Jaarverslag Stichting Noodfonds Rhenen 2016 1. Inleiding De Stichting heeft ten doel: het verlenen van materiële hulp (in natura en financieel) en dienstverlening aan inwoners van de gemeente Rhenen die in een acute financiële noodsituatie zijn geraakt, waardoor het persoonlijke functioneren en/of het functioneren als gezin in het geding is en de maatschappelijke participatie sterk belemmerd wordt, terwijl bijstandsverlening niet mogelijk is; het financieel steunen van initiatieven in de gemeente Rhenen, die in algemene zin bijdragen aan armoedebestrijding en armoedepreventie; en voorts al hetgeen met een en ander rechtstreeks of zijdelings verband houdt of daartoe bevorderlijk kan zijn, alles in de ruimste zin des woords. De Stichting heeft de ANBI-status. 2. Bestuur In 2016 werd het bestuur gevormd door: A.K. van der Staaij voorzitter Mevr. G. Ariesen -van Laar secretaris en intaker T.E. Struif Bontkes penningmeester H.M.C. van Holsteijn vice-voorzitter en plv. coördinator C. van Deelen 2 e secretaris en 2 e penningmeester M.W. van de Loo bestuurslid B. Haverkort coördinator (maakt geen deel uit van het bestuur) Mevr. K. den Hartog intaker (idem) Het bestuur heeft 5x een vergadering belegd. Vergaderruimte werd aangeboden door IW4 en de gemeente Rhenen. In het afgelopen jaar heeft het bestuur een aantal documenten opgesteld en/of aangepast m.b.t. de organisatie en werkwijze van het Noodfonds, waaronder - het Beleidsplan 2016-2018, vastgesteld d.d. 4 februari 2016 - de criteria en aanvullende voorwaarden voor toekenning van hulpverlening - de procedure voor de behandeling van de aanvraag - de interne procedure voor de financiële afhandeling en verantwoording Medio 2016 heeft een eerste evaluatie van het functioneren van het Noodfonds plaatsgevonden. Dit heeft geleid tot een aantal conclusies en aanbevelingen, waaronder: - het bevorderen en stimuleren van een seminar binnen de gemeente Rhenen over armoedebestrijding en hulpverlening - het voorlopig continueren van de aanvraagprocedure voor individuele aanvragers - het versterken van de contacten met hulpverleners en waar mogelijk een convenant dienaangaande afsluiten - de werkwijze in 2017 opnieuw evalueren - geen leningen verstrekken - geen leningen verstrekken 1
- het voorstel voor het instellen van een brede adviesraad, waarin ook vertegenwoordigers van de gemeente, caritatieve instellingen en hulverleners worden opgenomen, is aangehouden Eind 2016 is een schriftelijke evaluatie uitgezet onder het bestuur en de coördinator mbt het functioneren van het bestuur. De resultaten worden besproken in 2017. Daarnaast hebben bestuursleden enkele scholingssessies gevolgd. 3. Financiën De Stichting heeft in 2016 financiële ondersteuning ontvangen van: Gemeente Rhenen 9.150,00 Diverse kerken en kerkgenootschappen 2.275,37 Overige giften 810,00 De Raad van de gemeente Rhenen heeft in december 2016 het Beleidsplan Minima-regelingen aangenomen. Hierin zijn voor de periode 2017-2019 bedragen opgenomen t.b.v. het Noodfonds. Voor verdere informatie wordt verder verwezen naar het Financiële Jaarverslag 2016. Voor de jaarrekening wordt ook verwezen naar de website www.noodfondsrhenen.nl. 4. Geboden Hulp. De eerste ervaringen De Stichting Noodfonds Rhenen bestaat nu iets meer dan een jaar. Het is opgericht om mensen, die in een financiële noodsituatie zijn gekomen en waar bestaande voorzieningen niet kunnen worden toegepast, te helpen met het oplossen van hun probleem. Tot nu toe zijn 26 aanvragen binnengekomen en is aan 19 personen hulp geboden. Zeven gevallen werden afgewezen of werden op een andere manier opgelost. Aanvragen voor ondersteuning kunnen worden gedaan door privépersonen, maar in de meeste gevallen wordt de aanvraag ingediend door hulpverleners of maatschappelijke organisaties. In totaal is over de hele periode voor een bedrag van 5.639 euro aan hulp verleend (2016: 4.199 euro). Van de aanvragers kan gezegd worden dat het aantal (alleenstaande) vrouwen, personen die onder bewindvoering vallen en ook mensen met een buitenlandse achtergrond opvalt. In vrijwel alle gevallen is, met toestemming van betrokkenen, overleg met de gemeente Veenendaal geweest om de bestaande voorzieningen en financiële situatie te verifiëren en de rechtmatigheid van de aanvraag te checken. Financiële noodsituaties staan nooit op zichzelf, en daarom is in de meeste gevallen is naast financiële steun ter leniging van de directe nood ook doorverwezen naar instellingen die vervolghulp konden verlenen zoals de Voedselbank, Schuldhulpmaatje, Maatschappelijk werk, Budget Advies Centrum (BAC), instellingen voor geestelijke gezondheidszorg. In een aantal gevallen is onderhandeld met de schuldeisers om de schuldregeling te versoepelen. Ook heeft regelmatig overleg met de gemeente Rhenen en Veenendaal geleid tot opheffen van een aantal knelpunten. De samenwerking met deze en andere hulpinstellingen verliep in het algemeen goed, maar het Noodfonds hoopt dat de samenwerking met de maatschappelijke organisaties nog kan verbeteren bij de doorverwijzing en opvolging van probleemgevallen. Bloemlezing Hieronder volgt een bloemlezing van een aantal aanvragen. Uiteraard zijn de namen gefingeerd. 2
1. Mevrouw van der B. 48 jaar, gescheiden met twee kinderen. Ze is plotseling in een echtscheidingsprocedure terechtgekomen. Haar ex draagt niet bij aan haar levensonderhoud noch van die van hun kinderen. Er is sprake van broodnood. Er is een aanvraag voor Participatiewet ingediend, maar voordat deze tot een uitkering komt zou ze twee maanden verder zijn. Bovendien heeft mevrouw pijn en behoeft ze urgente fysiotherapie. Een aanvraag voor bijzondere bijstand is afgewezen omdat mevrouw ervoor gekozen heeft zich niet aanvullend te verzekeren. Het Noodfonds dringt (met enig succes) aan bij de gemeente op spoedbehandeling van de aanvraag en besluit om de kosten voor de fysiotherapie voor een bedrag van 195 euro te betalen. Verder wordt doorverwezen naar de Voedselbank. 2. De maatschappelijk werker van de gemeente Rhenen dient een aanvraag in voor meneer A.S, 47 jaar met allochtone achtergrond. Hij heeft drie kinderen, forse schulden en een minimuminkomen. Hij wordt behandeld voor een medisch probleem, maar heeft geen geld om de vervoerskosten naar het ziekenhuis te betalen. Het Noodfonds betaalt 240 euro. Het verwijst ook naar Schuldhulpmaatje om de bestaande schuldensituatie te helpen oplossen. 3. Een Rhenense instelling voor geestelijke gezondheidszorg vraagt een nieuwe of vervangende wasmachine aan voor een cliënt (Mevrouw V.) die onder bewindvoering is en Voedselbank hulp ontvangt. Onderzoek van Noodfonds wijst uit dat de wasmachine te repareren is en via een bevriende installatiebedrijf wordt de wasmachine gerepareerd voor een vriendenprijs van 27,50 euro 4. Een Budget Advies Centrum vraagt hulp voor Mevrouw W., met een kind van 2 jaar. Ze is pas gescheiden en heeft geen geld om de huur te betalen. Uitetting dreigt. Het Noodfonds betaalt twee maanden huur, verwijst naar de Voedselbank en naar Schuldhulpmaatje. 5. Een aanvraag van een Rhenense instelling voor maatschappelijk hulpverlening betreft Kees M., een man 28 jaar, die hoge schulden heeft, in sociaal isolement verkeert en psychologisch instabiel is. Hij is werkeloos en wil meedoen aan het programma Ondernemers voor jongeren. Hij heeft daarvoor middelen nodig voor transport. Het Noodfonds besluit om hem een fiets ter waarde van 100 euro ter beschikking te stellen. Hij wordt doorverwezen naar Schuldhulpmaatje. 6. Via een particuliere vrijwilliger kwam een aanvraag voor familie K, moeder met vier kinderen van buitenlandse komaf, om de kosten voor vervoer van stage van een dochter van 19 jaar te betalen. Ook kon een rekening voor meubilair niet betaald worden. Het Noodfonds betaalt de transportkosten en meubilair voor een totaal van 395 euro. Er wordt doorverwezen naar Schuldhulpmaatje en maatschappelijk werk omdat financieel beheer een probleem lijkt. 7. Een particuliere vrijwilliger vraagt hulp voor een (buitenlandse) familie, die een kapotte oven heeft, geen geld heeft voor het halen voor een rijbewijs of voor het doen van inburgeringsexamen en voor sport van een dochter. Op grond van info van de gemeente blijkt dat voor rijbewijs en sport voor de dochter binnen de gemeente mogelijke voorzieningen bestaan. Het inburgeringsexamen wordt niet gezien als urgent en derhalve besluit het Noodfonds een reparateur voor de bestaande oven in te huren. Deze repareert de oven voor 100 euro. Voor de andere aanvragen wordt doorverwezen naar Schuldhulpmaatje en de gemeentelijke instellingen. 8. Een instelling voor geestelijke gezondheidszorg vraag hulp bij vervanging van bril voor meneer H. (28) die in een bewindvoeringsproces zit. Hij heeft hoofdpijn omdat hij geen goede bril heeft. Het Noodfonds betaalt 275 euro aan de opticien. 3
9. Een Budget Adviescentrum vraagt bijstand voor gezin met twee kinderen met een forse huurachterstand bij Rhenam. Ontruiming kan worden voorkomen als maandelijks 300 euro extra wordt betaald. Dit is onhaalbaar voor betrokkene. Verder is energielevering afgesloten en vraagt de nieuwe leverancier een borgsom van 400 euro. Noodfonds besluit de borgsom te betalen en voor twee maanden bij te dragen aan extra huur. Rhenam wordt verzocht hier genoegen mee te nemen. Rhenam gaat niet akkoord met ons voorstel en er wordt door BAC een ander oplossing gevonden voor de problemen. 10. Een bewindvoerder vraagt een bijdrage voor het oplossen van gebitsproblemen voor mevrouw J. 40 jaar. De tandarts verleent eerste behandeling voor de bestrijding van de ergste pijn waarbij hij een gunstig tarief hanteert. Hij stelt vervolgbehandeling uit tot volgend jaar, waarvoor betrokkenen (via bewindvoerder) een tandartsverzekering zal afsluiten. 11. Mevrouw A.K. 35 jaar met psychiatrische problemen vraagt een bijdrage voor haar therapie in afwachting van besluitvorming Bijzondere Bijstand. Noodfonds draag 450 bij om 6 behandelingen mogelijk te maken, waardoor continuïteit in de behandeling mogelijk is. 15. Een BAC vraagt een bijdrage voor de opheffing van beslaglegging van een auto van meneer S. met een buitenlandse achtergrond, 40 jaar die zijn schulden niet kan betalen. Zonder auto kan meneer niet naar zijn werk. Noodfonds betaalt 990 euro aan deurwaarder. Het lijkt er op dat na ruim een jaar van haar bestaan het Noodfonds haar plaats heeft gevonden in hulpverleningsland in Rhenen. Toch lijkt de naamsbekendheid van het Noodfonds voor verbetering vatbaar. Deze toelichting met de eerste ervaringen kan daarom gezien worden als een uitnodiging aan de diverse hulpverleners om in voorkomende gevallen contact op te nemen met het Noodfonds. Verder overweegt het Noodfonds om in de loop van 2017 een seminar over armoedebestrijding in de gemeente te houden waar het Noodfonds en andere betrokken maatschappelijke organisaties elkaar de ervaringen presenteren en vormen van samenwerking kunnen exploreren. De gemeente kan op dit seminar haar minimabeleid toelichten. 5. Externe contacten In het afgelopen jaar is er bestuurlijk overleg geweest met de gemeente Rhenen (wethouder Jeugd, Werk en Inkomen, en ambtelijke staf), Afdeling Economie en Werk Veenendaal en verschillende kerkgenootschappen in de gemeente Rhenen. Onder andere de broodnood -situatie was een onderwerp van intensief overleg met de gemeenten. Voor wat betreft de Bijzondere Bijstand: De scheidslijnen tussen het Noodfonds Rhenen en de Bijzondere Bijstand zijn niet helder. Het Noodfonds kan en wil de taken van de Bijzondere Bijstand niet overnemen. Wij hopen dat de gesprekken met de gemeenten Rhenen en Veenendaal leiden tot een versoepeling van de voorwaarden van de Bijzondere Bijstand, afgestemd op het beleid van beide gemeenten. De Voedselbank doet als regel grondig onderzoek naar de financiële situatie van de aanvragers. Voedselhulp kan zich uitstrekken over een of meer jaren. In het geval van doorverwijzing door het Noodfonds accepteert de Voedselbank een aanvraag voor crisissituaties zonder dergelijke financiële onderbouwing. Echter in dat geval wordt de voedselhulp slechts voor een korte periode gegeven. Overleg met Rhenam heeft geleid tot afspraken om in voorkomende gevallen overleg te voeren om zoveel mogelijk woninguitzetting te voorkomen. 4
Vele contacten zijn gelegd en/of verliepen rechtstreeks via de coördinator, o.a. met het Sociaal Team Rhenen, het Budget Advies Centrum, de Stichting Kerk en Minima in Veenendaal, woningstichting Rhenam, RIBW, Schuldhulpmaatje, de Voedselbank Neder-Veluwe en Omstreken en de Stichting Voedselhulp Rhenen, en andere relevante hulpverlenende organisaties. Met BAC-Vitras is een convenant afgesloten m.b.t. (vertrouwelijke) gegevensuitwisseling en afhandeling van aanvragen. Twee bestuursleden en de coördinator hebben een bezoek gebracht aan het landelijk bureau van SUN (Stichting Urgente Noden Nederland) waar veel Noodfondsen bij zijn aangesloten. Een bijzonder informatief en nuttig overleg. Het Noodfonds Rhenen heeft evenwel besloten nog vast te houden aan de eigen statuten, werkwijze en procedures. 6. Informatievoorziening en publiciteit Het Noodfonds heeft een eigen website: www.noodfondsrhenen.nl en twee email adressen: info@noodfondsrhenen.nl (coördinator) en bestuur@noodfondsrhenen.nl (secretaris). Op de website staat informatie voor de aanvragers en andere belangstellenden. Tevens kunnen het aanvraagformulier voor de hulpverlener en dat voor de aanvrager gedownload worden. De flyer is verspreid binnen de gemeente. Ook dit jaar is er aandacht geweest voor het Noodfonds in de in de Rhenense Betuwse Krant. Het Jaarplan 2017 is eveneens vastgesteld. Enkele punten hieruit: De procedure voor de aanvrage blijft ongewijzigd; aanmelding via hulpverlenende instanties heeft onze sterke voorkeur. De relatie met diverse hulpverlenende instanties willen we versterken o.a. door een bilateraal convenant met hen hierover af te sluiten. Het Noodfonds wil graag meewerken aan een seminar Armoedebestrijding in Rhenen en hiervoor initiatieven nemen. Met de WERV-gemeenten en gemeente Utrechtse Heuvelrug zal eveneens contact gezocht worden o.a. met betrekking tot armoedebestrijding. Mogelijkheden om onze bekendheid verder te vergroten zullen worden nagegaan. Voor nadere informatie over het Jaarplan: zie de website www.noodfondsrhenen.nl Vastgesteld door het bestuur, dd. 23 februari 2017, Rhenen 5