Proefresultaten zoete aardappel 2017

Transcriptie

1 Proefresultaten zoete aardappel 2017 Zoete aardappel doet het goed in Vlaamse grond Proefcentrum Herent voerde in 2017 een rassenproef uit waarbij de opbrengst van verschillende rassen bataat nagegaan werd. Ook werd een teelttechnische proef opgezet waarbij een vergelijking werd gemaakt tussen het al dan niet gebruiken van folie op de ruggen en werd nagegaan wat de invloed was van beregening op de opbrengst. Het gebruik van biodegradeerbare folie zorgde voor een duidelijke meeropbrengst ten opzichte van de ruggen waar geen folie werd gebruikt. Het verschil in opbrengst tussen al dan niet irrigeren met T-tape was beperkt. Telen van bataat teelt haalbaar voor lokale landbouwers? De interesse voor bataat of zoete aardappel, een zetmeelhoudende knol die oorspronkelijk uit Zuid- Amerika komt, is de laatste tijd sterk toegenomen bij zowel consumenten als landbouwers. Momenteel wordt bataat vooral ingevoerd uit de VS, Honduras, Israël, Egypte en Spanje. Een lokaal geteelde bataat past perfect binnen de trend naar meer duurzaamheid, steun aan lokale landbouwers en een diversificatie van het teeltaanbod. Na de veelbelovende resultaten uit een eerste veldproef in 2016 werden in 2017 binnen de reguliere werking van Proefcentrum Herent een rassenproef en een teelttechnische proef met bataat opgezet. Bataat (Ipomoea batatas) of zoete aardappel behoort tot de familie van de Convolvulaceae of de Windefamilie. Vanuit Zuid-Amerika werd bataat door de Europese ontdekkingsreizigers verder verspreid. In tegenstelling tot wat de naam doet vermoeden is bataat geen nabije familie van de gewone aardappel. Bataten zijn voedingsrijke knollen, rijk aan inuline en vitamines A en C. De kleur van de schil varieert van gelig tot paars. Het vruchtvlees zelf kan wit, geel, oranje of paars zijn. De knollen met het oranje vruchtvlees zijn al frequent terug te vinden in onze supermarkten. Rassenproef In 2017 werd in Herent een rassenproef opgezet met verschillende rassen bataat. Het doel van de rassenproef was kennis op te doen rond de opbrengst van een aantal verschillende bataatrassen die het potentieel hebben te gedijen in onze klimaatregio. Teeltverloop Als plantmateriaal voor de rassenproef werden slips of ongewortelde stekken gebruikt. Omwille van de zeer droge omstandigheden op het moment dat het plantmateriaal beschikbaar was begin juni - werden de slips eerst nog twee weken in stekgrond geplaatst. Na 2 weken hadden de stekken voldoende wortels ontwikkeld en werden ze in vollegrond geplant (week juni). Aan te raden is zo snel mogelijk na de laatste vorst te planten, maar door de late beschikbaarheid van het plantmateriaal was dit niet mogelijk. Dit had als gevolg dat het groeiseizoen korter werd met een impact op de gewasopbrengst. Tijdens de eerste week werden de plantjes beregend omwille van de zeer droge plantomstandigheden. Ook werden de eerste 2 weken netten over de plantjes gelegd om mogelijke vogelschade te beperken. Proefopzet Op het proefveld in Herent werden de planten in de rassenproef geplant op aardbeiruggen die overtrokken werden met zwarte biodegradeerbare folie. Op die manier wordt de warmte beter vastgehouden in de ruggen, wat de ontwikkeling van de knollen ten goede komt. De onderlinge plantafstand was 30 cm. Per rug werd 1 rij stekken geplant. Aardbeiruggen zijn 60 cm breed en de hoogte van de rug is ongeveer 20 cm. De afstand tussen de middelpunten van twee ruggen is 130 cm en het pad tussen de ruggen is 70 cm breed. In het midden van elke rug werd T-tape geplaatst zodat de ruggen konden worden geïrrigeerd. 1

2 Er werden 6 verschillende rassen geplant met voor elk ras 3 herhalingen in plots van telkens. Het planten gebeurde manueel. De plantgaten werden vooraf gemaakt, waarna de stekplantjes werden geplant met voldoende watergift. Ook na het planten werd nog een week beregend omwille van de zeer droge weersomstandigheden. De rassen die werden opgenomen in de proef waren Beauregard, Burgundi, Bellevue, Orleans, Bonita, en Evangelina. De planten werden manueel geoogst in december, opbrengst van de rassen werd gewogen en er werd een sortering gemaakt van de verschillende gewichtsklassen van de knollen. Door de late oogst was het loof al afgestorven en was bij een aantal van de knollen al koudeschade waar te nemen. Aardbeirug, plastic, T-tape ABPT3 ABPT2 ABPT1 Orleans Beauregard Bellevue Evangeline Bonita Evangeline Beauregard Bellevue Orleans Bonita Evangeline Beauregard Bellevue Orleans Bonita Burgundi 3.6 Burgundi 2.6 Burgundi 1.6 Figuur Proefplan bataat Proefcentrum Herent Resultaten Voor elke plot van de rassenproef werden de bataten manueel geoogst in drie herhalingen en werd een opbrengstbepaling gedaan. Daarna werd voor elke soort de opdeling gemaakt per verkoopsklasse zoals dit voor bataat gebruikelijk is, waarbij het minimale gewicht voor een verkoopbare knol op 100 gram ligt. Verkoopsklassen zoete aardappel Small: gram Medium: gram L1: gram L2: gram XL: gram XXL: meer dan 850 gram 2

3 De onderstaande tabel geeft de gemiddelde opbrengsten weer per plant per ras. Beauregard en Orleans gaven in onze rassenproef duidelijk het beste resultaat met respectievelijke opbrengsten van 1.07 kg en 1.24 kg verkoopbare knollen per plant. Hogere rendementen per plant zijn zeker haalbaar als het plantmateriaal al op 1ei beschikbaar zou zijn, wat in 2017 niet het geval was. Figuur 6.2. De opbrengst van de bataatrassen in kilogram verkoopbare knollen per plant. Figuur 6.3. De gemiddelde verdeling weer volgens verkoopsklasse van de geoogste knollen voor de rassen Beauregard en Orleans. Proef teelttechniek De proef teelttechniek werd aangelegd om na te gaan wat de invloed is van het gebruik van grondbedekking, de aard van de rug en het gebruik van irrigatie op de opbrengst van bataat. Daartoe werd een proef aangelegd met drie variabelen om het effect op de opbrengst van 2 verschillende rassen bataat te evalueren. Al dan niet gebruik van zwarte bio-degradeerbare folie om het effect van de extra warmte gegenereerd door de zwarte folie op de opbrengstgegevens na te gaan. Vergelijking van de opbrengst tussen aardbeiruggen en witloofruggen. Vergelijken van de opbrengst bij extra irrigatie met behulp van T-tape dat in de rug werd geplaatst. Meer informatie is terug te vinden in het proefplan in figuur

4 Invloed van grondbedekking Om de invloed van het gebruik van grondbedekking na te gaan werden in Herent ruggen aangelegd met bio-degradeerbare zwarte folie. Daarnaast werd hetzelfde type ruggen aangelegd maar dan zonder zwarte folie. Dezelfde proef werd herhaald voor twee rassen bataat, met name beauregard en evangelina. Voor beide rassen werd een opbrengstbepaling gedaan en een vergelijking van de opbrengst gemaakt met of zonder folie. Zowel voor beauregard als voor evangelina is er een duidelijke meeropbrengst door het gebruik van de zwarte folie, en dit voor de beide types van ruggen + zie figuur 6.4 en 6.5. Ook op te merken is dat ondanks de latere plantdatum van beauregard door een latere levering van plantmateriaal dit weinig verschil geeft in opbrengst met het 2 weken vroeger geplante evangelina. Figuur 6.4. De invloed van het gebruik van zwarte folie op aardbeiruggen op de opbrengst in kilogram per plant voor bataatrassen Beauregard en Evangelina. Figuur 6.5. De invloed van het gebruik van zwarte folie op witloofruggen op de opbrengst in kilogram per plant voor bataatrassen Beauregard en Evangelina. Wat is de invloed van het type van de rug? Om de invloed van het type van de rug na te gaan werd een vergelijking gemaakt voor beide rassen tussen het telen op witloofruggen versus het telen op aardbeiruggen. Voor beide rassen is er een hogere opbrengst op de aardbeirug ten opzichte van de witloofrug. Door het hogere aantal per hectare 4

5 witloofruggen dan aardbeiruggen is de opbrengst per hectare tussen beide teelttechnieken voor beauregard echter vergelijkbaar. Op de aardbeiruggen werd echter maar één rij bataten geplant. Het lijkt interessant om in de toekomst na te gaan wat de invloed is op de opbrengst als er twee rijen bataten geplant worden op een aardbeirug, doch dit zal ook een hogere kost aan plantmateriaal met zich meebrengen. Evangelina lijkt uit deze proef minder baat te hebben bij witloofruggen, want er is een grotere opbrengstderving bij witloofruggen ten opzichte van aardbeiruggen voor evangelina. Dit kan er op duiden dat bepaalde rassen meer of minder baat hebben bij een bepaald type ruggen. Figuur 6.6. Opbrengst aardbeirug versus witloofrug Beauregard. Figuur 6.7 Opbrengst aardbeirug versus witloofrug Evangelina. Invloed irrigatie Er werden in deze proef weinig verschillen waargenomen tussen het gewas dat alleen bedekt was met de zwarte folie, en het gewas waar regelmatig geïrrigeerd werd via de T-tape. Wel kregen alle plantjes bij de aanplant voldoende water en werd de eerste week de beregening opgezet omwille van de droogte op het moment van de aanplant. 5

6 Referentie Proefcentrum Herent (2017). Jaarverslag Zoete aardappel doet het goed in Vlaamse grond. Vermenigvuldiging en/of overname van gegevens zijn toegestaan mits bronvermelding. 6