Steenwijkerland, Noordoostpolder en Urk, 15 december 2014 Reorganisatie bij Zorggroep Oude en Nieuwe Land als gevolg van hervorming langdurige zorg, overheidsbezuinigingen, afname cliënten en lagere tarieven voor verleende zorg. Waar gaat het nu eigenlijk over? Er verandert veel vanaf 1 januari 2015. De overheid voert drastische hervormingen en bezuinigingsmaatregelen door met als doel de zorg toegankelijk, goed en betaalbaar te houden. Want ook de volgende generaties verdienen goede zorg en ondersteuning wanneer zij dat nodig hebben. De visie van de overheid dat mensen langer thuis kunnen blijven wonen en hun zorg zelf regisseren, samen met mantelzorgers, familie en vrijwilligers en met aanvulling van zorgprofessionals, dichtbij huis past bij de visie op Betrokken zorg van Zorggroep Oude en Nieuwe Land. Met Betrokken zorg proberen we samen met de zorgvrager en diens omgeving mogelijk te maken waar echt behoefte aan is, wat echt helpt om zo zelfstandig mogelijk en zo prettig mogelijk te leven. Tempo van invoering maatregelen en overheidsbezuinigingen is hoog De hervorming van de langdurige zorg en vastgestelde maatregelen en overheidsbezuinigingen worden op allerlei terreinen binnen de zorg in snel tempo doorgevoerd. Dat maakt het er niet overzichtelijker op of eenvoudiger van. Zorggroep Oude en Nieuwe Land weet, net als veel andere zorgorganisaties, nog niet zo lang wat de uitwerking van de overheidsplannen concreet betekent voor cliënten, de medewerkers die werkzaam zijn in de zorg, de omgeving als ook voor de gehele bedrijfsvoering van de zorgorganisatie zelf. Kwaliteit van zorg blijft gegarandeerd Uitgangspunt is dat de kwaliteit van zorg aan cliënten van Zorggroep Oude en Nieuwe Land gegarandeerd blijft. Daar staat Zorggroep Oude en Nieuwe Land voor en dat blijft zo. Maar dat de veranderingen in de zorg en de forse overheidsbezuinigingen hebben grote impact op de manier waarop de zorg in Nederland georganiseerd moet worden, is een feit. Ook Zorggroep Oude en Nieuwe Land moet slimmer, slanker en doelmatiger haar zorg gaan organiseren en uitvoeren. Dat dit gevolgen heeft voor de medewerkers, als ook de bedrijfsvoering van de Zorggroep als geheel is evident. Wet langdurige zorg is er alleen voor hen die veel zorg nodig hebben De langdurige zorg wordt in Nederland anders georganiseerd voor mensen die thuis zorg nodig hebben en voor mensen die wonen in een verzorgingshuis of een verpleeghuis. De AWBZ bestaat vanaf 1 januari 2015 niet meer. Hiervoor in de plaats komt de Wet langdurige zorg (Wlz). De Tweede Kamer en de Eerste Kamer hebben ingestemd met het wetsvoorstel. De Wlz is alleen nog voor mensen die echt niet meer thuis kunnen wonen en die de hele dag intensieve zorg en toezicht dichtbij nodig hebben. Het gaat dan bijvoorbeeld om ouderen met ernstige dementie, om mensen met een ernstige verstandelijke, lichamelijke of zintuiglijke beperking en om
mensen met een ernstige psychische stoornis. Cliënten moeten voor deze zwaardere zorg een hogere eigen bijdrage betalen. Het Centrum indicatiestelling zorg (CIZ) gaat bepalen of iemand recht heeft op zorg uit de Wlz. Dus minder cliënten in onze verzorgingshuizen, meer cliënten thuis. Dat vereist een andere manier van werken. Dit betekent voor Zorggroep Oude en Nieuwe Land dat minder mensen in aanmerking komen voor een verblijf in de verpleeghuisvoorzieningen en verzorgingshuizen in Steenwijk, Giethoorn, Oldemarkt, Vollenhove, Blokzijl, Marknesse, Emmeloord en op Urk. In 2013 werden de lichte vormen van zorg in een zorglocatie voor nieuwe cliënten al afgeschaft (ZZP 1 en 2). Dit jaar verdween ook ZZP 3 en in 2015 zal ZZP 4 geheel of gedeeltelijk verdwijnen. Steeds minder mensen komen in aanmerking voor een verblijf in een zorglocatie. De lichte vormen van zorg worden steeds meer geleverd bij mensen thuis, waar mensen ook graag zo lang mogelijk willen blijven wonen. Dat vereist een andere manier van werken. Naast het afschaffen van de lichte ZPP s is het tarief voor de zwaardere ZPP s gedaald. Zorggroep Oude en Nieuwe Land kan medewerkers niet in dienst houden waar geen werk meer voor is. Minder cliënten vragen om zwaardere vormen van zorg We zien dat het totaal aan cliënten daalt, maar de cliënten die in nog wel in aanmerking komen voor een plek in een verzorgingshuis of verpleeghuisvoorziening vragen zwaardere vormen van zorg (zie Wlz). Er wordt een hogere deskundigheid en andere kennis van de medewerkers die er werken gevraagd. De Zorggroep moet de kwaliteit van zorg hoog houden en blijven investeren in deskundigheidsbevordering voor medewerkers die werken met cliënten met een zwaardere, veelal complexe zorgvraag. Ook is er continue aandacht voor de bewaking en registratie van wettelijke richtlijnen van de inspectie. Zorggroep Oude en Nieuwe Land staat bekend om het hebben van een hoge cliënttevredenheid en levert zorg conform de richtlijnen van Verantwoorde zorg. Om daar aan te kunnen blijven voldoen, zijn middelen nodig. Door de Zorgverzekeringswet vermindert ook het aantal thuiszorg cliënten Persoonlijke verzorging en verpleging thuis (zogenoemde thuiszorg ) gaan per 1 januari 2015 uit de ABWZ over naar de Zorgverzekeringswet (Zvw). Zorggroep Oude en Nieuwe Land heeft voor het mogen bieden van deze diensten afspraken gemaakt met de zorgverzekeraars. De criteria voor het krijgen van persoonlijke verzorging en verpleging thuis veranderen. Voor Zorggroep Oude en Nieuwe Land is dit merkbaar doordat sprake is van een afname van de zorgvraag in de thuissituatie. De overheid stelt dat minder mensen in 2015 in aanmerking zullen komen voor persoonlijke verzorging en verpleging thuis, onder andere als gevolg van meer inzet van mantelzorgers, familie en vrijwilligers (participatie). De medewerkers van de Zorggroep zullen meer en meer aanvullend zijn op dat wat de cliënt zelf nog kan of diens omgeving kan doen. Naast de terugloop van cliënten zijn ook hier de tarieven voor te leveren zorg fors naar beneden bijgesteld. Er komen dus minder cliënten in zorg bij de Zorggroep en tegelijkertijd wordt de zorgvraag ook in de thuiszorg zwaarder. Mensen moeten langer voor zichzelf zorgen voordat professionele hulp erbij mag worden ingezet. Dit alles gaat gepaard met een grote bezuinigingsmaatregel. De Zorggroep wil er voor iedereen zijn, echter de overheidsmaatregelen zijn zo groot dat ingrijpen noodzakelijk is.
De wijkverpleegkundigen krijgen een meer preventieve rol De wijkverpleegkundigen van Zorggroep Oude en Nieuwe Land gaan vanuit de Zvw de persoonlijke verzorging en verpleging aan huis coördineren en signaleren. Zij hebben een meer preventieve rol, coachen en regisseren de zorg(vraag) rondom de cliënt. Kortom, de wijkverpleegkundige wordt een belangrijke spil in de zorg. Hierbij is de samenwerking met huisartsen, medisch specialisten, maatschappelijk werkers en de sociale wijkteams in de gemeente Noordoostpolder, Clusterteams in Steenwijkerland en de Zorggteams op Urk van groot belang. De Zorggroep heeft circa 100 wijkverpleegkundigen in dienst die deze taak op zich gaan nemen en hiervoor zal de Zorggroep investeren in deskundigheidsbevordering en wordt van hen een andere manier van werken gevraagd. Wet maatschappelijke ondersteuning ligt bij de gemeenten en de Zorggroep heeft met hen afspraken gemaakt voor de uitvoering vanaf 1 januari 2015 worden zorgvormen zoals begeleiding, dagbesteding en kortdurende opvang ondergebracht in de nieuwe Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) 2015. Deze wet wordt uitgevoerd door de gemeenten. Zorggroep Oude en Nieuwe Land moet over deze zorgvormen afspraken maken met de gemeenten Steenwijkerland, Noordoostpolder en Urk. Er wordt niet verwacht dat er minder cliënten zijn in 2015 die deze zorgvormen nodig hebben. Wel is bekend dat de Zorggroep deze zorgverlening tegen 25% lagere tarieven moet gaan uitvoeren. Met veel minder geld, hetzelfde of meer doen, heet dat. Voor de Zorggroep betekent dit dat zij moet kijken waar het slanker, slimmer en doelmatiger (goedkoper) kan. Zonder dat dit consequenties heeft voor de kwaliteit van zorg die geboden wordt. Dat het anders moet is duidelijk, dit zal in 2015 verder vorm krijgen. Zorggroep Oude en Nieuwe Land ziet 2015 als een transitiejaar. Huishoudelijke verzorging voor cliënten voorlopig veilig gesteld tot eind 2016. Gemeenten en Zorggroep zetten alles op alles werkgelegenheid te behouden. De gemeenten Steenwijkerland, Noordoostpolder en Urk zijn in 2014 geconfronteerd met de nieuwe Wmo 2015 en een forse bezuiniging (circa 40%). De aanbestedingscontracten met onder meer Zorggroep Oude en Nieuwe Land voor het leveren van huishoudelijke verzorging aan de inwoners van deze gemeenten, lopen van rechtswege af op 31 december 2014. De 3 gemeenten hebben hier gezamenlijk in mei 2014 op geanticipeerd door het besluit te nemen de huidige vorm van huishoudelijke verzorging per 31 december 2014 te stoppen en vanaf 1 januari 2015 voort te zetten in de vorm van een algemene voorziening. Beschikbaar voor alle inwoners, tegen eigen betaling. Dit besluit heeft grote gevolgen voor de 290 medewerkers huishoudelijke verzorging met een arbeidsovereenkomst voor onbepaalde tijd met de Zorggroep. Inmiddels is bekend geworden dat de gemeenten en de Zorggroep de HHT-toekenning ( Van Rijn-gelden ) hebben gekregen. Wat betekent dat het ministerie van VWS geld beschikbaar heeft gesteld ten behoeve van zoveel mogelijk behoud van werkgelegenheid voor deze groep medewerkers. De wethouders van de 3 gemeenten en de bestuurder van de Zorggroep hebben uitgesproken uiterste inspanning te verrichten, conform doel en aanvraag. Over het hoe worden nu afspraken gemaakt.
Jeugdwet 2015 maakt gemeenten verantwoordelijk voor alle jeugdhulp De gemeenten worden met ingang van 2015, met de invoering van de Jeugdwet 2015, verantwoordelijk voor alle vormen van jeugdhulp, inclusief specialistische hulp zoals voor jongeren met een verstandelijke beperking, jeugd-ggz en jeugdzorg plus (gesloten jeugdzorg), kinderbescherming en jeugdreclassering (Bureau Jeugdzorg). Zorggroep Oude en Nieuwe Land levert al sinds jaar en dag zorg binnen meerdere van genoemde zorgterreinen. De afgelopen jaren is met de gemeenten Steenwijkerland, Noordoostpolder en Urk geïnvesteerd in de realisatie van diverse Centra voor Jeugd en Gezin in deze gemeenten. Daarnaast heeft de Zorggroep een actieve en breed inzetbare rol in de Clusterteams jeugd in Steenwijkerland, de Sociale wijkteams Doen! in Noordoostpolder en de Sociale zorgteams op Urk. Het Advies- en Meldpunt Huiselijk Geweld en Kindermishandeling is eveneens in samenwerking met Zorggroep Oude en Nieuwe Land ontwikkelt. Speerpunt voor 2015 is meer samenhang en meer preventie. Ook vastgoed moet onder handen worden genomen Zorggroep Oude en Nieuwe Land is al langere tijd met allerlei partijen in gesprek om te onderzoeken of andere vormen van scheiden van wonen en zorg te realiseren zijn in de gemeenten Steenwijkerland, Noordoostpolder en Urk. Hiervoor is echter wel geld nodig. Aangescherpte regelgeving ten aanzien van vastgoed in de zorg en wetende wat in 2015 gaat veranderen, maakt dat de Zorggroep niet meer in de positie verkeert om zelf te bouwen. Hiervoor zijn partners nodig. Er zal leegstand gaan ontstaan als er geen maatregelen worden genomen. Door het sluiten van Verzorgingshuis Golfslag in Emmeloord per 1 juli 2015 (overigens wegens niet meer voldoen aan de eisen van deze tijd en niet door de bezuinigingen), kan de Zorggroep die bewoners nog een nieuw thuis geven in vrijkomende appartementen en kamers in andere locaties. Hierdoor is nu nog geen sprake van leegstand. Ook ziet de zorggroep voor diverse locaties mogelijkheden voor de spreiding van verpleeghuisplaatsen. Alle verpleeghuizen in Nederland moeten wegens nieuwe wet- en regelgeving vóór 1 januari 2017 omgebouwd zijn naar eenbedskamers, nu zijn dat nog tweebedskamers. Deze overheidsmaatregel is ingevoerd om de kwaliteit van leven van cliënten in een verpleeghuisvoorziening te vergroten. Zorggroep Oude en Nieuwe Land moet reorganiseren voor een nieuwe toekomst Zorggroep Oude en Nieuwe Land staat niet op zichzelf maar maakt deel uit van een omgeving. Dat maakt dat de Zorggroep, haar medewerkers en haar cliënten onder invloed staan van ontwikkelingen die zich in deze omgeving voordoen en vanuit deze omgeving geregeld of bepaald worden. Wanneer de overheid maatregelen vaststelt ter beheersing van de stijgende zorguitgaven, de economische crisis en de verslechterde toestand van de overheidsfinanciën, heeft ook de Zorggroep de verantwoordelijkheid om te bezien welke consequenties deze keuzes hebben voor de organisatie en voor de medewerkers. De interne organisatie moet en wil zoveel mogelijk in evenwicht zijn met datgene wat de externe omgeving wenst en/of voorschrijft dan wel afdwingt. Wanneer de organisatie dat adequaat vormgeeft behoudt Zorggroep Oude en Nieuwe Land haar maatschappelijke bestaansrecht, geloofwaardigheid, maatschappelijke functie en
continuïteit. De gevolgen van allerlei externe ontwikkelingen zijn voor Zorggroep Oude en Nieuwe Land en haar medewerkers ingrijpend. Op 1 januari 2015 vindt een enorme stelselwijziging plaats. Het hebben van veel minder inkomsten betekend dat een forse taakstelling nodig is om een aantal grote financiële risico s voor Zorggroep Oude en Nieuwe Land tijdig af te wenden. Bij ongewijzigd beleid en kostenstructuur zal het tekort in 2015 naar verwachting ruim EUR 9 miljoen negatief bedragen. Zorggroep Oude en Nieuwe Land moet haar hele bedrijfsvoering anders organiseren: waar en hoe kan het slanker, slimmer en doelmatiger. Zonder afbreuk te doen aan de kwaliteit van zorg waar de organisatie al decennia lang voor staat. Zorgvuldigheid is bij deze reorganisatie een cruciaal uitgangspunt Zorggroep Oude en Nieuwe Land heeft een Reorganisatieplan Betrokken zorg in de realiteit van nu opgesteld, waarin uitgebreid staat beschreven en beargumenteerd hoe Zorggroep Oude en Nieuwe Land er in 2015 uit moet zien om de continuïteit van zorg te kunnen blijven garanderen voor de inwoners van de gemeenten Steenwijkerland, Noordoostpolder en Urk. De Ondernemingsraad ZONL en de Centrale Cliëntenraad ZONL hebben op respectievelijk 11 en 14 december een positief advies gegeven. Dit betekent dat het Reorganisatieplan wordt uitgevoerd. In het Reorganisatieplan wordt uitgegaan van een organisatie brede krimp van 201FTE (voltijdbanen). Maar het aantal medewerkers waar geen plek meer voor is, zal uiteindelijk hoger liggen. Veel medewerkers werken in deeltijd. Voor de goede orde: de medewerkers huishoudelijke verzorging extramuraal zijn hiervan uitgezonderd in verband met de HHT-toekenningen ( Van Rijn-gelden ) en de afspraken die hierover separaat worden gemaakt met de gemeenten. Boventallig verklaard worden is niet hetzelfde als het krijgen van ontslag Deze week krijgen medewerkers in een persoonlijk gesprek met hun leidinggevende te horen dat zij boventallig worden verklaard. Dit betekent dat in de organisatie hun functie komt te vervallen of wordt gereduceerd. Boventallig verklaard worden is niet hetzelfde als het krijgen van ontslag. Met de medewerkers die boventallig worden verklaard start een intensief traject van werk naar werk met hulp van een extern Mobiliteitsbureau. Er worden individuele mobiliteitsplannen afgestemd en er wordt gekeken of herplaatsing op een andere plek in de organisatie mogelijk is of dat buiten de organisatie mogelijkheden zijn. Er zullen in de organisatie (als gevolg van het afspiegelingsbeginsel) verschuivingen plaatsvinden. Een Sociaal Plan houdt rekening met verschillende groepen medewerkers Zorggroep Oude en Nieuwe Land heeft met de vakorganisaties en de Ondernemingsraad een Sociaal Plan ZONL 2014-2017 voor al haar medewerkers kunnen afsluiten. Hierin zijn ook regelingen opgenomen voor medewerkers van de Zorggroep die bijvoorbeeld eerder willen stoppen met werken of besluiten vrijwillig te vertrekken. Collega s die hier gebruik van maken, maken als het ware plaats voor collega s die boventallig verklaard zijn. De Zorggroep hoopt mede hierdoor zoveel mogelijk gedwongen ontslagen te voorkomen.