Onderzoek Mobiel gsm-netwer 12 Test-Aankoop 543 juni 2010 www.test-aankoop.be
Sandrine Bouhy en David Wiame internet k ten dienste van het net Eender waar surfen met gsm of laptop, een stukje vrijheid waar wel een prijs aan vasthangt. Gaat u vooral eerst aan het rekenen voor u de stap zet. I nternetten met uw gsm of laptop vanop een bank in het park, dat is het principe. U hebt geen ADSL- of kabelverbinding meer nodig want u gebruikt het netwerk van gsmoperatoren. Een goed alternatief voor de vaste verbindingen, maar de prijs en de snelheid zijn vaak nog de zwakke punten. Dankzij de snellere netwerken Tot voor een paar jaar kon u met een gsm alleen maar gesproken data en korte tekstboodschappen versturen. Vandaag zijn de geavanceerde netwerken (3G en 3G+), krachtig genoeg om veel zwaardere gegevens over te brengen zoals mms, spelletjes, internet, video's... De evolutie zit in de transmissiesnelheid. Van 9 Kbit/seconde zijn de netwerken geëvolueerd naar ongeveer 7,2 Mbit/seconde, een snelheid die vergeleken kan worden met die van ANALYSE VAN WAT KAN We hebben de twee mogelijkheden om mobiel te surfen bekeken: mobiele internetabonnementen voor laptops en abonnementen om met de gsm te surfen. We houden in de analyse rekening met de forfaits waarmee op regelmatige basis gebruik gemaakt kan worden van mobiel internet. GRENZEN VAN DE VERGELIJKING De mobiele surfervaring hangt in hoge mate af van het beschikbare netwerk. De simkaart wordt uw toegang tot het net een vaste internetverbinding. Deze evolutie is in verschillende fasen verlopen en heeft het de gsm-operatoren mogelijk gemaakt een bruikbare vorm van mobiel internet aan te bieden. De tragere EDGEtechnologie, die nog wordt gebruikt door Base, was de voorganger van de "3G"- en "3G+"-technologie zoals UMTS en Alle operatoren staan echter niet allemaal even ver wat de dekking van hun netwerken betreft. Sommige hebben er zelfs voor geopteerd om nog geen mobiel netwerk van de nieuwste generatie aan te bieden. En wat die dekking betreft, zijn sommige consumenten ook veel beter af dan andere. Het komt er dus op aan om een goed beeld te hebben van de voordelen en beperkingen van elk aanbod, alvorens de knoop door te hakken. HSDPA, die het pad hebben geëffend voor een volledige internettoegang via de computer en de smartphone. Door deze technische evolutie is de markt van het mobiele internet zich momenteel sterk aan het ontwikkelen bij ons, ook al was deze technologie in 2009 nog niet echt ingeburgerd in België, in vergelijking met het Europese gemiddelde: 3,5 % tegen 13 % in de EU. Ongelijke dekking U ziet mobiel internet wel zitten? Dan moet u zich eerst eens afvragen wat u daar precies mee wilt doen. Om uw mails te bekijken en het nieuws te volgen, volstaat een verbinding via uw gsm. Maar als u langer wilt surfen of wilt werken op het internet, dan is een verbinding via de laptop meer aangewezen: navigeren gaat veel comfortabeler en via het abonnementensysteem kunt u ook veel meer downloaden. Momenteel heeft het mobiele internet nog af te rekenen met een paar minpuntjes. Eerst en vooral zijn de prijzen die door de operatoren worden gevraagd, nog zeer hoog, zowel in België als in het buitenland. En ook het downloadvolume is nog veel te beperkt. En tot slot is er niet overal een even goede dekking. De dekking van de gsm- en de EDGE-technologie zit tegen de 100 % aan, die van de snellere netwerken daarentegen is veel meer versnipperd. Mobistar maakt zich sterk dat het een snelle mobiele internetdekking bij 87 % van de bevolking (3G/HSDPA) kan bieden terwijl Proximus zelfs prat gaat op een 3G-dekking buiten van bijna 97 %. Maar het zijn vooral de grote steden waar de dekking gegarandeerd is. Er kunnen dus nog "gaten" zijn, waar de consument www.test-aankoop.be juni 2010 543 Test-Aankoop 13
Onderzoek U blijft het best op één plek in plaats van te bewegen (tram, auto...). Het netwerk is minder stabiel tijdens verplaatsingen. alleen maar kan surfen met een minder krachtig en dus minder snel netwerk. Torenhoge prijzen in het buitenland Een van de troeven is uiteraard het mobiele karakter van deze verbinding. En dat geldt zeker wanneer u die in het buitenland wilt gebruiken. Maar de prijzen van de abonnementsformule waarvoor u kiest, gelden enkel in België. Eens over de grens, wordt een speciale tarifering gehanteerd: van ongeveer 3/MB tot meer dan 16/MB! Bovendien zit het verbruik in het buitenland niet vervat in het basisabonnement en komt dat er dus nog bij. U maakt dus maar beter geen verbinding in het buitenland. Een alternatief is misschien dat u een speciale roamingoptie neemt bij uw abonnement, maar de prijzen daarvan zijn doorgaans ook niet veel goedkoper. Via gsm: ietwat beperkt De tarieven per MB of per minuut lopen snel op. U vermijdt die extra's beter. WERKING VAN HET MOBIELE INTERNET De verbinding met het netwerk van de leverancier verloopt via een simkaart. De simkaart die in een USB-modem wordt gebruikt, is een speciale kaart. U kunt die niet verwisselen met die van een gsm. Via uw gsm Vereisten: Uw (oude) simkaart of die van een operator waarmee u toegang krijgt tot het internet. Een gsm waarmee u kunt surfen, die dus compatibel is met de snellere mobiele netwerken. U moet de parameters van uw gsm aanpassen aan het netwerk. Hoe u dat doet, vindt u op de site van de operatoren. Via uw portable Vereisten: Een specifieke USBmodem voor mobiel internet, waar u de simkaart insteekt, of een computer met ingebouwde 3G-modem. Een specifieke simkaart die de operator u bezorgt. U kunt dus bijvoorbeeld klant zijn bij Base voor uw gsmabonnement en bij Proximus voor internet. Intekening op een mobiele internetformule Gsm's die u koopt bij de operatoren en die u hebt geselecteerd uit hun gamma, zijn reeds geconfigureerd. U moet een mobiel internetabonnement nemen als u regelmatig wilt surfen. Een antivirus voor uw gsm is niet meteen nodig. De virussen die het gemunt zouden kunnen hebben op uw gsm, zijn nog zeer beperkt in aantal. van een operator. Er wordt dan automatisch een programma geïnstalleerd op uw computer. Een paar minuten later kunt u overal in België met uw laptop surfen, afhankelijk van de dekking van het netwerk uiteraard. Andere oplossing: een gsm met internetabonnement die gekoppeld is aan uw laptop via USB of Bluetooth, kan dienstdoen als USB-modem. Ondanks het feit dat surfen via de gsm minder comfortabel is dan met een computer, trekt dit toch steeds meer gebruikers aan. En nochtans zijn er maar een stuk of tien operatoren, op een totaal van dertig die actief zijn op de Belgische markt, die uitpakken met mobiele internetabonnementen. Om surfen te vergemakkelijken, bestaan er sites die speciaal gemaakt zijn voor mobiel internetgebruik; die verslinden minder MB en zijn beter aangepast aan het scherm van een gsm. De meeste smartphones zijn ontworpen om mobiel surfen te vergemakkelijken. U hebt verschillende mogelijkheden. Ofwel zit er al een downloadquotum vervat in uw telefoonabonnement zoals bijvoorbeeld bij Mobile Viking, ofwel moet de prijs van de internetformule worden toegevoegd aan de prijs van het abonnement, ofwel wordt de prijs berekend op grond van het verbruik. Dat laatste, het standaardaanbod, raden we nochtans af en hebben we niet opgenomen in de vergelijking omdat dit systeem geen regelmatig surfen mogelijk maakt tegen redelijke prijs. Maar let op, want als u op het internet gaat zonder dat u eerst een abonnement hebt gesloten, dan zal u dit standaardtarief worden aangerekend. Als u weinig belt en u bent een matig surfer, dan zijn de prepaidformules het interessantst. Maar dat is dus niet zo wanneer u vaker belt. Als u telefoon en internet wilt combineren, dan kost u dat tussen de 30 en 60 per maand. Base en de alternatieve operatoren die 14 Test-Aankoop 543 juni 2010 www.test-aankoop.be
Telefonie LIGHTGEBRUIK TELEFONIE EN DOORSNEEGEBRUIK MOBIEL INTERNET Prijs/maand ( ) gesprekken en sms-berichten Mobiel internet Totaal per maand ( ) voor telefonie en mobiel internet Bijkomend(e) abonnement of optie OPERATOR en formule Type voor mobiel internet Netwerk MOBILE VIKING Mobile Viking 15 prepaid inbegrepen 0 EDGE (Base) 1 GB 2,5/MB 15 JIM TV JimMobile 10 13,17 prepaid Social & Surf 5 EDGE (Base) 500 MB 2,5/MB 18,17 ALLO RTL Studio 5 + Pack minutes ( 5) 10 prepaid Optie Data 10 EDGE (Base) 2 GB 1/MB 20 BASE Postpaid 1 10 10,97 postpaid Optie surf & mail 10 10 EDGE 500 MB 0,02/MB 20,97 ME BY METRO Basispakket 12,74 postpaid Package SurfPlus 10 EDGE (Base) 200 MB 2,5/MB 22,74 TELENET Mobile Walk&Talk 0 14,78 postpaid Optie Surf 10 10 HSDPA (Mobistar) 200 MB 0,15/MB 24,78 MOBISTAR My30 I-Phone 30 postpaid inbegrepen 0 HSDPA 200 MB 0,1/MB 30 MOBISTAR My10 MyComfort 12,63 postpaid Mobile Mail&Surf 18 HSDPA 200 MB 0,1/MB 30,63 PROXIMUS Mobile 10 Anytime 15,35 postpaid Internet On GSM Intense 24,99 HSDPA 500 MB 0,03/MB 40,34 MONDIAL TELECOM MTMobile Minutes Light 14,14 postpaid Mobile Data 30 EDGE (Base) 2 GB 0,35/MB 44,14 Telefonie Prijs ( ) van het internetforfait DOORSNEEGEBRUIK VOOR TELEFONIE EN MOBIEL INTERNET Prijs/maand ( ) gesprekken en sms-berichten Mobiel internet Volume Prijs bij overschrijding Totaal per maand ( ) voor telefonie en mobiel internet Bijkomend(e) abonnement of optie OPERATOR en formule Type voor mobiel internet Netwerk MOBISTAR My30 I-Phone 30 postpaid inbegrepen 0 HSDPA 200 MB 0,1/MB 30 ALLO RTL Plateau 10 23,70 postpaid Optie Data 10 EDGE (Base) 2 GB 1/MB 33,70 BASE Postpaid 5, 25 25 postpaid Optie surf & mail 10 10 EDGE 500 MB 0,02/MB 35 TELENET Mobile Walk&Talk 20 29,40 postpaid Optie Surf 10 10 HSDPA (Mobistar) 200 MB 0,15/MB 39,40 ME BY METRO Basispakket 31,60 postpaid Package SurfPlus 10 EDGE (Base) 200 MB 2,5/MB 41,60 JIM TV JimMobile 10 36,84 prepaid Social & Surf 5 EDGE (Base) 500 MB 2,5/MB 41,84 MOBISTAR My25 MyComfort 25 postpaid Mobile Mail&Surf 18 HSDPA 200 MB 0,1/MB 43 MOBILE VIKING Mobile Viking 45 prepaid inbegrepen 0 EDGE (Base) 1 GB 2,5/MB 45 PROXIMUS Mobile 10 Evening&Weekend 29,66 postpaid Internet On GSM Intense 24,99 HSDPA 500 MB 0,03/MB 54,65 MONDIAL TELECOM MTMobile Minutes Classic 31,58 postpaid Mobile Data 30 EDGE (Base) 2 GB 0,35/MB 61,58 Prijs ( ) van het internetforfait Volume Prijs bij overschrijding het Base-netwerk gebruiken, hebben de interessantste aanbiedingen, maar de verbindingssnelheid is er laag (EDGE). Dit netwerk volstaat voor een groot aantal toepassingen zoals surfen, mails lezen enz., maar als u op zoek bent naar een snellere verbinding, dan moet u bij de duurdere (Proximus of Mobistar) zijn. Wat u wordt aangerekend wanneer u het voorziene downloadvolume overschrijdt, zijn kosten die u niet uit het oog mag verliezen. Het is dan soms veel voordeliger om een nieuwe herlaadbeurt te activeren of een nieuw pack, als de operator dat ten minste mogelijk maakt, zoals bij Mobile Viking, Jim TV en Allo RTL. Contoleer dagelijks uw dataverbruik om onaangename verrassingen te vermijden HOE LEEST U DE TABEL Prijs In april 2010. Lightgebruik telefonie en doorsneegebruik internet Zo'n 50 minuten beltijd per maand, 33 sms'jes en 200 MB downloadvolume. Doorsneegebruik telefonie en internet Omvat zo'n 120 minuten beltijd per maand, 50 sms'jes en 200 MB downloadvolume. 200 MB per maand Is doorgaans genoeg om elke dag ongeveer 1 uur te surfen op mobiele websites, uw mails (zonder aangehechte bestanden) te lezen, een paar mp3-bestanden te downloaden en een paar minuten streaming van radio of video te genieten. www.test-aankoop.be juni 2010 543 Test-Aankoop 15
Onderzoek ENKELE TIPS Voor u de stap zet Voor u een operator kiest, informeert u het best naar het bereik van zijn netwerk op plaatsen waar u vaak komt (kantoor, thuis, woon-werktraject). Het mobiele netwerk met hoog debiet bestrijkt immers niet het hele grondgebied, in tegenstelling tot het klassieke mobiele netwerk. Kies liefst een gsm die compatibel is met 3G, of beter nog, met 3G+. Geef de voorkeur aan een gsm met een voldoende groot scherm. Een groot scherm, trouwens vaak een aanraakscherm, maakt surfen op het internet een stuk makkelijker. En erna Vergrendel het toetsenbord om te vermijden dat u zonder het te weten en per ongeluk verbinding maakt met het net. Overweeg om in het buitenland de functies internet en e-mail gewoon uit te schakelen, vooral wanneer u werkt met een systeem van automatische en rechtstreekse ontvangst van uw mails. Voor u naar het buitenland vertrekt, informeert u zich het best eerst over de roamingtarieven. Controleer regelmatig uw verbruik om onprettige verrassingen te vermijden wanneer de factuur in de bus valt. Via de laptop: comfortabel Prepaidformules zijn nooit het voordeligst. Abonnementen zijn een betere oplossing. Mobiel internet op een laptop is veel comfortabeler dan op een gsm, maar minder snel dan een vaste verbinding. Het hoeft dus niet te verbazen dat, volgens een rapport van de Engelse regulator Ofcom, 75 % van de consumenten met een mobiele verbinding ook een vaste heeft. Als u beslist om in te gaan op een dergelijk aanbod, dan moet u wel rekening houden met de lagere downloadsnelheid. Momenteel lijken beide diensten elkaar dus aan te vullen. Het voordeel, financieel en praktisch, van een mobiele formule is dat daar geen bijkomende connectie voor nodig is, in tegenstelling tot toegang via ADSL of kabel. Die is goedkoper, maar u moet er een vaste lijn of kabel voor hebben. In het algemeen stellen we vast dat er weinig concurrentie is. De prijzen van de operatoren liggen in elkaars buurt. Maar in alle gevallen zijn de onbetaalbare prepaidformules te mijden. We hebben ze niet opgenomen in onze analyse. Kortom, een matig dagelijks gebruiker zal toch minstens 30 per maand moeten neertellen. In het geval van een beperkt gebruik in het kader van een aanvullende verbinding, kan die som worden gedrukt tot 15 per maand. Ook al bent u nog leek wat het gebruik van dit type verbindingen betreft, toch zou u wel uw dataverbruik moeten kunnen inschatten. Op die manier kunt u vermijden dat uw factuur op het einde van de maand torenhoog oploopt. In de eerste plaats omdat het aantal MB inbegrepen in de mobiele formules minder groot is dan bij een vaste verbinding en dus snel wordt overschreden als u daar geen aandacht aan besteedt. Ten tweede omdat de prijs bij een eventuele overschrijding van de vaste maandelijkse hoeveelheid zeer hoog is. Terwijl de meeste overschrijdingen worden gefactureerd tegen om en bij de 1/GB voor de vaste internetverbinding van het lighttype, kunnen dergelijke overschrijdingen al gauw oplopen tot 30 à 100/GB voor mobiele verbindingen. Schrale troost: sommige operatoren pakken uit met voorkeurtarieven voor klanten die bij hen al een vaste internetverbinding hebben. DE GOEDKOOPSTE FORMULE PER OPERATOR Prijs per maand Volume per maand Prijs bij overschrijding OPERATOR en formule Doorsneegebruik MOBISTAR Internet Everywhere Max 30 2 GB 0,1/MB PROXIMUS Mobile Internet Anytime 34,99 2 GB 0,03/MB TELENET Walk&Surf 30 35 2 GB 0,1/MB Lightgebruik (als extra verbinding) PROXIMUS Mobile Internet 15h 14,99 15 uur 2,49/uur MOBISTAR Internet Everywhere 25 ( 5 + 1/dag dat u surft) 1 GB 0,1/MB TELENET Walk&Surf 20 35 2 GB 0,1/MB HOE LEEST U DE TABEL Prijs In april 2010. Doorsneegebruik Omvat 30 uur surfen, wat neerkomt op 2 GB downloadvolume. Lightgebruik Omvat 20 verbindingen van elk 30 minuten, telkens op verschillende dagen, wat neerkomt op 10 uur surfen en 500 MB downloadvolume. Base Niet opgenomen in deze tabel omdat die operator deze dienst niet aanbiedt. 16 Test-Aankoop 543 juni 2010 www.test-aankoop.be
INTERVIEW François Milazzo is abonnee van Test-Aankoop 3 460 voor internetverbindingen in het buitenland Tijdens een verblijf in Italië gebruikte u de dienst Walk&Surf van Telenet. Welke informatie hebt u van Telenet gekregen toen u dit abonnement nam? Alvorens te vertrekken had ik navraag gedaan bij de klantendienst over de eventuele kosten van het gebruik van deze dienst. Ik wou immers weten waar ik aan toe was. Tijdens het telefoongesprek met de klantendienst kreeg ik te horen dat dat systeem me hooguit 200 tot 300 zou kosten. Terug uit vakantie kreeg ik een factuur van 3 460 in de bus, wat overeenstemt met een verbruik van 777 MB. Hoe verklaart u dat? Niemand heeft me de tarieven precies uitgelegd of me gewaarschuwd voor het financiële gevaar van deze dienst. Ook over de roamingkosten heeft niemand me ooit iets gezegd. De informatie die ik kreeg, was onduidelijk. Kortom, ik werd slecht geïnformeerd door de klantendienst. Ik vind ook dat de klant verwittigd zou moeten worden wanneer zijn verbruik en dus de kosten te hoog dreigen op te lopen. Je staat gewoon niet stil bij je verbruik en je kan je ook geen moment voorstellen dat je een factuur in de bus krijgt met dit soort schandalige bedragen erop. Hebt u de factuur betwist? Uiteraard. Ik zou nooit op de dienst zijn ingegaan had ik geweten dat het me 3 500 zou kosten! Ik heb dus contact opgenomen met Telenet met de vraag naar meer details en om die som te betwisten. Ze hebben me geantwoord dat de facturatie van de dienst correct was en dat alles staat bepaald in de algemene voorwaarden. Maar die info gaven ze mij destijds niet tijdens mijn eerste telefoontje. U trok dan naar Test-Aankoop? Jawel. Test-Aankoop heeft mijn dossier geanalyseerd en nam daarna de fakkel van me over. Na onderhandelingen stemde Telenet er dan uiteindelijk mee in om bij wijze van uitzondering mijn factuur te annuleren op basis van mijn goede trouw. David Wiame onze telecomspecialist Geleidelijke verbetering De tegenslag van mijnheer Milazzo is geen alleenstaand geval en dit soort toestanden wijst op een schrijnend gebrek aan transparantie inzake informatie over tarieven. Deze tekortkomingen ontslaan de klant echter niet van de verplichting om de algemene voorwaarden en het contract te lezen. Gelukkig behoort dit soort facturen binnenkort tot het verleden. Vanaf 1 juli voert een Europese richtlijn een plafonnering in van de kosten van 50 per facturatiemaand (excl. btw) voor alle consumenten die vóór die datum niet hebben geopteerd voor een ander plafond. Dat neemt niet weg dat de prijs per MB die in het buitenland wordt gehanteerd, exorbitant hoog blijft. Deactiveer wanneer u naar het buitenland gaat de functie om automatisch en rechtstreeks mails te ontvangen. Niet steeds dezelfde fouten maken België bengelt al aan het staartje van het peloton wat de vaste internetverbindingen betreft, en lijkt nu ook dezelfde weg op te gaan voor mobiel internet. Dit zijn een paar maatregelen om daar wat aan te doen. Meer concurrentie. Momenteel zijn er maar weinig operatoren die mobiel internet aanbieden. Dat flauwe aanbod is dan ook meteen merkbaar aan de tarieven. De mogelijke komst van een vierde operator zou een en ander kunnen veranderen. Ondertussen is het wachten op beter betaalbare formules. Daling van de roamingprijzen. De prijzen geldig in het buitenland zijn veel te duur. Dat de EU vanaf 1 juli 2010 een prijzenplafond oplegt, is nog maar een eerste stap. De Europese Commissie moet daarin veel verder gaan en ook een plafonnering invoeren van de tarieven per MB, net zoals de Commissie dat ook heeft gedaan voor sms'jes en gsm-gesprekken. Geen downloadlimieten meer. De downloadlimieten liggen relatief laag bij de meeste operatoren en elke overschrijding wordt stevig verrekend. België is een van de laatste landen die downloadlimieten hanteert voor vaste internetverbindingen. Het zou zeer jammer zijn mocht dat in de toekomst ook zo zijn voor mobiel internet. www.test-aankoop.be juni 2010 543 Test-Aankoop 17