Presentatie Agenda duurzaamheid Doelen op het gebied van Duurzame energie: 20% meer duurzame energie per inwoner 2020 20% minder energie gebruik per inwoner 2020 Dit wil de gemeente bereiken door o.a.: meer zonne energie - 160 MW in 2020 o dat zijn 630.000 zonnepanelen in 2020 t.o.v. 40.000 zonnepanelen nu uitbreiding wind energie - 18 MW extra in 2020 o dat is 33% meer dan nu meer woningen en gebouwen aansluiten op het stadswarmtenet o 19.000 extra aansluiting in 2018 1000 0-op-de-meter-woningen nieuwbouw moet energie neutraal zijn inzetten op energiebesparing: o 50% van huurwoningen (sociale huur doelstelling SER) van naar B. o minder energie armoede o bedrijven/mkb besparing voldoen aan wettelijke verplichtingen (binnen 5 terugverdienen, moeten gedaan worden) -> middels controle energie maatregelen voor scholen en sportverenigingen beschikbaar Instrumenten (2 brokken): 1. Deregulering en belemmerende regels afschaffen o Marijn Bosman (Raadslid D66) opent binnenkort een loket voor belemmerende wetgeving 2. Financieren van transitie met behulp van het AIF: o Er komen 3 nieuwe tenderrondes (grofweg zelfde voorwaarden als de eerste) o AIF wordt mogelijk verbreed. Hierbij moeten we denk aan bijvoorbeeld het verruimen van de Energielening (lager bedrag lenen met maatregelen, ook woning nieuwer dan 2000 komen in aanmerking en ook complexen met corporaties kunnen deelnemen). Er is nog ongeveer 7 miljoen beschikbaar voor de Energielening. Meer achtergrond over de Agenda Duurzaamheid: http://www.amsterdam.nl/gemeente/volg-beleid/duurzaam-amsterdam/agenda-duurzaamheid/ http://www.wijkrijgenkippen.nl/agenda-duurzaamheid-keurig-maar-zonder-ambitie/ 2 april 2015 Amsterdam 1
Pitches Organisaties uit de communities ( 4 de O ) De volgende initiatieven gaven middels een korte pitch inzicht in hun eigen duurzame agenda voor de komende 6 maanden tot 3 jaar. Daarin werd ook aangegeven wat zij denken daarvoor nodig te hebben en wat de gemeente daar specifiek in kan betekenen. De volgende organisaties uit de communities gaven een pitch: Amsterdam Energie Rolf Steenwinkel Ecostroom Noortje van Kleef Oranje Energie Pauline Westendorp Zuiderlicht Frank Boon BuurtEnergieWinkel Max Drath Nieuw West: Slim Samen Hielke Ploeg Wetering Verbetering Maartje Romme Buurt Zoekt Warmte Carina Dijkhuis en Anne Stijkel NDSM Energie Keijen van Eijk Enkele punten uit de pitches: Initiatieven beleid is veranderd sinds de stadsdelen zijn verdwenen. Dit is vooral te merken aan het feit dat er geen kleine subsidies meer zijn. Voor projecten waarbij zonnepanelen op andermans dak worden geplaatst zorgt een recht van opstal ervoor dat de partij die investeert in de zonnepanelen niet alleen economisch maar ook juridisch eigenaar is. Omdat Amsterdam ook het erfpacht kent en rechten niet gestapeld mogen worden en veel dakoppervlak in bezit is van VvE s, is het lastig om een opstalrecht te kunnen vestigen. Ook het vestigen van een recht van opstal op daken waarvan de gemeente eigenaar is gaat zeer moeizaam tot niet. Voor projecten die via een postcoderoos zonnepanelen willen plaatsen is het vooralsnog niet mogelijk om via een huurcontract een opstalrecht te omzeilen. De enige manier om eigen stroom aan leden te leveren is via de Postcoderoos. Hier is echter nog veel onduidelijkheid over en is (haast) niet werkbaar. Wanneer de gemeente werk wil maken van haar ambitie om 160 MW zonne-energie op te wekken in 2020 zal het de daken van haar eigen vastgoed beschikbaar moeten stellen en bewoners en bedrijven de kans bieden hierop zonnestroom op te wekken. Daarom wordt van de gemeente gevraagd om samen met andere gemeenten in Den Haag aan te kloppen om belemmerde nationale wetgeving voor het realiseren van zonnepanelen op gestapelde bouw weg te nemen. De huidige regels isolatie Op het gebied van windenergie is onduidelijk welke gebieden zijn aangewezen als zoekgebieden. Daarnaast is ook onduidelijk op welke manier ervoor wordt gezorgd dat (bewoners)coöperaties voorrang krijgen of mee kunnen investeren in te bouwen windmolens. Ondanks dat het AIF wordt verbreed is het nog niet mogelijk om een lening aan te vragen voor de financiering van processen of de ontwikkeling van organisaties uit de community. Ook het faciliteren van het uitwisselen van kennis, ervaringen, successen, dieptepunten en contacten door elkaar te ontmoeten op een laagdrempelige manier is niet alleen belangrijk voor de ontwikkeling van initiatieven maar ook om de energie erin te houden. Voor een impressie van de Pitches zie Tok of the Town via deze link: http://www.wijkrijgenkippen.nl/tok-of-the-town-duurzame-agendas/ Na de pitches wordt op 6 thema s (Proces, Wind, Zon, Verhalen, Warmte, Nul op de meter en Deregulering) aan 6 tafels verder gesproken over de mogelijkheden waarop de gemeente en initiatieven op deze punten elkaar kunnen versterken. 2 april 2015 Amsterdam 2
Tafel: Proces faciliteren Contactpersoon bij de gemeente: Froukje Anne Karsten en Marion Bloem Wat wordt van de gemeente gevraagd: Communicatie: o Het moet duidelijk zijn bij wie je terecht kunt voor bepaalde thema s of vragen o Ontwikkelingen en mogelijkheden moeten goed gecommuniceerd worden Initiatieven helpen met opstarten via het bieden van ruimtes tot foldermateriaal Belemmeringen wegnemen via een meldpunt waarbij belemmerende ervaringen uit de praktijk gemeld kunnen worden. Oog houden voor diversiteit van initiatieven, dus geen standaardoplossingen. Gemeente moet in gesprek zijn met de initiatieven uit de stad en weten wat er nodig is Gemeente kan zelf ook initiatief nemen via bijvoorbeeld Oranje Energie of het actief aanbieden van eigen vastgoed voor het plaatsen van zonnepanelen. Ondersteunen bij subsidie aanvragen (bij de gemeente maar ook bij andere binnen- of buitenlandse instanties). Er zijn middelen nodig om op te starten van klein tot groot in verschillende vormen zoals leningen of garanties. Ondersteunen van Intermediairs die weer versnelling veroorzaken Verbinden van partijen met elkaar Tafel: Zon Contactpersoon bij de gemeente: Tjeerd Stam en Pascal Nodig van de gemeente Postcoderoos Mogelijk maken De gemeente bezit veel maatschappelijk vastgoed met geschikte daken. Helaas krijgen initiatieven nog te vaak te horen wil niet, kan niet, mag niet. Door daken onvoorwaardelijk en/of zonder gedoe beschikbaar te stellen zal een boost geven aan de ontwikkeling zon zonne-energie op deze daken. Aanbod van zonnepanelen en/of daken op website aanbieden zoals dat op het gebied van zelfbouw gebeurt. Dit vraagt om een nieuw proces waarin gemeente en bewoners samen in co-creatie aan de slag gaan. Door middel van beschikbaar stellen van budget voor aanloopkosten en het afdekken risico s wordt het makkelijker en aantrekkelijk om initiatieven te ontplooien. Het AIF maakt het mogelijk projecten te versnellen. Het is daarom van belang het AIF te handhaven en uit te breiden om ook processen of de ontwikkeling van initiatieven te financieren tegen een maatschappelijk rente. Aan de hand van een overzicht van initiatieven die mensen de kans bieden te investeren in collectieve zonnedaken of andere duurzame energie projecten komen bewoners te weten welke initiatieven bij hen in de buurt zitten of bij hun idealen aansluiten. Tafel: Nul op de meter Contactpersoon bij de gemeente: Sebastiaan Jacobs Nodig van de gemeente: Communicatie, stimuleren Vieren als het is gelukt Extra subsidie + energielening: om de uitvoering te faciliteren Mogelijkheid tot het financieren van het proces In het kader van Oranje Energie gaan NEWNRG en BAS Nederland een challenge met elkaar aan. Bas Nederland stelt zich tot doel om 500 gebouwen in 2020 op het niveau van Nul op de meter te krijgen. NEWNRG gaat voor hetzelfde doel dus ook 500 gebouwen Nul op de meter in 2020. 2 april 2015 Amsterdam 3
Tafel: Wind Contactpersoon bij de gemeente: Maarten de Bruijn (Centrale Stad) en Bram van Beek (Noord) In de Agenda Duurzaamheid is de ambitie om 18 MW vermogen aan windenergie bij te plaatsen de komende 5 jaar. Dat zijn 6 windmolens van 3 MW. Niet erg ambitieus aangezien NDSM Energie dezelfde doelstelling heeft voor deze periode en ook de haven van Amsterdam plannen heeft om meerdere windmolens te plaatsen. Daarnaast kunnen de verschillende energie coöperaties uit de stad gezamenlijk ook voldoende geld verzamelen voor meerdere molens. Wat gaat al goed? Coöperaties en gemeente weten elkaar al goed te vinden. Met name NDSM Energie heeft goed en regelmatig contact met de gemeente. Het NDSM model (een cooperatie van bedrijven in een gebied) wordt mogelijk door de bedrijven uit Amsterdam Zuidoost gekopieerd. Wat is nodig? Meer samenwerking tussen coöperaties voor het uitwisselen van kennis en samen opties verkennen voor de ontwikkeling van cooperatieve windmolens. Het gewoon gaan doen, want goed voorbeeld doet goed volgen Meer duidelijkheid/transparantie vanuit gemeente over: Locaties waar windmolens mogen komen Het afgeven van benodigde vergunningen Continuïteit waarborgen. Windtrajecten vergen veel voorbereidingstijd dus is het belangrijk er capabele ambtenaren voor langere tijd op dit dossier zitten. Lobby richting de Provincie, waaronder de saneringseis van tafel Tafel: Warmte Associaties met stadswarmte zijn: duur, is een beperking, interessant bij gebruik restwarmte, vooral fossiel. Wat is er nodig om meer gebouwen aan te kunnen sluiten aan het warmtenet? Een open net waarop meer toeleveranciers toegang hebben. Waardoor het mogelijk wordt te kunnen kiezen voor een bepaalde leverancier. Of de mogelijkheid om zelf warmte aan te bieden: Consument wil leverancier kunnen kiezen. Consument wil leverancier kunnen zijn met bijvoorbeeld een zonneboiler of warmtepomp. Verder is het nodig dat er transparantie is over de prijsopbouw. Wat zijn de kosten voor: Aansluiting; Vastrecht; Verbruik; belasting (eerlijk t.o.v. andere E-bronnen). Ook is er behoefte aan politici die begrijpen hoe het zit en dat laten zien. Met andere woorden politici die de gevolgen van hun keuzes voor bewoners en Nederland begrijpen/doorgronden. Kansen/projecten: Buurtwarmte o Maldenhof (100 tot 300 woningen) o omgeving Voltaplein (100 tot 300 woningen) o Weteringbuurt Restwarmtekaart delen met duurzame initiatieven en na 2018 opschalen. Onzekerheid over ons gas. 2 april 2015 Amsterdam 4
Wensen/Visie: Restwarmte gebruiken met visie: stel de gebruiker centraal! Richten op 60.000 dan blijven er misschien 18.000 over Budget voor bewoners die willen participeren en/of een regeling voor het opkopen van CV-ketels Een open net zonder monopolie aandacht voor binnenstad (weinig ruimte/bron) vast aanspreekpunt gemeente zelf netten aanleggen, hiervoor is financiering nodig Proces geld om bewoners die hun schouder eronder zetten te ondersteunen Een restwarmte kaart waarop duidelijk wordt waar de kansen liggen Tafel: Verhaal - Storytelling Er zijn fantastische verhalen in de stad, deze verdienen het om doorverteld te worden. Sterker nog, het is nodig om de beweging sterker te maken en te laten zien wat er allemaal gebeurt. Hierbij is het van belang dat er wordt gecommuniceerd waarom deze initiatieven doen wat ze doen in plaats van te delen wat zij aan het doen zijn. Wat er gebeurt in Amsterdam is bijzonder en er is internationale interesse in wat we hier op het moment doen. Oproep is om een beetje budget te reserveren voor het verzamelen van deze verhalen, het delen en het zo in te richten dat mensen het makkelijk kunnen stelen of er hun eigen sausje overheen te gooien. Tafel: Dereguleren en inspiratie Contactpersoon bij de gemeente: Marijn Bosman Er wordt een nieuwe term geïntroduceerd: Rigulatie. Wat zoveel inhoudt als anders gaan kijken naar de processen in de stad en die rigoureus van onderop REreguleren. Dit kan worden bewerkstelligd door lokale betrokkenheid te versterken door middel van het verbinden van mensen en ervoor te zorgen dat de menselijke waarde terugkomt. Een centraal en fysiek punt in de stad kan dienen ontmoetingsplek/basis voor initiatieven en ter inspiratie voor anderen. Het Maison d'escartes kan deze voorbeeldfunctie vervullen en een centrum voor zelfsturing en duurzaamheid worden. Om dit te kunnen realiseren is 10 tot 15 miljoen nodig en kan door initiatieven worden ge-exploiteert wanneer de rente maximaal 6% bedraagt. Afspraak maken met gemeente om op gelijke voet dit proces in te gaan. 2 april 2015 Amsterdam 5