KIEST VOOR VERBONDENHEID

KIEST VOOR VERBONDENHEID Verkiezingsprogramma 2014-2018 Trilokaal heeft de afgelopen raadsperiode duidelijk karakter getoond. Onze koers vervolgen we met de focus op verbondenheid. Verbondenheid in de dorpen Sassenheim, Voorhout en Warmond waarborgen wij in het beleid van de gemeente Teylingen. Elk dorp heeft zijn eigen karakter, de inwoners in die dorpen voelen zich hiermee verbonden. Het karakter van de inwoners van de gemeente Teylingen als geheel is algemener. Dat is goed, zolang het karakter van Teylingen aansluit op de karakters van de dorpen. Trilokaal gebruikt die verbondenheid in haar verkiezingsprogramma voor de periode 2014 2018. Hiermee zullen we uitvoering geven aan de belangen van onze kiezers en geven we verder vorm aan het karakter voor de leefbaarheid in Teylingen. Teylingen, 5 januari 2014

Inhoudsopgave Missie Prettig leven in je dorp 3 Visie 4 Verantwoording, waarin heeft Trilokaal karakter getoond 5 Inleiding programma 7 Per dorp afgeleide standpunten 7 Sassenheim 7 Voorhout 8 Warmond 9 Speerpunten 10 Algemene programmapunten 12 1. Bestuur dicht bij de burger 12 2. Veiligheid 12 3. Verkeer en vervoer 13 4. Openbaar vervoer 13 5. Dorpenbeleid 14 6. Centrumplannen 14 7. Economische ontwikkelingen 14 8. Agrarische ruimte 15 9. Ruimtelijke ordening 15 10. Grondpolitiek 16 11. Volkshuisvesting 16 12. Recreatie en toerisme 17 13. Groene leefomgeving 18 14. Gezondheidsbeleid 18 15. Volksgezondheid en milieu 18 16. Cultuur en monumenten 19 17. Verenigingen 19 18. Sociaal beleid 20 19. Mindervaliden 20 20. Jongerenbeleid 20 21. Ouderenbeleid 21 22. Financiën 21 Verkiezingsprogramma TRILOKAAL 2014-2018 pag. 2

Missie Prettig leven in je dorp De missie van Trilokaal is het beschermen van de leefbaarheid. In Teylingen is het algemeen belang nu zo goed verankerd dat we steeds vaker merken dat groepen inwoners en de wijken onvoldoende aandacht krijgen. Wij vinden het dus hoog tijd dat we onze focus nog meer gaan richten op de leefbaarheid in de afzonderlijke dorpen. Als lokale politieke partij vinden we het hierbij nog steeds van het grootste belang om de inwoners van Teylingen er intensief bij te betrekken. Zij weten en voelen immers wat het beste bij hun omgeving past. Bij veranderingen en nieuw beleid dat je leefomgeving raakt, willen we dit altijd in samenwerking met de inwoners vorm geven. Tot die omgeving behoort alles wat invloed heeft op het gevoel of je op de juiste plek woont: - Wordt er aan je welzijn gedacht, van jong tot oud; - Geeft je omgeving je een veilig gevoel; - Kun je er goed je vrije tijd besteden; - Wordt er naar je geluisterd; - Zijn we in staat keuzes te maken; - Woon je er prettig; - Kun je je goed ontplooien; - Is er voldoende ruimte buiten om tot rust te komen. Kortom, kenmerken van leefbaarheid, waar je zelf invloed op uit moet kunnen oefenen. En juist deze kenmerken zorgen voor onderlinge verbondenheid. Verkiezingsprogramma TRILOKAAL 2014-2018 pag. 3

Visie TRI staat voor de drie speerpunten: Toegankelijke politiek, Realistisch en Initiatief. Het woord LOKAAL staat voor politiek voeren op gemeentelijk niveau, onafhankelijk van de landelijke partijen. En daarbij vooral de verbinding van alle inwoners in de drie dorpen van Teylingen als prioriteit stellen. Trilokaal staat daarom voor VERBONDENHEID Dit is onze slogan om helder te maken dat wij op een andere manier politiek bedrijven. Een politicus kan gemakkelijk zeggen dat hij het allerbeste wil voor Teylingen. Maar in Teylingen zijn er veel belangengroepen, die kleiner zijn dan de afzonderlijke dorpen. Want laten we eerlijk zijn, de meeste mensen denken van nature bij het woord omgeving niet verder dan hun eigen deel van de wijk. Dat is ook heel logisch. Probeer maar eens te bepalen hoe heel Teylingen over één onderwerp denkt. Dat lukt je niet. Maar als je probeert in te schatten hoe een deel van een wijk denkt over een onderwerp, dan maak je een goede kans om het meerderheidsbelang te achterhalen. Daar waar het belangen van meerdere inwoners betreft, is Trilokaal een aanspreekpunt. Daarom denken wij ook verder dan onze Teylingse neus lang is en hebben wij oog en oor voor alles wat verder gaat dan het spreekwoordelijke schuurtje van de buurman. Dan moet je als bestuurder dus goed Toegankelijk zijn. Realistisch zijn we als geen ander als je praat over de gevolgen van plannen. De meeste andere politieke partijen vertrouwen al snel op de uitvoering door het college van burgemeester en wethouders. Trilokaal wil dat elk raadsvoorstel Specifiek, Meetbaar, Acceptabel, Realistisch en Tijdgebonden wordt gemaakt. De inhoud van het raadsvoorstel moet altijd duidelijk maken waar het precies over gaat. Initiatief is enorm belangrijk. Niet alleen initiatief van onze politici, maar vooral ook de initiatieven van de inwoners. Meedenken moet je koesteren en belonen met de juiste aandacht. Middels het burgerinitiatief kan iedere inwoner van Teylingen een onderwerp op de politieke agenda zetten. Maar Trilokaal gaat verder. Zodra we signaleren dat er ergens een probleem speelt dat de politieke aandacht verdient, zullen we er voor zorgen dat dit probleem op de juiste plek wordt besproken en afgehandeld. Voor die onderwerpen waarbij de betrokken inwoners zelf niet in staat zijn om op te komen voor hun recht, zal Trilokaal het initiatief nemen. Indien nodig pakken we de taak van het college op en zorgen er voor dat iedere belanghebbende de kans krijgt om zijn mening kenbaar te maken. Met onze Trilokale politiek geven we uitvoering aan onze visie: Samen met betrokken inwoners die initiatief ontplooien en toegankelijke, realistische bestuurders zorgen we voor de leefbaarheid in onze dorpen. Verkiezingsprogramma TRILOKAAL 2014-2018 pag. 4

Verantwoording, waarin heeft Trilokaal karakter getoond 2013 Actief gestreden voor open dorpsfeesten. De hekken rond de biermarkt zijn nog niet weg, maar wel weer open in plaats van de blauwe schermen. Gestemd tegen aanschaf grond in de Roodemolenpolder. De gemeente koopt 100.000M2 grond om de aanpassing van het sportpark mogelijk te maken. Hiervoor was slechts 3.000M2 nodig. Gestemd tegen centralisatie van de gemeentelijke huisvesting in Voorhout. Puur vanwege de visie van een betrouwbare overheid. Bij de totstandkoming van de gemeente Teylingen werd Warmond ons recreatie- en toerismegebied, Voorhout woongebied en Sassenheim centrumgebied. Er werd een besluit genomen zonder degelijke financiële onderbouwing en gewijzigd gebiedsbeleid. Initiatief voor schrijnende gevallen in het bestemmingsplan Voorhout-Oost; o Verruiming verbouwmogelijkheden Kroeskarperlaan o Verruiming verbouwmogelijkheden Valkruidstraat o Groen kunnen behouden achter de Cayennehof o Gestemd tegen het plan Huisartsen Onder Een Dak aan de Kerkzicht in Voorhout. Omwonenden zullen hier enorm last van krijgen. Tevens is er naar onze mening geen enkele noodzaak voor ontwikkeling van het plan. Bij het besluit over permanent openstellen koopzondagen in Teylingen weten te bereiken dat een visie van de ondernemers onderdeel zal worden van een besluit dat we later zullen nemen in februari 2014 in plaats van juli 2013. Oproep voor een kosten/batenanalyse van het Bloemencorso naar aanleiding van de bijdrage van de gemeente. Dit moet verklaarbaar zijn vanwege de budgettaire kaalslag bij de verenigingen. Mede dankzij jarenlang aandringen van Trilokaal wordt er realistisch begroot. In voorgaande jaren was er altijd sprake van ongeveer een miljoen euro overschot op de jaarrekening. In 2013 is de jaarrekening voor het eerst bijna sluitend. Opgeroepen om de nieuwe Drank- en Horecaverordening niet vast te stellen conform voorstel college. Dit beperkt de mogelijkheden van alle verenigingen om te voorzien in eigen middelen. We zijn voor mogelijkheden om overmatig drankgebruik tegen te gaan, maar we willen daarbij een heldere uitwerking hebben waarbij de verenigingen niet gedwongen worden om regelmatig schijnevenementen te ontplooien. Initiatiefvoorstel Stimulans om meer en gezond te bewegen. Motie om tijdelijk gebruik mogelijk te maken van braakliggende grond. Beperking van baggerwerkzaamheden tegen kunnen houden. De sterke vermindering van het budget groenbeheer tegen kunnen houden. Het College moet nu in 2014 met een SMART voorstel komen. Plaatsen van windmolens en reclamezuilen langs de A44 in het zicht vanaf de Kaag tegen kunnen houden. Verkiezingsprogramma TRILOKAAL 2014-2018 pag. 5

2012 Standvastige houding ingenomen voor wat betreft de aanleg randweg Voorhout, niet bouwen voor start aanleg randweg. Initiatief ingediend om speelplaats aan de Linnaeuslaan in Voorhout vervroegd aan te leggen. De speelplaats is inmiddels gerealiseerd. Initiatief ingediend om ook voor individuele inwoners een lening mogelijk te maken voor duurzame woningvoorzieningen ten behoeve van besparen van energie. Het college werkt nu aan een variant middels een coöperatie. Initiatief ingediend voor ontwikkeling van gratis internet in dorpscentra en openbare voorzieningen. Er is nu een stichting bezig met de uitwerking. Initiatief om de digitale informatie eigentijdser en nog beter te maken en daarnaast ook de dialoog en met name digitale dialoog op gang te brengen. Pleidooi gehouden om deels het budget voor nieuwe startersleningen te investeren in de bouw van betaalbare koopwoningen, als startpunt om projectontwikkelaars te duiden dat de huidige woningmarkt financieel gezien niet realistisch meer is voor starters. 2011 Bij de start van de discussie over de aanleg van het fietspad en het natuurpark aandacht gevraagd voor flora, fauna en vooral de mogelijkheid voor inspraak van de inwoners. Bij de bouwplannen voor De Engelse Tuin en Hooghkamer de belangen vertegenwoordigd voor wat betreft veilige ontsluitingswegen en de betaalbaarheid voor de gemeente ten behoeve de nieuw aan te leggen randweg. In de raad duidelijk kunnen maken dat met het vaststellen van het beleid archeologie Bollengrond telers meer dan 30cm diep moeten kunnen ploegen. Dit is nodig voor gezonde bollengrond en is sinds jaar en dag gebruikelijk in de Bollenstreek. Motie ingediend om de bewoners van de Schutse in Sassenheim te houden. Er waren voldoende budgetneutrale mogelijkheden om verhuizing naar Noordwijkerhout te voorkomen. 2010 Bij de programmabegroting voorgesteld om van de verkoop NUON gelden (50 miljoen euro) een bedrijf met maatschappelijk nut op te richten. Bijvoorbeeld een bedrijf dat glasvezelverbindingen aanlegt en exploiteert in Teylingen. Niet gehonoreerd in de raad. Het initiatief glasvezelnetwerk van een andere partij is later wel omarmd, daar dit alleen stimuleren van derden betekende. Uiteraard heeft Trilokaal hiermee ingestemd, met de oproep om actief aan dit idee bij te mogen dragen. Deze uitnodiging is door de andere partijen niet opgepakt. Animo onderzocht onder de inwoners langs A44 om een geluidswal te laten plaatsen. Hier was geen meerderheid voor te vinden. Verkiezingsprogramma TRILOKAAL 2014-2018 pag. 6

Inleiding programma Het maken van keuzes is onvermijdelijk zodra we de leefbaarheid in onze dorpen gaan verbeteren. Keuzes maken loopt van gemakkelijke keuzes in kleine kring, via keuzes die in compromis tot stand komen naar keuzes die opoffering inhouden. Bij een ingenomen standpunt zullen we helder maken aan wat voor soort keuze we moeten denken om dit standpunt te kunnen realiseren. Vanuit onze missie en visie maken we eerst een vertaling naar keuzes die wij zien ten behoeve van de leefbaarheid van onze dorpen. In algemene programmapunten beschrijven wij hoe we denken dat wij de Teylingse politiek vorm moeten geven. Per dorp afgeleide standpunten Sassenheim Trilokaal hoort regelmatig van inwoners dat de veiligheid rondom de stationslocatie niet optimaal is. Er ontbreken stukken voetpad, auto s en bussen rijden er te hard, soms is er een algemeen gevoel van onveiligheid. Wij pleiten voor een verbeterde aanpak van de (verkeers)veiligheid in dit gebied, middels een uitgebreid onderzoek onder omwonenden en verkeersdeelnemers. De handhavers van de veiligheid en regels zouden meer zichtbaar moeten zijn op de drukke locaties in het dorp. Hierbij gaat het in de visie van Trilokaal vooral om sturende voorlichting. Boa s dienen aanwezig te zijn op alle benodigde tijden, dus ook buiten de kantooruren en in het weekend. Dorpsfestiviteiten moeten vrij toegankelijk zijn. De maatregelen om de veiligheid van de feestgangers te waarborgen zijn te ver doorgeschoten. De balans tussen gezelligheid en veiligheid moet worden hersteld. In Sassenheim is er onvoldoende betaalbare huisvesting voor jongeren. Bij nieuw- of verbouwplannen moet deze doelgroep boven aan de lijst staan. Hergebruik van het huidige gemeentehuis in Sassenheim biedt een mooie kans voor betaalbare jongeren huisvesting. De voetpaden laten op een aantal plaatsen binnen Sassenheim te wensen over. Hierdoor worden mindervaliden en kinderen ernstig gehinderd in hun zelfredzaamheid. Verkiezingsprogramma TRILOKAAL 2014-2018 pag. 7

Op een aantal plaatsen worden deze groepen zelfs gedwongen om gebruik te maken van de autobaan. Bomen geven op diverse plekken problemen voor voetgangers, rollatorgebruikers en zeker voor rolstoelgebruikers. Trilokaal wil dat de bestrating hier op aangepast wordt. De parkeergelegenheid in het centrum van Sassenheim is voor Trilokaal een na aan het hart liggend onderwerp. Waar en hoe te parkeren is voor velen onduidelijk, vanwege het gebrek aan aanduiding van parkeer gelegenheden of het ontbreken hiervan. Er dient hierin niet alleen naar de auto te worden gekeken maar ook naar de fiets, brommer en motor. Door de recente aanpassingen in het centrum blijkt dat er op drukke dagen onvoldoende parkeergelegenheid is. Wij stellen voor dat de parkeerbalans opnieuw wordt opgesteld en dat er maatregelen worden getroffen voor heldere parkeerinformatie en mogelijkheden. Vanwege de reeds gemaakte keuze voor centraliseren van de gemeentehuizen op èèn locatie in Voorhout moeten we zorgen voor een goede openbaar vervoersverbinding van Sassenheim en Warmond naar het Raadhuisplein in Voorhout. De vele snelheids vertragende maatregelen zijn te hinderlijk. Niet alleen het aantal beperkt de deelnemers in prettig verkeersgebruik, de hoogte van de vele verkeersdrempels zorgt ook voor onveiligheid. Op diverse plaatsen blijken aanhangers van de trekhaak te schieten door veel te steile verkeersdrempels. Trilokaal wil dat er onderzocht wordt of alle snelheidsremmende maatregelen nog expliciet nodig zijn en waar verwijdering of aanpassing mogelijk is. Trilokaal ziet een goede kans voor Sassenheim aan de Kaag. Zodra de bouw van Sassembourgh klaar is, dient de verdwenen bushalte op de Teylingerlaan hersteld te worden. Voorhout Trilokaal wil zich de komende raadsperiode inzetten voor meer en betaalbare huisvesting voor jongeren. Voorhout willen wij aantrekkelijker maken voor jong en oud. Het realiseren van een horecaplein kan hiertoe een positieve bijdrage leveren. Trilokaal ziet het succes van lokale evenementen, zoals de Oranjefeesten, en wil deze stimuleren. Het houden van dit soort evenementen kan het gevoel van verbondenheid onder de inwoners vergroten. Wij willen initiatieven van inwoners voor het uitbreiden van de evenementen stimuleren. Verkeersveiligheid is erg belangrijk. Trilokaal gaat zich er samen met inwoners en winkeliers voor inzetten om tot een oplossing te komen voor het verkeersveiligheidsprobleem in de Herenstraat. Door het realiseren van meer parkeerplaatsen in Verkiezingsprogramma TRILOKAAL 2014-2018 pag. 8

het centrum kunnen de winkels aan de Herenstraat aantrekkelijker worden gemaakt. Ook het behoud van een gevarieerd winkelaanbod is voor Trilokaal belangrijk. Trilokaal wil de aanwezige natuur dichter bij de mensen brengen en waar mogelijk uitbreiden. Door de aanleg van een rotonde op de Nagelbrug gaat een stukje van het Overbosch verloren. Trilokaal wil daarom proberen het Overbosch elders uit te breiden. Wij zien mogelijkheden om wandelpaden aan te leggen, waaronder een laarzenpad door de polder. Wij zien mogelijkheden om de ruïne van Teylingen beter te benutten. t Soldaatje is een karakteristiek kenmerk van Voorhout wat behouden moet worden. Veel wandelpaden eindigen in een fietspad. Door het realiseren van doorlopende wandelpaden kan een veiligere situatie voor wandelaars worden gecreëerd. Om de gemeentewinkel in Voorhout goed toegankelijk te houden zal de markt op vrijdag op het Raadhuisplein verplaatst moeten worden. Warmond Trilokaal wil samen met de inwoners de Dorpsstraat beter en toegankelijker en tevens veiliger maken voor het wegverkeer, voetgangers en mindervaliden. Wij willen samen met de inwoners keuzes maken voor verbetering en uitbreiding van parkeermogelijkheden rond om het centrum van Warmond. De verkeersveiligheid van de Herenweg tussen het Liduina en het Stationskoffiehuis dient drastisch te worden verbeterd. Trilokaal ziet mogelijkheden voor ontwikkeling van het dorpsplein tot een volwaardig horecaplein. Het centrum van Warmond moet beter en sneller bereikbaar worden voor de waterrecreanten. Trilokaal wil laten onderzoeken waar en hoe dit het best inpasbaar is. Realisatie van betaalbare woningbouw ten behoeve van jongeren en starters staat hoog op onze agenda. In Warmond is grote behoefte aan betaalbare woningen voor deze doelgroep. Wij hebben diverse locaties op het oog en denken aan her- of verbouw van bestaande objecten. Vanwege intensivering van het verkeer wil Trilokaal de verkeersveiligheid bekijken van de ontsluitingswegen zonder afbreuk te doen aan het cultuur historisch landschap. Verkiezingsprogramma TRILOKAAL 2014-2018 pag. 9

Speerpunten Prettig wonen in je dorp Als politiek kunnen we veel algemene zaken bedenken en uit laten voeren. Prettig wonen is echter afhankelijk van persoonlijke omstandigheden. Daar waar men niet prettig woont en het belang van meerdere inwoners in het gedrang komt of het schrijnende gevallen betreft maken wij ons sterk voor verbetering van de situatie. Hier worden we heel graag op aan gesproken! Een veilig gevoel Overal waar je gaat en staat in onze dorpen moet je dat kunnen doen zonder je onveilig te voelen. Voor velen het meest belangrijke onderdeel van prettig wonen in je dorp. Waar het veiligheidsgevoel aangetast wordt zal Trilokaal de gemeenteraad overtuigen dat dit hersteld moet worden. Jongerenhuisvesting In al onze dorpen is er een groot gebrek aan betaalbare huisvesting voor jongeren. Nu er nog voldoende bouwprojecten op stapel staan is het van groot belang er voor te zorgen dat onze jongeren zich in onze eigen woonomgeving kunnen huisvesten. Hun blijvende deelname in onze woonomgeving is van groot belang voor een verantwoorde sociale en economische leefbaarheid van onze dorpen. Een rechtvaardig ouderenbeleid Ouderen zijn niet altijd voldoende zelfredzaam. Gedurende hun werkzame leven hebben zij bijgedragen aan onze prettig leefbare dorpen. Zodra zij hulp nodig hebben moeten we die hulp ook verstrekken en hun niet in de kou laten staan vanwege een economische crisis of landelijk politieke veranderingen. Onze samenleving moet voldoende alert zijn op onzichtbare ouderen en hun schrijnende behoeften. Samenwerken in de Bollenstreek De gemeenteraden van Teylingen, Lisse, Hillegom en Noordwijkerhout zijn het met elkaar eens dat we genoodzaakt zijn intensief samen te werken om de decentralisatie van de zorg en de economische draagkracht goed vorm te geven. Trilokaal heeft direct invloed aan kunnen wenden door deelname aan de klankbordgroep in de vorming van het samenwerkingsverband in de Bollenstreek. Wij zijn positief over deze samenwerking en zien dit als een goed middel om de regionale kracht te versterken, zodat we voldoende zelfstandig kunnen blijven in regie over onze dorpen. Verkeersveiligheid In de diverse algemene programmapunten zijn we regelmatig het onveilige gevoel van Verkiezingsprogramma TRILOKAAL 2014-2018 pag. 10

onze inwoners in het verkeer tegen gekomen. Waar we de kans zien om dit bespreekbaar te maken zetten we in op verbetering van onveilige verkeerssituaties. Consistentie in de zorg- en hulpverlening Vanwege de economische krimp moeten alle sociaal dienstverlenende organisaties bezuinigen. Trilokaal vindt dat dit niet ten koste mag gaan van een voortdurend kwalitatief en sociaal goede dienstverlening. Sociaal beleid De sociaal zwakkeren in onze dorpen hebben recht op ondersteuning ten behoeve van een zo normaal mogelijk leven. Waar dit bij ons politieke werk voor het gevoel in het gedrang komt of verbetering behoeft zullen we sturen op aanpassing van het beleid. Duurzaamheid Dit is voor Trilokaal een andere omschrijving voor het verantwoord omgaan met je leefomgeving. Ook dit zien we in veel programmapunten terug. Dit speerpunt pakken we op als waakzaamheid en sturing bij alle beleidsveranderingen. Recreëren In een dorp waar je prettig woont, moet je ook voldoende kunnen recreëren. Zonder goede ontspanning kun je immers geen goede inspanning leveren. Teylingen heeft voldoende plekken waar recreatie mogelijk is. Helaas benutten we onze mogelijkheden onvoldoende. Wij zien kansen om wandel- en fietsroutes uit te breiden. Recreatiemogelijkheden op en rond de Kaag zijn wat Trilokaal betreft te beperkt. Niet alleen zien we kansen voor uitbreiding van de mogelijkheden tot ontspanning, ook de regionale economie kan hierdoor versterkt worden. Verkiezingsprogramma TRILOKAAL 2014-2018 pag. 11

Algemene programmapunten 1. Bestuur dicht bij de burger Trilokaal vindt dat de inwoner optimaal bedient moet worden. Hiervoor worden de taken van de gemeente zo doelmatig mogelijk uitgevoerd. Waar er sprake is van slechte mobiliteit van een inwoner, komt de gemeenteambtenaar desnoods aan huis. De totale gemeentelijke organisatie is nadrukkelijk dienstbaar aan de inwoner. De gemeentewinkel voorziet op een passende manier in de behoeften van de inwoners, op een centrale plaats in de gemeente. In het kader van burgerparticipatie heeft Trilokaal gezorgd voor verankering van goede communicatie met de burgers. Bij ieder raadsvoorstel is communicatie een verplicht item om over na te denken. In elk raadsvoorstel waar communicatie met de burgers belangrijk is, dient hier ook een plan voor opgenomen te worden. Wij vinden dat, naast de persoonlijke dienstverlening, zoveel mogelijk gebruik gemaakt moet worden van de technologische mogelijkheden. Aanvragen en het invullen van formulieren moet zoveel mogelijk via internet gedaan kunnen worden. Trilokaal heeft oog voor de ontwikkelingen in de regio. Sommige zaken zijn beter regionaal op te lossen, waarbij we denken aan wonen en werken, infrastructuur, milieu en de invulling van landschapsbeleidsplannen. Uitgangspunt hierbij is: Plaatselijk wat kan en regionaal wat moet. De gemeente laat haar geluid goed horen in de regio en is er sprake van regelmatig overleg tussen de Bollenstreekgemeenten. Trilokaal ondersteunt dit en wil dat Teylingen een voortrekkersrol vervult. Wij zullen hiervoor actief participeren in de regionale overleggen. Waar nodig sturen we aan op het gebruik van advies platformen, ingevuld door lokale specialisten. 2. Veiligheid Een veilige samenleving is voor Trilokaal een belangrijk onderwerp. Dit betekent dat iedereen zich veilig moet kunnen voelen in Teylingen. Trilokaal stelt vast dat politie en Buitengewoon Opsporings Ambtenaren (BOA s) onvoldoende zichtbaar zijn in de gemeente. Hierdoor worden de bevoegdheden onvoldoende gebruikt voor het verbeteren van normen en waarden. Er moet meer nadruk komen op het voorkomen van geweld en allerlei vormen van overlast. De overlast van bijvoorbeeld horeca, evenementen, parkeren en lawaai, dient inzichtelijk en bespreekbaar te worden gemaakt. De aanwezigheid van autowrakken en gezonken boten kan en moet ook worden aangepakt. Inwoners moeten elkaar aan kunnen spreken op hun gedrag, zonder angst te hebben voor elkaar. Daar waar het sociaal niet aanvaardbaar is moeten harde maatregelen worden genomen. Wij vinden dat er de afgelopen vier jaar onvoldoende gedaan is aan handhaving en maken ons sterk voor permanente verbetering hiervan. Inwoners moeten de mogelijkheid krijgen om gevallen waar niet gehandhaafd wordt, op Verkiezingsprogramma TRILOKAAL 2014-2018 pag. 12

een eenvoudige manier te melden aan de gemeente. Dit willen we niet om de illusie te wekken dat handhaving op afstand en/of achteraf kan. Het dient om de gemeente interactief een beeld te geven van gevallen/locaties waar extra aandacht nodig is. De sterke arm moet weer zichtbaar worden en we willen de inwoners meer deelgenoot maken van een veilige leefomgeving. Indien dat voor de veiligheid noodzakelijk is, is Trilokaal voorstander van het inzetten van cameratoezicht op bepaalde nader vast te stellen plekken binnen de gemeente Teylingen. 3. Verkeer en vervoer Trilokaal vindt verkeer en vervoer een belangrijk onderwerp. Alle inwoners dienen zich veilig en zelfstandig te kunnen verplaatsen. Het belangrijkste middel van vervoer zal voorlopig de auto blijven. Trilokaal sluit niet de ogen voor deze meest gewenste vorm van vervoer, dus willen we er ook voor zorgen dat de auto goed bruikbaar blijft. Dit betekent: optimale bereikbaarheid van woningen, winkels en bedrijven. Om het winkelen in de dorpen aantrekkelijk te maken en te houden dienen er voldoende parkeerplaatsen te zijn. Het parkeren dient gratis te zijn. Om ook aan het milieu en de gezondheid te denken stimuleren we tevens de mogelijkheden om te kunnen fietsen en wandelen, alsmede eenvoudig gebruik te kunnen maken van toegankelijk en laagdrempelig openbaar vervoer. Fietsroutes en schoolroutes nemen een belangrijke plaats in. Niet alleen overdag, maar ook s-avonds en s-nachts moet een fietser veilig zijn weg kunnen vinden. De schooljeugd moet veilig en zelfstandig de weg naar school en huis af kunnen leggen. Ditzelfde geldt voor de vele jeugdleden van de diverse verenigingen binnen de dorpen. Ook ouders dienen er nadrukkelijk bij betrokken te worden. Wij vinden dat ouders, scholen en gemeente elkaar moeten ondersteunen als het gaat om verkeersveiligheid voor kinderen. Met behulp van voorlichting op school willen wij het verkeersgedrag verbeteren. In winkelgebieden en bij stations dienen voldoende stalling voor fietsen en brommers/scooters aanwezig te zijn. 4. Openbaar vervoer Met de komst van het Station Sassenheim in de nabijheid van Warmond en het NSstation in Voorhout, beschikken alle dorpen over hoogwaardig openbaar vervoer. Het vervoer per bus van en naar de dorpen is adequaat. Belangrijk aandachtspunt voor Trilokaal blijft het optimaliseren van het openbaar vervoer tussen de dorpen en de omliggende gemeenten. Een belangrijk aandachtspunt hierbij is onderzoek onder de bevolking naar de behoefte. Verkiezingsprogramma TRILOKAAL 2014-2018 pag. 13

5. Dorpenbeleid Trilokaal wil de dorpse karakters behouden. Daarom stellen we het handhaven en zo mogelijk versterken van de leefbaarheid in de dorpen centraal. Dit betekent minimaal het behoud van centrale voorzieningen zoals de (eerstelijns) zorgvoorzieningen, winkels voor dagelijks levensonderhoud, maar ook sport- en ontspanningsvoorzieningen en een aantrekkelijke ruimtelijke omgeving. Er moeten voldoende mogelijkheden zijn om initiatieven van inwoners te ontplooien. Jonge volwassenen zien onze dorpen niet altijd als de ideale woon-, werk- en uitgaansomgeving. Wij spannen ons in om de dorpen aantrekkelijker te maken en te houden. Het bovenstaande geldt voor elk dorp apart, waarbij de dorpen elkaar aan moeten vullen om Teylingen als geheel nog aantrekkelijker te maken om te wonen, werken en leven. 6. Centrumplannen De dorpen van de gemeente Teylingen verschillen. Sassenheim heeft de upgrading van het gebied rond het winkelcentrum en de haven nagenoeg gerealiseerd. Het behouden van de dorpssfeer en de hoge kwalitatieve invulling van de winkelstraat wordt bewaakt, zoals een onderscheidend assortiment in de winkels voor funshoppen/dienstverlening naast de noodzakelijke ketens. Door bij de ontwikkeling van het Boschplein rekening te houden met het gebruik als openbare ruimte, zijn de punten Kerkplein, Oude Haven, Voorhavenkwartier en Boschplein gezamenlijk prima geschikt voor wat grotere evenementen. De gemeente moet het houden en ontwikkelen van grotere evenementen stimuleren. Voor het centrum van Voorhout wordt er gewerkt aan een meer verkeersluwe en gezellige winkelstraat. Zoals vermeld bij het punt verkeer en vervoer, staat Trilokaal helaas alleen in de mening dat de Herenstraat onvoldoende autoluw en veilig bruikbaar wordt voor niet gemotoriseerd verkeer alsmede voor het winkelende publiek, doordat plannen voor een randweg uitblijven. Bij de uitwerking van de Voorhoutse stationslocatie willen wij dat er ruimte overblijft voor een centrumplein, ten behoeve van diverse evenementen. In Warmond nemen de winkelvoorzieningen gestaag af. Inzetten op recreatie is geen oplossing voor permanente verbetering van het centrum, waterrecreatie is nu eenmaal seizoensgebonden. Daarnaast is het noodzakelijk om de aantrekkelijkheid van het dorp voor inwoners te bevorderen en door te zetten met de plannen voor kunst- en cultuurvoorzieningen. Indien acceptabel en realistisch voor de omgeving moet de gemeente stimuleren dat mogelijkheden worden gecreëerd voor horecavoorzieningen aan de Kaag. Overal in de wereld heeft een uitkijkpunt over het water een bijzondere aantrekkingskracht. Wij verwachten dat dit ook geldt voor Warmond aan de Kaag. 7. Economische ontwikkelingen Trilokaal hecht sterk aan een harmonieuze ontwikkeling van wonen, werken en vervoer. Binnen dit kader streven we er naar om in samenspraak met de regio te komen tot een evenwichtige ontwikkeling van alle economische elementen. Teylingen heeft behoefte Verkiezingsprogramma TRILOKAAL 2014-2018 pag. 14

aan een goed aanbod van werkgelegenheid. Trilokaal is voorstander van een sterk regionaal economisch- en innovatiebeleid als basis voor het versterken van de positie van de regio en het creëren van banen, met actief aandacht voor de kansen die er liggen in haar eigen regio. Hiervoor is het noodzakelijk een aantal maatregelen te nemen. Het invullen van bijvoorbeeld de behoefte aan bedrijfsterreinen is hierbij van groot belang. Niet alleen voor herlocatie van bedrijven uit de diverse centra, de uitplaatsingen, maar het is ook belangrijk om nieuwe bedrijven naar Teylingen te trekken en daarvoor moet ruimte beschikbaar blijven of komen. In dat verband is een succesvol arbeidsmarktbeleid pas echt effectief als er ook een goed investeringsklimaat is, met gunstige vestigingsvoorwaarden voor nieuwe bedrijven, of bedrijven die willen groeien. De mogelijkheden van de overheid zijn evenwel beperkt. Trilokaal vindt het daarom belangrijk dat ondernemers in Teylingen gezamenlijk breed gedragen en realistische initiatieven, ideeën en plannen ontwikkelen. Trilokaal is graag bereid hieraan mee te denken en te werken. 8. Agrarische ruimte Trilokaal wil dat er een kwaliteitsslag gemaakt wordt voor de bollenteelt. De bollen en bloemen zorgen direct en indirect voor veel werkgelegenheid en vormen tevens een onmiskenbaar element in ons kleinschalige landschap. Trilokaal is daar zuinig op. Voor grootschalige massaproductie van bloembollen is onvoldoende ruimte. Die ruimte kunnen we beter besteden aan gespecialiseerde en/of innovatieve bollenteelt. Hierbij moet het vooral om gespecialiseerde zichtbare bloembollenteelt gaan. Op die manier wordt de toeristische functie versterkt. Bollenkwekers die aanvullende activiteiten willen ontwikkelen verdienen steun. Voor de gebruikers van het graslandgebied moet ruimte komen om naast het boerenbedrijf activiteiten te ontwikkelen. Vanuit het perspectief van leefbaarheid en de toeristische en recreatieve aantrekkelijkheid, is de instandhouding van dit gebied van groot belang. De agrariërs kunnen daar een belangrijke bijdrage aan leveren. Juist doordat de inkomsten van de agrariër afnemen kan niet alleen de verkoop van streekgebonden producten helpen, maar ook het aanbieden van andere diensten. Voorbeelden hiervan zijn bed & breakfast, de verhuur van roeiboten, ligplaatsen, boerenkamers en dergelijke. Ook hierbij geldt dat ontwikkelingen maatschappelijk aanvaardbaar, acceptabel en realistisch voor de omgeving moeten zijn. De Greenport Duin- en Bollenstreek is een goed instrument om de ontwikkelingen vorm te geven, zonder dat onze streek wordt veranderd in de Bollenstad. 9. Ruimtelijke ordening Het verstedelijkingsproces in het westen van ons land blijft maar doorgaan. De vraag naar geschikte woningbouwlocaties blijft zich vanuit hogere overheden steeds aandienen. Trilokaal vindt dat we ons sterk moeten maken voor het door velen zo gewaardeerde dorpse karakter en de landelijke uitstraling. Dat wil zeggen dat we grootschalige bouwplannen, zoals een Bollenstad zullen tegenhouden. Verkiezingsprogramma TRILOKAAL 2014-2018 pag. 15

Uitgangspunt is verder het tussen de verschillende wijken en dorpen handhaven van de groene zones. Daarom hechten we veel waarde aan het Pact van Teylingen, met een set van afspraken voor behoud van de ruimtelijke kwaliteit van de Duin- en Bollenstreek. Belangrijk bij alle bouwprojecten zal goede en veilige bereikbaarheid voor alle verkeersdeelnemers zijn. Dus een vereiste is dat vooraf duidelijk wordt hoe de verkeersaders lopen en dat er maximaal wordt geïnvesteerd in veiligheid en bereikbaarheid. Qua verkeersproblematiek willen we in ieder geval de al bekende knelpunten daadwerkelijk aanpakken in plaats van er alleen maar over te praten. Het gerealiseerde NS-station Sassenheim aan de Wasbeekerlaan rechtvaardigt een uitbreiding van het woningbestand in de buurt van deze locatie. Daarnaast zal door intensivering van verkeer van en naar het station ruim voldoende geïnvesteerd moeten worden om de huidige toegangswegen aantrekkelijk en veilig te maken. Trilokaal maakt zich hard voor de bereikbaarheid van bedrijven/ondernemingen in het algemeen, waarbij de agrarische bedrijven (landbouw en veeteelt) en de ligging van deze bedrijven in of nabij het dorp speciale aandacht verdient. Lege bedrijfspanden en bedrijfskavels moeten waar mogelijk gebruikt worden vóór er nieuwe panden gebouwd en nieuwe bedrijfsterreinen aangelegd worden 10. Grondpolitiek Als middel om te komen tot een zo groot mogelijke regierol vinden wij dat er een strategische grondpolitiek moet komen. Het verleden heeft bewezen dat de gemeente vaak het nakijken heeft. Zo kunnen gemeentelijke plannen doorkruist worden. Wij zijn daarom ook een groot voorstander van een nieuw grondbeleid dat gebruik maakt van alle middelen die ons ten diensten staan. Uitgangspunt is dat ontwikkelaars die grond hebben daar de bestemming op realiseren die de gemeente eraan wil geven. Hierbij denken we aan afgesproken percentages sociale en betaalbare woningbouw en gemeenschappelijke voorzieningen zoals wegen, openbare verlichting, groen- en recreatievoorzieningen. Duurzaamheid zal daarbij het uitgangspunt zijn. 11. Volkshuisvesting De leeftijdsopbouw van de dorpen is een belangrijk aandachtspunt. Gemeenschappen zijn gebaat bij een evenwichtige leeftijdsopbouw per dorp. Warmond dreigt echter te vergrijzen. Uitbreiding van het woningbestand voor herstel van het evenwicht is daarom gewenst. Hierbij dient er ook aandacht te zijn voor levensloopbestendig bouwen. Mensen willen hun eigen verantwoordelijkheid dragen voor hun woning en hun woonomgeving. Dat vindt Trilokaal een goede ontwikkeling, welke we versterken met een participerende gemeente. Teylingen moet in elk dorp aantrekkelijk genoeg zijn voor alle leeftijdsgroepen. Er dienen voldoende betaalbare huurwoningen beschikbaar te zijn voor starters, minder draagkrachtigen en ouderen die een eigen huis willen ruilen voor een huurwoning. Verkiezingsprogramma TRILOKAAL 2014-2018 pag. 16

Er zal een extra inspanning geleverd moeten worden om de kansen van jongeren op de woningmarkt te verbeteren. Hierbij denken we niet alleen aan nieuwbouw, maar ook aan het zogenaamde omlabelen, het inschrijfbaar maken voor andere doelgroepen. Jongeren die financieel meer draagkracht krijgen, moeten gestimuleerd worden om door te stromen. Op deze wijze blijven woningen voor jonge starters beter beschikbaar. Ouderen in een inmiddels te grote huurwoning moeten gestimuleerd worden om te verhuizen naar een beter passende woning. Zo blijven eengezinswoningen beter beschikbaar voor gezinnen Trilokaal ziet ruim voldoende mogelijkheden voor uitbreiding van de huisvesting voor jongeren, zeker als we flexibel bouwen zodat bijvoorbeeld een appartement voor jongeren 10 jaar later ook makkelijk geschikt gemaakt kan worden voor bewoning door ouderen, of andersom. 12. Recreatie en toerisme Het speerpunt recreatie en toerisme van de huidige gemeenteraad heeft nog te weinig effect gehad. Trilokaal is van mening dat we meer in moeten zetten op benutten en stimuleren van bestaande mogelijkheden. Zeker in Warmond kunnen we op deze wijze efficiënt maar wel voorzichtig te werk gaan. Het aantrekken van recreanten kun je niet afdwingen, hooguit bevorderen. Volgens ons passen geleidelijke ontwikkelingen beter bij het sturen op het gewenste doel. Zoals ook aangegeven bij het punt centrumplannen, is het noodzakelijk om de aantrekkelijkheid te bevorderen door in te zetten op plannen voor kunst- en cultuurvoorzieningen. Uitkijkpunten over de Kaag hebben een bijzondere aantrekkingskracht, welke je kunt gebruiken om horecavoorzieningen te creëren, welke een permanent bron zijn voor economische versterking. Hoe dichter bij het centrum van Warmond, des te meer horeca, kunst en cultuur elkaar versterken. De gemeente Teylingen ligt met twee dorpen aan de Kagerplassen. Trilokaal is van mening dat de recreatieve mogelijkheden verre van optimaal worden benut en denkt daarbij aan de volgende voorbeelden van verantwoorde ontwikkelingen. Vinger aan de pols ten behoeve van optimaliseren van de recreatiemogelijkheden op Koudenhoorn. Realiseren van meer aanlegplaatsen op de Kaag en stimulering van horecagelegenheden rond de Kaag. Uitbreiding voor passantenplaatsen en dagaanlegplaatsen in het centrum van Warmond; Zoeken naar attractieve wandel- en fietsroutes binnen Teylingen Stimuleren van kleinschalige ontwikkelingen zoals kamperen bij de boer enz. Meerdere open activiteiten bij de ruïne van Teylingen. Betere bereikbaarheid van Sassenheim vanaf de Kaag met voorzieningenbord. Realiseren van eenvoudige passantenhaven in Sassenheim Verkiezingsprogramma TRILOKAAL 2014-2018 pag. 17

13. Groene leefomgeving Een groene leefomgeving is voor iedereen belangrijk. Natuur biedt niet alleen een gezond leefmilieu en ruimte voor mens en dier, het vormt ook een belangrijke tegenhanger voor ons drukke bestaan. In de natuur kun je tot rust komen en herstellen. Natuur moet dan ook een vast onderdeel zijn van ons denken en doen. Alle projecten, van woningbouw tot voorzieningen, drukken op het nog aanwezige groen. Trilokaal hecht daarom aan het groen houden van onze omgeving. Waar bouwen mogelijk is moet dit ook sterk in het groen worden ingebed. In het bijzonder voor de jeugd dienen er voldoende speelvoorzieningen in de eigen buurt aanwezig te zijn. Buiten spelen is nu eenmaal de gezondste manier van vermaak. 14. Gezondheidsbeleid Bij een gezonde gemeente horen uiteraard ook gezonde inwoners. Daarom willen wij er voor zorgen dat er voldoende bewegingsmogelijkheden zijn, zowel zelfstandig als in verenigingsverband. Trilokaal vindt dat sportverenigingen, scholen en buitenschoolse opvang nauw zouden moeten samenwerken om de jeugd zoveel mogelijk te laten bewegen. Ontwikkeling van bestuurlijk- en ondersteunend kader is noodzakelijk om de samenwerkingsstructuur van de verenigingen te versterken. De gemeente zoekt hierbij aansluiting bij initiatieven van het Rijk die gezond leven bevorderen. Wij ondersteunen de door de gemeente ingezette koers voor matiging van roken, drugs en alcohol. 15. Volksgezondheid en milieu Het gemeentelijk milieubeleid is gericht op het voorkomen, beperken en terugdringen van verontreiniging van lucht, water en bodem en andere vormen van milieuhinder zoals vliegtuig- en verkeerslawaai. Meldingen van groepen inwoners moeten serieus genomen worden en onderzocht op overschrijdingen van de milieunormen. Trilokaal juicht een verdere samenwerking met Bollengemeenten toe om te komen tot optimalisering van de verwerking van gescheiden afval. Daarnaast zal Trilokaal propageren dat de gemeente Teylingen vooruitstrevend is in nieuwe vormen van afvalverwerking. Elk nieuwbouwplan wordt getoetst aan het Convenant Duurzaam Bouwen. Een veilig en gezond milieu behoort bij de primaire levensbehoeften en is niet alleen de plicht van de overheid, ook de inwoner is verantwoordelijk. De gemeente zou meer stimulerend en soms ook dwingend moeten optreden als het gaat om het realiseren van energiezuinige/neutrale woningen door het gebruik van bijvoorbeeld zonnecollectoren en andere vormen van duurzame energie. De leefbaarheid op de lange termijn wordt daarmee gediend en voorkomt tevens extra uitstoot van schadelijke gassen en stoffen. Er worden met projectontwikkelaars en andere bouwers prestatieafspraken gemaakt, om te komen tot een hoger ambitieniveau dan tot nu toe op dit punt is bereikt. Bij aanbestedingen door de gemeente zal aandacht besteed moeten worden door aannemers en projectontwikkelaars aan de aspecten voor volksgezondheid en milieu. Verkiezingsprogramma TRILOKAAL 2014-2018 pag. 18

16. Cultuur en monumenten De gemeente Teylingen bezit een scala aan cultuur. Er komt ruimte voor nieuwe initiatieven. In een sterk geïndividualiseerde samenleving is het van groot belang dat inwoners meedoen aan culturele activiteiten. Trilokaal wil daarom de accommodaties op peil houden en waar nodig verbeteren. De sociaal-culturele centra kunnen als brede basisvoorzieningen worden beschouwd ter bevordering van het culturele leven en de belangstelling voor kunst en cultuur. Ook kan het dienen als ontmoetingscentrum voor ouderen overdag, of als ruimte voor cursussen en lezingen. De centra binnen Teylingen moeten zo multifunctioneel mogelijk worden ingezet. Verder wordt onderzocht wat de mogelijkheden zijn om oude of historische bollenschuren of andere bedrijfspanden in woonruimte te veranderen. Zo snijdt het mes aan twee kanten: de (beeldbepalende) bollenschuren blijven niet alleen behouden, zij krijgen ook een kwaliteitsimpuls. En voor bijvoorbeeld jongeren en starters is het een mogelijkheid om in een uniek pand te wonen. 17. Verenigingen De gemeente Teylingen kent een groot aantal verenigingen. Een gevarieerd verenigingsbeleid zorgt voor aantrekkingskracht van de gemeente. Hierdoor is het voor jong en oud mogelijk om in hun vrije tijd binnen de gemeentegrenzen optimaal te recreëren, zowel actief als passief. Trilokaal zet zich in voor het maximaal en in goede verhouding verdelen van de beschikbare gemeenschapsgelden. Daarnaast zal Trilokaal uitbreidingen en verbeteringen aan voorzieningen van de diverse accommodaties stimuleren en ondersteunen. Dit kan uiteraard alleen worden uitgevoerd indien zowel gemeente en verenigingen gezamenlijk één toekomstvisie/plan hebben. Trilokaal ondersteunt de creatie van een plan en wil de inwoners van Teylingen hier maximaal bij betrekken. Door wijzigingen in het subsidiebeleid en aanpassing in wet- en regelgeving is het voor veel verenigingen een behoorlijke opgave om zelfstandig het hoofd boven water te houden. Trilokaal zal intensievere samenwerking en overleg tussen de diverse verenigingen binnen Teylingen stimuleren. Voor verenigingen die door omstandigheden toch dreigen om te vallen zal Trilokaal een luisterend oor hebben en er zich binnen de gemeenteraad voor inzetten om de betreffende vereniging(en), zo mogelijk, een helpende hand te bieden. Initiatieven en gemeenschappelijke keuzes worden dan breed gedragen en ondersteuning vanuit de gemeente kan dan snel en doelgericht worden uitgevoerd. Daarnaast zal de gemeente extra aandacht moeten hebben voor de vele vrijwilligers, die voor de verenigingen onmisbaar zijn. Verkiezingsprogramma TRILOKAAL 2014-2018 pag. 19

18. Sociaal beleid In de afgelopen jaren is vanuit de overheid erg veel bezuinigd. En helaas is het einde hiervan nog niet in zicht. Juist deze bezuinigingen hebben grote invloed op groepen inwoners die het nu al lastig hebben. Het wegvallen van subsidies, overdragen en bundelen van taken kunnen behoorlijk veel impact op het huidige voorzieningsniveau hebben. Belangrijk uitgangspunt van Trilokaal is dat effecten van deze maatregelen nooit ten koste mogen gaan van de sociaal zwakkeren in ons gemeente. Wij zullen er alles aan doen om vanuit de gemeentelijke mogelijkheden de gevolgen van de maatregelen te reduceren en/of weg te nemen. Samen met de ISD-gemeenten zullen wij standvastig de belangen van de betreffende inwoners vertegenwoordigen. Hierbij maken we zo veel mogelijk gebruik van de signalen van de daarvoor aanwezige (cliënten)platformen. 19. Mindervaliden Mensen met een chronische ziekte en/of een handicap willen volwaardig deelnemen aan de samenleving. Zij hebben recht op een gelijkwaardige plaats. Trilokaal ziet het als haar taak om hieraan extra aandacht te besteden op het terrein van toegankelijkheid, wonen, hulpverlening, mobiliteit, arbeid en recreëren. We moeten werken aan een voor iedereen toegankelijke samenleving. Mensen met een handicap dienen over hulpmiddelen te kunnen beschikken, zodat ze met hun beperking toch redelijkerwijs vergelijkbare mogelijkheden hebben als valide mensen. Er wordt steeds meer een beroep gedaan op mantelzorgers en vrijwilligers. Trilokaal vindt dit een ongewenste situatie en wil de mantelzorgers beschermen tegen overbelasting. Trilokaal wil werken aan een plan voor verhoogde inzet van deze door de samenleving zeer gewaardeerde personen. Vrijwilligerswerk kan stimulerend werken als aanloop naar een betaalde baan. Trilokaal ondersteunt de mogelijkheden voor bedrijven om hun diensten aan te bieden met werkplekken voor mensen met een beperking. 20. Jongerenbeleid Het jeugd- en jongerenbeleid is in eerste instantie gericht op het realiseren van ondersteunende sociale voorzieningen voor deze doelgroep. Deelname aan en organiseren van evenementen door deze groepering moet gestimuleerd worden. Belangrijk is om de jeugdwerkers zo effectief mogelijk in te zetten, zodat zij een signalerende en opvoedende taak hebben. Maar nog belangrijker is het om jongeren blijvend te enthousiasmeren voor deelname aan de al aanwezige maatschappelijke voorzieningen. Er dient een slag gemaakt te worden waar het betreft het signaleren van drugs- en alcoholproblemen. Deze problemen zorgen naast extreme overlast ook voor veel langdurig persoonlijk leed. Een adequate aanpak is bittere noodzaak. Naar de mening van Trilokaal wordt met de aanpak van bovenstaande punten ook het vandalisme binnen de gemeente bestreden. Verkiezingsprogramma TRILOKAAL 2014-2018 pag. 20

21. Ouderenbeleid De toenemende vergrijzing, de groeiende groep alleenstaande ouderen en de beperkte mobiliteit van ouderen geven Trilokaal aanleiding om extra naar ouderenhuisvesting, zorg, mobiliteit en welzijn van ouderen te kijken. Zo zijn wij er onder meer voorstander van dat waar mogelijk de ouderen die niet meer zelfstandig kunnen wonen op een centrale plaats binnen de dorpen huisvesting kunnen vinden. Hierdoor kunnen zij maximaal aan het sociale leven deelnemen. Bij de huisvesting dient indien noodzakelijk intramurale zorg verleend te worden. Organisaties en verenigingen die zich specifiek voor deze groep inzetten zullen wij ondersteunen. Dit ter bevordering van de sociale integratie van deze ouderen. Het contact tussen jongeren en ouderen willen we o.a. bevorderen door het stimuleren van school activiteiten met ouderen. Trilokaal pleit voor een behoefte-onderzoek onder senioren om een nog beter beeld te krijgen van de beleving van wonen, zorg, mobiliteit en welzijn door senioren. De taak van de overheid is het garanderen van bepaalde basisvoorzieningen en een vangnet zijn voor diegenen die niet zelfstandig in het leven kunnen staan. Juist omdat de traditionele instituties er hier elk voor zich onvoldoende in slagen om de zogenoemde onzichtbare oudere en diens behoeften in beeld te krijgen, is het volgens Trilokaal wenselijk dat meer aandacht wordt besteed aan de behoeften en wensen van deze groep. Ouderen zijn gebaat bij vaste en vertrouwde zorgverleners en hulpen. Volgens Trilokaal moet worden voorkomen dat ouderen om het jaar geconfronteerd worden met wisselende zorgverleners en hulpen en pleit in dit verband voor consistentie in de zorgen hulpverlening. Trilokaal vraagt aandacht voor de begaanbaarheid van trottoirs en wegen ten behoeve van ouderen en gehandicapten, deze laten op sommige locaties zeer te wensen over. Het is Trilokaal niet ontgaan dat ouderen onder meer graag jeu-de-boules spelen. Om dit soort initiatieven te bevorderen en ouderen bij elkaar te brengen is het belangrijk om op voor ouderen gemakkelijk bereikbare plaatsen jeu-de-boulesbanen in te richten. 22. Financiën De wereldwijde financiële en economische crisis merken we allemaal tot op de dag van vandaag. Trilokaal wil zuinig omgaan met overheidsgeld. Niet meer geld uitgeven dan er binnenkomt. Geen lasten van nu doorschuiven naar volgende generaties. Trilokaal is zich ervan bewust dat iedere euro die de gemeente uitgeeft belastinggeld is. Belastinggeld wordt opgebracht door onze inwoners en ondernemers. Daarom willen we steeds bekijken of wat we als gemeente doen nog zinvol en noodzakelijk is. Voordat we extra geld uitgeven, kijken we of het niet met bestaande middelen kan. Trilokaal is voor duidelijkheid voor onze inwoners waar het belastinggeld aan wordt besteed. Deze transparantie betekent ook dat er bij noodzakelijke bezuinigingen in beginsel geen enkele uitgavenpost van de gemeente onbespreekbaar is. Wij zijn voor van een terughoudend beleid betreffende gemeentelijke belastingen. Verkiezingsprogramma TRILOKAAL 2014-2018 pag. 21