Re a ge re n nove mbe r 2017 digipa ne l@ha a rle m.nl Gemeente Haarlem, afdeling Data Informatie en Analyse (DIA) Digipanel Haarlem Afvalscheiding
1 Inleiding Dit rapport bevat de resultaten van een onderzoek onder het Digipanel Haarlem naar de ervaringen met en wensen rond afvalscheiding. Aan de basis van de uitkomsten staat een online enquête onder het Digipanel Haarlem. Opdrachtgever voor het onderzoek was de gemeentelijke afdeling Milieu. Voor de uitvoering tekende de afdeling Data, Informatie en Analyse (DIA). Doel van het onderzoek Het gemeentebestuur heeft het Strategisch Plan Afvalscheiding 2016-2022 (SPA) vastgesteld. In dit plan staan maatregelen die Haarlemmers helpen hun afval steeds beter te scheiden. Met het onderzoek hoopt de gemeente aanknopingspunten te vinden om de dienstverlening en communicatie rond afvalscheiding verder te verbeteren. Zodat Haarlemmers bewust (-er) omgaan met afval scheiden en dat daarnaast de doelstellingen uit het SPA gerealiseerd worden De rapportage bestaat uit tabellen en grafieken met de uitkomsten op de vragen, aangevuld met een beknopte toelichting. De rapportage stipt de uitkomsten op de meeste open vragen globaal aan. Separaat heeft de opdrachtgever een Excelbestand ontvangen met per vraag een lijst met alle antwoorden. Een open vraag is een vraag waarbij het panellid zelf een antwoord mag formuleren. Wanneer de rapportage over een verschil spreekt dan gaat het om een verschil dat met 95% betrouwbaarheid is getoetst. Dat wil zeggen: dat met 95% zekerheid kan worden gezegd dat het verschil niet op toeval berust. Het gaat hierbij bijvoorbeeld om verschillen op basis van het stadsdeel waar panelleden wonen en het woningtype: hoogbouw of laagbouw. De gemeente heeft de vragenlijst opgesteld in overleg met Spaarnelanden, het bedrijf dat de afvalinzameling in Haarlem verzorgt. Opzet en uitvoering Alle leden van het Digipanel ontvingen op 3 oktober 2017 via email een uitnodiging om de vragenlijst online in te vullen. Meedoen kon tot 17 oktober. Tussentijds verstuurde DIA twee herinneringen. Aan het onderzoek werkten 1.958 van de 2.887 panelleden mee. Anders gezegd: een respons van 68%, wat een uitstekend resultaat is. Leeswijzer Het Digipanel bestaat uit bijna 2.900 Haarlemmers van 18 jaar en ouder die zich hebben aangemeld om aan enquêtes van de gemeente mee te werken. In het panel zijn jonge Haarlemmers (18-34 jaar) ondervertegenwoordigd. Het panel bevat relatief veel hoger opgeleiden (hbo, universiteit). Op criteria als leeftijd en opleidingsniveau is het panel daardoor niet representatief voor de hele volwassen bevolking van de stad. Wel naar rato vertegenwoordigd zijn de bewoners van de verschillende stadsdelen.
2 Meest genoemde suggesties verbetering en inrichting Haarlemse Bijna 2.000 enquêtedeelnemers markten (in aantal keer genoemd, n=346) Meest genoemde suggesties verbetering en Aan de enquête over afvalscheiding werkten 1.958 leden van het inrichting Haarlemse markten (in aantal keer genoemd, n=346) Digipanel Haarlem mee. De respons is 68%. (-> sheet 1) Ruime meerderheid vindt afvalscheiding belangrijk Het gros van de panelleden (85% van hen) vindt afvalscheiding heel belangrijk of tamelijk belangrijk. Onbelangrijk is het volgens een minderheid van 4%. Goed voor het milieu is de veruit meest genoemde reden om aan afvalscheiding te doen. Ook nog een substantieel deel van het panel voert hergebruik als motief aan (> sheet 4). Bezig met afvalscheiding Panelleden mochten met een cijfer op een schaal van 1 tot en met 10 aangeven in hoeverre zij zelf vinden dat zij of hun huishouden bezig zijn met afvalscheiding. Hierbij staat het cijfer 1 voor helemaal niet bezig en 10 voor zeer veel bezig. Panelleden waarderen hun inspanningen met gemiddeld een 7,3; een cijfer op de voor afvalscheiding positieve kant van de balans (> sheet 5). Mate afvalscheiding per type afval Bijna negen van de tien panelleden scheiden hun oud papier en karton en glas altijd van het restafval. Ook nog een, zij het kleinere, meerderheid doet dat bij textiel en plastic. Minder dan de helft (45%) levert groente- fruit en tuinafval (gft) apart aan (> sheet 6). Redenen om diverse soorten afval niet te scheiden Meest genoemde reden om oud papier en karton en plastic niet gescheiden aan te bieden is dat het thuis aan ruimte ontbreekt om deze afvalsoorten apart te verzamelen. Degenen die glas en textiel niet apart aanbieden doen dat het meest niet omdat ze niet zoveel van dit afval hebben. Het niet kunnen beschikken over een gft-bak vormt het voornaamste motief om groente-, fruit- en tuinafval niet van het overige afval te scheiden. (> sheets 7 en 8). Blikjes en pakken Iets meer dan zes van de tien panelleden weten dat zij lege pakken van melk en frisdrank in de plasticbak mogen deponeren. De rest is niet op de hoogte. Minder bekend is dat ook lege blikjes van conserven en frisdrank in de plasticbak mogen. Krap iets meer dan de helft weet dat. (> sheet 9). Twijfel of een bepaalde afvalsoort in een bepaald type afvalbak thuishoort, leeft vooral rond de plasticbak. Ruim een kwart van de panelleden staat hier in dubio. Dat betreft vooral sap- en melkpakken chips- en andere aluminiumverpakkingen, hard plastic en de bakjes waarin de supermarkt vlees verpakt. Ook breken panelleden zich het hoofd vanwege het grote aantal soorten plastic dat bestaat en de vraag wat is wat? (> sheets 10 en 11). Tevreden met de duobak Zo n 15% van de panelleden zegt inmiddels een duocontainer te hebben gekregen waarmee zij hun Plastic-, Blik- en Drinkpakkenafaval (PBD) van het restafval kunnen scheiden. Bijna acht van de tien gebruikers van de duobak zijn (heel) tevreden. Ontevreden is een minderheid van 14%. Twee derde van de gebruikers zegt meer aan afvalscheiding te doen nu zij een duobak hebben. (> sheet 12). Milieuplein Acht van de tien panelleden bezochten de afgelopen twee jaar het Milieuplein van Spaarnelanden in de Waarderpolder. Aan alle zes voorgelegde onderdelen van de dienstverlening geven de panelleden een ruime voldoende. Gemiddelde rapportcijfers lopen op van 7,1 voor de duidelijkheid welk afval je wel en niet mag brengen tot 7,9 voor vier aspecten, waaronder de vriendelijkheid van de medewerkers en de netheid en overzichtelijkheid van het terrein (> sheet 14). Grof afval Bijna de helft van de panelleden liet de afgelopen twee jaar thuis grofvuil ophalen door Spaarnelanden. Panelleden mochten zes onderdelen van de dienstverlening met een rapportcijfer waarderen. Het hoogst, met een 7,7 gemiddeld scoren de vriendelijkheid en behulpzaamheid van het personeel en de stiptheid waarmee Spaarnelanden de afgesproken ophaaltijd nakomt (> sheet 15).
3 Meest genoemde suggesties verbetering en inrichting Haarlemse Behoefte om gft te scheiden markten (in aantal keer genoemd, n=346) Meest genoemde suggesties verbetering en Iets meer dan 2 op de 10 panelleden wil een afvalsoort gescheiden inrichting Haarlemse markten (in aantal keer genoemd, n=346) aanbieden waarvoor dat in Haarlem nog niet mogelijk is. Groente-, fruiten tuinafval is de afvalsoort waarvoor dat veruit het meest geldt. Plastic en klein chemisch afval (kca) completeren de top-3 (> sheet 13). Rapportcijfer voor mogelijkheden afvalscheiding Panelleden waarderen de mogelijkheden om in Haarlem afval gescheiden te kunnen aanbieden gemiddeld met een 7,1; dus een voldoende. Bewoners van laagbouw spreken zich wat positiever uit dan bewoners van hoogbouw: 7,2 tegen 6,9. In Schalkwijk en Noord komt het rapportcijfer wat hoger uit dan in Centrum en Oost (> sheet 16). Campagne Wij Haarlemmers scheiden ons afval Met deze campagne, gelanceerd in 2016, willen gemeente en Spaarnelanden de Haarlemmers laten zien hoe waardevol het is om afval te scheiden De meeste panelleden -acht van de tien- waren op de hoogte van deze campagne; zes van de tien wisten ook waar deze over gaat. Panelleden raakten vooral bekend met de campagne via de tas die zij in september 2016 hebben ontvangen (> sheets 17). Informatiebronnen over afvalscheiding De website van Spaarnelanden vormt duidelijk het belangrijkste medium voor panelleden die op zoek zijn informatie over afvalscheiding. Op de tweede plaats komt de website van de gemeente. Haarlems Dagblad maakt als eerste gedrukte medium de top-3 vol (> sheet 18).
4 Afval scheiden vooral vanwege het milieu Een ruime meerderheid van het Digipanel onderkent het belang van afvalscheiding. Heel belangrijk of tamelijk belangrijk is het volgens 85%. Onbelangrijk of heel onbelangrijk is afvalscheiding voor 4% van het panel. Hoe belangrijk vindt u het scheiden van afval? (in %, n=1.958) 11 4 Panelleden die het scheiden van afval tamelijk of heel belangrijk vinden, mochten de voornaamste reden voor dit standpunt noemen. Uit hun reacties blijkt dat een goed milieu, door twee derde genoemd, veruit de prominentste drijfveer vormt. Dat afvalscheiding tot meer hergebruik van spullen leidt, volgt op ruime afstand als motief nummer 2. 32 52 Heel belangrijk Tamelijk belangrijk Beetje belangrijk (Heel) onbelangrijk Voornaamste reden om scheiden afval belangrijk te vinden (in%, n=1.657) Goed voor het milieu 67 Het leidt tot meer hergebruik 25 Minder restafval 4 Afvalstoffenheffing zal dalen 3 Anders 1 0 20 40 60 80
5 Balans slaat naar voor afvalscheiding positieve kant door Panelleden mochten met een cijfer aangeven in hoeverre zij zelf vinden dat zij (of hun huishouden) al bezig zijn met afvalscheiding. Kunt u met een cijfer aangeven in hoeverre u vindt dat u al bezig bent met afvalscheiding? (in %, n=1.958) De te geven cijfers lopen van 1 (=helemaal niet bezig) tot en met 10 (=zeer veel bezig met afvalscheiding). Het gemiddeld cijfer waarmee panelleden hun inspanningen waarderen komt uit op 7,3; dus aan de voor afvalscheiding positieve kant van de balans. Meest gegeven cijfer is een 8. Zo n 15% deelt een 5 of lager uit. 24 15 9 20 Bewoners van laagbouw waarderen de mate waarin zij met afvalscheiding bezig zijn hoger dan hoogbouwbewoners (7,5 vs. 6,8) 33 In de stadsdelen Zuid-West, Noord en Schalkwijk is het gemiddelde hoger dan in het Centrum en Oost. 5 of lager 6 7 8 9 of 10 Kunt u met een cijfer aangeven in hoeverre u vindt (of uw dat huishouden) u bezig al bezig is bent is met met scheiden afval? afval? (naar (naar stadsdeel, stadsdeel, type type bouw) bouw) Stadsdeel, bouwtype Gemiddeld Gemiddeld cijfer cijfer Centrum 6,8 6,8 Zuid-West 7,4 7,4 Oost 6,9 6,9 Noord 7,4 7,4 Schalkwijk 7,5 7,5 Hoogbouw 7,5 7,5 Laagbouw 6,8 6,8 Panel Totaal 7,3 7,3
6 Ruime meerderheid biedt glas, oud papier en karton apart aan Bijna negen van de tien panelleden zeggen oud papier en karton en glas meestal of altijd gescheiden van het restafval aan te bieden. Bij textiel (oude kleding, schoenen enzovoort) en plastic is de meerderheid die aangeeft dat te doen kleiner. Minder dan de helft van het panel, namelijk 45%, levert groente-, fruit-, en tuinafval apart aan. Een niet veel kleiner deel (39%) doet dat vrijwel nooit. Plasticafval wordt door bijna een kwart (bijna) nooit apart aangeboden, bij oud papier en karton, glas en textiel geldt dat voor minder dan 10%. De categorie nvt in de grafiek omvat panelleden die een afvalsoort vrijwel nooit zeggen te hebben. In hoeverre biedt u de volgende soorten afval gescheiden van het restafval aan? (in %, n=1.958) Oud papier en karton Glas Textiel Plastic Groente-, fruit- en tuinafaval (gft) 45 65 72 88 88 11 0% 25% 50% 75% 100% 11 meestal/altijd soms zelden/nooit nvt 15 39 23 6 5 8 6 5
7 Gebrek aan ruimte thuis vaak reden om afval niet te scheiden Panelleden die de afvalsoorten uit de vorige sheet soms of zelden/nooit scheiden, mochten maximaal drie redenen aankruisen uit een rijtje van 11 tot 14 opties. Per afvalsoort volgt op deze en op de volgende sheet een top-5 van meest genoemde opties. Omdat panelleden maximaal drie motieven mochten aanvoeren, komt het totaal in de tabellen boven 100% uit. Ruimtegebrek thuis vormt bij oud papier en karton en plastic de voornaamste reden om het (soms) niet apart aan te bieden. Bij de drie andere afvalsoorten staat deze reden eveneeens in de top-5. Het niet of weinig hebben van dat type afval vormt bij textiel veruit de meest genoemde reden. Ook bij glasafval is dat motief nummer 1. Geen bak (in de buurt) Twee van de drie panelleden die hun groente- fruit afval (soms) niet van het restafval scheiden, geven aan dat ze niet over een gft-bak beschikken. Het gebrek aan een bak in de buurt is een veel genoemde reden om oud papier en karton, plastic, glas en textiel (soms) niet te scheiden. Scepsis Scepsis staat bij 4 van de 5 afvalsoorten in de top-5. Deze panelleden vinden afvalscheiding zinloos omdat zij denken dat alle afval toch weer bij elkaar wordt gegooid. Stank en ongedierte Stank en ongedierte is een relatief veel genoemd motief om gft-afval (soms) niet apart in te zamelen. Oud papier en karton (in % dat het soms niet of zelden/nooit apart aanbiedt, n=223) Redenen 1-Thuis te weinig ruimte om het apart te verzamelen 44 2-Geen papierbakken in de buurt 31 3-Heb niet zoveel oud papier of karton 25 4-Heeft geen zin; afval wordt weer bij elkaar gegooid 23 5-Het kost mij teveel moeite of tijd 22 Groente-, fruit- en tuinafval gft (in % dat het soms niet of zelden/nooit apart aanbiedt, n=986) Redenen 1-Heb geen gft-bak 64 2-Thuis te weinig ruimte om het apart te verzamelen 25 3-Gft-bak gaat stinken + er komt ongedierte in 18 4-Heb te weinig gft-afval 14 5-Heeft geen zin; afval wordt weer bij elkaar gegooid 8 % %
8 Glasafval (in % dat het soms niet of zelden/nooit apart aanbiedt, n=207) Textiel (in % het soms niet of zelden/nooit apart aanbiedt, n=452) Redenen % Redenen % 1-Heb niet zoveel glasafval 43 2-Thuis te weinig ruimte om het apart te verzamelen 37 3-Geen glasbakken in de buurt 30 4-Het kost mij teveel moeite of tijd 17 5-Heeft geen zin; afval wordt weer bij elkaar gegooid 16 1-Heb niet zoveel oud textiel en oude kleding 58 2-Weet niet waar ik het kan inleveren 17 3-Geen mogelijkheden in de buurt om in te leveren 15 4-Thuis te weinig ruimte om het apart te verzamelen 11 5-Het kost mij teveel moeite of tijd 10 6-Lever het in bij kringloopwinkel, voor goed doel enz. 10 Plastic (in % dat het soms niet of zelden/nooit apart aanbiedt, n=667) Redenen % 1-Thuis te weinig ruimte om het apart te verzamelen 40 2-Geen plasticbakken in de buurt 31 3-Heeft geen zin; afval wordt weer bij elkaar gegooid 20 4-Weet niet waar ik het kan inleveren 20 5-Het kost mij teveel moeite of tijd 17
9 Bijna de helft weet niet dat blikjes bij het plastic afval mogen Bijna twee van de drie panelleden weten dat zij lege pakken van melk en vruchtensap in de plasticbak mogen stoppen. Minder goed op de hoogte is het panel met het feit dat het ook toegestaan is om lege blikjes van conserven en frisdrank in deze bak te deponeren. Wist u van de volgende soorten afval dat u ze in de plasticbak mag stoppen? (in %, n=1.958) Lege pakken van melk, vruchtensap 62 38 Lege blikjes (conserven, frisdrank) 51 49 0% 25% 50% 75% 100% Ja Nee
10 Vooral onduidelijkheid bij plasticbak Panelleden mochten van vijf soorten afvalbakken aangeven of er een afvalsoort is waarvan ze betwijfelen of ze die erin mogen stoppen. De meeste onduidelijkheid bestaat bij de plasticbak. Ruim een kwart van het panel zegt niet te weten of een bepaalde vorm van afval in deze container thuishoort. Bij de andere soorten afvalbakken geldt dat voor 6% à 9%. Plasticbak Bij de plasticbak staan de leden van het panel het meest in dubio: mag een type afval erin of juist niet?; 527 enquêtedeelnemers brachten 652 reacties naar voren. Zo n 120 panelleden wijzen vooral op de onduidelijkheid waarmee het beleid rond de plasticbak is omgeven. Ze geven bijvoorbeeld aan dat er zoveel soorten plastic zijn dat ze niet weten wat ze wel en niet in de bak mogen gooien. Anderen weten soms niet of afval van plastic is of twijfelen of afval tot hard of zacht plastic gerekend moet worden. Over melk- en sappakken (84x) en blikjes (82x) bestaan de meeste twijfels. Sommigen geven aan dat ze pas door de enquête zeker op de hoogte raakten dat dit afval in de plasticbak mag. Andere door meer dan 15 panelleden genoemde afvalsoorten zijn: Chips- en andere aluminiumverpakkingen 71 keer; Hard plastic 51x; Bakjes waarin supermarkt vlees verpakt 30x; Doppen en deksels 19x; Piepschuim 18x; Vuil plastic, bv met etensresten 18x; Plastic flessen, bv van sauzen en wasmiddelen 17x; Dun Plastic 16x. Is er een afvalsoort waarvan u betwijfelt of u die in deze bak mag stoppen? (in %, n=1.958) Plasticbak Gft-bak Papierbak Textielbak Glasbak 6 6 8 9 0 10 20 30 GFT-bak Bij dit typeafvalbak leveren de reacties geen helder beeld op van soorten afval waarvan het panel niet weet dat ze in de gft-bak mogen. De reacties zijn zeer gevarieerd, waarbij diverse soorten afval de revue passeren. Tussen de 10 en 20 keer genoemd werden: vleesof visrestanten, botjes en graten, theezakjes, kattengrit, etensresten in het algemeen, citrusvruchten en hun schillen, koffieresten (prut, pads en filters) en diverse soorten tuinafval, waaronder aarde en grote takken. 27
11 Papierbak Kartonafval roept veruit het meest vraagtekens op: Karton, kartonnen dozen 54 keer genoemd; Gelamineerd, gecoat papier 20x; Melk- en sappakken 16x; Vensterenveloppen 13x; Pizzadozen 10x. Textielbak Twee soorten afval springen er duidelijk uit. Zo zeggen 50 pannelleden niet te weten of ze afgedragen of kapotte kleding in de textielbak mogen stoppen. Verder stuiten 35 panelleden bij schoenen op deze vraag. Andere soorten afval werden nauwelijks genoemd. Glasbak Veruit het meest genoemd: deksels, doppen en kurken. Mag dit afsluitingsmateriaal samen met pot of fles in de glasbak?, zo vragen 74 panelleden zich af. Andere soorten afval bezorgen minder dan 10 panelleden twijfels..
12 Bijna 8 op de 10 gebruikers is tevreden Spaarnelanden en de gemeente Haarlem gebruiken de periode tot 2020 om alle geschikte laagbouwwoningen in Haarlem van een duocontainer te voorzien. Met de duocontainer kunnen bewoners thuis hun Plastic-, Blik- en Drinkpakkenafval (PBD) makkelijker van het restafval scheiden. Zo n 15% van het panel geeft aan een duocontainer te hebben ontvangen. Het meest zijn dat panelleden uit Schalkwijk (63% van hen) en verder nog uit Zuid-West (11%) en Noord (8%). Gebruikers tonen zich in ruime meerderheid content met de duocontainer: 78%, waarvan 50% heel tevreden en 28% gewoon tevrede. Duocontainer bevordert de afvalscheiding Twee van de drie gebruikers zeggen meer afval te scheiden nu ze over duocontainer beschikken. Bij één op de drie is dat niet geval. Mate tevredenheid met duocontainer? (in %, n=224) 14 8 78 (heel) tevreden niet tevreden/ niet ontevreden (heel) ontevreden
13 Vooral behoefte aan scheiden gft Is er een afvalsoort die u graag gescheiden wilt aanbieden, maar waarvoor dat in Haarlem nog niet mogelijk is? Op deze vraag antwoordde 22% van de leden van het Digipanel bevestigend. Anders gezegd 431 panelleden, die met elkaar 484 keer een type afval noemden. Veruit het grootst is de behoefte om groente-, fruit-, en tuinafval (gft) apart te kunnen aanleveren. In totaal 174 panelleden uitten deze wens. Ook in de top-3: plastic (66 keer genoemd) en klein chemisch afval (kca) (60x). Onder kca vallen onder andere batterijen en verf. Nog eens 23 panelleden noemden chemisch afval, waarbij niet altijd duidelijk was of zij kca bedoelden of zwaardere materialen. Afvalsoorten die door minder dan 15 panelleden werden genoemd, staan niet in de tabel. Dat geldt bijvoorbeeld voor glas, papier/karton, luiers en kleding. Afvalsoorten die panelleden graag gescheiden willen aanbieden Afvalsoort Aantal keer genoemd Groente-, fruit- en tuinafval 174 Plastic 66 Klein chemisch afval (kca) 60 Kleine elektronica (bv apparaten) 25 Aluminium verpakking/blik 25 Chemisch afval 23 Olie (bv olijfolie) en frituurvet 19
14 Op alle onderdelen een ruime voldoende Het Milieuplein bevindt zich aan de Ir. Lelyweg in de Waarderpolder. Inwoners kunnen er gratis verschillende soorten afval aanbieden. Spaarnelanden beheert het Milieuplein. Acht van de tien panelleden bezochten de afgelopen twee jaar het Milieuplein om daar afval te brengen. Deze panelleden mochten zes onderdelen van de dienstverlening met een rapportcijfer waarderen (cijfers van 1=zeer slecht tot en met 10=uitstekend). Panelleden blijken door de bank genomen goed te spreken over de service. Voor alle zes bevraagde aspecten geven ze gemiddeld een ruime voldoende. Vier aspecten oogsten een 7,9, bijvoorbeeld de vriendelijkheid van de medewerkers en de snelheid van afhandeling. Het minst hoog scoort de duidelijkheid wat je wel en niet mag brengen: 7,1 gemiddeld. Alleen dit onderdeel krijgt van meer dan 10% van de geënquêteerden een onvoldoende. Afgelopen twee jaar wel eens afval naar Milieuplein gebracht? (in %, n=1.922) 19 Ja Nee Rapportcijfers voor onderdelen service op het Milieuplein 81 Aspect dienstverlening Gemiddeld rapportcijfer % 5 of lager Vriendelijkheid, behulpzaamheid personeel 7,9 5 Het aantal beschikbare medewerkers 7,9 5 Netheid en overzichtelijkheid van het terrein 7,9 4 Snelheid van afhandeling, wachttijden 7,9 4 Duidelijkheid op Milieuplein waar je met de diverse soorten afval moet zijn Duidelijkheid wat je wel en niet mag brengen op het Milieuplein 7,6 7 7,1 15
15 Op alle onderdelen voldoende Haarlemmers kunnen grof afval naar het Milieuplein brengen, maar ze kunnen het ook thuis laten ophalen door Spaarnelanden. Bijna de helft van het panel (49%) maakte de afgelopen twee jaar van deze laatste optie gebruik. Afgelopen twee jaar wel eens thuis grof afval laten ophalen? (in %, n=1.907) Deze panelleden waarderen alle zes bevraagde aspecten van de service met een voldoende. De hoogste waardering, met een 7,7 gemiddeld, krijgen de vriendelijkheid en behulpzaamheid van het personeel en de stiptheid waarmee Spaarnelanden de afgesproken ophaaltijd nakomt. Over de vriendelijkheid hadden relatief gebruikers van de ophaalservice geen mening (38%). Waarschijnlijk omdat zij geen direct contact hebben gehad met de medewerkers van Spaarnelanden. 51 49 Bij twee aspecten blijft het gemiddelde net onder de 7,0 steken: de snelheid waarmee je grofvuil kunt laten ophalen en de mogelijkheid grofvuil te laten ophalen op een dag en tijd die je schikt. Naar verhouding veel panelleden waarderen deze onderdelen met een onvoldoende. Ja Nee Rapportcijfers onderdelen dienstverlening ophalen grofvuil Aspect dienstverlening Gemiddeld rapportcijfer % 5 of lager Vriendelijkheid, behulpzaamheid personeel 7,7 5 Stiptheid nakomen afgesproken ophaaltijd 7,7 7 Info over wanneer/hoe je grofvuil moet buitenzetten Duidelijkheid welk grofvuil je wel en niet kan laten ophalen 7,5 8 7,1 15 Snelheid waarmee je grofvuil kan laten ophalen 6,8 19 Mogelijkheid grofvuil laten ophalen op dag en tijd die je schikt 6,7 24
16 Gemiddeld cijfer: een 7,1 Panelleden waarderen de mogelijkheden om in Haarlem afval gescheiden aan te bieden met een voldoende, een 7,1. Meeste gegeven cijfers zijn een 8 en een 7. Volgens 12% zijn de mogelijkheden onvoldoende; zij delen een 5 of lager uit. Bewoners van laagbouw spreken zich wat positiever uit dan panelleden die in hoogbouw wonen: 7,2 vs. 6,9. In alle stadsdelen komt een voldoende uit de bus. In het Centrum en Oost blijft het rapportcijfer achter bij dat in Noord en Schalkwijk. De waardering in het Centrum is ook nog lager dan in Zuid-West. Iets meer dan de helft heeft een verbetersuggestie Hebben de panelleden een idee om in Haarlem de mogelijkheden om afval gescheiden in te zamelen te verbeteren? Iets meer dan de helft van het panel, namelijk 54% beantwoordt deze vraag positief. De suggesties, die volgens deze 1.056 panelleden tot de grootste verbetering zouden leiden, lopen zeer uiteen. Zo pleiten sommige panelleden voor plaatsing van een bepaalde type afvalbak, meer (soorten) afvalbakken op een bepaalde locatie of dichter bij huis en plaatsing van bakken op meer locaties. Ook zijn er pleidooien voor: Ondergrondse containers voor gescheiden afval; Thuis meer soorten afvalbakken, die Spaarnelanden komt legen; Het breder distribueren van duocontainers; Het geclusterd plaatsen van diverse soorten afvalbakken; Meer mogelijkheden voor bewoners van hoogbouw- bv voor gft-afval; Het vaker legen van containers; Meer mogelijkheden om bepaalde afvalsoorten gescheiden te kunnen aanbieden, zoals plastic, gft en kca; Strenger handhaven op overtredingen; Diverse verbeteringen rond het Milieuplein (zoals decentraliseren); Diverse verbeteringen rond de informatievoorziening; Enzovoort! Rapportcijfer voor mogelijkheden om in Haarlem afval gescheiden aan te bieden (naar stadsdeel, type bouw) Stadsdeel Gemiddeld cijfer Centrum 6,7 Zuid-West 7,1 Oost 6,9 Noord 7,3 Schalkwijk 7,4 Bouwtype Hoogbouw 7,2 Laagbouw 6,9 Panel Totaal 7,1 Compleet overzicht Separaat van dit overzicht heeft de opdrachtgever een Excelsheet ontvangen met alle ideeën.
17 Meerderheid weet waar campagne over gaat De gemeente Haarlem en Spaarnelanden lanceerden in september 2016 de campagne Wij Haarlemmers scheiden ons afval. Met deze campagne willen zij Haarlemmers laten zien hoe waardevol het is om afval te scheiden. Was u op de hoogte van de campagne Wij Haarlemmers scheiden ons afval? (in %, n=1.944) 20 Acht van de tien panelleden waren voordat zij de enquête ontvingen al op de hoogte van de campagne; zes van de tien wisten ook waar deze over gaat. 18 62 Ja en ik weet waar campagne over gaat Ja, maar weet niet goed waar campagne over gaat Nee, ik kende de campagne niet Vooral op hoogte van campagne door tas Panelleden die de campagne kennen, raakten daar vooral van op de hoogte via de tas die zij in september 2016 hebben ontvangen. Zes op de tien maakte aldus kennis met Wij Haarlemmers scheiden ons afval. Andere middelen speelden een meer bescheiden rol. Zo wist 14% dankzij de posters op bushokjes van de campagne. De categorie anders omvat onder meer panelleden die anderen met een tas van de campagne zagen lopen, posters op vuilniswagens of afvalcontainers en berichten op sociale media. Niet meegenomen in de percentering voor de grafiek zijn degenen (8% van het totaal) die niet meer weten hoe zij de van de campagne vernamen. Hoe heeft u met de campagne kennisgemaakt? (in %, n=1.417) Tas in 2016 ontvangen 60 Posters op bushokjes 14 Brief thuis ontvangen 8 Dag- en weekbladen 7 Website gemeente 2 Promoteam gezien 2 Anders 6 0 20 40 60 80
18 Website Spaarnelanden belangrijkste informatiebron Panelleden mochten hun belangrijkste informatiebronnen -maximaal 3- over afvalscheiding noemen. De website van Spaarnelanden komt als meest genoemde bron uit de bus, door bijna de helft. Met ruim verschil volgen de website van de gemeente Haarlem en papieren media als Haarlems Dagblad en plaatselijke weekbladen. In de categorie anders bevinden zich informatiebronnen als de informatie op de afvalcontainers, apps, folders en brieven van Spaarnelanden of de gemeente en informatie die men via het werk of het informele circuit opdoet, bijvoorbeeld via vrienden, buren of ouders. Ongeveer drie van de tien panelleden zeggen (bijna) nooit informatie over afvalscheiding te zoeken of te lezen. Sommigen motiveren dit door aan te geven dat zij al goed op de hoogte zijn. Wat zijn uw belangrijkste informatiebronnen over afvalscheiding? (in %, n=1.939) Website Spaarnelanden Website gemeente Haarlems Dagblad Plaatselijke weekbladen Gespecialiseerde media over milieu Landelijke dagbladen Andere websites Social media Andere bron Lees/zoek (bijna) nooit info 7 6 6 7 9 16 18 30 26 46 0 20 40 60
19 Ruime meerderheid heeft genoeg informatie De meeste panelleden (88% van hen) zeggen genoeg informatie te hebben over hoe ze in Haarlem hun afval kunnen scheiden. Zo n 12% geeft aan niet voldoende info te hebben. Deze geënquêteerden mochten bij een open vraag noteren hoe gemeente en Spaarnelanden de informatie over afvalscheiding kunnen verbeteren. Een optie die door 194 van hen werd benut. De suggesties ogen zeer divers. Suggesties over inzetten diverse media Ongeveer 70 panelleden bepleiten het (vaker) inzetten van bepaalde media, zoals campagnes, flyers, het huis-aan-huis verspreiden van informatie, mailtjes en een afvalwijzer of factsheet die je op het prikbord kunt prikken. Behoefte aan meer duidelijkheid Ook zijn er panelleden die meer of duidelijkere informatie willen hebben. Plastic afval en de locaties van de bakken vormen eveneens punten waarover relatief veel panelleden meer wil weten. Biivoorbeeld wat ze wel en niet in de plasticbak mogen stoppen en op welke locaties ze de verschillende soorten afvalbakken kunnen vinden, een kaartje of A4-tje zou handig zijn. Ter illustratie enkele suggesties: Communiceren via huis aan huisbladen. Informatie geven op markten. Heel leuk om veel mensen met de tas te zien lopen. Geef op een te verspreiden kaart aan waar binnenstadbewoners gescheiden afval kunnen weggooien. Het is nu een speurtocht. Afvalkalender verspreiden, dus voor elke buurt een aparte afvalkalender met de belangrijkste data voor inzameling maar ook de inleverpunten duidelijk aangegeven. Betere informatie wat er bij het plastic mag. Bijvoorbeeld: waarom mogen er geen lege medicijnen strips bij het plastic? Ik heb even gemist dat kartonnen pakken en blikken ook bij het plastic konden. Hebben jullie dit wel rondgestuurd? Waar in de buurt je welk afval kunt deponeren is vaak nog erg onduidelijk! Wellicht ook bakken ter beschikking stellen waarmee men thuis al het afval kan scheiden, zoals dat in Duitsland veelal gedaan wordt. Sommige panelleden vragen om meer plekken waar ze (bepaalde soorten) afval gescheiden kunnen aanbieden. Anderen zien de verschillende bakken graag wat meer geclusterd of willen graag thuis een gft-bak.
Opdrachtgever Samenstelling Internet: Auteur Bronvermelding Gemeente Haarlem Gemeente Haarlem - DIA www.haarlem.nl/ Bert Kuijpers Alles uit deze uitgave mag Milieu Data, Informatie en Analyse vrij worden gebruikt, mits onder duidelijke vermelding van de samensteller en de naam van de rapportage