InVesta R&D Programma Expertisecentrum voor biomassavergassing Energie en chemicaliën uit biomassa

Vergelijkbare documenten
INVESTA: Het expertisecentrum voor biomassavergassing en groen gas

We willen de wereld laten zien dat je van restproducten duurzame energie kunt maken

We willen de wereld laten zien dat je van restproducten duurzame energie kunt maken

We willen de wereld laten zien dat je van restproducten duurzame energie kunt maken

GROEN GAS HEEFT DE TOEKOMST en de toekomst begint nu

NEW BUSINESS. Guy Konings

Biobased economy vanuit ketenperspectief. Woody Maijers Lector Integrale voedsel- en productieketens Directeur van De Ketencoach

ENERGY INNOVATION PARK Alkmaar - Nederland

GROEN AARDGAS via VERGASSING

TNO Early morning Toast Biogas trends and technology development. Leon Stille

Energietransitie februari 2018

GRENZELOOS BIOBASED ONDERWIJS

Biomassa. Pilaar in de energietransitie. Uitgangspunt voor de biobased economie

Subsidies Biobased Economy

De rol van biomassa in de energietransitie Inleiding Debat 22 nov 2017

NAAR EEN GROENE WATERSTOFECONOMIE IN ZUID-HOLLAND EEN VISIE VOOR 2030

OPENBAAR EINDVERSLAG MILENA-OLGA BIOMASS TO PRODUCT GAS

Noord-Holland Noord: één grote proeftuin voor (duurzame) energie en energie innovatie

C-205 Green Deal Investa Ontwikkeling expertisecentrum voor biomassavergassing in Alkmaar

Toelichting op de Nederlandse Roadmap Bioraffinage

Wat vraagt de energietransitie in Nederland?

Smart Delta Resources

Onderwerp: financiering Biomassavergasser Milena-Olga-Esme

Amsterdam 9 mei 2017 Guy Konings, Joulz

Van biofuels naar biobased

Interdepartementaal Programma BioBased Economy. Dirk de Jong

Groen gas: motor voor verduurzaming. Het Nederlands Expertisecentrum Biomassavergassing

Biobased economy in het Groene Hart

Kennisdeling: Duurzaamheid van vergistingsprocess

ZeefGOUD Van Afvalstoffenverwerker naar Energiefabriek en Grondstoffenfabriek. Marco Kwak Projectontwikkeling

Onderwerp: Onderzoekscentrum biomassavergassing InVesta

Waterstof. Hoe het kleinste element in het periodiek systeem een grote drijvende kracht vormt voor de energie- en chemische industrie transitie

Green Chemistry Campus (hele) korte introductie

Biobased Economy. Wageningen UR Food & Biobased Research. Windesheim 3 december, Ben van den Broek

Methanol. De toekomstige biobrandstof? CCS Dr. Ir. René Cornelissen Zwolle, 14 oktober 2010

CO 2 Een waardevolle grondstof. Peter Simoës

Het gebruik van biogas als transportbrandstof

Perspectief voor klimaat neutraal en hernieuwbaar gas

Creëren van synergie in Biopark Terneuzen Energieconversiepark Sluiskil (NL) Jan Broeze, 14 mei 2013

Presentatie BTG BioLiquids Bio Energie dag Zwolle,

Klimaatneutrale gemeenten. Frans Rooijers - directeur CE Delft

Provinciaal klimaat- en energiebeleid: doelen, emissies, maatregelen. Robert Koelemeijer - PBL

Blue Energy in de Valley

Algen in de praktijk Presentation NAP 11/02/2009. Rikus Oortwijn

Green Gas Technology. Duurzaam, betrouwbaar, betaalbaar. Shared Succes

Introductie HoSt B.V.

Cluster Power to Gas

Wageningen University & Research. Wageningen, 14 Oktober 2017 Prof. dr Arthur Mol, Rector Magnificus

Van visie naar doen. De rol van gas en Gasunie in de duurzame energievoorziening

WELKOM BIJ PORT OF ROTTERDAM! Remco Neumann en Ankie Janssen 19 April 2018

Raamwerk voor Effect Analyse

Hernieuwbaar gas. Energiedrager van de toekomst. Wat is de rol van (hernieuwbaar) gas in de energietransitie

Kolenvergasser. Kolenvergasser hdefc.doc

Benutting nieuwe groene (afval) reststromen als tweede generatie biobrandstof. Bijeenkomst studiegroep bio-energie 19 december 2017

Symposium Groene chemie in de delta

Transitie naar een duurzame elektriciteitsvoorziening en de rol van biomassa. Ir. Harry A. Droog

Wilt u warmte en elektriciteit. res-fc market

Boeren met energie. 11 November 2010

Naar een duurzame energie huishouding: belofte of mogelijkheid?

Rijksdienst voor Ondernemend Nederland Ministerie van Economische Zaken en Klimaat. Subsidieregelingen Topsector Energie

ZUIDWEST-NEDERLAND DE NATIONALE KOPLOPER (OP WEG NAAR DE BIOBASED DELTA) Biobased Business Cases

Stichting Springtij Ophelialaan 69-A 1431 HA, Aalsmeer

Ontwikkelingsbedrijf Noord-Holland Noord. 6 april 2016 Thijs Pennink

Uw business case voor energiebesparing TKI-ISPT. RvT maart 2013

Strategische visie Biomassa drs. Marten Hamelink Directie Topsectoren & Industriebeleid

Opwaarderen tot aardgaskwaliteit Van biogas naar groen gas

Optimale benutting van de energie input van een houtgestookte centrale door plaatsing rookgascondensor en CO2- benutting met PVT

NER300 besluit en spelregels. CCS- en RESdemonstratie. projecten. Agenda. Annemarieke Grinwis René Moor Gert van Uitert

ENERGY INNOVATION PARK Alkmaar - Nederland

EWI-focus. Biogebaseerde industrie in Vlaanderen. 22 maart 2017

Chemisch recyclen kunststof verpakkingen. Karen van de Stadt

Waterstof, het nieuwe gas. Klimaatneutraal is de toekomst Frans Rooijers directeur CE Delft

Conversietechnieken voor biomassa Een korte beschrijving van de beschikbare conversietechnieken voor biomassa, op alfabetische volgorde.

Meer (dan) warmte onder Delft

Chemisch recyclen kunststof verpakkingen. Karen van de Stadt & Kees Kerstens

Wageningen University & Research. Wageningen, 04 November 2017 Prof. dr Arthur Mol, Rector Magnificus

BIOCHP. Enkele verschillende voorbeelden Kansen, mogelijkheden, calculaties

ENERGY INNOVATION PARK Alkmaar - Nederland

Uitgangspunten Doelen Klimaatakkoord Parijs Houd ruimte in beschikbare carbon budget voor BV

Biomassa in de duurzame energievoorziening

Waterstofstroom - Agenda

STORAGE & INTEGRATION OF RENEWABLE ENERGY (SIRE)

De Overheidsvisie op de bio-based economy in de energietransitie

BioMCN: Advanced Sustainable Biofuels BIObased Industry april 2015 Jeroen Koot -CEO

Bio Base Europe Innovation & Training for the bio-based economy

PHA programma: Introductie & consortium vorming

Mono vergisting in Wijnjewoude?!

De toekomst is bio-based Wat is de rol van netwerken?

Reactie visiedocument: Duurzame bio-economie 2030

Het KlimaatAkkoord (ieder z n opinie; hier is de mijne)

GroenGas InOpwerking. Kleinschalige biogasopwaardering met Bio-Up. Rene Cornelissen (CCS) 11 maart 2015

Visie op Hernieuwbaar Gas Hernieuwbaar gas; de schakel naar een Bio-Based Economie

Twence: Transitie naar Euregionaal producent van duurzame energie en grondstoffen

Vergisting anno 2010 Rendabele vergister onder SDE Hans van den Boom 22 april 2010 Sectormanager Duurzame Energie

Energie voorziening op weg naar duurzaamheid: biomassa? Chris Westra.

De opkomst van all-electric woningen

WKK in een industrieel proces.

Waterstofmobiliteit: status en uitdagingen

Transcriptie:

InVesta R&D Programma Expertisecentrum voor biomassavergassing Energie en chemicaliën uit biomassa Mark Overwijk et al. Oktober 2017 www.ecn.nl

Biomassa is een belangrijke grondstof Maar biomassastromen zijn wel zeer divers 2

Van biomassa naar groen product Biomassavergassing is de sleutel Diverse soorten biomassa Duurzame warmte en elektra Voorbehandeling Vergassing en gasreiniging Product gas of Syngas Groen gas Groene chemie en biobrandstoffen 3 3

Uitdaging Hoe bouwen wij deze nieuwe bio-based economie op? SysteeminnovaLe doe je niet in je eentje. Hoe kan ik hierbij aansluiten? Hoe maak ik mijn deel van de technologieketen markrijp? Moet ik de hele investering zelf doen, of kan ik samenwerken? Hoe zit het met de juiste vergunningen? Hoe vind ik de juiste partners? 25-10-17 4

InVesta, het expertise centrum voor biomassavergassing in Alkmaar Een onaqankelijk experlse centrum voor biomassavergassing en groen gas Aanjager van wereldklasse innovale voor bio-based chemie en energie Met name om technologie via pilot en demo naar de markt te brengen Uitmuntend Shared Research Programma (R&D) In de komende jaren willen we een goed gevuld experlse centrum opbouwen 5

Wat krijgen de deelnemers aan InVesta Plek voor opschaling en bewijs voor industrialisale van innovaleve technologieën Deelname aan een gezamenlijk R&D programma Kennisdeling in zover gewenst Ondersteuning met Gedeelde technische faciliteiten en diensten Toegang tot financiering en hulp bij business ontwikkeling Aanvragen en verkrijgen van benodigde vergunningen Toegang tot een broedplaats voor hooggeschoold personeel Stageplaatsen InHolland, PhD s, etc. Deelname aan conferenles, events en think tanks 6

Het ECO systeem High-voltage network INVESTA/Demo s Excellent conneclons by road, air (Schiphol) and waterways High-pressure gas transport network

Het ECO systeem Support for industrializa,on The value chain Research facili,es and educa,on - ECN - Higher educa,on High-voltage network INVESTA/Demo s Suppor,ng ac,vi,es ICT, legal, HRM, finance, subsidies, incubator, PDENH, NHN, Energy Valley Fueling sta,on: CNG/LNG/H2 The syngas backbone Several quali,es for cataly,c transforma,on or syngas fermenta,on Companies: Poten,al partners High-pressure gas network Organiza,on aimed at development and acquisi,on

Het R&D programma Laat het weten als u geïnteresseerd bent om deel te nemen InVesta faciliteert een wereldklasse onderzoeksprogramma op het gebied van biomassavergassing en haar toepassingen. Deelname biedt duidelijke voordelen, namelijk i) efficiënte inzet van R&D middelen, ii) samenwerking met wereldklasse bedrijven, iii) goede toegang tot subsidieprogramma s, iv) uitstekende infrastructuur. 9

Gedeelde R&D Programma s INVESTA start met 5 R&D programma s Pre- Pretreatment Voorbehandeling GasificaLon Vergasser Voorbehandelde biomassa/residuen Rauwe biomassa/residuen Productgas Biomassa voorbehandeling Vergassing en gasreiniging Groene energie producle Groen gas producle Groene chemicaliën en biobrandstoffen producle Gascleaning Gas- Gasreiniging Schoon productgas CHP CHP Energie ESME ESME Methanisa@e Chemische Chemical industry industry industrie Groene stroom, warmte en transport brandstoffen Groen Gas Groene chemicaliën en biobrandstoffen De eerste R&D programma s @ INVESTA 10

Programma Biomassavoorbehandeling Voorbehandeling van biomassa en afvalstromen om i) waardevolle componenten te oogsten om maximale waarde uit de inputstroom te halen en/of om ii) inputstromen te upgraden bijv. door torrefac@e, of door deze te reinigen om vergassing goedkoper te maken. Voorbeelden zijn i) extrac@e van eiwiden uit gras welke apart vermarkt kunnen worden terwijl de het residu via vergassing verder verwerkt kan worden, en ii) het verwijderen van zouten uit agro- en bosbouwresiduen om laagwaardige input stromen geschikt te maken voor vergassing. 11

Programma Vergassing en gasreiniging Op@maliseren van vergassing en gasreiniging technologie met name gericht op demonstra@eschaal installa@es. Voorbeelden zijn nieuwe vergassingsconcepten (e.g. superkrilsch water vergassen), grotere brandstofflexibiliteit en betere en goedkopere zwavelen chloorverwijdering uit de gasstroom, systeemautoma@sering, en drukvergassing. 12

Programma Groene energie productie Uit het vergassingsgas kan rechtstreeks energie geproduceerd worden bijvoorbeeld in combinale met een gasmotor. Deelnemers in dit programma kunnen hun conversietechnologie op grote schaal in duurproef onder realis@sche omstandigheden testen met verschillende feedstocks en gassamenstellingen zonder dat zij zelf moeten investeren in grootschalige vergassing Geproduceerde warmte en elektriciteit kan teruggevoerd worden in aanwezige elektriciteit en warmtenefen. 13

Programma Groen Gas Productie ProducLe van hernieuwbare gassen waaronder groen gas en waterstof. Onderzoek richt zich op het in duurproef demonstreren van zo hoog mogelijke efficiën@e, hoge biomassaflexabiliteit, oplmalisale van de gaskwaliteit, verbeterde katalysatoren, verbeterde gasreiniging, en coproduc@e van chemicaliën en groen gas. Deelnemers kunnen gebruik maken van het gas uit verschillende biomassavergassers, alsook een gasretourleiding naar het 8-bar gasnet. Nabij InVesta bevindt zich een CNG/LNG/H 2 tanksta@on. 14

Programma Groene chemicaliën en biobrandstoffen productie ProducLe van groene chemicaliën en biobrandstoffen, e.g. door Afvangen van waardevolle chemicaliën, waaronder aromaten zoals BTX en polymeren zoals ethyleen, of Geproduceerd duurzame (syn)gas verder opwerken tot bijvoorbeeld biobrandstof (BTL) middels bijvoorbeeld een Fischer-Tropsch proces. Onderzoek naar aangepaste uit de petrochemie bekende kataly@sche processen is een belangrijk onderdeel van dit programma. 15

Break-out sessie later vanmiddag Deelsessie I: Feedstock en Upgrading Deelsessie II: Toepassingen in Energie Deelsessie III: Toepassingen in Chemie en Biobrandstoffen Het doel is nieuwe consorla vormen voor het R&D programma Maak uw wensen en idee-en kenbaar! 16

The END