdthema s: 1. Lichamelijke ontwikkeling en zelfbeeld Ontwikkeling van het lichaam, lichamelijke verschillen tussen jongens en meisjes, vertrouwd raken met het eigen lichaam, positief lichaams- en zelfbeeld. 2. Voortplanting en gezinsvorming Conceptie, zwangerschap, geboorte en veilig vrijen (in groep 7 & 8). 3. Sociale en emotionele ontwikkeling Verschillende relatievormen, diversiteit, familie, genderrollen en gevoelens en emoties in een relatie. 4. Seksuele weerbaarheid Onderscheid maken tussen gewenste en ongewenste situaties en aanrakingen, leren kennen van eigen wensen en grenzen en weten hoe en waar je hulp kunt vragen. Leerkrachten over het lespakket Relaties & Seksualiteit: Leerkracht groep 1&2: De lessen beginnen gewoon met wat is mijn lijf, hoe zie ik eruit, wat vind ik fijn en niet fijn, wanneer zeg/mag ik stop zeggen, wat gaat er veranderen als je groter wordt. Die lessen in de onderbouw zijn geweldig, gewoon een feest. Leerkracht groep 3: Als je vanaf groep 1 jaarlijks aandacht besteed aan dit onderwerp, kun je ook in groep 7 op een zinvolle manier de seksuele voorlichting geven, zonder gegiechel. Kinderen zijn al gewend om erover te praten, waardoor er hele mooie gesprekken ontstaan over vriendschap, relaties en seksualiteit. Leerkracht groep 6: Mensen denken altijd: kinderen weten al zoveel, maar als je het echt bespreekbaar maakt kom je erachter dat ze heel veel klokken hebben horen luiden, maar echt niets weten. Leerkracht groep 7: Voordat ik begon, vond ik het best spannend en vroeg ik me af hoe de leerlingen zouden gaan reageren. Maar ze reageerden meteen zo enthousiast. Ik vond dit echt heel leuk.
bewust van de variëteit hierin. De onderdelen van het lespakket Relaties & Seksualiteit Vier leskaternen voor groep 1 & 2, 3 & 4, 5 & 6 en 7 & 8 Tien lessen per katern met verschillende werkvormen, kleurrijke voorbeeldplaten en kopieerbladen. Een katern voor de leerkracht Met achtergrondinformatie over relationele en seksuele vorming en de seksuele ontwikkeling van leerlingen. Digitale lessen Via het digibord op www.lespakketrelatiesenseksualiteit.nl heeft u gratis toegang tot online ondersteuning (interactieve spelletjes en audiovisueel materiaal) bij de lessen. Leerkracht groep 8: De digibordlessen bieden veel mogelijkheden. Het is heel laagdrempelig en er zitten voor de leerlingen makkelijke en leuke doe-spelletjes in. Vragenbox Hiermee kunnen leerlingen anoniem vragen stellen over relaties en seksualiteit. Omgaan met seksuele diversiteit in het basisonderwijs Een aanvulling op het lespakket Relaties & Seksualiteit Als een kind merkt, dat het zich aangetrokken voelt tot het eigen geslacht, kan het daar behoorlijk van in de war raken, zeker als de omgeving homoseksualiteit afkeurt of belachelijk maakt. Een kind kan zich dan eenzaam voelen of depressief, de seksuele gevoelens ontkennen of toevlucht zoeken in onhandelbaar gedrag. Om deze kinderen te ondersteunen en acceptatie van seksuele diversiteit te bevorderen is aandacht voor seksuele diversiteit in het basisonderwijs essentieel. Waarom aandacht voor seksuele diversiteit? 1. Al op jonge leeftijd doen kinderen hun eerste ervaringen op met seksualiteit (het ontdekken van het lichaam, zoenen, de eerste seksuele gevoelens), hebben zij relaties, gaan ze vriendschappen aan en worden verliefd. Seksuele en relationele vorming op jonge leeftijd draagt bij aan persoonlijke groei, zelfvertrouwen en een positieve seksualiteitsbeleving. Het bevordert het welzijn en de seksuele gezondheid. 2. Door op een respectvolle wijze aandacht te hebben voor (seksuele) diversiteit in het basisonderwijs, wordt de acceptatie van eventuele eigen homo-, biseksuele of transgender gevoelens en die van anderen ondersteund. 3. Als er respect is voor seksuele diversiteit in het basisonderwijs zal dit bijdragen aan een veilig en prettig school- en leefklimaat. Kinderen worden geaccepteerd in hun seksuele voorkeur/genderidentiteit of relatiekeuze en zijn zich 4. Kinderen kunnen al vanaf jonge leeftijd het gevoel hebben dat zij anders zijn. Vanaf het tiende jaar kunnen gevoelens en fantasieën ontstaan van seksuele aantrekking tot iemand van hetzelfde geslacht. Dat gevoel anders te zijn kan een Lesbrief Omgaan met seksuele diversiteit in het basisonderwijs Hierin staat hoe u kunt omgaan met seksuele diversiteit in het basisonderwijs. terughoudende werking op het kind hebben. Daarom is het belangrijk voor kinderen om te weten dat gevoelens voor iemand van hetzelfde geslacht volkomen normaal en gezond zijn. 5. Sinds vorig jaar zijn de thema s seksualiteit en seksuele diversiteit opgenomen in de kerndoelen van het onderwijs. Basisscholen zijn nu verplicht aandacht te besteden aan deze twee onderwerpen. Ze voldoen hieraan door minimaal vier lessen per jaar te geven in groep 1 t/m 8 uit het vernieuwde lespakket Relaties & Seksualiteit (2011). Kerndoel 38: De leerlingen leren hoofdzaken over geestelijke stromingen, die in de Nederlandse multiculturele samenleving een belangrijke rol spelen en ze leren respectvol om te gaan met seksualiteit en diversiteit binnen de samenleving, waaronder seksuele diversiteit.
Wat levert relationele en seksuele vorming op? Relationele en seksuele vorming draagt bij aan een gezonde seksuele ontwikkeling. Het maakt kinderen weerbaar en beter in staat gezondere keuzes te maken op het gebied van relaties en seksualiteit. Bij de leerlingen Er wordt niet alleen kennis aangeboden, maar ook gewerkt aan houding en vaardigheden ten aanzien van relaties en seksualiteit. De sociale vaardigheid en assertiviteit van kinderen wordt vergroot, zij gaan respectvoller met elkaar om en spreken elkaar vaker aan op ongewenst gedrag. Leerkracht groep 8: Ik merk dat de leerlingen er makkelijker, vrijer en in normalere proportie over kunnen praten. Belangrijk is dat ze grenzen durven stellen. In de klas De lessen dragen bij aan een meer open sfeer in de klas. Leerlingen durven meer vragen te stellen over het thema. Op school De lessen bevorderen de seksuele weerbaarheid en acceptatie van seksuele diversiteit en maken leerlingen vertrouwd met het onderwerp. Directeur: Ik vind het heel belangrijk en ik ben blij dat het team dit doet. Ik merk aan ouders en kinderen dat het als normaal wordt gevonden dat je erover praat en er dingen over mag vragen. Thuis Ouders voelen zich gesteund bij de seksuele opvoeding. Met de lessen kunnen ouders thuis ook makkelijker ingaan op de vragen van kinderen. Het is belangrijk om ouders vroeg te betrekken en te informeren over lessen seksuele vorming. Hiermee kunnen veel weerstanden weggenomen worden. Directeur: De sfeer in de klas is echt verbeterd. Kinderen zijn beter in staat respect te hebben voor hun eigen en andermans wensen en grenzen. Directeur: Ouders zeiden na afloop van de informatiemiddag: Ik ben zo blij dat ik geweest ben, want nu weet ik hoe ik het moet bespreken met mijn kinderen.
Een selectie uit onze andere producten voor het basisonderwijs: Richtlijn seksuele en relationele vorming De brochure geeft een visie op seksuele en relationele vorming. Het biedt inzicht in de seksuele ontwikkeling van leerlingen van 0 tot 18 jaar. Per ontwikkelingsfase is benoemd wat zij moeten weten, vinden en kunnen op het gebied van seksualiteit. Liefdesplein Dvd met handleiding en leerlingenboekje (o.a. over puberteit en verliefdheid) voor groep 7 & 8. Te bestellen via NTR Schooltv-webshop Kriebels op school Draaiboek voor een ouderavond over relaties en seksualiteit. Hoe betrekt u ouders bij de seksuele opvoeding. gratis te downloaden/ 20,00 Puberkwartet Kwartetspel over de puberteit, relaties en seksualiteit. Geschikt voor leerlingen uit groep 6, 7 en 8. 14,95 Pubergids voor jongens of meisjes Deze gids voor jongens of meisjes uit groep 7/8 geeft antwoord op alles wat je als jongen of meisje wilt weten over de puberteit. 0,50
BESTELLEN Het lespakket Relaties & seksualiteit kunt u bestellen via http://shop.rutgerswpf.nl. Totale lespakket : 66,50 Algemene introductie : 5,00 Leskatern groep 1 & 2 : 15,00 Leskatern groep 3 & 4 : 15,00 Leskatern groep 5 & 6 : 15,00 Leskatern groep 7 & 8 : 20,00 Vragenbox : 3,95 Lesbrief Omgaan met seksuele diversiteit in het basisonderwijs: gratis te downloaden of 1,95 voor handlings- en verzendkosten. Scholen die deelnemen aan de Week van de Lentekriebels krijgen 20% korting op het lespakket. Daarvoor moet u zich aanmelden via www.weekvandelentekriebels.nl. Ondersteuning bij relationele en seksuele vorming Wilt u ondersteuning bij relationele en seksuele vorming of wilt u weten hoe u ouders kunt betrekken? Neemt dan contact op met de GGD in de eigen regio. U kunt bij hen terecht voor onder andere scholing, advies over inbedding in beleid, verbreding van het draagvlak binnen de school, ouderavonden en soms gastlessen. Of kijkt u op www.seksuelevorming.nl voor externe trainers. www.seksuelevorming.nl Hier vindt u achtergrondinformatie, een overzicht van lesmaterialen en een beeldbank. Vignet gezonde School Dit is een certificaat dat scholen kunnen krijgen als ze structurele inspanningen leveren om de gezondheid van leerlingen te bevorderen. Voor Relaties en Seksualiteit kunt u een themacertificaat aanvragen. Kijkt u voor meer informatie op www.vignetgezondeschool.nl. 2015, Rutgers WPF