Vlindervriendelijk tuinieren. Jeroen Mentens 29/05/2011
|
|
- Julia van der Velde
- 7 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Vlindervriendelijk tuinieren Jeroen Mentens 29/05/2011
2 Misvattingen? Mijn tuin is te klein. Ik woon in de stad. Daar zitten geen vlinders. Een vlindervriendelijke tuin ziet er te verwilderd uit. Ik heb al veel bloemen staan. Fijn, dan heb ik minder werk in mijn tuin. Zo'n tuin is veel te veel werk. Er zijn geen mooie inheemse planten.
3 Kort overzicht De ecologische potentie van tuinen Vlinderbiologie Vlinderecologie Welke vlinders zijn te verwachten? Toegepast op tuinen: types tuinen Do en don't Een vlindervriendelijk gazon? Vlindervriendelijke planten Links en literatuur
4 De ecologische potentie van tuinen Opp. natuurreservaat: +/ ha (2,5%) Opp. VEN: +/ ha Streefwaarde VEN: ha
5 De ecologische potentie van tuinen Bron: MIRA-T 2007
6 Het belang van tuinen
7 De ecologische potentie van tuinen Opp. natuurreservaat: +/ ha (2,5%) Opp. VEN: +/ ha Streefwaarde VEN: ha Opp. tuin: +/ ha (6%) Sterke spreiding van bebouwing => tuinen kunnen zeer grote rol spelen!
8 Vlinderbiologie Belangrijk: Elke fase andere noden Verschil tussen soorten Bron: wikipedia
9 Vlinderecologie: wat hebben vlinders nodig Ecologische benodigdheden: uiteenlopend van aard en verschillend per soort Geschikt voedsel voor rupsen Geschikt voedsel voor vlinders Een goed klimaat: temperatuur en vocht Overwinteringsmogelijkheden Structuurvariatie
10 Wat hebben vlinders nodig Voedsel voor rups: waardplant Alleseters specialisten Enkele belangrijke tuinplanten Grassen Klimop Minder geliefd in de tuin Brandnetel Distel Enkele andere voorbeelden Kamperfoelie, peen, vuilboom, koolsoorten
11 Wat hebben vlinders nodig Voedsel voor vlinders Vocht en suikers Nectar Rottend fruit Lange roltong type bloem Niet alle vlinders vetreserves
12 Wat hebben vlinders nodig Klimaat: temperatuur en vocht Koudbloedig LichaamsT > 20 C optimaal: C Vleugels: zonnecollector Zowel zon als schaduw Eieren en poppen: beschimmeling uitdroging
13 Wat hebben vlinders nodig Overwinteringsmogelijkheden: Soortafhankelijk Ei-17%, rups-56%, pop-16% of vlinder-9% Als ei (Sleedoornpage): op waardplant Als rups (Kleine ijsvogelvlinder) Als pop (Boomblauwtje, Klein en Groot koolwitje) Op de grond In struiken Als vlinder (Citroenvlinder, Dagpauwoog, Kleine vos, Gehakkelde aurelia) Struiken, spleten, zolders
14 Wat hebben vlinders nodig Structuurvariatie: Oriëntatie Paringsboom Beschutting Territoriumafbakening
15 Welke vlinders zijn te verwachten? In Vlaanderen: Nog bijna 50 soorten De helft algemeen In Brussel: 30-tal soorten 12 soorten overal
16 Wat is er te verwachten in een tuin?
17
18 Toegepast op tuinen: types tuinen Type Soorten Aanleg Onderhoud Vlinders? Traditionele siertuin Geselecteerd Vnl exoten Bodemwijziging Aanplanten / snel Intensief Beperkt: nectar, structuur, waardplant, overwintering Wildeplantentuin (heemtuin) Geselecteerd Inheems Lokale bodem (?) Aanplanten / snel Intensief Beperkt (?): nectar, structuur, waardplant, overwintering Natuurtuin (spontane tuin) Spontaan Inheems Lokale bodem (?) Spontaan / trager Extensief (?) Beperkt (?): nectar, structuur, waardplant, overwintering Ecologische siertuin Deel spontaan Lokale bodem Inheems/exoot Deels spontaan / trager Extensief (?) Goed: nectar, structuur, waardplant, overwintering Groenten- en fruittuin Geselecteerd Bodemwijziging Inheems/exoot Aanplanten / snel Intensief Beperkt (?): waardplant Prairietuin Geselecteerd Exoten Extensief Enkel nectar voor adult Bodemwijziging Aanplanten / snel
19
20
21
22
23 Do en don't Alle beetjes helpen Begin eenvoudig Niet alle noden tegelijk Makkelijkst: Nectarplanten Overwintering Meer werk/aandacht: Voedsel rups Structuur
24 Do en don't Variatie In plantenhoogte In bloeitijd In bezonning In reliëf Randen creëren
25 Do en don't Afstemming op omgeving Gezonde, geschikte planten Door aangepaste plantenkeuze Lokale inheemse soorten Waardplant Betere standplaats Niet door veel ingrepen Geen pesticiden Nectar: geen geselecteerde volle bloemen
26 Do en don't Exoten Geen invasieve exoten Exoten niet per definitie slecht Dood materiaal (tijdelijk) laten liggen Overwinterende vlinders/pop/rups Natuurlijke cyclus Lente-opkuis i.p.v. herfst-opkuis
27 Vlindervriendelijk gazon Optimaal: Inheemse bloemenweide Niet bemesten (behoud bloemen) Maaien en afvoeren: 1 à 2 maal/jaar Gefaseerd werken Gespreid doorheen het jaar Gespreid doorheen de jaren Gemaaide begaanbare strook
28 Vlindervriendelijk gazon Minder ingrijpend Bloemenweide in gazonhoeken, -randen Bloemenweide in border Tijdelijke bloemenweide In de lente niet maaien Krokussen, madeliefjes, klaver,...
29 Vlindervriendelijke planten: nectar Kruiden: Munt, tijm, citroenmelisse,... Fruit: braam, aardbei, rode bes,... Struik/boom: liguster, sporkehout, meidoorn,...
30 Vlindervriendelijke planten: nectar Top 11 nectarplanten Vlinderstruik (Buddleja sp.) Zinia (Zinia elegans) (eenjarig) Ijzerhard (Verbena bonariensis) Beemdkroon (Knautia arvensis) Damastbloem (Hesperis matronalis) Hemelsleutel (Sedum spectabilis) Herfstaster (Aster novi-belgii) Koninginnekruid (Eupatorium purpureum) Lavendel (Lavendula sp) Vaste muurbloem (Erysimum sp) Afrikaantjes (Tagetes sp) (enkelbloemig)
31 Vlindervriendelijke planten Grote brandnetel Distels: geen akkerdistel, wel bv speerdistel Belangrijke, eenvoudig toepasbare waardplanten: Klimop Sporkehout/vuilboom Sleedoorn Peen Pinksterbloem Kamperfoelie Kaasjeskruid Eik Hop
32 Misvattingen? Mijn tuin is te klein. Ik woon in de stad. Daar zitten geen vlinders. Een vlindervriendelijke tuin ziet er te verwilderd uit. Ik heb al veel bloemen staan. Fijn, dan heb ik minder werk in mijn tuin. Zo'n tuin is veel te veel werk. Er zijn geen mooie inheemse planten.
33 Links en literatuur Boek: Vlinders in de tuin (o.a. lange soortenlijst vlindervriendelijke planten met hoogte, bloeikleur, bloeitijd) Vlindervriendelijk tuinieren: Vlinderplanten top 50: Lijst invasieve planten (weldra ook alternatieven)
nectarplanten gesorteerd op bloeitijd
vlinderplanten inleiding Vlinders spreken de meeste mensen aan. Met hun vaak mooie kleuren en zorgeloos fladderen brengen ze de meeste mensen toch wel tot een glimlach. Ook kinderen zijn vaak gefascineerd
Nadere informatiePlanten voor Vlinders en Rupsen
Bont zandoogje Rups (gestreepte) witbol Groot dikkopje Rups (gestreepte) witbol Bruin zandoogje Rups (rood) zwenkgras Distelvlinder Rups akkerdistel Bruin zandoogje Rups algemene grassoorten Groot dikkopje
Nadere informatieVlinders in je tuin. tuinideeën voor leerkrachten en leerlingen van de basisschool
Vlinders in je tuin tuinideeën voor leerkrachten en leerlingen van de basisschool Inhoudsopgave Inhoudsopgave...1 Inleiding...2 Wat willen vlinders?...3 Van schooltuin naar vlindertuin...5 Onderhoud van
Nadere informatieVLINDERS VLINDERS IN DE TUIN
VLINDERS VLINDERS IN DE TUIN TIPS HELP VLINDERS EN LOK ZE NAAR JE TUIN Er zijn verschillende dingen die je zou kunnen doen om het vlinders en andere insecten naar de zin te maken. De meeste vlinders leven
Nadere informatieDagpauwoog Hoe ziet hij eruit? Wanneer vliegt hij? Waar kun je hem vinden? Waar leven de rupsen? Atalanta
Je hebt vast wel eens een vlinder gezien. Maar heb een vlinder wel eens goed bekeken? Weet je welke planten een rups lekker vindt? En weet je het verschil tussen dagvlinders en nachtvlinders? De vlinders
Nadere informatieVlinders. Tijdstip: op een mooie zonnige dag in mei, juni of juli
KB8 Tijdsinvestering: 45 minuten 1/2 3/4 5/6 7/8 lente zomer herfst winter Vlinders. Tijdstip: op een mooie zonnige dag in mei, juni of juli 1. Inleiding Vlinders in alle kleuren en maten spreken de mensen
Nadere informatieVlinders. Auteur: Ineke Koopmans De Vlinderstichting. schubben (Foto: Ab Baas) De pop van een kleine vos (Foto: Kars Veling)
Vlinders Auteur: Ineke Koopmans De Vlinderstichting De vlinder is een wonderlijk wezen. Zijn leefwijze is fascinerend: de manier waarop hij zich van rups tot vlinder ontpopt is in veel culturen symbool
Nadere informatieOevers 2x maaien Oever 2
Oevers 2x maaien Oever 2 De vegetatie is rijk aan diverse soorten kruiden, zoals kattenstaart, grote waterweegbree en zwanebloem en behoort tot het Watertorkruidverbond (Oenanthion aquaticae). De vegetatie
Nadere informatieTaxanomie Naamgeving Soorten Anatomie van een vlinder Levenscyclus van de vlinder Rovers Vlinders in de tuin Bronvermelding
Taxanomie Naamgeving Soorten Anatomie van een vlinder Levenscyclus van de vlinder Rovers Vlinders in de tuin Bronvermelding Taxonomische indeling Rijk: Animalia (Dieren) Stam: Arthropoda (Geleedpotigen)
Nadere informatieBESTUIVERS IN HET LANDSCHAP
BESTUIVERS IN HET LANDSCHAP INTRODUCTIE Biodiversiteit: Biodiversiteit of biologische diversiteit is een graad van verscheidenheid aan levensvormen binnen een gegeven ecosysteem, bioom of een gehele planeet.
Nadere informatieVlinders tellen in de VSB Vlindertuin - handleiding- -
Vlinders tellen in de VSB Vlindertuin - handleiding- - Deze handleiding is verschenen in het kader van het project VSB Vlindertuinen. Dit project is een initiatief van het VSB Fonds en De Vlinderstichting.
Nadere informatieTuinen groot en klein. Met de steun van de Vlaamse minister van Cultuur, Natuur en Milieu
Natuur in de tuin Tuinen groot en klein Tuinen in Vlaanderen Niet minder dan 8,4% van het Vlaamse grondgebied wordt ingenomen door privé-tuinen Gemiddelde tuin in Vlaanderen 571m² 6 Tuin om van te genieten
Nadere informatieBermbeheerplan voor een ecologisch waardevolle berm langs te Elingen
Bermbeheerplan voor een ecologisch waardevolle berm langs te Elingen 1. Inleiding In het dichtbebouwde Vlaanderen zijn bermen overal te vinden. Meestal vervullen ze een vrij belangrijke ecologische rol,
Nadere informatieWist je dat?... Overwintering van vlinders. Vragen. De vlinder. De levenscyclus..
Lesbrief groep 5 6 Inhoudsopgave Wist je dat?... Vlinderwiel Stripverhaal.. Overwintering van vlinders. Vlinder mobiel Het voedsel van rupsen.. Vragen. De vlinder. De levenscyclus.. 1 Wist je dat Allerlei
Nadere informatieVlinders kijken. op Landgoed Schothorst
Vlinders kijken op Landgoed Schothorst Enke Kleine vos erdpa In de maanden mei tot en met september zie je ze vliegen: eeg vandaag ga je op zoek naar s. In dit boekje s!iveook nst Du vind je allerlei spelletjes
Nadere informatieBuurttuin Zwarteweg Rheden. Meer natuur in de stad, hoe doe je dat?
Buurttuin Zwarteweg Rheden Van grasvlakte naar een plek om van te genieten! Giel Bongers Meer natuur in de stad, hoe doe je dat? Van Hall Larenstein Kennisdag 24 11 2016 In Rheden heeft de gemeente 1200
Nadere informatieHet Grote Vlinderweekend
Het Grote Vlinderweekend 5 EN 6 AUGUSTUS 2017 RESULTATEN BEDANKT VOOR JE DEELNAME 8453 tellers 8 3 5 59204 vlinders HET GROTE VLINDERWEEKEND 2017 Ondanks behoorlijke weersomstandigheden tijdens Het Grote
Nadere informatieWat hebben bijen nodig?
Wat hebben bijen nodig? Plek om te nestelen en te schuilen Genoeg voedsel Bijen zijn volledig afhankelijk van bloemen: stuifmeel (bouwstof) en nectar (brandstof). Hoe meer floristische diversiteit, hoe
Nadere informatieWitjes in Waasland Noord
Witjes in Waasland Noord 1 klein geaderd witje Sp 45mm 2 klein koolwitje Sp 50mm 3 groot koolwitje groter witje Vvl punt zwart, klein recht afgesneden Vvl punt zwart, klein niet recht afgesneden, kartels
Nadere informatieBLOEIENDE BORDERS VOEDSEL VOOR WILDE BIJEN EN VLINDERS. KNNV afdeling Delfland
BLOEIENDE BORDERS VOEDSEL VOOR WILDE BIJEN EN VLINDERS KNNV afdeling Delfland Koninklijke Nederlandse Natuurhistorische Vereniging KNNV afdeling Delfland Postbus 133 2600 AC DELFT afdelingdelfland@knnv.nl
Nadere informatieMaak van uw tuin een restaurant voor bijen
Maak van uw tuin een restaurant voor bijen Overzicht van goede bijenplanten uit onze tuincentra Vaste planten Kruiden Moestuin in bloei Knollen en bollen Klimplanten Struiken Bomen Vaste planten Duizendknoop
Nadere informatieWat hebben bijen nodig?
[Naam docent] Wat hebben bijen nodig? Een zoemende tuin biedt: Nestelgelegenheid Variatie in soorten (en dus in bloeitijden) Variatie in structuur (hoog, laag) Variatie in onderhoud (in ruimte en in tijd)
Nadere informatieAanleg & beheer van bloemenweides. Warme Winteravonden in 't Dijleland
Aanleg & beheer van bloemenweides Warme Winteravonden in 't Dijleland Wat en waarom een bloemenweide? Soorten bloemenweides Aanleg en beheer van een bloemenweide WWW.ECOFLORA.BE Wat is een bloemenweide?
Nadere informatieCursus Dagvlinders van bij ons. Samenstelling : Nobby Thys, Bewerking: Joeri Cortens
Cursus Dagvlinders van bij ons Samenstelling : Nobby Thys, Bewerking: Joeri Cortens Warmtehuishouding Eikenpage Kop Antennen: verdikt uiteinde Facetogen: 3.000-18.000 -> mozaïek (blauw, groen, [rood])
Nadere informatieOverzicht van de beschreven dagvlinders:
1 Overzicht van de beschreven dagvlinders: SOORT Blz. Atalanta 2 Bont dikkopje 3 Bond zandoogje 4 Boomblauwtje 5 Citroenvlinder 6 Dagpauwoog 7 Distelvlinder 8 Eikenpage 9 Gehakkelde aurelia 10 Groot dikkopje
Nadere informatieNATUURVRIENDELIJK TUINIEREN HOE MAAK IK VAN MIJN TUIN EEN NATUURPARADIJS?
NATUURVRIENDELIJK TUINIEREN HOE MAAK IK VAN MIJN TUIN EEN NATUURPARADIJS? De gemeente Hellevoetsluis wil de hoeveelheid groen en de verscheidenheid aan planten en dieren in de stad vergroten. Naast het
Nadere informatieInhoud. 22 Vaak gestelde vlindervragen. 3 Vlinders houden van nectar. 20 Tuinvlinderconsulent. 10 Hoe vlindervriendelijk is jouw tuin?
Inhoud 3 Vlinders houden van nectar 10 Hoe vlindervriendelijk is jouw tuin? 12 Wie fladdert er daar? 22 Vaak gestelde vlindervragen 20 Tuinvlinderconsulent 24 Vlinderwinkel 1 Schitterend! Je wil je tuin
Nadere informatieBoomspiegels; stiekem houden we allemaal van groen.
Boomspiegels; stiekem houden we allemaal van groen. Houdt u hiervan? Of spreekt dit u meer aan? Hier vindt u beplantingsvoorbeelden voor boomspiegels. Deze informatie, aangeboden door de gemeente Maastricht,
Nadere informatieMaak van uw tuin een restaurant voor bijen
Maak van uw tuin een restaurant voor bijen Overzicht van goede bijenplanten uit onze tuincentra Vaste planten Kruiden Moestuin in bloei Knollen en bollen Klimplanten Struiken Bomen Vaste planten Duizendknoop
Nadere informatieHaal met kruisbloemigen het voorjaar in uw tuin!
Tekst en foto s (tenzij andere naam bij foto): W. Huisman Haal met kruisbloemigen het voorjaar in uw tuin! Het is weer voorjaar! De vlinders komen weer in onze tuin. Soms een overwinteraar, zoals de citroenvlinder,
Nadere informatieKeuzedeel: De levende tuin. 6: fauna
Keuzedeel: De levende tuin 6: fauna Doelen 1. Je bewust maken hoeveel leven groen in een tuin of woonomgeving kan ondersteunen. 2. Je bewust maken wat alle voordelen van groen in een tuin of woonomgeving.
Nadere informatieDAGVLINDERS ABTSWOUDSE BOS 2015 VLINDERMONITOR-VLINDERBIOTOOP. dagpauwoog
DAGVLINDERS ABTSWOUDSE BOS 2015 VLINDERMONITOR-VLINDERBIOTOOP dagpauwoog Koninklijke Nederlandse Natuurhistorische Vereniging KNNV afdeling Delfland Postbus 133 2600 AC DELFT afdelingdelfland@knnv.nl www.knnv.nl/afdelingdelfland
Nadere informatieVrolijke vrije vlinders
Vrolijke vrije vlinders Vlinder schoolkrant Je ziet in de zomer vast wel eens vlinders als je buiten loopt. Ze hebben vaak prachtige heldere kleuren en fladderen van bloem naar bloem. Deze krant gaat over
Nadere informatieDe patrijs, klant van de akkerrand. Achtergrondinformatie bij de lesbrief voor kinderen.
De patrijs, klant van de akkerrand. Achtergrondinformatie bij de lesbrief voor kinderen. Tekeningen Ciel Broeckx, juni 2010. 1 De Europese Unie heeft in 2002 afgesproken om het verlies aan biodiversiteit
Nadere informatieKOMENDE ACTIVITEITEN VELT DAMVALLEI. CURSUS ECOLOGISCHE MOESTUIN (4 & 18 FEBRUARI) 11 & 25 MAART (volzet)
JAARGANG 2 NUMMER 2 MAART APRIL 2011 t klaverblad KOMENDE ACTIVITEITEN VELT DAMVALLEI CURSUS ECOLOGISCHE MOESTUIN (4 & 18 FEBRUARI) 11 & 25 MAART (volzet) ECOLOGISCH ONDERHOUD VAN VERHARDINGEN, 8 APRIL
Nadere informatieLesbrief groep 7 8. Inhoudsopgave. Insecten. Soorten. Knipblad. Vlinders lokken. Leefgebied van de vlinder. Stripverhaal
Lesbrief groep 7 8 Inhoudsopgave Insecten Soorten Knipblad Vlinders lokken Leefgebied van de vlinder Stripverhaal Maak van de tuin een vlindertuin Trek Eten en gegeten worden De verdelgers De voedselketen
Nadere informatieLente. 3 voor SUPERKOOPJE. i 10 cm, d ca. 20 cm Osteospermum. Zeer ruim assortiment eenjarigen!!!!
Geldig van donderdag 14 t.e.m. woensdag 20 april 2016 SUPERKOOPJE 3 voor 3, 99 Spaanse margriet b f / g i 10 cm, d ca. 20 cm Osteospermum. Verkrijgbaar in diverse kleuren. f e e L de Lente Wil je zelf
Nadere informatieHOLLE WEGEN. module 6
HOLLE WEGEN Hoofdstuk 2 Inhoudsopgave: algemeen definitie belang beheer beheer berm beheer schouder beheer wegdek Definitie? Hoofdstuk 2 Definitie? Definitie? topkam Belang? Hoofdstuk 2 Belang? Microklimaat:
Nadere informatieVraag 1. Waarom moet je goed voor de rupsen zorgen als je vlinders wilt hebben?
Naam: VLINDERS Vlinders zijn niet weg te denken uit onze leefomgeving. In het voorjaar kunnen we haast niet wachten tot de eerste Kleine vosjes of Citroenvlinders zich laten zien. En dan in de zomer en
Nadere informatieTuinieren. voor vleermuizen
Tuinieren voor vleermuizen Vaak kun je s avonds genieten van de snelle vlucht van de zwaluwen, om iets later het eerste gefladder van de vleermuizen te zien. Deze kleine en fascinerende wezens leven in
Nadere informatieGroene straten. Zó simpel is t. t Stad is van iedereen.
Groene straten Zó simpel is t. t Stad is van iedereen. Groene straten Zó simpel is t. Gezocht: inwoners met groene vingers. De stad gaat voor groenere straten en daar wordt hard aan gewerkt. Ook als inwoner
Nadere informatieOnderhoudsplan VSB Vlindertuin
Onderhoudsplan VSB Vlindertuin Tekst en foto s De Vlinderstichting Productie De Vlinderstichting Postbus 506 6700 AM Wageningen telefoon: 0317-467346 fax: 0317-420296 e-mail: info@vlinderstichting.nl internet:
Nadere informatieVoorwoord. We zijn ervan overtuigd dat iedereen die het vlinderleerpad volgt veel zal bijleren en zal kunnen genieten van een prachtig stukje Lokeren.
Vlinderleerpad Voorwoord De zomer is één en al uitbundigheid! Bomen, struiken, bloemen, gewassen, laten zich van hun aantrekkelijkste kant zien. Met hun fantastische kleurenpracht en hun zoete geuren
Nadere informatieZorgen om insecten. Insecten. Sinusbeheer Meanderend maaien voor insecten Alle kranten + tv kopten
Sinusbeheer Meanderend maaien voor insecten Alle kranten + tv kopten Zorgen om insecten Anthonie Stip anthonie.stip@vlinderstichting.nl Sinusbeheer meanderend Heeze maaien voor 31 insecten augustus Heeze
Nadere informatieWAT IS EEN HOUTWAL OF HOUTSINGEL?
WAT WAT IS EEN HOUTWAL OF HOUTSINGEL? Houtwallen en -singels zijn lange stroken grond begroeid met struiken en bomen. De diverse benamingen duiden op een verschillende ontstaansgeschiedenis. Hout- of boswallen
Nadere informatieVlinders in de schooltuin Eindrapportage
Vlinders in de schooltuin Eindrapportage Vlinders in de schooltuin Tekst: Ineke Koopmans, De Vlinderstichting Met medewerking van: Elena Francissen, Amsterdams NME Centrum Rapportnummer: VS2008.051 Projectnummer:
Nadere informatieBeste natuurliefhebber/- ster,
Beste natuurliefhebber/- ster, In verband met voorbereidende werkzaamheden voor een paar nogal ingrijpende klussen in ons huis waren Monica en ik de vorige dinsdag aan huis gekluisterd. Dus maakte ik geen
Nadere informatieLesbrief Vlinderkids 1
Vlinderkids 1 Doelgroep: Groep 5 t/m 8 Lesduur: Werkvorm: Leerstofgebied: ± 30 minuten Tweetallen Wereldoriëntatie, Kunstzinnige oriëntatie Doel van de opdracht: Het kennismaken met een aantal vlindersoorten
Nadere informatieLesbrief Vlinderkids. Doelgroep: Groep 5 t/m 8. Lesduur: ± 30 minuten. Leerstofgebied: Wereldoriëntatie, Kunstzinnige oriëntatie. Werkvorm: Tweetallen
Lesbrief Vlinderkids Doelgroep: Groep 5 t/m 8 Lesduur: ± 30 minuten Leerstofgebied: Wereldoriëntatie, Kunstzinnige oriëntatie Werkvorm: Tweetallen Doel van de opdracht: Het kennismaken met een aantal vlindersoorten
Nadere informatiePVM AKKERRANDENMENGSELS MATERIALEN. Telefoon 0316-248099 Telefax 0316-248083
PVM EENJARIG MENGSEL KRUIDENRIJKE ZOOM/BLOEMRIJK GRASLAND NR. 1 Doelsoort : Planten die van nature in Nederland op kleigronden voorkomen (=inheemse flora). Mengsel : Meerjarig mengsel met plantensoorten
Nadere informatieAan de slag in de vlindertuin
Aan de slag in de vlindertuin Naast het uitvoeren van diverse activiteiten in de vlindertuin, kunnen bewoners en kinderen ook een bijdrage leveren aan het onderhoud van de tuin. Hieronder wordt een aantal
Nadere informatieBij tuinplanten liever botanische soorten kiezen
Honing We eten allemaal graag honing. Lekker zoet, gezond, een herinnering aan onze jeugd. Omdat wij van honing houden, zien wij ook de bijen als onze vrienden. Vlijtig, goed georganiseerd en vreedzaam.
Nadere informatieVlinder mee! Tel de vlinders in je tuin! op 2 en 3 augustus Van vroeg in de lente tot laat in de herfst zorgen vlinders voor
Vlinder mee! op 2 en 3 augustus 2008 Tel de vlinders in je tuin! Van vroeg in de lente tot laat in de herfst zorgen vlinders voor plezierige en kleurrijke ontmoetingen in je tuin. Tuinvlinders tellen is
Nadere informatieVlinderstichting na kwart eeuw nog steeds hard nodig
Vlinderstichting na kwart eeuw nog steeds hard nodig Met sommige vlinders gaat het goed. Maar helaas zijn er meer soorten te vinden die het moeilijk hebben. Versnippering, klimaatverandering en andere
Nadere informatieEcologisch Beheer. Speeldernis.nl, Rotterdam
Ecologisch Beheer Speeldernis.nl, Rotterdam Inleiding Koen van der Hauw Ecologisch: Aandacht voor mens Aandacht voor inheemse planten en dieren Aandacht voor milieu Groenling: Ecologisch Beheer 2 Opbouw
Nadere informatieinhoud blz. Vlinders 3 1. Insecten 4 2. De kop 5 3. De vleugels 6 4. Van ei tot vlinder 7 5. Dag en nachtvlinders 8 6. Voedsel 9 7. Vijanden 10 8.
Vlinders inhoud blz. Vlinders 3 1. Insecten 4 2. De kop 5 3. De vleugels 6 4. Van ei tot vlinder 7 5. Dag en nachtvlinders 8 6. Voedsel 9 7. Vijanden 10 8. Vlinders in Nederland 11 9. Filmpjes 15 Pluskaarten
Nadere informatieDe ene aster is de andere niet
Tekst en foto s (tenzij andere naam bij foto): W. Huisman De ene aster is de andere niet Er zijn zo veel verschillende asters. Zowel soorten in de natuur als gekweekte cultivars. De soorten in de natuur
Nadere informatiePlantensoorten kiezen
Plantensoorten kiezen De keuze lijkt ontzettend groot Een ieder heeft zijn eigen voorkeur Een kort overzicht van de vele mogelijkheden Klein kan effectief zijn Mantel en zoom meidoorn en voorjaarszonnebloem
Nadere informatieMededelingen vanuit het bestuur:
Tuingroep Nieuw-Vredelust Buitensingel 4 1099 CH Duivendrecht Postbus 94320 1090 AH Amsterdam ING-bank 4873173 Het werd weer tijd voor een Nieuwsbrief! Het is een dikkerdje geworden, deze keer. In deze
Nadere informatieoppot 0, 89 Lente 3-daagse Leef GRATIS SUPERKOOPJE i 10 cm, d ca. 20 cm Osteospermum. op 14, 15 en 16 april
Zie de voorwaarden in ons tuincentrum. Geldig van woensdag 13 t/m dinsdag 19 april 2016 SUPERKOOPJE Nu 0, 89 Spaanse margriet b f / g i 10 cm, d ca. 20 cm Osteospermum. Verkrijgbaar in diverse kleuren.
Nadere informatieEcologische bij-structuur: het beheer
Ecologische bij-structuur: het beheer Bijvriendelijk beheer = ecologisch beheer Verschralingsbeheer Aanleg Beheer gras en kruidachtige vegetatie Beheer ruigtekruiden Beheer houtachtige vegetatie Beheer
Nadere informatierisse Fstart GRATIS SUPERKOOPJE b f i 14 cm, d ca. 15 cm Keuze uit Geldig van do. 23 maart t/m woe. 29 maart 2017 Kruiden
Geldig van do. 23 maart t/m woe. 29 maart 2017 risse Fstart SUPERKOOPJE 2+1 GRATIS Kruiden b f i 14 cm, d ca. 15 cm Keuze uit lavendel, rozemarijn, salie, tijm en munt. Per stuk vanaf 2,49 NU 34, 95 1
Nadere informatieWerkstuk Biologie Vlinders
Werkstuk Biologie Vlinders Werkstuk door een scholier 2906 woorden 25 december 2001 5,7 346 keer beoordeeld Vak Biologie Hoofdstuk 1. Vlinders in het algemeen. Soms zijn vlinders mooie beesten. Ze leggen
Nadere informatieMET DE VLINDERWERKGROEP NAAR DE HEEMTUIN RUCPHEN
MET DE VLINDERWERKGROEP NAAR DE HEEMTUIN RUCPHEN Op 12 augustus ging de Vlinderwerkgroep van Ken en Geniet samen op excursie naar de Heemtuin in Rucphen. De ruim 2 hectare grote wilde bloementuin is aangelegd
Nadere informatieDe Patrijs, klant van berm en akkerrand.
De Patrijs, klant van berm en akkerrand. Lesbrief met kleurwedstrijd voor de groepen 5, 6 en/of 7 van de basisscholen van de gemeente Heeze-Leende. Je vult de antwoorden op de vragen in op de achterzijde
Nadere informatieBermenplan Assen. Definitief
Definitief Opdrachtgever: Opdrachtgever: Gemeente Assen Gemeente Mevrouw Assen ing. M. van Lommel Mevrouw M. Postbus van Lommel 30018 Noordersingel 940033 RA Assen 9401 JW T Assen 0592-366911 F 0592-366595
Nadere informatieON kruid. op en in de bodem. Ecologisch leven koken en tuinieren
ON kruid op en in de bodem wat is Onkruid? Onkruiden zijn planten die we niet in onze tuin willen hebben en die groeien en woekeren tussen de wel gewilde planten Hoe kom ik van onkruid af? Nooit? Herkenning
Nadere informatieBuiten vlinders kijken met groep 1&2
Buiten vlinders kijken met groep 1&2 Buiten vlinders kijken met groep 1&2 In dit lespakket vind je achtergrondinformatie en lesideeën voor kinderen van groep 3 en 4 waarmee je buiten aan de slag kunt
Nadere informatieNatuur en groen op de speelplaats
Natuur en groen op de speelplaats MENU Waarom? Successie Uitgangssituatie Groenvormen gesloten ruimte Groenvormen open ruimte Water Fauna Keuze beplanting en Functies Beheer Risico s Natuur en groen op
Nadere informatieDe stap naar duurzaam tuinieren. Vzw Tuinhier Seminariestraat 2 9000 Gent
De stap naar duurzaam tuinieren VORMINGSAANBOD VZW TUINHIER Vzw Tuinhier Seminariestraat 2 9000 Gent Vzw Tuinhier wil de belangstelling voor duurzaam, aangenaam en milieubewust tuinieren bevorderen, en
Nadere informatieFrisse start GRATIS SUPERKOOPJE. b f i 14 cm, d ca. 15 cm Keuze uit. Geldig van wo. 22 maart t/m di.
Geldig van wo. 22 maart t/m di. 28 maart 2017 Frisse start SUPERKOOPJE 2 + 1 GRATIS Kruiden b f i 14 cm, d ca. 15 cm Keuze uit lavendel, rozemarijn, salie, tijm en munt. Per stuk vanaf 2,49 www.dekleuter.nl
Nadere informatieVISIE EN TOELICHTING NATUURKANSEN KAART GEMEENTE ZWIJNDRECHT
VISIE EN TOELICHTING NATUURKANSEN KAART GEMEENTE ZWIJNDRECHT Stichting natuur en landschap Zwijndrechtse waard Vogelwerkgroep Zwijndrechtse Waard Ron Stevense Inhoud 1 Inleiding 2 Ecologische potenties
Nadere informatieNr. 3 Jaargang 4 VLINDERNIEUWS. Vlinderwerkgroep HESPERIA Nieuwsbrief maart 2015 Nr. 3 Jaargang 4
Nr. 3 Jaargang 4 VLINDERNIEUWS Vlinderwerkgroep HESPERIA Nieuwsbrief maart 2015 Nr. 3 Jaargang 4 Een woordje vooraf. Beste vlindervrienden, Om het iedereen een beetje gemakkelijker te maken, hebben we
Nadere informatieInsectenvriendelijk graslandbeheer. in Midden-Friesland
Insectenvriendelijk graslandbeheer in Midden-Friesland 1 Waarom deze brochure Er zijn steeds minder insecten. Dat is zorgwekkend, want insecten zijn belangrijk voor de bestuiving van onze voedselgewassen
Nadere informatieDAGVLINDERS WOUDSE BOS 2013 VLINDERMONITOR
DAGVLINDERS WOUDSE BOS 2013 VLINDERMONITOR Koninklijke Nederlandse Natuurhistorische Vereniging KNNV afdeling Delfland Postbus 133 2600 AC DELFT afdelingdelfland@knnv.nl www.knnv.nl/afdelingdelfland http://twitter.com/#!/knnvafddelfland
Nadere informatiePientere plantencombinaties Voor een ecologische tuin
Pientere plantencombinaties Voor een ecologische tuin Bodem De ideale tuingrond? www.velt.be 2/8 Bodem Combinatie van: type bodem (klei, leem, zand-leem, zand) vochtgehalte (droog tot nat) www.velt.be
Nadere informatieBoordevol inspiratie en tips. Leuke cadeautjes speciaal voor papa! Nr 9 Aanbiedingen zijn geldig van donderdag 12 juni t/m woensdag 18 juni 2014
Nr 9 Aanbiedingen zijn geldig van donderdag 12 juni t/m woensdag 18 juni 2014 lieve mama Leuke cadeautjes speciaal voor papa! Boordevol inspiratie en tips. Inclusief stappenplan: Tips voor een diervriendelijke
Nadere informatieNatuurpunt i.s.m. Maak van je tuin een vlinderparadijs
Natuurpunt i.s.m. Maak van je tuin een vlinderparadijs Distelvlinder Vanessa cardui Oranje met zwarte vlekken, vleugeltop zwart met witte vlekken Onderkant lichtbruin met een complexe tekening gehakkelde
Nadere informatieLesbrief Vlinderkleuren 1
Vlinderkleuren 1 Doelgroep: Groep 5 t/m 8 Lesduur: Werkvorm: Leerstofgebied: ± 45 minuten Tweetallen Wereldoriëntatie, Kunstzinnige oriëntatie Doel van de opdracht: Het kennismaken met een aantal vlindersoorten
Nadere informatieDAGVLINDERS TALUD A VLINDERMONITOR
DAGVLINDERS TALUD A4 2012 VLINDERMONITOR zwartsprietdikkopje KNNV afdeling Delfland Koninklijke Nederlandse Natuurhistorische Vereniging KNNV afdeling Delfland Postbus 133 2600 AC DELFT Email: afdelingdelfland@knnv.nl
Nadere informatieDiversiteit van bestuivers behouden en bevorderen
Diversiteit van bestuivers behouden en bevorderen Waarom eigenlijk, en hoe doen we dat het beste? Arjen de Groot Wageningen Environmental Research 27 februari 2019, Almelo Een rijkdom aan bestuivende insecten
Nadere informatieDe stap naar duurzaam tuinieren
De stap naar duurzaam tuinieren Vormingsaanbod Vormingsaanbod vzw Tuinhier Vzw Tuinhier Woodrow Wilsonplein 2 9000 Gent Vzw Tuinhier wil de belangstelling voor duurzaam, aangenaam en milieubewust tuinieren
Nadere informatieBij-vriendelijk Beheer
Bij-vriendelijk Beheer Sabine van Rooij en Anjo de Jong, Wageningen Environmental Research 13 november 2018, Klantendag Benchmark Gemeentelijk Groen Waarom? Voor welke soorten? Bijen o 358 soorten in Nederland:
Nadere informatiePlant Goed aanbevelingslijst
Plant Goed aanbevelingslijst Lijst streekeigen groen voor houtelementen De soorten in onderstaande tabellen die rood gemarkeerd staan mogen enkel gebruikt worden als gecertificeerd autochtoon plantmateriaal.
Nadere informatieMaak van uw tuin een restaurant voor bijen DEPARTEMENT LEEFMILIEU NATUUR & ENERGIE. Overzicht van goede bijenplanten uit onze tuincentra
Maak van uw tuin een restaurant voor bijen DEPARTEMENT LEEFMILIEU NATUUR & ENERGIE Overzicht van goede bijenplanten uit onze tuincentra Vaste planten Duizendknoop Persicaria Geranium Herfstaster Aster
Nadere informatieEen veelzijdig vlinderparadijs in Waalre - aandacht voor mens èn dier - Laura Minderhoud
Een veelzijdig vlinderparadijs in Waalre - aandacht voor mens èn dier - Laura Minderhoud Van gemeentekwekerij tot Vlindertuin Waalre Graag stel ik Vlindertuin Waalre aan jullie voor. Vanaf 2003 zijn we
Nadere informatie0, 99. Lente. Leef SUPERKOOPJE. i 10 cm, d ca. 20 cm Osteospermum. Zondagen 17 / 24 april en 1 mei open! 12:00-17:00u
Geldig van woensdag 13 t/m zondag 24 april 2016 SUPERKOOPJE Nu 0, 99 Spaanse margriet b f / g i 10 cm, d ca. 20 cm Osteospermum. Verkrijgbaar in diverse kleuren. Leef de Lente Wil je zelf ook zomerbloeiers
Nadere informatieBeleid Natuurvriendelijk maaien gestart in 2015.
Beleid Natuurvriendelijk maaien gestart in 2015. Natuurvriendelijk maaien is in 2015 opgestart en heeft zich steeds verder ontwikkeld. Het heeft geresulteerd in het onderstaande maaiplan dat in het voorjaar
Nadere informatieStripverhaal.. De vlinder.. De vleugels van een vlinder... De levenscyclus.. Vlinderlied en dans. Verstopte vlinders.. Opvallen of niet..
Lesbrief groep 3 4 Inhoudsopgave Stripverhaal.. De vlinder.. De vleugels van een vlinder... De levenscyclus.. Vlinderlied en dans Verstopte vlinders.. Opvallen of niet.. Het koolwitje Zo maak je een vlinder
Nadere informatieFladderen langs it Canterlân
Fladderen langs it Canterlân Verslag Vlinderberm 1991-2010 Wielenwerkgroep 2013 Deze rapportage is uitgevoerd door Bureau N in opdracht van de Wielenwerkgroep Bureau N Canterlandseweg 18 9061 CC Gytsjerk
Nadere informatieSoorten te gebruiken in houtkanten
De soorten in onderstaande tabellen die rood gemarkeerd staan mogen enkel gebruikt worden als gecertificeerd autochtoon planmateriaal. Indien dergelijke plantmateriaal niet voor handen is, kan de soort
Nadere informatieHier zien jullie alweer de zesde uitgave van ons jeugdblad. Nieuwsgierig wat de Oele nu weer heeft te vertellen. Lees maar gauw.
Hier zien jullie alweer de zesde uitgave van ons jeugdblad. Nieuwsgierig wat de Oele nu weer heeft te vertellen. Lees maar gauw. Vlinders in de tuin Vooral op warme dagen kun je veel vlinders zien in allerlei
Nadere informatieEen stad vol dieren. Vestigingshulp voor dieren rond het huis en in de tuin
Een stad vol dieren Vestigingshulp voor dieren rond het huis en in de tuin Wanneer je een tuin van dichtbij bekijkt, zie je dat er allerlei dieren in leven. Al die diertjes hebben een functie. Daarom is
Nadere informatieGezellige geveltuinen. Maak uw eigen buitenruimte mooier met levend groen. Neem een geveltuin.
Gezellige geveltuinen Maak uw eigen buitenruimte mooier met levend groen. Neem een geveltuin. Leiden is een prachtige stad met veel historie en gezellige wijken en buurten, in het centrum en daar buiten.
Nadere informatieDAGVLINDERS: WOUDSE BOS 2009
DAGVLINDERS: WOUDSE BOS 2009 KNNV afdeling Delfland Koninklijke Nederlandse Natuurhistorische Vereniging KNNV afdeling Delfland Postbus 133 2600 AC DELFT email: afdelingdelfland@knnv.nl www.knnv.nl/afdelingdelfland
Nadere informatieInpassingsplan Kavel B (zuidelijke kavel) Leiweg VM aanleg 3000 m 2 natuur
Inpassingsplan Kavel B (zuidelijke kavel) Leiweg 16-8-2018 VM aanleg 3000 m 2 natuur Bij de aanleg en onderhoud van het stuk natuur achter de woonbestemming gelegen op de locatie Leiweg ongenummerd perceel
Nadere informatieKleine bosfragmenten: oases voor bestuivers in een groene woestijn?
Kleine bosfragmenten: oases voor bestuivers in een groene woestijn? 29 mei 2019 14:25 door Willem Proesmans Bestuivers zijn de laatste jaren een hot topic. Door bestuiving van landbouwgewassen spelen ze
Nadere informatieDorine s moestuin. Beplantingsplan voor de moestuin in pot. Ontwerp door. De Vinkentuin- de kleine kwekerij. José Vink
Dorine s moestuin Beplantingsplan voor de moestuin in pot. Ontwerp door De Vinkentuin- de kleine kwekerij José Vink Nederasselt, 11 maart 2014 1= Laurus Nobilis 2= Vinca minor 3= Lonicera japonica Halliana
Nadere informatieNatuurvriendelijk beheer voor Gentse parken
Natuurvriendelijk beheer voor Gentse parken Natuur is niet alleen te vinden 'op den buiten'. Ook in onze Gentse parken en natuurgebieden vinden we veel planten en dieren. Door het openbaar groen op een
Nadere informatieVan eitje tot vlinder
Werkblad Van eitje tot vlinder Wat is de goede volgorde van de plaatjes? Begin bij plaatje : de vlinder legt eieren. Schrijf de letter a in hokje. Welk plaatje is de volgende? Zet de letter ervan in hokje
Nadere informatie