Groene straten Zó simpel is t. t Stad is van iedereen.
Groene straten Zó simpel is t.
Gezocht: inwoners met groene vingers. De stad gaat voor groenere straten en daar wordt hard aan gewerkt. Ook als inwoner kan je een handje helpen. Het enige wat je nodig hebt is groene vingers en dit handige boekje vol ideetjes om zelf mee aan de slag te gaan. Heeft u al gehoord van een geveltuin? De geveltuin is de soort van het jaar 2012. Daarom schenken we als stad graag aandacht aan het aanleggen van een geveltuintje en willen we u helpen met het maken van de geschikte plantenkeuze. Antwerpen telt al vele trotse eigenaars van een groene gevel, hopelijk bent u de volgende. Wil u graag iets extra? Lees dan meer over eetbare of insectenvriendelijke geveltuinen. COLOFON Verantwoordelijke uitgever: Patricia De Somer, Grote Markt 1, 2000 Antwerpen Wettelijk depotnummer: D/2012/0000/000 Januari 2012 Fotografie // E.Verwaest - EcoHuis Antwerpen Vormgeving en illustratie // Marieke Smets Ook met bloembakken, hangplanten, plantzakjes en zelfs met een oude pallet kan je je gevel vergroenen. Heb je al ondersteboven getuiniert? Lees in dit boekje hoe het kan. Hier vindt je all informatie over de verschillende mogelijkheiden voor gevelbegroening, veel handige tips en weetjes over tuinieren en originele, creatieve ideetjes om het zélf te doen. Veel plezier, en doén! Dit boekje is een organisatie van EcoHuis Antwerpen. Het project geveltuinen is een organisatie van EcoHuis Antwerpen in samenwerking met Opsinjoren, Samenlevingsopbouw en Natuurpunt Antwerpen-Noord. 05
INHOUDSTABEL PG // 08 PG // 10 PG // 12 PG // 14 PG // 16 PG // 18 PG // 20 PG // 22 PG // 24 PG // 26 PG // 28 PG // 30 PG // 32 PG // 34 PG // 36 PG // 38 PG // 40 PG // 42 PG // 44 PG // 46 PG // 48 PG // 50 PG // 52 PG // 54 PG // 56 PG // 58 PG // 60 PG // 62 PG // 64 GEVELTUINEN WAT IS EEN GEVELTUIN DE VOORDELEN VAN EEN GEVELTUIN EEN TUIN OM VAN TE SMULLEN EEN INSECTEN VRIENDEIJKE GEVELTUIN EEN GEVELTUIN - HOE BEGINT U ERAAN? DE JUISTE PLANTKEUZE MAKEN EEN ZUIDGERICHTE GEVELTUIN EEN GEVELTUIN IN DE HALFSCHADUW EEN SCHADUWRIJKE GEVELTUIN EIGENAAR AAN HET WOORD HET AANPLANTEN VAN DE GEVELTUIN ONDERHOUD - TIPS & TRICKS PLANTEN IN BAKKEN FLEURIGE VOORBEELDEN PLANTEN IN ZAKKEN DOE HET ZELF - PLANTZAKJES MAKEN PATRONEN VOOR PLANTZAKJES EEN PALLETTENTUINTJE MAKEN DOE HET ZELF - PALLETTENUINTJE EEN VIERKANTE METER GROENTEN ONDERSTEBOVEN TUINEREN DOE HET ZELF - EN ONDERSTEBOVEN SMULLEN VAN TOMATEN EEN HANGPOT MET WATERRESERVOIR EEN KRINGLOOPTUIN WIE HET KLEINE NIET EERT... IS HET GROTE NIET WEERT INFO & ORGANISATIES 06 07
STADSNATUUR VOOR DE DEUR VAN STOEPTEGEL TOT GEVELTUIN Hebt u geen tuin en wil u graag meer groen? Tover dan uw stoep om tot een heuse geveltuin. Een geveltuin is een smalle groenstrook aan de straatkant, onmiddellijk tegen een gevel. Het brengt kleur in de straat en maakt de sfeer groener en vrolijker. Vogels, vlinders en bijen voelen zich er thuis. In de stad Antwerpen mag u, onder bepaalde voorwaarden, geveltuintjes aanleggen in straten zonder voortuinen. IS UW WONING NIET GESCHIKT VOOR EEN GEVELTUIN? Verder in dit boekje vindt u alle info over planten in bakken en potten voor op de vensterbank of het terras. Ook Opsinjoren biedt verschillende alternatieven, zoals de hangkorf of bloembakken. Doe met de hele straat mee aan de lentepoets en ontvang als dank alvast enkele planten om je gevel op te fleuren. (dit stuk wordt verder aangevuld wanneer het project geveltuinen met Opsinjoren helemaal op punt staat) 08 09
HET HOE EN WAAROM VAN EEN GEVELTUIN WAAROM ZOU U KIEZEN VOOR EEN GEVELTUIN? Groen in de stad is van groot belang voor de biodiversiteit en het stedelijk ecosysteem. Insecten, vlinders, vogels en kleine zoogdieren vinden er beschutting, voedsel en een nestplaats. Vaak zijn deze groene plekjes heel versnipperd, parken en bossen liggen ver van elkaar. Stadstuinen en andere kleine groene plekjes in de stad zijn dan ook erg welkom voor deze dieren. Bovendien maakt het van de stad een aangenamere plek om te vertoeven. Ook u kunt uw gevel met een minimale inzet omtoveren tot een mooi groen plekje. Wilt u een echt ecologische geveltuin, gebruik dan uitsluitend natuurlijke mest. Tip // Probeer eens na te gaan hoeveel verschillende planten deze geveltuin telt? Je zal verstelt staan van de rijke variatie. De geveltuin bestaat uit een combinatie van groenblijvende klimplanten, die mooi worden geleid rond het raam. Ook worden hangbloembakken gebruikt en losstaande potten met éénjarigen. Dit zorgt voor een kleurrijk uitzicht. Groen in de stad is van groot belang voor de biodiversiteit en het stedelijk ecosysteem. Tip // Zet naast de border ook potten in uw geveltuintje, dat creëert een afwisselend en speels geheel. Weetje // Een geveltuin wordt ook een tegeltuin, gevelgroen of gevelbegroening genoemd. Op het internet en bij het EcoHuis vindt u nuttige informatie. 10 11
DE VOORDELEN VAN EEN GEVELTUINTJE 1 // Meer groen Een geveltuint zorgt voor meer natuur in de stad, wat bijdraagt tot een aangenamere leefomgeving. U creëert een plekje waar vogels en insecten kunnen huizen of uitrusten, een mooi alternatief wanneer er geen plaats is voor struiken of bomen. 2 // Verbetering van het klimaat Planten hebben een belangrijk aandeel in zuiveren van onze stadslucht. Ze filteren fijn stof en uitlaatgassen uit onze lucht. 3 // Begroening is goed voor uw gevel De planten houden uw muur droog én fleuren uw gevel op. Bovendien gaat uw gevel langer mee, waardoor u minder renovatiekosten hebt. 4 // Betere isolatie Een geveltuin heeft een isolerende werking. In de zomer zorgen de planten voor een aangename verkoeling, in de wintermaanden beschermen de groenblijvende planten tegen koude en doen ze dienst als regenmantel. U heeft dus minder verwarmingskosten en bespaart zo op energie. Ook geluid wordt aanzienlijk gedempt. THEHMATUINTJES // Wilt u graag meer? Kies dan voor een thematuintje! Om nog meer voordeel te halen uit uw geveltuin kunt u kiezen voor een eetbare of insectenvriendelijke geveltuin.deze bijzondere types geveltuinen zorgen voor een gevel vol leven, bonte tinten en heerlijke geuren. Tip // Maak een doordachte plantenkeuze en zorg voor de juiste klimhulp om beschadiging te voorkomen. Een regelmatig onderhoud draagt bij tot een mooier en gezonder tuintje. Weetje // Er zijn al veel geveltuinen in Antwerpen. Ga op tocht door de stad en laat u inspireren. 12 13
EEN TUIN OM VAN TE SMULLEN kiwibes vruchten kiwibes druivelaar - tomaat leipeer - Oost-Indische kers Hebt u al gehoord van een eetbare geveltuin? Deze tuin fleurt niet alleen uw muur op, maar is nog lekker ook. Een eetbaar tuintje is ideaal wanneer u woont in een verkeersluwe straat. Denk aan hondenplasjes, vermijd consumptie van laaghangende vruchten. Plaats kruiden bij voorkeur in hoge bakken of op vensterbanken. Vermijd planten die overvloedige bessen of vruchten dragen. Deze vruchten kunnen het voetpad vuilmaken en slipgevaar veroorzaken. ENKELE GESCHIKTE EETBARE PLANTEN // Munt, Tijm, Marjolein, Salie, Kiwibes, Doornloze braam, Druivelaar, Citroenmelisse, Lavendel, Leifruitbomen,... Tip // Snoei bessenstruiken in de winter of in het vroege voorjaar, nadat de vogels de bessen hebben opgegeten en voordat zij gaan broeden. Weetje // Struiken met bessen trekken vogels aan, die op hun beurt voorkomen dat er te veel slakken in uw geveltuin komen. 14 15
EEN INSECTEN VRIENDELIJKE GEVELTUIN 1 Houdt u van een gevel vol leven, bonte tinten en aangename geuren? Dan is een insecten vriendelijke tuin zeker iets voor u. Dat zijn twee vliegen in één klap. De insecten zorgen voor de bestuiving van uw planten, en u werkt mee aan een grotere biodiversiteit. Geschikte planten voor vlinders bevatten veel nectar in de bloem. Deze planten kan u daarom beter op een beschutte plek zetten, indien mogelijk uit de regen. 2 3 Hommels en bijen komen niet alleen op nectar af, ze kiezen de bloemen ook op kleur. AANTREKKELIJKE PLANTEN VOOR VLINDERS EN BIJEN ZIJN // Wilde Kamperfoelie, Wilde hop, Klimhortensia, Vlinderstruik, Herfstaster, Lavendel,... Tip // Uitgebloeide bloemen weghalen, bevordert de bloei. Hoe meer bloemen, hoe meer insecten. Weetje // Vermijd planten die te sterk uitgroeien, zo heb je minder onderhoud. 4 5 Rechterpagina // 1 Lavendel, 2 Vlinderstruik, 3 Mix insectenvriendelijke planten, 4 Onbekend, 5 Perzikbladklokje, 6 Miix in bloembak, 7 Rode spoorbloem. 6 7 16 17