- ÉNERGIE - UNE CONSOMMATION TOTALE D'ÉNERGIE GLOBALEMENT EN BAISSE DEPUIS 2004 STAAT VAN HET LEEFMILIEU 2011-2014
- CONTEXT - HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST 19 gemeenten, 161 km 2 1.163.486 inwoners 2014 + 21,3 % ten opzichte van 2000 540.440 gezinnen (2014) waarvan de helft alleenstaanden 558.345 woningen 2014 +7 % in 10 jaar Een bevolking die met 1/3 toeneemt op werkdagen, door de pendelaars (in 2014 geraamd op om en bij de 364.000 personen) 2 STAAT VAN HET LEEFMILIEU 2011-2014
- CONTEXT - GROOT AANTAL VERPLAATSINGEN Het wegverkeer telt 3,80 miljard voertuigen km/jaar 2013 + 3 % ten opzichte van 2000 365 miljoen bus-, tram- of metroritten (MIVB) 2014 + 114 % ten opzichte van 2000 260 fietsers per spitsuur (gemiddeld) 2014 + 420 % ten opzichte van 2000 STAAT VAN HET LEEFMILIEU 2011-2014 3
- CONTEXT - ZEER VEEL ECONOMISCHE ACTIVITEIT 690.000 banen in 2013 + 2 % ten opzichte van 2009 Een hoge werkloosheidsgraad: 18,5 % van de Brusselse bevolking beschikbaar op de arbeidsmarkt (2014) Een dominerende tertiaire sector (kantoren, diensten ) (92,8 % in 2013) 12 % minder En minder rijke inwoners dan het nationale gemiddelde: het gemiddelde inkomen van de Brusselaar ligt 12% lager dan het nationale gemiddelde inkomen (2013) 4 STAAT VAN HET LEEFMILIEU 2011-2014
- LUCHT - KWALITEIT VAN DE BUITENLUCHT De luchtkwaliteit heeft een impact op de volksgezondheid en op het leefmilieu Ze is er de afgelopen jaren sterk op vooruitgegaan Er zijn nog inspanningen nodig voor sommige verontreinigende stoffen, zoals fijne deeltjes en stikstofoxiden De impact van fijne deeltjes op de gezondheid hangt af van hun omvang (fijnere deeltjes dringen dieper in de luchtwegen door) en van hun chemische aard Stikstofdioxide (NO 2 ) heeft een impact op de luchtwegen STAAT VAN HET LEEFMILIEU 2011-2014 5
- LUCHT - VOORNAAMSTE BRONNEN VAN FIJNSTOF <1 % Afvalbeheer Tertiair 9 % <1 % Energieproductie <1 % Industrie 2 % Andere 42 % Wegvervoer Huishoudens 46 % (Cijfers 2012) 6 STAAT VAN HET LEEFMILIEU 2011-2014
- LUCHT - PRIMAIRE UITSTOOT VAN FIJNSTOF Totale uitstoot van primair PM10 Ton 1800 1600 1400 1200 1000 1990 x 2000-44 % 2000 x 2013-40 % 800 600 400 200 0 1990 2000 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 STAAT VAN HET LEEFMILIEU 2011-2014 7
- LUCHT - STIKSTOFDIOXIDECONCENTRATIES 40 (norm) De gemiddelde jaarlijkse NO 2 -concentratie schommelt tussen 22 (woonwijk) en 61 µg/m³ (verkeersas). 22 µg/m 3 61 (Cijfers 2014) 8 STAAT VAN HET LEEFMILIEU 2011-2014
- LUCHT - VOORNAAMSTE BRONNEN VAN STIKSTOFDIOXIDE De Europese grenswaarde (40 μg/m³) wordt in twee derde van de meetstations niet overschreden. Voor de overige stations biedt onder andere de nabijheid van een zone met wegverkeer een verklaring voor de overschrijdingen. Station van Sint-Jans-Molenbeek (stedelijke omgeving beïnvloed door wegverkeer) 70 60 Gemiddelde jaarlijkse NO 2 -concentratie (µg/m³) 50 40 30 20 10 NORM 0 1986 1987 1988 1989 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 In Brussel houdt 47% van de gemeten NO 2 -concentraties verband met het verkeer 40% ervan wordt verklaard door een bron die zich buiten het Gewest bevindt STAAT VAN HET LEEFMILIEU 2011-2014 9
- ENERGIE - GROOTSTE ENERGIEVERBRUIKERS In 2013 verbruikte het Brussels Hoofdstedelijk Gewest 22.539 GWh. De voornaamste verbruikers zijn: 39 % 35 % 22 % Woningen Kantoren Vervoer (Cijfers 2013) 10 STAAT VAN HET LEEFMILIEU 2011-2014
- ENERGIE - TOTALE ENERGIEVERBRUIK VAN HET GEWEST DAALT SINDS 2004 Totale eindverbruik van het Gewest 30 000 25 000 +6 % 1990 x 2013 Energieverbruik (GWh) 20 000 15 000 10 000 5 000 2004 x 2013-11 % 0 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 STAAT VAN HET LEEFMILIEU 2011-2014 11
- ENERGIE - ENERGIEVERBRUIK VAN DE WONINGEN Gemiddeld 15.000 kwh per gezin in 2013 Tussen 1999 en 2013 neemt men een vermindering met 31% waar, hoewel het energieverbruik tot in 2005 sterk steeg Energieverbruik van de woning (met klimaatcorrectie) / gezin (1990 = 100) 150 140 130 120 110 100 90 80 70 Totaal Brandstoffen Totale elektriciteit 1999 x 2013-31 % 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 12 STAAT VAN HET LEEFMILIEU 2011-2014
- KLIMAAT - BRONNEN DIE BROEIKASGASSEN UITSTOTEN Vooral CO 2 Hoofdbron = energieverbruik 62 % 27 % Verwarming van gebouwen (woningen en kantoren) Vervoer (Cijfers 2013) STAAT VAN HET LEEFMILIEU 2011-2014 13
- KLIMAAT - BROEIKASGASSEN DALEN SINDS 2004 GELIJKLOPEND MET DE DALING VAN HET ENERGIEVERBRUIK 6 000 5 000 Kyoto-doelstelling 2008-2012 4 000 kton CO 2 -eq 3 000 2 000 1 000 2004 x 2013-18 % 0 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013* (* Voorlopige gegevens) 14 STAAT VAN HET LEEFMILIEU 2011-2014
- AFVAL - HOEVEELHEID INGEZAMELD AFVAL 297 kg /inwoner in 2014 Afval in Brussel, dat is: Meer dan 1.750.000 ton (in totaal, alle bronnen en verwerkingskanalen inbegrepen) Waarvan 345.000 ton geproduceerd door huishoudens (en ingezameld via Net Brussel, de gemeenten, actoren van de sociale economie, lokale verenigingen -compostering- en de verantwoordelijken voor verplichte terugname) (Cijfers 2011-2012 of 2014) STAAT VAN HET LEEFMILIEU 2011-2014 15
- AFVAL - HOEVEELHEID AFVAL BESTEMD VOOR HERGEBRUIK EN RECYCLAGE Huishoudelijk en gelijkgesteld afval voorbereid voor hergebruik en recyclage en ingezameld door Net Brussel 160 000 140 000 120 000 Ton 100 000 80 000 60 000 40 000 20 000 1995 x 2015 x4 0 1995 2000 2005 2012 2013 2014 2015 Op lange termijn een opwaartse trend van de hoeveelheid afval die wordt voorbereid voor hergebruik en recyclage en ingezameld door Net Brussel maar met een stabilisatie de laatste jaren. In 2014 werd 137.000 ton van het huishoudelijk afval dat wordt voorbereid voor hergebruik en recyclage ingezameld. D.w.z. 40% van het totaal, het Europese doel voor 2020 is 50%. 16 STAAT VAN HET LEEFMILIEU 2011-2014
- WATER - VERBRUIK VAN LEIDINGWATER DOOR DE BRUSSELSE GEZINNEN De Brusselse gezinnen verbruiken ongeveer twee derde (69%) van het gefactureerde totaalvolume water in het Brussels Gewest Het verbruik van leidingwater door Brusselse gezinnen zou een van de laagste in Europa zijn 96 liter/inwoner/dag (Cijfers 2014) STAAT VAN HET LEEFMILIEU 2011-2014 17
- WATER - WATERVERBRUIK PER INWONER IS STABIEL SINDS 2012, NA EEN GESTAGE DALING 120 2005 x 2012-11 % liter/inwoner/dag 100 80 60 40 20 0 108 107 105 103 101 100 98 96 96 96 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 Het gebruik van een meer waterzuinige infrastructuur alsook de inkomens en de sensibilisering van gezinnen voor duurzaam waterverbruik, zouden deze evolutie verklaren. 18 STAAT VAN HET LEEFMILIEU 2011-2014
- WATER - FYSISCH-CHEMISCHE KWALITEIT VAN DE WATERLOPEN EN HET KANAAL In tegenstelling tot de Woluwe en het kanaal, blijkt het water van de Zenne relatief verontreinigd. Toch stelt men sinds kort een aanzienlijke algemene verbetering vast van het water dat het Gewest verlaat. Zenne - Indicator van vervuiling: totaal fosfor (P totaal) 4,5 Inwerkingstelling van het zuiveringsstation Brussel-Noord Gemiddelde concentratie (mg/l) 4,0 3,5 3,0 2,5 2,0 1,5 1,0 0,5 Ingang BHG Uitgang BHG NORM 0,0 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 STAAT VAN HET LEEFMILIEU 2011-2014 19
- NATUUR - GROENE RUIMTEN 54% van het gewestelijk grondgebied is met vegetatie bedekt (cijfers 2010). 54 % Sinds 2009 wordt 14,6% van het gewestelijk grondgebied actief beschermd via een natuurbeschermingsstatuut: - 3 Natura 2000-zones (2.316 ha) - 16 natuur- of bosreservaten (238 ha) De gewestelijke plannen voor ruimtelijke ordening bepalen dat 24,6% van de gewestoppervlakte bestemd is voor groene ruimten (in brede zin, zonder privé-tuinen) of agrarische gebieden. 20 STAAT VAN HET LEEFMILIEU 2011-2014
- GELUID - GELUIDSHINDER DOOR VERKEERSLAWAAI Meer dan 4 op de 10 inwoners zouden in een relatief luidruchtige omgeving wonen 's Nachts kan de nachtrust van een op de twee Brusselaars verstoord worden Wegverkeer is de voornaamste bron van geluidshinder door transport, ver vóór het luchtverkeer... maar de perceptie ervan is anders STAAT VAN HET LEEFMILIEU 2011-2014 21
- BODEMVERONTREINIGING - RISICOACTIVITEITEN De bodem- (en de grondwater)verontreiniging in Brussel: ligt aan de verstedelijking en het industriële verleden van het grondgebied houdt een risico in voor de gezondheid van de mens en voor de ecosystemen De voornaamste risicoactiviteiten in het Brussels Gewest zijn: opslag van ontvlambare vloeistoffen en stookolietanks werkplaatsen voor het onderhoud van voertuigen spuitcabines drukkerijen opslag van afvaloliën gevaarlijke producten metaalbewerking 22 STAAT VAN HET LEEFMILIEU 2011-2014
- BODEMVERONTREINIGING - SANERING VAN VERONTREINIGDE BODEMS Tussen 2005 en 2014 werd 472 ha terrein opnieuw beschikbaar gemaakt om er economische activiteiten, woningen of recreatieve activiteiten op te vestigen 500 472 ha Gecumuleerde oppervlakte van de behandelde terreinen (hectare) 450 400 350 300 250 200 150 100 Totale kostprijs van de saneringen 348 miljoen euro in 2014 50 0 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 1,2 miljoen m³ vervuilde grond en 86.000 m³ bezoedeld water werden gesaneerd STAAT VAN HET LEEFMILIEU 2011-2014 23
Wenst u meer informatie? www.leefmilieu.brussels/staat-van-het-leefmilieu Verantwoordelijke uitgevers: F. Fontaine & M. Gryseels Havenlaan 86C/3000 B-1000 Brussel Gedrukt met plantaardige inkt op gerecycleerd papier.