PROGRAMMA 1. Inleiding 2. Voorstelling van de projectoproep 3. Voorstelling van de opties 4. Organisatie van de tafels 5. Afsluitende drink 1
2. GEEF JE WIJK EEN NIEUWE ADEM 1. De projectoproep Duurzame en Collectieve Burgerinitiatieven 2. GEEF JE WIJK EEN NIEUWE ADEM 1. De projectoproep Projecten van burgers Mogelijkheden bieden om in actie te komen positieve veranderingen teweegbrengen Handelingsbekwaamheid versterken duurzame gedragsveranderingen Zich de omgeving, de buurt eigen maken Zich het milieubeleid eigen maken 2
2. GEEF JE WIJK EEN NIEUWE ADEM 1. De projectoproep Collectieve projecten Iets doen is goed, het samen doen is beter! Want samen zijn we sterker. Samen werken aan samen leven, aan solidariteit, aan delen, een buffer tegen uitsluiting vormen De "homo cooperans" wekken Uitwisseling stimuleren Duurzame en autonome projecten 2. GEEF JE WIJK EEN NIEUWE ADEM 1. De projectoproep Duurzame projecten Een antwoord bieden op de maatschappelijke (milieu-)uitdagingen De omschakeling op gang brengen Herlokaliseren om opnieuw veerkracht op te bouwen Afval verminderen, een gezondere voeding produceren en verbruiken, de biodiversiteit in de stad behouden, zich de openbare ruimte opnieuw eigen maken 3
2. GEEF JE WIJK EEN NIEUWE ADEM 2. Wie? Buren, vrienden, collega's Stuurgroep (3-5) Partners uit het verenigingsleven Materiële en financiële middelen, deskundigheid Autonoom maken van de burger Onder voorwaarden: Geïdentificeerde partners en burgers Voordeel voor de burger - geen werkings- of personeelskosten voor de partner 2. GEEF JE WIJK EEN NIEUWE ADEM 3. Wat? Drie dimensies: Technische en methodologische begeleiding Financiering Opleidingen en netwerken 4
2. GEEF JE WIJK EEN NIEUWE ADEM 4. Selectieprocedure Fase 1: Onderzoek van de ontvankelijkheidscriteria door het bestuur Algemene en specifieke criteria Fase 2: Voorlegging aan jury: Algemene en specifieke selectiecriteria Minister, Leefmilieu Brussel, Begeleidingsteam 2. GEEF JE WIJK EEN NIEUWE ADEM 5. Ontvankelijkheidscriteria Algemeen: Officieel formulier Grondgebied van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest Ondertekende toelating van de eigenaar van de gebruikte plaatsen Stuurgroep vastgelegd 5
2. GEEF JE WIJK EEN NIEUWE ADEM 6. Selectiecriteria Algemene criteria: Afstemming met de algemene en specifieke doelstellingen; Operationele geloofwaardigheid van het project; Potentieel op het gebied van gedragswijziging; Afhankelijk van de budgettaire mogelijkheden, voorrang voor projectbeheerders die nog nooit steun hebben gekregen 3.1 PARTICIPATIEVE DUURZAME WIJKEN 1. Waarom een participatieve duurzame wijk? - Initiatief op schaal van de wijk, - Opzetten van een groep, samen werken als groep, samen meer aan kunnen - Innoverende projecten rond meerdere thema's - Verandering van schaal, uitbreiding - Creatie van een globale en samenhangende dynamiek tussen de verschillende projecten - Versterking van de lokale partners en met de openbare instellingen - Participatieve benadering 6
3.1 PARTICIPATIEVE DUURZAME WIJKEN 2. Een voorbeeld? 3.1 PARTICIPATIEVE DUURZAME WIJKEN 3. Wat bieden wij u? Concreet omvat de ondersteuning: o Een coach die methodologische ondersteuning biedt: de behoeften worden geïdentificeerd met de dragende groep o Mogelijkheid om een financiële steun te krijgen, tot 15.000 euro o Terbeschikkingstelling van themadeskundigen (water, biodiversiteit, duurzame voeding, stedenbouw, openbare ruimten, communicatie...) o Startbedrag van maximum 400 euro o Ontmoetingen tussen wijken en netwerken Complete cyclus van 2 jaar 7
3.1 PARTICIPATIEVE DUURZAME WIJKEN 3. Wat bieden wij u? Verloop o Fase 1 "Voorbereiding van de projecten": mobilisatie en vastleggen van projecten o Fase 2 "Indiening en selectie van projecten" o Fase 3 "Uitvoering van de projecten en evaluatie" Participatief budget o Betekent dat gezamenlijk wordt beslist over de toewijzing van het beschikbare budget. o Het verdelen van het budget gebeurt op basis van prioriteiten en criteria die werden vastgelegd door de Vergadering en elk jaar opnieuw worden geëvalueerd. o De toewijzing gebeurt twee keer per jaar, door de Raad van de Participatieve Duurzame Wijken o Die Raad selecteert de projecten die een financiële steun kunnen genieten om zo een aantal van hun projecten te kunnen uitvoeren (niet alle projecten vereisen financiering). 3.1 PARTICIPATIEVE DUURZAME WIJKEN 4. De criteria om geselecteerd te worden Stuurgroep van minstens 5 personen, waarvan minstens 3 inwoner van de wijk moeten zijn. De kandidatuur moet worden gesteund door minstens 10 personen en/of partners Vastgelegde actieperimeter: gekozen volgens de capaciteit van de groep om acties op te zetten binnen deze oppervlakte Alle Brusselse wijken kunnen zich kandidaat stellen, ook diegene die al bij voorgaande edities werden geselecteerd. 8
3.2 Collectieve moestuinen 1. Waarom een collectieve moestuin? Een collectieve moestuin is: een plaats waar voedsel wordt geproduceerd, maar ook... een perceel dat wordt gedeeld en gezamenlijk wordt beheerd een plaats waar samen wordt gewerkt en die openstaat voor iedereen een collectieve dynamiek en een grote betrokkenheid van de tuiniers praktijken die het milieu respecteren de relatie mens-natuur opnieuw ontdekken uitwisselen van kennis en vaardigheden een plaats voor gezelligheid, ontmoetingen en delen burgers die zich de ruimten van hun buurt weer eigen maken 3.2 Collectieve moestuinen 2. Een voorbeeld? De tuin Majorelle in Molenbeek 9
3.2 Collectieve moestuinen 3. Wat bieden wij u? Technische en methodologische ondersteuning op maat het hele jaar 2017 (tussen 2 en 8 ontmoetingen doorheen het jaar) initiatie in agro-ecologisch moestuinieren, tips voor de aanleg, contacten om materiaal aan te schaffen, steun aan de collectieve organisatie, bezoek aan andere projecten... Maximum 2000 euro financiële steun voor de aanleg van de moestuin Contacten met al bestaande collectieve moestuinen en gelegenheid om via het netwerk van Brusselse collectieve moestuinen ervaringen en kennis uit te wisselen, deel te nemen aan opleidingen, gezamenlijke workshops, thema-avonden... 3.2 Collectieve moestuinen 4. De criteria om geselecteerd te worden Ontvankelijkheidscriteria: het project moet in een startfase zitten, maar moet al begonnen zijn er dient onmiddellijk een terrein beschikbaar te zijn (gebruiksovereenkomst). Minstens een principieel akkoord ondertekend door de eigenaar indien het om een moestuin in volle grond gaat, wordt het ondertekend akkoord van de eigenaar gevraagd voor een bodemanalyse (besteld door Leefmilieu Brussel) zich engageren om ecologisch te tuinieren en geen chemische producten te gebruiken. 10
3.2 Collectieve moestuinen 4. De criteria om geselecteerd te worden Selectiecriteria: de hechtheid van de groep: inzet en beschikbaarheid van de stuurgroepleden en/of de tuiniers om het project te coördineren, vergaderingen op te volgen, permanentie voor de moestuin te organiseren, voor de communicatie, de organisatie van evenementen,... de wil om het project op te starten en tot leven te brengen door activiteiten te organiseren (sociale, pedagogische, artistieke,... activiteiten): permanenties, bezoeken, buurtfeesten, tentoonstellingen, animatie,... de schaarste aan groene ruimtes in de wijk waar het project plaatsvindt het bedrag van het gevraagde budget is geen selectiecriterium! 3.3 COLLECTIEF COMPOSTEREN 1. Waarom collectief composteren? Organisch afval recycleren in een korte kringloop Sociale banden smeden Planten voedsel geven natuurlijk! 11
3.3 COLLECTIEF COMPOSTEREN 2. Een voorbeeld? 3.3 COLLECTIEF COMPOSTEREN 3. Wat bieden wij u? Bedrag van maximum 1.000 euro Keuze, levering en montage van materiaal Begeleiding van de groep Begeleiding van de eerste composteercyclus 12
3.3 COLLECTIEF COMPOSTEREN 4. Specifieke ontvankelijkheidscriteria 5 gemotiveerde burgers samenbrengen + Minstens een principieel akkoord hebben om het terrein te mogen gebruiken om te composteren 3.3 COLLECTIEF COMPOSTEREN 4. De criteria om geselecteerd te worden De inzet en de beschikbaarheid van de stuurgroepleden; De schaarste aan composteeroplossingen in de wijk waarin het wordt pro Het aantal gezinnen dat mogelijk kan composteren op de site; Opgeven van één of meer geëngageerde compostmeesters; De mogelijkheid voor de site om zelf te zorgen voor haksel (houtsnippers 13
3.4 GOODFOOD - DUURZAME VOEDING 1. Waarom een collectief project rond "GoodFood"? Kader: "GoodFood" strategie Leidende beginselen Stimulerend, gedragsverandering van alle doelgroepen Steunt op de lokale actoren "Voorschrift" 60 : collectieve acties ter plaatse inzake duurzame voeding ontwikkelen via de projectoproepen 3.4 GOODFOOD - DUURZAME VOEDING 1. Waarom een collectief project rond "GoodFood"? Doelstellingen voor de oproep: De lokale voedselproductie in de stad verhogen met respect voor het milieu; Ertoe bijdragen dat GoodFood meer beschikbaar, beter zichtbaar en toegankelijker is voor iedereen; Bijdragen tot een gedragsverandering in de voedselconsumptie naar meer GoodFood; Ertoe bijdragen dat burgers interesse krijgen in de voedselproblematiek en participeren in GoodFood; Voedselverspilling beperken 14
3.4 GOODFOOD - DUURZAME VOEDING 2. Wat is GoodFood? de criteria om geselecteerd te worden "GoodFood" criteria consumptie gericht op gezonde producten met een beperkte impact op het gebruik van natuurlijke rijkdommen en de uitstoot van CO²; het voedingspatroon zodanig wijzigen dat de globale impact ervan afneemt door aan diverse aspecten te werken: de globale hoeveelheid, evenwicht op het bord, het type en de kwaliteit van het vlees, de gekozen vis, de voorkeur voor verse, lokale seizoensgroenten en -fruit van hoge kwaliteit; van het verbruik van plantaardige eiwitten // van het verbruik van producten die rijk zijn aan dierlijke eiwitten beperking van voedselverspilling. Ontvankelijkheidscriteria: voldoen aan één of meer prioriteiten die in de bijzondere doelstellingen opgenomen zijn; de criteria van GoodFood respecteren Selectiecriteria: algemene criteria - geen andere specifieke criteria. 3.4 GOODFOOD - DUURZAME VOEDING 3. Voorbeelden Projecten in verband met duurzame voedselproductie (met uitzondering van collectieve moestuinen): collectief kippenhok, collectieve productie specifiek voor in de stad, samentuinen, collectieve boomgaarden, kruidenspiralen, Ongelooflijk Eetbaar, plaatselijke zadenbib Projecten om het duurzaam aanbod te vergroten collectieve lobby acties bij voedingswinkels, supermarkten, evenementen, ; kleine plaatselijke/wijk-/stratenmarkt; gemeenschappelijke of participatieve kruidenierswinkel. Projecten om het verbruik van "GoodFood" aan te moedigen: gedeelde keukens / collectieve kookworkshops ; collectieve dynamiek. Projecten om belangstelling te wekken voor en aan te zetten tot participatie in het voedselsysteem: evenementen/plaatselijke dynamiseringsacties (beurzen waar plaatselijke spelers op het vlak van voeding elkaar kunnen ontmoeten, film/debat/collectief engagement voor acties in de wijk; participatieve zoektocht naar innoverende projecten. Projecten om voedselverspilling te beperken: opzetten van plaatsen waar de productie uitgewisseld kan worden opzetten van zeer plaatselijke recuperatie/herverdeling van de overschotten 15
3.4 GOODFOOD - DUURZAME VOEDING 4. Wat bieden wij u? De geselecteerde projecten rond voeding krijgen: een financiering van maximum 5.000 euro, op voorlegging van een begroting (investeringen, diensten om projecten uit te voeren (aankoop van materiaal, huur, communicatie, ) ; methodologische ondersteuning met terbeschikkingstelling van een deskundige. 3.5 ZERO AFVAL 1. Vermindering als doel Behoefte Genoeg Zich bewust worden Verminde ring Alternatieven voor het aankopen van nieuwe goederen Verpakkingsarm aankopen Do It Yourself Huren Lenen / Delen Herstelling / onderhoud Tweedehands Kraantjeswater Producten in bulk Herbruikbare verpakkingen Herbruikbare tassen Stop reclame Sticker Geadresseerde post Invloed van de reclame 16
3.5 ZERO AFVAL 2. Een voorbeeld? Coaching van gezinnen 3.5 ZERO AFVAL 3. Wat bieden wij u? - max. 5000 / project - Methodologische begeleiding - Vastgelegd op basis van de ingediende projecten - Zero afval projecten met elkaar in contact brengen 17
3.5 ZERO AFVAL 4. De criteria om geselecteerd te worden Specifieke ontvankelijkheidscriteria beantwoorden aan een of meer prioriteiten van zero afval Specifieke selectiecriteria: / Foto: Y. Glavie et Architectes: Cepezed/Samyn and Partners 18