Gelderse portretkunst

Transcriptie

1 Gelderse portretkunst Nummer: 25 kijk op voor digitale boeken

2 Gelderse portretkunst Colofon Dit is een uitgave van: Absolute Figures Margrietstraat 4, 6921 ZD Duiven Telefoon: Eindredactie: Ruud van Capelleveen Bezoek onze website: Copyright Het is niet toegestaan om de inhoud en werking van onze download te wijzigen. Ook mag u de inhoud van deze download niet op een andere manier verspreiden. Deftige dames, hoge heren Een heer in Turks kostuum, een dame als Griekse godin. Burgemeesters, regenten, dominees, gezanten, kunstenaars en vooral kasteelbewoners lieten zich in de afgelopen eeuwen graag portretteren op een schilderij. Van 14 december tot en met 23 maart 2003 zijn de portretten van deze bijzondere lieden te bewonderen in de omvangrijke overzichtstentoonstelling "Deftige dames, hoge heren" in Museum Het Valkhof in Nijmegen. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie, microfilm of op welke wijze ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever Kastelen Extra 25 2

3 Deftige dames, hoge heren Een heer in Turks kostuum, een dame als Griekse godin. Burgemeesters, regenten, dominees, gezanten, kunstenaars en vooral kasteelbewoners lieten zich in de afgelopen eeuwen graag portretteren op een schilderij. Ze wilden hun bijzondere status of afkomst laten zien. Complete verkleedpartijen lijken het soms, met mannen met modieuze pruiken en vrouwen in satijn en goud. Gewone mensen konden zich de luxe van een portret niet permitteren. Van 14 december tot en met 23 maart 2003 zijn de portretten van deze bijzondere lieden te bewonderen in de omvangrijke overzichtstentoonstelling "Deftige dames, hoge heren" in Museum Het Valkhof in Nijmegen. Meer dan honderd werken vertellen de geschiedenis van de portretkunst in Gelderland van cir- Portret van Augustus Alexander Wilhelmus van der Heyden met schaatsen Theodorus Bohres (Werkzaam ca ) Ca. 1815, pastel, 41 x 32 cm Collectie Brantsen van de Zyp Stichting / Stichting Vrienden der Geldersche Kasteelen, Arnhem

4 Portret van Elisabeth Ermgard van Dort Paulus Moreelse (Utrecht Utrecht) 1624, olieverf op paneel, 65 x 52 cm Collectie Brantsen van de Zyp Stichting / Stichting Vrienden der Geldersche Kasteelen, Arnhem

5 Portret van Alexander van Spaen in pagekostuum Anoniem Noord-Nederlands 1633, olieverf op paneel, 80 x 63 cm Collectie Brantsen van de Zyp Stichting / Stichting Vrienden der Geldersche Kasteelen, Arnhem

6 ca 1550 tot Bezoekers komen oog in oog te staan met Gelderse mannen, vrouwen en kinderen, veelal behorend tot de kring van adel en regenten. Voor het eerst zal duidelijk worden in hoeverre het portret in deze grote provincie, die zo rijk is aan kastelen en buitenplaatsen, zich onderscheidt van de zoveel bekendere werken uit de Hollandse steden. De geselecteerde portretten stammen van kunstenaars uit Gelderland en daarbuiten, onder wie Paulus Moreelse, Jan van Ravesteyn, Hendrick Coster, Gerard Ter Borch, Nicolaes van Helt Stocade, Johann Valentin Tischbein, Gerrit Alberts, Hendrik Hoogers, Rienk Jelgerhuis, Charles Howard Hodges en Cornelis Kruseman. Naast geschilderde portretten worden ook pastels, tekeningen en portretprenten getoond. Portret van Johannes Smetius sr Rutger van Langevelt (Nijmegen Berlijn) 1669, tekening in zwart en gekleurd krijt, 43,3 x 43,6 cm Collectie Museum Het Valkhof, Nijmegen De portretten vertonen een verrassende verscheidenheid. De oudste zijn sober en

7 Portret van Aleida Isabella van Coeverden als Diana Johannes Leussinck (Zutphen voor 1711 Zutphen) 1676, olieverf op doek, 122 x 100 cm Collectie Stedelijk Museum Zutphen / E. Franken

8 Kunstbegrip In de uitgave 'Kunstbegrip: columns over kunst en kunstenaars' zijn de belangrijkste artikelen van de redacteur van CultuurArchief.nl uit de laatste tien jaar opgenomen. Met dit e-boek komt u veel te weten over de belangrijkste kunststromingen en kunstenaars uit met name de laatste eeuw. Ruud van Capelleveen koos een zestigtal kunstenaars die in zijn ogen zo invloedrijk waren, dat zij de wereld om ons heen veranderden, want kunst en ontwerp horen bij elkaar. De meeste artikelen in deze uitgave gaan over de schilderkunst. Hierbij worden de publiekslievelingen, zoals Claude Monet, Paul Cézanne, Henri Matisse en Piet Mondriaan niet vergeten. Interessant zijn zeker ook de artikelen over de kleurtheorie van de flamboyante Johannes Itten, de verstilde landschappen van Edward Hopper en de ontstaansgeschiedenis van het Panorama Mesdag. De abstracte kunstenaars worden vertegenwoordigd door kunstenaars als Ben Akkerman, Yves Klein en Kenneth Noland. Opvallend zijn ook de verhalen over de Nederlandse kunstenaars. 'Kunstbegrip' van Ruud van Capelleveen is een interessante en afwisselde publicatie, die zeker in de smaak zal vallen bij de lezers van zijn regelmatig op CultuurArchief.nl verschijnende columns. bekijk dit digitale boek op

9 Portret van de kunstenaar met zijn vrouw en zoontje Hendrik Hoogers (Nijmegen Nijmegen) 1776, olieverf op paneel, 44 x 49,7 cm Particuliere collectie

10 nogal statisch, want status was immers wat men wilde uitdrukken. Latere portretten vertonen vooral rijkdom en luxe: vrouwen in glanzend satijn, getooid met gouden kettingen, parels en juwelen; mannen met fijngesneden kostuums en modieuze pruiken. Complete verkleedpartijen zijn het soms: een heer in Turks kostuum, een dame als Griekse godin. In de loop der tijd wordt het portret minder formeel. Men laat zich nu graag samen zien: man, vrouw en kinderen - het hele gezin. Intieme voorstellingen van een gezellig gezinsleven komen tot stand, met spelende kinderen en dartele huisdieren. De aanleiding van de tentoonstelling is het 50-jarige bestaan van de Brantsen van de Zyp-stichting. Ongeveer de helft van de geëxposeerde schilderijen stamt uit het bezit van deze stichting, die een omvangrijke collectie Gelderse familieportretten beheert, en van de - nauw hiermee verbonden - Portret van Johan Kelffken Anoniem Noord-Nederlands 1616, olieverf op paneel, 105 x 87 cm Collectie Brantsen van de Zyp Stichting / Stichting Vrienden der Geldersche Kasteelen, Arnhem

11 Portret van Asueer Jacob Schimmelpenninck van de Oye in "Turkse kleding" Theodor van Loonen (ca na 1701) Ca , olieverf op doek, 185 x 224 cm Particuliere collectie

12 Familieportret van het gezin van Arend Roukens Willem Joseph Laquy (Brühl Kleef) 1786, olieverf op doek, 75,5 x 94,5 cm Collectie Museum Het Valkhof, Nijmegen

13 Stichting Vrienden der Geldersche Kasteelen. De overige schilderijen zijn afkomstig uit particulier bezit en uit musea in binnen- en buitenland. Portret van Elisabeth Anna Maria van Riebeeck Jan Palthe (Deventer Leiden) Ca , olieverf op doek, 87 x 66 cm Collectie Brantsen van de Zyp Stichting / Stichting Vrienden der Geldersche Kasteelen, Arnhem

14 Museum het Valkhof Kelfkensbos 59 Nijmegen Van 14 december 2002 t/m 23 maart 2003 Telefoon: Portret van Naleken Kelffken op 1-jarige leeftijd Anoniem Noord-Nederlands 1633, olieverf op paneel, 104 x 75 cm Collectie Brantsen van de Zyp Stichting / Stichting Vrienden der Geldersche Kasteelen, Arnhem

15 bekijk onze digitale boeken op

16 Gratis Nieuwsbrieven Neem nu een gratis abonnement op één of meerdere nieuwsbrieven van Absolute Figures. Met onze nieuwsbrieven informeren wij u op het gebied van uw interesse. Net als op onze websites, gratis downloads en e-boeken streven wij met onze nieuwsbrieven naar een hoge kwaliteit. De nieuwsbrieven van Absolute- Figures.nl zijn een begrip geworden in Nederland. Hiermee informeren wij de liefhebbers al bijna twintig jaar. Bekijk het overzicht van onze informatieve nieuwsbrieven: Gratis Nieuwsbrieven Digitale Boeken Onze digitale boeken zijn niet verkrijgbaar in de reguliere boekhandel. Onze producten worden uitsluitend via onze winkel op het internet verkocht. Hierdoor kunnen wij de prijzen van onze boeken aantrekkelijk houden. AbsoluteFacts.nl De website AbsoluteFacts.nl schenkt aandacht aan geschiedenis. Op deze site raakt u niet uitgekeken, want regelmatig worden nieuwe interessante onderwerpen toegevoegd, met name over de Nederlandse geschiedenis, kastelen en de koninklijke huizen van Europa. CultuurArchief.nl Informatieve Nederlandse site met interessante artikelen over kunst en kunstenaars. CultuurArchief.nl is een uitgebreide website voor iedereen die van kunst houdt. Filahome.nl Filahome is een onafhankelijk filatelistisch tijdschrift op het internet met elke week nieuwe publicaties. De nadruk ligt op postzegels, maar er wordt ook aandacht geschonken aan algemene filatelistische onderwerpen