Yacon en bataat knolgewassen met potentieel 24 maart 2017 Annelien Tack, PCG
Yacon
Yacon (Smallanthus sonchifolius) Knolgewas afkomstig uit de Andes Boliviaanse zonnewortel of appelwortel Behoort tot de composietenfamilie (Asteraceae) zoals aardpeer, chicorei, zonnebloem 3
Gewas Vegetatieve knollen en broedknollen Vermenigvuldiging via stekken en knollen Groeit gemakkelijk tot 2m hoog Voorlopig vrij van ziekten en plagen Erg vorstgevoelig 4
Teeltverloop Planten vanaf april/mei (na de vorst!) Eerste 8 weken: erg trage groei Na 12 weken: bodem volledig bedekt Vanaf dan explosieve groei Teelt zo lang mogelijk aanhouden Oogsten wanneer eerste vorst in zicht is half april half mei half juli aug-sept 5
Teelttechniek Niet veeleisend wat betreft grondsoort Plantafstand: 75 cm x 75 cm Ruggenteelt of vlakvelds + aanaarden Stikstofbehoefte: 125 kg N Geen gewasbescherming nodig Opbrengst: 30 à 50 ton/ha Nr. Omschrijving object Opbrengst eetknollen (ton/ha) broe 1 Broedknollen geplant op 18/04 en afgedekt met 2 lagen agryl 49,3 2 Broedknollen geplant op 29/05 28,7 3 Plantjes geplant op 29/05 (na opkweek in pot vanaf half april) 42,4 6
Oogst Loof verwijderen met klepelmaaier Knollen losmaken uit de grond met beddenlichter 7
Oogst Manueel scheiden van de knollen 4 à 5 dagen inlassen voor wondheling 8
Mechanisatie Planten: aardappelplanter kolenplanter Oogsten: zelfrijdende aardappelrooier loof verwijderen met loofklapper knollen oogsten met aardappelrooier 9
Bewaring Bewaring in aardappelloods (8 C, 90% RV) Zowel eetknollen als broedknollen Uitdroging voorkomen bij lange bewaring Knollen bedekken met een laag turf of aarde 10
Toepassingen Interessante inhoudsstoffen in de knol: inuline Verzameling fructo-oligosachariden (FOS) Bloedsuikerspiegel constant (diabetes) Lage calorische waarde (overgewicht) Prebiotische werking (darmproblemen) 11
Toepassingen Rauw (fris, fruitig) Als sap of stroop (als zoetmiddel) In soep Versneden en gemengd in salade In zuivel- en sojaproducten Gekookt en fijngestampt tot puree Als gedroogde vruchtensnack 12
Potentieel voor verse markt Teelt en verwerking momenteel beperkt Natuurvoedingskanaal / horeca Grondstof met meerwaarde Jaarrond aan te bieden Veel mogelijke toepassingen 13
Bataat
Bataat (Ipomoea batatas) Knolgewas afkomstig uit Zuid-Amerika Zoete aardappel Convulvulaceae (windefamilie) Top 10 van belangrijke voedselgewassen Vnl. import uit VS, Afrika, Zuid-Europa Sinds 2013 enorme stijging van import 15
Onderzoek PCG 2016 Potentieel voor Vlaanderen? Reeds onderzoek gebeurd in buurlanden? Welke rassen zijn beschikbaar? Eerste kennismaking met de teelt: Proef onder beschutting Proef in openlucht Rassenvergelijking (Graines Voltz) 16
Teeltverloop 21 mei: ruggen trekken - bemesting (150 N 250 K) - dubbele T-tape - opwarming bodem 23 mei: planten - 30 cm in de rij - bij start beregening van bovenaf - tijdens de teelt druppelirrigatie 17
Teeltverloop 27 juni: - eerste maand trage groei - rasafhankelijk 20 juli: - tweede maand snelle groei - regelmatige watergift via T-tapes 18
Teeltverloop 3 augustus: - bodem volledig dichtgegroeid - loof terugsnoeien 4 augustus: - Loof teruggesnoeid 19
Teeltverloop 13 oktober: - oogst in openlucht - loof klepelen - knollen oogsten met AVR-aardappelrooier 20
Resultaten Opbrengst rassenproef bataat in openlucht Verkoopbare opbrengst Onverkoopbare opbrengst 50,0 45,0 40,0 35,0 30,0 25,0 20,0 15,0 10,0 5,0 0,0 Evangeline Bonita Murasaki Orléans Beauregard 21
Teeltverloop 24 oktober: - oogst in koepel - loof klepelen - knollen oogsten met AVR-aardappelrooier 22
Resultaten Opbrengst rassenproef bataat in koepel Verkoopbare opbrengst Onverkoopbare opbrengst 60 50 40 30 20 10 0 Evangeline Bonita Murasaki 29 Orléans Beauregard 23
Karakteristieken rassen Evangeline Bonita Murasaki 29 Orléans Beauregard 24
Bewaring 5 à 10 dagen hittebehandeling 29-32 C en 85-95 % RV Indrogen van de schil Bewaarbaarheid bevorderen Daarna bij 12,5-18,5 C en 85-90 % RV 25
Toekomstpotentieel Toenemende importcijfers Interesse bij primaire producenten Interesse bij retailers en industrie Uitdagingen: Optimalisatie rassenkeuze, teelttechniek, mechanisatie en bewaring Rendabiliteit teelt (concurrentie met import) 26
Vragen?