Ringers Chocoladefabriek Nummer: 12 kijk op www.absolutefigures.nl voor digitale boeken
Ringers Chocoladefabriek SAMENGESTELD DOOR RUUD VAN CAPELLEVEEN www.absolutefigures.nl Colofon Dit is een uitgave van: Absolute Figures Margrietstraat 4, 6921 ZD Duiven Telefoon: 0316 280 698 Eindredactie: Ruud van Capelleveen Bezoek onze website: www.absolutefigures.nl Copyright Het is niet toegestaan om de inhoud en werking van onze download te wijzigen. Ook mag u de inhoud van deze download niet op een andere manier verspreiden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie, microfilm of op welke wijze ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. 2012-2017 Inleiding Van 1905 tot en met 1970 stond in Alkmaar een heuse chocoladefabriek: de Chocolade- en Cacaofabriek van Ringers. De fabriek aan de Noorderkade was jarenlang hét boegbeeld van de stad. Bij oostenwind hing de zoete geur van gebrande cacao in de straten. Ringers stond bekend om zijn fijnste chocolade, de heerlijkste kersenbonbons en de mooiste suikerwerken. Tentoonstelling De tentoonstelling over chocoladefabriek Ringers was van 1 oktober 2011 t/m 4 maart 2012 te zien in het Stedelijk Museum Alkmaar. Stedelijk Museum Alkmaar Canadaplein 1 1811 KE Alkmaar Telefoon: 072 5489789 www.stedelijkmuseumalkmaar.nl www.absolutefigures.nl Kastelen Extra 12 2
Vouwen en stempelen van chocolademunten Alkmaarse Chocoladefabriek Van 1905 tot en met 1970 stond in Alkmaar een heuse chocoladefabriek: de Chocolade- en Cacaofabriek van Ringers. De fabriek aan de Noorderkade was jarenlang hét boegbeeld van de stad. Bij oostenwind hing de zoete geur van gebrande cacao in de straten. Ringers stond bekend om zijn fijnste chocolade, de heerlijkste kersenbonbons en de mooiste suikerwerken. Oprichter en directeur Hendrik Ringers wilde alleen bonbons en chocolade van de hoogste kwaliteit maken, zoals hij dat in Zwitserland had geleerd. Het productieproces moest voldoen aan de hoogste standaard. Met de beste Hendrik Ringers inspecteert zijn fabriek www.absolutefigures.nl 12 3
Bonbons met beschrijving cacaoboon, de specifieke manier van roosteren en de juiste duur van concheren (het langdurig fijnwrijven van de chocolade) verkreeg hij het perfecte ambachtelijke resultaat: eerste klas cacao en chocolade. Familiebedrijf In deze speelse tentoonstelling voor jong en oud neemt u een kijkje achter de schermen in de chocoladefabriek. Uw bezoek start in de directiekamer, de werkkamer van Hendrik en Theo Ringers. Hier vertelt het museum over de familie Ringers en haar liefde voor het chocoladevak. Daarna volgt u het productieproces van 'boon tot bonbon', snuift de cacaogeuren op en beleeft hoe het was om te werken in de fabriek. Als kers op de chocoladetaart nemen wij u mee naar de toonzaal waar de mooiste suikerwerken staan: de gouden koets met Juliana en Bernhard, het kerkorgel van de Sint- Bavokerk in Haarlem, een bruidsstuk en de kroon van de Engelse koningin. Naast foto's, historische filmbeelden en voorwerpen uit de fabriek, ziet u natuurlijk ook vele verpakkingen. De reclame-uitingen en bonbondoosjes zult u vast nog wel herkennen! www.absolutefigures.nl 12 4
Chocolade wafels Herinneringen Luister ook naar de herinneringen van oud-werknemers zoals het inpakmeisje, de medewerker van de branderij of de chef van de bonbonafdeling. Zij vertellen hun persoonlijke verhaal. Over de werkplek, de sollicitatietest, de personeelsvereniging, de brandwacht, het voetbalteam, het snoepen van de likeurbonbons, de sinaasappelschillen, de vele jubilea en de liefdes die opbloeiden. Op de herinneringencomputer kunt u alle verhalen bekijken of zelf een herinnering inspreken in het Stedelijk Museum van Alkmaar. Met de tentoonstelling 'Ringers: De Alkmaarse Chocoladefabriek' haalt het Stedelijk Museum Alkmaar herinneringen op aan een uniek stukje Alkmaarse stadsgeschiedenis. Chocolade Hendrik Ringers droomde al vroeg van chocolade. Toen hij 21 jaar was werkte hij voor de beroemde chocoladefabriek 'Cailler' in Zwitserland waar hij het vak leerde. Hier kreeg Hendrik het idee om in Nederland een eigen chocoladefabriek op te richten. De droom van Hendrik werd dankzij steun en financiële hulp www.absolutefigures.nl 12 5
Likeurchocolaatjes in verpakking van de familie werkelijkheid. In 1905 opende Hendrik een 'Chocolade- en Bonbonfabriek' aan het Varnebroek in Alkmaar. Vijf man sterk, nog geen 100 m2 oppervlak en met machinerie uit Parijs. Een jaar later werd, op verzoek van vader Ringers, broer Theo aangesteld als mededirecteur. Hij richtte zich op de boekhouding en de technische zorg van de fabriek. Kwaliteit De Alkmaarders geloofden echter niet dat het fabriekje van Ringers lang zou standhouden: uit Alkmaar komen toch alleen boter en kaas? Hendrik wilde de kwaliteit van de Zwitserse chocolade evenaren en alleen producten fabriceren "welke aan de hoge eisen voldeden en door een fijne smaak ieder in verrukking moesten brengen". Hij verdiepte zich in de geschiedenis van chocolade en de cacaoboon en wilde zelf vanaf de boon chocolade gaan maken (dit in tegenstelling tot andere chocoladefabrieken die hun cacao kant-en-klaar inkochten van de grotere fabrieken). Kwaliteit stond hoog in het vaandel bij Hendrik: "Kwaliteit zegeviere' was zijn motto. Was Henrik Ringers vooral creatief met chocolade en verzon hij allerlei nieuwe producten, zakelijk en technisch talent Theo bracht het belang van de com- www.absolutefigures.nl 12 6
Ringers bonbons mercie onder de aandacht. Rotterdam De verkoop ging goed en in 1911 verhuisden ze met het familiebedrijf naar een grotere locatie in Rotterdam. Naast chocola en bonbons produceerden ze er cacaopoeder en cacaoboter. Ook de Rotterdamse fabriek werd te klein. Vader F.H. Ringers, timmerman en aannemer, wilde dat ze weer naar Alkmaar kwamen en kocht aan het Noord-Hollands Kanaal een groot stuk grond. In 1920 werd de eerste steen gelegd voor de bouw van de chocolade en cacaofabriek aan de Noorderkade. Op 10 mei 1940 verloor Ringers zijn Rotterdamse fabriek door het bombardement op Rotterdam. Deze werd niet meer opgebouwd. Personeelsbeleid Personeel vinden was in de naoorlogse jaren niet altijd even gemakkelijk. Vooral op de pakafdeling was er een tekort aan meisjes. Er werd er zelfs personeel uit het buitenland gehaald. Veel ouders vonden fabrieksarbeid te 'ruw en ruig' en niet geschikt voor hun dochters. Zij zagen hun kind liever in de huishouding, als dienstmeisje of als winkelmeisje aan het werk. De gebroeders Ringers deden er alles aan om dit vooroordeel weg te nemen en boden de meisjes cursussen aan in handwerken, rekenen en lezen. Op zondags www.absolutefigures.nl 12 7
Chocoladeparade werd er godsdienstles gegeven in de fabriek. Dat het bedrijf zich inzette voor het personeel blijkt ook uit de personeelsvereniging. Deze was zeer actief, met onder andere een toneelgroep, een voetbalvereniging, een eigen jazzband en leuke film- en toneelavonden in de kantine. De mensen die bij Ringers werkzaam waren bleven er vaak ook lange tijd werken. In 1956 werden er bijvoorbeeld wel zeven 40-jarig jubilea gevierd. Hofleverancier In de hoogtijdagen werkten er ruim 700 mensen bij Hofleverancier Ringers. Met een wereldwijde afzetmarkt naar 26 landen en vertegenwoordigers in New York en Londen. De fabriek had een eigen likeurstokerij en drukkerij en het assortiment bestond uit wel 3000 verschillende producten. Een van de best verkochte bonbons was de kersenbonbon, met echte Betuwse kersen. Naast chocoladeartikelen bracht Ringers kinderspellen en diverse verzamelalbums uit over vissen, ruimtevaart en bomen. De Bont & Leyten Ook werden er in de Ringersfabriek prachtige suikerwerken gemaakt. In 1928 namen Hendrik en Theo Ringers de fabriek van De Bont & Leyten uit Amsterdam www.absolutefigures.nl 12 8
Verpakking met kersen over en het hoofd van de suikerafdeling kwam mee naar Alkmaar. Hij was een gespecialiseerd suikerdecorateur en won met zijn kunstwerken vele prijzen op beursen en tentoonstellingen. In de fabriek in Alkmaar was een speciale toonzaal ingericht waar bezoekers de suikerwerken konden bekijken. Vaklieden uit heel de wereld kwamen zijn werk in de fabriek bewonderen. Neergang Eind jaren zestig van de twintigste eeuw ontstond er steeds minder vraag naar de hoogwaardige, maar dure chocolade van Ringers. De goedkope massaproductie won het van de kwalitatieve en handmatige productie. In 1969 werd Ringers door het Engelse bedrijf Cavenham Foods Ltd. overgenomen en een jaar later doorverkocht aan chocoladeproducent Droste in Haarlem. In 1972 sloot fabriek aan het Noord-Hollands Kanaal. Het fabrieksgebouw werd destijds gekocht door meubelhandel Klercq. Het gebouw, bedekt met witte moderne gevelplaten, staat nog steeds aan de Noorderkade in Alkmaar. Momenteel wordt naar de bestemming van het pand gekeken. www.absolutefigures.nl 12 9
Eerste steen in Alkmaar, 31 augustus 1920 Magazijn www.absolutefigures.nl 12 10
Geschiedenis Nederland Ruud van Capelleveen schrijft sinds eind jaren negentig elke maand een aantal bijdragen over geschiedenis voor AbsoluteFacts.nl. 'Door de Nederlandse geschiedenis' is een bundeling van zijn beste artikelen over de geschiedenis van Nederland. Ruud van Capelleveen toont in zijn artikelen aan, dat geschiedenis buitengewoon verfrissend en boeiend kan zijn. www.absolutefigures.nl In 'Door de Nederlandse geschiedenis' vertelt Ruud van Capelleveen veel over de Nederlandse geschiedenis: over de moordenaar van Willem van Oranje, Balthasar Gerards, over raadspensionaris Johan van Oldenbarnevelt, die met prins Maurits in conflict raakte, over de invloed van koning Lodewijk Napoleon, die door zijn broer Napoleon Bonaparte aangewezen werd om de Franse belangen te dienen als koning over Nederland, en over de Slavenhandel van de WIC. Voor de moderne mens is het heel gewoon om door verlichte straten te fietsen, maar in vroeger tijden trad na zonsondergang echt de duisternis in. Als door dikke bewolking ook het schijnsel van de maan niet doordrong op aarde, kon je geen hand voor ogen zien. Hierdoor waren de nachten gevaarlijk, want roversbenden lagen in het donker op de loer om hun slag te slaan. Ruud van Capelleveen laat u zien dat vroeger alles anders was. bekijk dit digitale boek op https://www.absolutefigures.nl www.absolutefigures.nl 12 11
Fabriek in Rotterdam na het bombardement in 1940 Lopende band www.absolutefigures.nl 12 12
Cacaobonen Fabriek www.absolutefigures.nl 12 13
Lopende band Fabriek www.absolutefigures.nl 12 14
Fabriek Fabriek www.absolutefigures.nl 12 15
Kersenbonbons op schaaltje Chocoladewaaiers www.absolutefigures.nl 12 16
Ringers drukkerij Ringers in Alkmaar www.absolutefigures.nl 12 17
Chocoladevogels Chocoladewals www.absolutefigures.nl 12 18
Inpakmeisjes Pakkamer www.absolutefigures.nl 12 19
Hendrik Ringers bij de lopende band van de kersenbonbon Luchtfoto fabriek in Alkmaar www.absolutefigures.nl 12 20
Luchtfoto Ringersfabriek aan de Noorderkade in Alkmaar Het verpakken van de chocoladetabletten www.absolutefigures.nl 12 21
Werknemers Ringers op de beurs in 1953 www.absolutefigures.nl 12 22
Vertegenwoordiger Van Haneghem met bedrijfswagen op de afsluitdijk Arbeiderswoningen in Alkmaar www.absolutefigures.nl 12 23
Personeelsband van Ringers Kampioenswedstrijd, 19 september 1931 www.absolutefigures.nl 12 24
bekijk onze digitale boeken op https://www.absolutefigures.nl www.absolutefigures.nl 12 25
Gratis Nieuwsbrieven Neem nu een gratis abonnement op één of meerdere nieuwsbrieven van Absolute Figures. Met onze nieuwsbrieven informeren wij u op het gebied van uw interesse. Net als op onze websites, gratis downloads en e-boeken streven wij met onze nieuwsbrieven naar een hoge kwaliteit. De nieuwsbrieven van Absolute- Figures.nl zijn een begrip geworden in Nederland. Hiermee informeren wij de liefhebbers al bijna twintig jaar. Bekijk het overzicht van onze informatieve nieuwsbrieven: Gratis Nieuwsbrieven Digitale Boeken Onze digitale boeken zijn niet verkrijgbaar in de reguliere boekhandel. Onze producten worden uitsluitend via onze winkel op het internet verkocht. Hierdoor kunnen wij de prijzen van onze boeken aantrekkelijk houden. www.absolutefigures.nl AbsoluteFacts.nl De website AbsoluteFacts.nl schenkt aandacht aan geschiedenis. Op deze site raakt u niet uitgekeken, want regelmatig worden nieuwe interessante onderwerpen toegevoegd, met name over de Nederlandse geschiedenis, kastelen en de koninklijke huizen van Europa. www.absolutefacts.nl CultuurArchief.nl Informatieve Nederlandse site met interessante artikelen over kunst en kunstenaars. CultuurArchief.nl is een uitgebreide website voor iedereen die van kunst houdt. www.cultuurarchief.nl Filahome.nl Filahome is een onafhankelijk filatelistisch tijdschrift op het internet met elke week nieuwe publicaties. De nadruk ligt op postzegels, maar er wordt ook aandacht geschonken aan algemene filatelistische onderwerpen. www.filahome.nl www.absolutefigures.nl 12 26