Afdelingsgids Hengeveld College Havo - IVIO - Link Voortgezet Speciaal Onderwijs. Talenten laten groeien. de Ambelt

Vergelijkbare documenten
Afdelingsgids Havo bovenbouw Hengeveld College. Voortgezet Speciaal Onderwijs. Talenten laten groeien. de Ambelt

REGELING CIJFERGEVING/BEOORDELING EN BEVORDERINGSNORMEN. Stedelijk Dalton College Alkmaar schooljaar

Vmbo. Vakkenoverzicht

REGELING CIJFERGEVING/BEOORDELING EN BEVORDERINGSNORMEN. Stedelijk Dalton College Alkmaar schooljaar

Ouderavond Profielkeuze 3 HAVO

Bedoeling infoavond. Welkom INFORMATIEAVOND 3 HAVO de Tweede Fase. Historische achtergronden. Tweede fase. Veranderingen door invoering

Afdelingsgids Zwolle Havo onderbouw, IVIO- en Link-klassen. Voortgezet Speciaal Onderwijs. Talenten laten groeien.

NAAR DE TRAVO

Overgangsnormen Thorbecke SG

KIESWIJZER LAAR & BERG Stroomkeuze vwo en MYP Profielkeuze havo Profielkeuze vwo

Afdelingsgids Havo bovenbouw Hengeveld College. Voortgezet Speciaal Onderwijs. Talenten laten groeien. de Ambelt

Profielkeuze 3 Havo. 22 november 2018

Informatieboekje profielkeuze

Afdelingsgids Havo bovenbouw Hengeveld College. Voortgezet Speciaal Onderwijs. Talenten laten groeien. de Ambelt

Informatieboekje leerjaar 2. Vakkenpakket TL 3 kiezen

Informatieboekje leerjaar 2

KIESWIJZER LAAR & BERG

KIESWIJZER Laar & Berg STROOMKEUZE VWO EN MYP PROFIELKEUZE HAVO PROFIELKEUZE VWO

Bedoeling infoavond. Welkom INFORMATIEAVOND 3 vwo de Tweede Fase. Historische achtergronden. Tweede fase. Merkbare veranderingen

Ouderavond Profielkeuze 3 VWO

Informatiebrochure. Ouders 3 VMBO-T Leerlingen. Vakkenpakket 4 vmbo -T

Tweede Fase. Havo Bovenbouw Hengeveldcollege en Travo

ALGEMEEN DEEL VAN HET PROGRAMMA VAN TOETSING EN AFSLUITING

Informatie Profielkeuze Vernieuwde Tweede Fase cohort

Overgangsnormen en uitslagregel

Profielkeuze 3 (t) VWO. 22 november 2018

Van Mavo-4 naar Havo-4

Profielkeuze M. van den Bremer, decaan bovenbouw havo/vwo

Overgangsnormen Thorbecke SG

Overgangs- en doorstroombeleid Adriaan Roland Holstschool

Kiezen voor de toekomst!

Informatieboekje Voortgezet Onderwijs

Rapportage en Overgangsrichtlijnen Afdeling Bovenbouw Mavo / Havo OSG Echnaton

Bevorderingsnormen vmbo

Overgangsnormen

KIESWIJZER LAAR & BERG

Ouderavond 3HAVO 12 januari 2016

Voorlichting. Tweede. Fase

Kiezen voor de toekomst!

KEUZEBEGELEIDING & PROFIELKEUZE KLAS 3

De Tweede Fase en Profielkeuze HAVO op het SMC

Reglement bevordering Het Stedelijk Lyceum, locatie Kottenpark

Bevorderingsreglement Onderbouw

Inleiding. Veel succes met het maken van jouw profielkeuze! S. Koningsveld, decaan Havo H. Lubberdink, decaan Vwo - 1 -

Profielkeuzevoorlichting 3 Havo 7 December 2016

KEUZEBEGELEIDING KLAS 3

Kiezen voor de toekomst!

Afdelingsgids Travo Laan van de Mensenrechten. Voortgezet Speciaal Onderwijs. Talenten laten groeien. de Ambelt

Profielkeuze 3 VWO. 6 december 2017

VOORLICHTINGSAVOND. 3e klas havo en vwo. Donderdag 15 januari Welkom!

Rapportage Overgangsnormen rapportvergaderingen binnen havo-vwo

Profielkeuze 4 MAVO

Afdelingsgids Zwolle Afdeling vmbo, Theoretische leerweg. Voortgezet Speciaal Onderwijs. Talenten laten groeien.

Welkom. Informatieavond MAVO

Informatieavond 4 havo. dinsdag 6 september 2016

Afdelingsgids Travo Laan van de Mensenrechten. Voortgezet Speciaal Onderwijs. Talenten laten groeien. de Ambelt

OVERGANGSNORMEN VMBO SALLAND

OUDERAVOND DINSDAG 17 NOVEMBER 2015

Van mavo-4 naar havo R. Schouten sectordirecteur havo

KIEZEN VOOR DE TOEKOMST

voorlichtingsavond 3v

Ouderavond profielkeuze havo

KIEZEN VOOR DE TOEKOMST

Het belang van goed en verstandig kiezen!!

Doorstromen naar 4 havo met een mavodiploma

CS Vincent van Gogh, locatie CSG Beilen

Ouderavond Profielkeuze 3 havo

Welkom. Informatieavond van MAVO XL 3 naar 4

OVERSTAP 4-VMBO -> 4-HAVO Bertrand Russell College havo en vwo

WEGWIJZER TWEEDE FASE

Profielkeuze avond. Onno Mulder Teamleider 2-3 havo

Overgangscriteria. Indelingscriteria. Overplaatsingscriteria

Afdelingsgids VSO Zwolle. bovenbouw. Talenten laten groeien. de Ambelt. Voortgezet Speciaal Onderwijs

Overgangsnormen. Overgangsnormen Rudolph Pabus Cleveringa Lyceum

Van Mavo-4 naar Havo-4

Protocol overgangsnormen. schooljaar

Doorstromen naar 4 havo met een mavodiploma

Informatieboekje Overstap havo 5 naar atheneum 5. Voor leerlingen die maar niet genoeg van het VLC kunnen krijgen :-)

Bevorderingsnormen onderbouw

BEVORDERINGSNORMEN. Vastgestelde versie in MR vergadering 25 september 2017

Ben jij volgend jaar een havo 4 leerling? januari

INFORMATIEAVOND JN3HV

Informatieboekje voor leerlingen die na mavo 4 naar havo 4 willen gaan

Tweede Fase Profielkeuze VWO 4

Van Mavo-4 naar Havo-4

Welkom op de ouderavond over de profielkeuze. Klas 3 havo/vwo 21 januari 2016

Kiezen voor de toekomst!

Bevorderings- en instroomrichtlijnen. Carmelcollege Gouda

Overgangsnormen en slaagregeling

Overgangsnormen

Van mavo-4 naar havo R. Schouten sectordirecteur havo

Welkom. Ouderavond LOB havo-3. Profielkeuze

Instroomdossier 4TL 4H Naam:

Informatieboekje voor leerlingen die na de mavo naar havo 4 willen gaan

INFORMATIEAVOND JN3HV

Informatieavond 4 havo. maandag 4 september 2017

BEVORDERINGSNORMEN

Bevorderingsnormen 2016/2017. Vmbo

OUDERAVOND HAVO 3 AANWEZIG:

PAKKETKEUZE EN LOOPBAAN ORIËNTATIE

Transcriptie:

Afdelingsgids Hengeveld College Havo - IVIO - Link 2017-2018 Voortgezet Speciaal Onderwijs Talenten laten groeien. de Ambelt

Afdelingsgids Havo IVIO Link-klassen Hengeveld College 2017-2018 Voorwoord Beste leerling, ouders, verzorgers, begeleiders en belangstellenden, Voor u ligt de informatiegids van locatie Hengeveld College, afdeling Havo, IVIO en Link-klassen. In deze afdelingsgids vindt u informatie over ons onderwijs. Meer informatie over de Ambelt kunt u vinden in digitale schoolgids op www.ambelt.nl. De Ambelt is een onderwijsinstelling die speciaal onderwijs en ondersteuning biedt aan leerlingen die specialistische hulp nodig hebben. De kracht, het talent en de behoefte van de leerling staat bij ons centraal. Voor ons is samenwerking met u als ouder/verzorger van wezenlijk belang om uw kind goed onderwijs te bieden. Ons gezamenlijk doel is dat het met uw kind zowel op school als thuis goed gaat. Wij zetten ons volledig in voor deze belangrijke samenwerking. Met vriendelijke groet, S. Postma Teamleider Havo, Travo (Deltion College), IVIO en Link-klassen Hengeveld College Talenten laten groeien. de Ambelt de Ambelt Afdelingsgids havo - IVIO - Link-klassen - Hengeveld College VSO 2017-2018 Pagina 2 van 34

Bij ons heeft iedere leerling een uitdagend toekomstperspectief Door te luisteren naar onze leerlingen weten we wat hun behoefte is. Zo kunnen we het onderwijs en de ondersteuning bieden die zij nodig hebben. Talenten laten groeien. de Ambelt de Ambelt Afdelingsgids havo - IVIO - Link-klassen - Hengeveld College VSO 2017-2018 Pagina 3 van 34

Inhoudsopgave 1. De havo... 6 1.1 Samenwerking Hengeveld College en Deltion... 6 1.2 Ons team... 6 1.3 Kenmerken onderwijspakket VSO... 7 1.4 Toelaatbaarheidsverklaring... 7 1.5 Ontwikkelingsperspectiefplan (OPP)... 7 1.6 Stagiaires... 7 1.7 Kerndoelen... 7 1.8 Commissie van Begeleiding (CievB)... 8 1.9 PBS... 8 1.10 Medezeggenschap... 8 1.11 Kwaliteit... 8 2. Havo onderbouw... 9 2.1 Pedagogische- en didactische uitgangspunten... 9 3.2 Lestijden en pauzes... 10 3.3 Rapport... 10 3.4 Vakkenpakket... 10 3.5 Profielen en vakken havo Hengeveld College... 11 3.6 Profielen en vakken Travo (Deltion Sprint Lyceum)... 12 3.7 Instroom havo... 13 3.8 Huiswerk... 13 3.10 Toetsing en Cito... 14 3.9 Dyslexiescreening... 14 3.10 Overgangsnormering voor ieder leerjaar... 14 3. Havo bovenbouw... 16 3.1 Screening... 16 3.2 Havo 3 leerlingen van andere locaties of scholen... 16 3.3 Doorstromen van Havo 4 HC naar Travo... 16 3.4 Van TL naar havo 4... 17 4. Havo bovenbouw... 18 4.1 Havo 4... 18 4.2 Havo 5... 18 4.3 Profiel kiezen voor de bovenbouw Havo (HC)... 18 4.4 Profielen havo bovenbouw HC... 20 de Ambelt Afdelingsgids havo - IVIO - Link-klassen - Hengeveld College VSO 2017-2018 Pagina 4 van 34

4.5 Bijzonderheden samenstelling vakkenpakket HC... 20 4.6 Eén vak volgen op het Deltion Sprintlyceum... 21 4.7 Practica biologie, natuurkunde en scheikunde... 21 4.8 De profielen van havo 4 het Deltion Sprintlyceum (Travo)... 21 4.9 Voortgangsrapportage havo 4... 22 4.10 Doubleren op het HC... 22 5. De IVIO-klas... 23 5.1 Lesprogramma... 23 5.2 Doelgroep... 23 5.3 Pedagogisch klimaat... 24 5.4 Stage... 24 6. Link-klassen... 25 6.1 Helpen en ondersteunen... 25 6.2 Doelgroep... 25 6.3 De hulpverlening... 25 6.4 Plaatsingsvoorwaarden... 26 7. Praktische zaken... 27 7.1 Samenwerken met ouder(s) en verzorger(s)... 27 7.2 Loopbaanoriëntatie en -begeleiding... 27 7.3 Stage / arbeidstraining... 27 7.4 Aanmelding en inschrijving... 27 7.5 Protocol spreiding havo bovenbouw... 28 7.6 Examens... 28 8. Regels en afspraken... 29 8.1 Schoolregels... 29 8.2 Klachten... 29 9. Materiaallijst... 30 10. Vakantierooster 2017-2018... 32 11. Adresgegevens en Contactpersonen... 33 Ouders zijn onze partners in onderwijs en ondersteuning. Samenwerken. de Ambelt de Ambelt Afdelingsgids havo - IVIO - Link-klassen - Hengeveld College VSO 2017-2018 Pagina 5 van 34

1. De havo Het doel van de havo is om een goede voorbereiding te geven voor het mbo of het hbo. Inhoudelijk bestaat de havo uit een breed studiepakket dat profiel genoemd wordt. Het lesgeven is, in aansluiting op de onderbouw, nog steeds gericht op het stimuleren van actief en zelfstandig leren. Zelfstandigheid betekent zeker niet dat de leerling zelf kan bepalen wat hij leert. De examenprogramma s (PTA s) zijn zeer duidelijk omschreven. Het betekent wel dat de leerling, als hij dat aan kan, de kans krijgt om zelf meer invloed uit te oefenen op de wijze van leren en het moment waarop hij leert. In het voortgezet speciaal onderwijs staat behalve het verwerven van kennis ook leren leren, leren functioneren in sociale situaties, leren taken uitvoeren en het ontwikkelen van een realistisch toekomstperspectief centraal. In de eindfase van de havo betekent dit dat de leerling gestimuleerd wordt om steeds meer de regie over zijn eigen functioneren te nemen. We vinden het belangrijk dat de leerling zicht krijgt op de mogelijkheden na de havo, maar ook leert wat de beperkingen zijn en hoe hij/zij hiermee kan omgaan. 1.1 Samenwerking Hengeveld College en Deltion Het Hengeveld College (HC) werkt in de havo bovenbouw samen met het Deltion Sprintlyceum. Binnen de samenwerking HC en Deltion Sprintlyceum zijn er twee mogelijkheden om havo bovenbouw te volgen. Travo Travo (Traject havo en vwo) is een samenwerking tussen het Hengeveld College en het Deltion Sprintlyceum. De leerlingen volgen onderwijs op het Deltion Sprintlyceum en worden daarbij begeleid door leerkrachten van de Ambelt. Dit is binnen het VSO de meest reguliere vorm van havo / vwo bovenbouw. Havo bovenbouw HC Havo HC is eveneens een samenwerking tussen Hengeveld College en het Deltion Sprintlyceum. Leerlingen zitten in een stamgroep en krijgen begeleiding van een groepsdocent. Op het HC wordt gewerkt met een vast lesrooster, er zijn vaste begin-en eindtijden. Vanuit de stamgroep gaan de leerlingen naar de vaklessen. Er komen docenten van het Deltion Sprintlyceum op het HC op de vaklessen te geven. Daarnaast is het ook mogelijk dat leerlingen ook vakken volgen op het Deltion Sprintlyceum. 1.2 Ons team De teams van locatie Hengeveld College zetten zich met hart en ziel in voor de leerlingen. De behoefte van de leerling staat centraal en iedere leerling is daarin uniek. Iedere leerling heeft zijn eigen aanpak nodig, maar heeft ook zijn eigen talenten. Daar geven wij graag alle ruimte aan en samen met ouders, verzorgers en de leerling gaan wij op zoek naar een uitdagend toekomstperspectief. Het team bestaat uit ongeveer vijfentwintig medewerkers; groepsleerkrachten, vakdocenten en ondersteunend personeel maken deel uit van het team. de Ambelt Afdelingsgids havo - IVIO - Link-klassen - Hengeveld College VSO 2017-2018 Pagina 6 van 34

1.3 Kenmerken onderwijspakket VSO Bij de invulling van het onderwijsprogramma sluiten we zoveel mogelijk aan bij het regulier onderwijs. Binnen het VSO bieden wij een zo breed mogelijk en algemeen onderwijspakket aan, waarbij drie kenmerken centraal staan: Het stimuleren van een brede persoonlijke ontwikkeling en maatschappelijke vorming bij alle leerlingen; Het centraal stellen van een actieve, zelfstandig lerende leerling; Recht doen aan verschillen tussen leerlingen en benutten van die verschillen. 1.4 Toelaatbaarheidsverklaring Als ouder kiest u zelf een school voor uw kind, ook als uw kind extra ondersteuning nodig heeft. Wilt u uw kind aanmelden voor (voortgezet) speciaal onderwijs? Dan heeft u hiervoor een Toelaatbaarheidsverklaring (TLV) nodig. Het samenwerkingsverband in de regio waar u woont beslist over de afgifte van de TLV. Per samenwerkingsverband is dit anders ingericht. Op onze site vindt u meer informatie over het aanmelden van uw kind voor de Ambelt. 1.5 Ontwikkelingsperspectiefplan (OPP) Na toelating tot de Ambelt wordt door de Commissie van Begeleiding een ontwikkelingsperspectiefplan opgesteld. Op basis van de onderwijsrelevante beginsituatie, de bevorderende en belemmerende factoren wordt het verwachte profiel dat de leerling gaat volgen in het vervolgonderwijs beschreven. Het ontwikkelingsperspectief en de onderwijsbehoefte van de leerling zijn bepalend voor het planmatig handelen van de leerkracht. Op basis van de uitgangspunten van handelings- en opbrengst gericht werken, wordt een (groeps)plan opgesteld om de doelstellingen te realiseren. Ten minste twee keer per jaar wordt geëvalueerd of de beoogde resultaten worden behaald. Twee keer per jaar wordt het ontwikkelingsperspectiefplan geëvalueerd door de leerkracht en de Commissie van Begeleiding, besproken met de ouders of verzorgers en ter ondertekening voorgelegd. 1.6 Stagiaires De Ambelt biedt de mogelijkheid om studenten stage te laten lopen. Uw kind kan dus te maken krijgen met studenten van verschillende opleidingen zoals de Pabo, SPH of Logopedie. Deze studenten zullen onder begeleiding activiteiten doen met de leerlingen en zijn, met uw toestemming, aanwezig bij gesprekken. De Ambelt werkt regelmatig mee aan onderzoeken vanuit de universiteit van Nijmegen en Utrecht. Wij hopen hiermee een positieve bijdrage te leveren aan wetenschappelijke ontwikkelingen die in het belang zijn van uw kind. 1.7 Kerndoelen De inrichting van het onderwijs is gebaseerd op de kerndoelen die per 1 augustus 2013 zijn ingevoerd voor het Voortgezet Speciaal Onderwijs. Hierbij wordt onderscheid gemaakt tussen de leergebied specifieke leerdoelen die zijn geformuleerd voor de uitstroomprofielen Vervolgonderwijs, Arbeid en Dagbesteding en de leergebied overstijgende kerndoelen. Er zijn leergebied specifieke kerndoelen geformuleerd voor de leergebieden Nederlands, Engels, rekenen-wiskunde, mens en maatschappij, mens, natuur en techniek, kunst en cultuur, bewegen en sport. De leergebied overstijgende kerndoelen zijn gericht op het komen van leerlingen tot optimale (leer)opbrengsten en het voorbereiden van leerlingen om optimaal als burger te kunnen participeren de Ambelt Afdelingsgids havo - IVIO - Link-klassen - Hengeveld College VSO 2017-2018 Pagina 7 van 34

in de Nederlandse samenleving, en zo zelfstandig mogelijk te kunnen functioneren op de gebieden wonen, werken en vrijetijdsbesteding. Zowel tijdens de lessen als tijdens speciale activiteiten wordt gewerkt aan de kerndoelen. Te denken valt bijvoorbeeld aan het bezoeken van bedrijven, aandacht voor het leren leren en aandacht voor de invulling van vrije tijd. Er wordt bij deze leergebied overstijgende kerndoelen aandacht besteed aan: leren leren leren een taak uitvoeren leren functioneren in verschillende sociale situaties ontwikkelen van een persoonlijk toekomstperspectief 1.8 Commissie van Begeleiding (CievB) De Commissie van Begeleiding (CievB) is verantwoordelijk voor het opstellen van het ontwikkelingsperspectiefplan en het volgen van de ontwikkeling van de leerlingen. Zitting in deze commissie hebben de teamleider, de intern begeleider, de schoolmaatschappelijk werker, de gedragswetenschap- per (psycholoog/orthopedagoog) en op oproepbasis de schoolarts. De CievB werkt zo preventief mogelijk rondom zorgvragen die de leerling betreffen. Deze zorgvragen hebben betrekking op gebieden waarbij de leerling extra ondersteuning nodig heeft. 1.9 PBS Binnen de afdeling werken we voortdurend aan het gedrag van onze leerlingen. Dit doen we met ingang van het schooljaar 2016-2017 vanuit het gedachtengoed van SchoolWide Positive Behavior Support. SWPBS is gericht op het creëren van een omgeving die het leren bevordert en gedragsproblemen voorkomt. Dit begint bij het gezamenlijk formuleren van de waarden die de school belangrijk vindt. Onze waarden zijn: Respect, Veiligheid, Verantwoordelijkheid. Vervolgens benoemt het schoolteam gedragsverwachtingen bij deze waarden en stuurt het gedrag van de leerlingen hiermee aan. Adequaat gedrag wordt hierna systematisch positief bekrachtigd. Hiermee wordt een veilig en positief schoolklimaat gecreëerd, waarin elke leerling optimaal kan profiteren van het geboden onderwijs. 1.10 Medezeggenschap De medezeggenschapsraad (MR) van de Ambelt denkt mee en adviseert over het beleid van de school. Bij belangrijke beslissingen vraagt het bestuur advies en/of instemming van de medezeggenschapsraad. Denk daarbij aan een organisatiewijziging, het vaststellen van een ander schoolsysteem of wijzigingen van beleid met betrekking tot voorzieningen ten behoeve van leerlingen. De MR zorgt ervoor dat de stem van alle betrokkenen wordt gehoord. De belangen van medewerkers, leerlingen, ouders en verzorgers staan daarbij voorop. 1.11 Kwaliteit Wij kijken altijd hoe het nog beter kan. We zijn een lerende organisatie en werken plan- en projectmatig. We kijken hierbij goed naar onszelf om steeds maar te blijven verbeteren. Kwaliteitszorg staat hoog op de agenda en we nemen dan ook met regelmaat audits, tevredenheidonderzoeken en kwaliteitsmetingen af om te kunnen blijven verbeteren. Als resultaat voeren wij als een van de eerste onderwijsinstellingen in het speciaal onderwijs het ISO-certificaat ISO 9001:2008 aangevuld met de Kwaliteitsnorm Speciaal Onderwijs. de Ambelt Afdelingsgids havo - IVIO - Link-klassen - Hengeveld College VSO 2017-2018 Pagina 8 van 34

2. Havo onderbouw Leerlingen volgen de eerste drie jaar havo onderwijs op de locatie Hengeveld College. Hierna hebben zij de mogelijkheid havo 4 en 5 op de locatie Hengeveld College voort te zetten of havo 4 en 5 op het Deltion Sprint Lyceum, ook wel Travo genoemd, te volgen. Ook hebben zij de mogelijkheid om na havo 3 uit te stromen naar het mbo. 2.1 Pedagogische- en didactische uitgangspunten Het schoolse leren gaat het beste in een omgeving waar de leerling zich veilig, thuis en prettig voelt. Daarom zetten wij ons als afdeling in voor een goed en veilig klassen- en schoolklimaat. Enerzijds door veel individuele aandacht en betrokkenheid bij de leerlingen, anderzijds door: - We werken met kleine groepen in de havo onderbouw; - vaste groepsdocenten/mentoren per klas; - duidelijke en eenduidige regels die positief geformuleerd zijn; - duidelijke en overzichtelijke dagstructuur (het dagrooster is zichtbaar voor de leerlingen); - duidelijke en overzichtelijke invulling tijdens de vrije momenten op school; - begeleiding/ondersteuning tijdens lesvrije momenten; - daar waar nodig veel visualisaties; - ondersteuning, afhankelijke van de onderwijsbehoefte van het kind daar waar mogelijk (pedagogisch en didactisch) binnen de eigen klas; - inzet van de Commissie van Begeleiding van de afdeling wanneer er meer ondersteuning en begeleiding nodig is voor de leerling, zodat tegemoetgekomen kan worden aan de onderwijsbehoefte van deze leerling; - een positieve benadering van de leerlingen, succeservaringen bewerkstelligen en daarnaast samenwerken met ouders volgens de uitgangspunten van het Handelings Gericht Werken; - toezicht en regels tijdens pauzemomenten binnen en buiten; - het welbevinden van de leerling centraal te stellen. Bij signalering van het in gedrang komen van het welbevinden van de leerling kunnen er uitzonderingen gemaakt worden ten aanzien van bijvoorbeeld de lesstof d.m.v. lesstofspreiding of gespreid examen; - een duidelijke aanpak van pestgedrag d.m.v. het naleven van het pestprotocol; - een duidelijke aanpak van schoolverzuim d.m.v. het naleven van het protocol schoolverzuim; - begeleiding van docenten en mentoren die gericht is op sociale- en emotionele ontwikkeling van de leerling, waarbij feedback wordt gegeven op het gedrag in sociale situaties van de leerling; - ordelijke en opgeruimde lokalen; - het zorgdragen van docent en leerlingen voor een geordende werkplek met daarop alle benodigde materialen; - het uitspreken van de verwachtingen naar leerlingen door de docent m.b.t. het gewenste sociale gedrag (zie werkwijze Time Out, Switch en PBS). Onze afdeling werkt met een groepsplan voor ieder vakgebied. In het groepsplan wordt gewerkt met drie verschillende arrangementen: Basisarrangement Het basisarrangement geldt voor alle leerlingen. Dit zijn de leerlingen die de fases van het activerende directe instructiemodel doorlopen zoals aangegeven is in het basisarrangement groepsplan. Intensief arrangement Voor leerlingen die nog niet kunnen voldoen aan het basisarrangement biedt onze afdeling een intensiever arrangement aan. Dit geldt voor ongeveer een kwart van de leerlingen. de Ambelt Afdelingsgids havo - IVIO - Link-klassen - Hengeveld College VSO 2017-2018 Pagina 9 van 34

Verdiept arrangement Het verdiepte arrangement is er voor de leerlingen die meer aan kunnen dan de lesstof die geboden wordt in het basisarrangement. 3.2 Lestijden en pauzes maandag, dinsdag, donderdag en vrijdag: 1e lesuur: 8.30 uur - 9.20 uur 2e lesuur: 9.20 uur - 10.10 uur 3e lesuur: 10.10 uur - 11.00 uur Pauze 11.00 uur - 11.15 uur 4e lesuur: 11.15 uur - 12.00 uur 5e lesuur: 12.00 uur - 12.45 uur Pauze 12.45 uur - 13.05 6e lesuur: 13.05 uur - 13.55 uur 7e lesuur: 13.55 uur - 14.45 uur woensdag: 1e lesuur: 8.30 uur - 9.20 uur 2e lesuur: 9.20 uur - 10.10 uur 3e lesuur: 10.10 uur - 11.00 uur Pauze 11.00 uur - 11.15 uur 4e lesuur: 11.15 uur - 12.00 uur 5e lesuur: 12.00 uur - 12.45 uur Invulling pauzes In de pauzes gaan alle leerlingen naar één van de ruimtes waar je pauze kunt houden. Op het Hengeveld College is er de mogelijkheid om in de aula of op het schoolplein te pauzeren. De leerlingen blijven op het schoolterrein. Eten en drinken gebeurt in de klas of in de aula. Als school zijn wij voorstander van gezonde voeding en hebben wij de ambitie om een rookvrije school te zijn. 3.3 Rapport Drie keer per schooljaar ontvangt de leerling een rapport. Nadat het rapport is meegegeven is er contact met ouders/verzorgers over de resultaten. De leerling ontvangt een rapport in de volgende periodes: 1 e rapport: december telt 1 keer mee 2 e rapport: maart telt 2 keer mee 3 e rapport: juli telt 2 keer mee 3.4 Vakkenpakket Leerjaar: 1 2 3 Vak: Nederlands x x x Engels x x x Duits x x Frans x x x wiskunde x x x natuur-scheikunde x de Ambelt Afdelingsgids havo - IVIO - Link-klassen - Hengeveld College VSO 2017-2018 Pagina 10 van 34

natuurkunde x scheikunde x biologie x x x aardrijkskunde x x x geschiedenis x x x economie x x sociale vaardigheden x x x beeldende vormgeving x cultureel kunstzinnige vorming x x tekenen x x lichamelijke opvoeding x x x studievaardigheden x x x verzorging x x De IVIO-klassen hebben de vaklessen lichamelijke opvoeding (2 uur), CKV en tekenen (beide 1 uur). Na het derde leerjaar kiest de leerling een profiel. U vindt op de volgende pagina s een schematische weergave van de verschillende profielen op het Hengeveld College en de Travo. 3.5 Profielen en vakken havo Hengeveld College Gemeenschappelijk deel Nederlands Engels maatschappijleer rekenen lichamelijke opvoeding culturele kunstzinnige vorming Cultuur en maatschappij geschiedenis Duits kunst beeldende vorming aardrijkskunde óf economie + 1 vak kiezen in vrije deel Natuur en Gezondheid wiskunde A óf B biologie scheikunde natuurkunde óf aardrijkskunde + 1 vak kiezen in vrije deel Economie en maatschappij wiskunde A economie geschiedenis Duits óf aardrijkskunde + 1 vak kiezen in vrije deel Natuur en Techniek wiskunde B natuurkunde scheikunde biologie + 1 vak kiezen in vrije deel Vrije deel = 1 keuzevak dat je nog niet hebt gekozen C & M E & M N & G N & T wiskunde A Frans economie biologie aardrijkskunde natuurkunde economie economie de Ambelt Afdelingsgids havo - IVIO - Link-klassen - Hengeveld College VSO 2017-2018 Pagina 11 van 34

Beperkingen samenstelling vakkenpakket 1. Leerlingen die van de TL komen, mogen alleen Frans of Duits kiezen als ze dit vak al in hun pakket hebben zitten. 2. Leerlingen van de TL moeten, als zij wiskunde of scheikunde in hun pakket kiezen, voor de overstap naar havo 4 een aanvullend programma door werken. Let op: Leerlingen die na de havo door willen stromen naar het vwo dienen rekening te houden met de eis dat op het vwo wiskunde en een 2 e vreemde taal verplicht zijn is. 3.6 Profielen en vakken Travo (Deltion Sprint Lyceum) Gemeenschappelijk deel Nederlands, Engels maatschappijleer, rekenen Cultuur en maatschappij geschiedenis moderne vreemde taal profielkeuzevak 1 kunst beeldende vorming of moderne vreemde taal of filosofie profielkeuzevak 2 aardrijkskunde of economie of maatschappijwetenschappen profielwerkstuk + 1 vak kiezen in vrije deel Natuur en Gezondheid wiskunde A óf B biologie scheikunde profielkeuzevak natuur, leven & technologie (NLT) of natuurkunde of aardrijkskunde profielwerkstuk + 1 vak kiezen in vrije deel culturele kunstzinnige vorming Economie en maatschappij wiskunde A of B economie geschiedenis profielkeuzevak moderne vreemde taal of aardrijkskunde of M&O of maatschappijwetenschappen profielwerkstuk + 1 vak kiezen in vrije deel Natuur en Techniek wiskunde B natuurkunde scheikunde profielwerkstuk biologie of natuur, leven & technologie (NLT) of wiskunde D (AV) profielwerkstuk + 1 vak kiezen in vrije deel C & M Vrije deel = 1 keuzevak dat je nog niet hebt gekozen E & M N & G N & T aardrijkskunde, Duits, Frans, biologie, wiskunde A of economie of filosofie Duits, Frans, biologie, aardrijkskunde of M&O natuur leven & technologie (NLT), natuurkunde of economie economie, natuur leven & technologie, of biologie de Ambelt Afdelingsgids havo - IVIO - Link-klassen - Hengeveld College VSO 2017-2018 Pagina 12 van 34

3.7 Instroom havo Voor instroom vanuit het basisonderwijs is het schooladvies van de basisschool leidend. Richtlijnen instroom havo: - Geldig overgangsbewijs van de vorige school. - Positief advies voor havo van de vorige school. - Aanwezigheid van recent IQ-onderzoek (niet ouder dan 3 jaar). Indien niet aanwezig of verouderd: in het eerste jaar opnieuw laten onderzoeken. - TIQ 108 of hoger. - Verwerkingssnelheid niet lager dan 80. - Bij een disharmonisch intelligentieprofiel of geen IQ-score wordt er gekeken naar de Citoscore. Cito LVS of drempelonderzoek is leidend. - Cito Eindtoets 538-541 (533-537 is twijfel). - Cito LVS: A en B of I en II scores. - Als Cito en IQ niet matchen, dan worden aanvullende gegevens opgevraagd over schoolprestaties en leervoorwaarden. - Vaardigheden die de leerling beheerst of waarin de leerling leerbaar moet zijn: o functioneren bij wisselende docenten o vragen stellen o omgaan met deadlines o werkstukken maken o zelfstandig aan het werk gaan in de les o mondelinge uitdrukkingsvaardigheid o huiswerk maken o 5 dagen per week naar school o 7 lesuren per dag effectief werken - Nieuwe aanmeldingen van leerlingen worden altijd besproken in de CievB (commissie van begeleiding). 3.8 Huiswerk Op de havo is het gebruikelijk dat leerlingen huiswerk krijgen. Het maken van huiswerk heeft verschillende redenen: De meest voor de hand liggende reden: stof eigen maken, voldoendes halen. Maar misschien nog belangrijker; met huiswerk train je de volgende vaardigheden: verantwoordelijkheid; de vaardigheid om jezelf verantwoordelijkheid te houden voor je successen en fouten. zelfstandigheid; de vaardigheid om jezelf te leiden, om op eigen benen te staan. volharding; de vaardigheid om een probleem met volharding aan te pakken, ondanks moeilijkheden door te blijven gaan en dat te voltooien waar je aan bent begonnen. tijdsindeling; de vaardigheid om tijd goed in te vullen, taken volgens een schema leren in te plannen. initiatief; de vaardigheid om gemotiveerd en assertief te zijn, besluitvaardig te zijn in het vaststellen en nastreven van persoonlijke doelen. zelfvertrouwen; de vaardigheid vertrouwen in je eigen capaciteiten te hebben. vindingrijkheid; de vaardigheid om creatieve oplossingen voor problemen te bedenken. zelfrespect; de kans om een positief gevoel van eigenwaarde te ontwikkelen. de Ambelt Afdelingsgids havo - IVIO - Link-klassen - Hengeveld College VSO 2017-2018 Pagina 13 van 34

De hoeveelheid huiswerk wordt in de loop van de schooljaren groter. Het maken van huiswerk is een voorwaarde om goed deel te kunnen nemen aan de lessen. Wanneer huiswerk veelvuldig niet wordt gemaakt, wordt gekeken naar de oorzaak en wordt er naar mogelijke oplossingen worden gezocht. Het huiswerk wordt door de docenten genoteerd in het leerlingvolgstyseem SOMtoday. De leerling en ouder(s) krijgen hiervoor een inlogcode, zodat het huiswerk thuis bekeken kan worden. Als leerlingen opdrachten e.d. niet inleveren, wordt in SOMtoday een 1,1 genoteerd. Wij gebruiken dit als signaleringsfunctie. Op deze manier zien zowel de leerling, u als ouder/verzorger en de docent dat de leerling de opdracht nog niet heeft ingeleverd of afgerond. 3.10 Toetsing en Cito Om leerlingen zo goed mogelijk te volgen in hun ontwikkeling, worden er gedurende het jaar toetsen afgenomen. Deze toetsen worden afgenomen door de docenten die werkzaam zijn op de afdeling en zijn verbonden aan de methode die gebruikt wordt. Deze worden gedurende het schooljaar en in toetsweken afgenomen. Daarnaast worden ieder schooljaar bij uw zoon/dochter Cito-toetsen afgenomen om de didactische vorderingen te meten. U ontvangt de uitdraai met de uitkomsten van de Cito en deze worden tijdens een oudercontactmoment besproken. 3.9 Dyslexiescreening Bij alle eerstejaars leerlingen en leerlingen die nieuw instromen op de havo wordt een dyslexiescreening afgenomen. Leerlingen die al in het bezit zijn van een dyslexieverklaring worden niet opnieuw gescreend. Wanneer uit de screening blijkt dat er mogelijk achterstanden of vermoedens van dyslexie zijn, wordt er een Remedial Teaching-programma (RT) ingezet. Wanneer RT niet de gewenste resultaten geeft, wordt in overleg met de leerling en ouders een plan van aanpak opgesteld. Een dyslexie-onderzoek worden aangevraagd wanneer extra begeleiding en oefening aantoonbaar niet voldoende vordering heeft opgeleverd. Wanneer uit onderzoek blijkt dat een leerling dyslexie heeft, wordt op school in kaart gebracht welke aanpassingen (kunnen) worden ingezet. In overleg met de leerling, ouders/verzorgers, docent, RT-er, wordt de dyslexiekaart ingevuld. De aanpassingen die gedaan kunnen worden zijn o.a. de inzet van het programma Kürzweil, gebruik maken van een laptop, extra tijd voor toetsen. 3.10 Overgangsnormering voor ieder leerjaar Wij hanteren de volgende regels: 1. Alle vakken tellen mee voor het rapport en de overgang naar een volgend schooljaar. 2. Er kunnen geen compenserende taken uitgevoerd worden om alsnog overgang te bewerkstelligen. 3. Op het eindrapport worden de cijfers afgerond, dus een 4,6 5 als rapportcijfer. 4. De leerling mag niet meer dan 3 minpunten op de gehele lijst behaald hebben. Een cijfer 5 telt als 1 minpunt. Een 8 levert geen compensatiepunten op ten aanzien van de behaalde 5. 5. Voor de vakken Nederlands, Engels en wiskunde geldt de regel; maximaal 1 minpunt bij deze drie vakken (i.v.m. strengere exameneisen). 6. Indien een leerling 4 minpunten heeft behaald op zijn totale cijferlijst, dan zal de leerling besproken worden. Aan deze bespreking nemen alle vakdocenten deel, groepsdocent en indien nodig het CievB. 7. Indien een leerling 5 minpunten of meer heeft, moet de leerling doubleren of indien het docententeam in samenspraak met het CievB het beter acht, een niveau lager onderwijs te gaan volgen. de Ambelt Afdelingsgids havo - IVIO - Link-klassen - Hengeveld College VSO 2017-2018 Pagina 14 van 34

8. In geval van doubleren, geldt in het volgende schooljaar deze norm: de leerling moet in de eerste rapportperiode voldoen aan de overgangsnormering zoals hierboven beschreven. Als dit niet het geval is, zal de leerling alsnog afstromen naar een lager niveau. 9. Op deze overgangsnormeringen zijn uitzonderingen mogelijk. Elke individuele uitzondering wordt binnen het CievB besproken. de Ambelt Afdelingsgids havo - IVIO - Link-klassen - Hengeveld College VSO 2017-2018 Pagina 15 van 34

3. Havo bovenbouw We vinden het als school belangrijk dat leerlingen succesvol zijn in het onderwijs. We streven er naar om leerlingen op die plek te krijgen waar ze een diploma kunnen behalen. Havo 3 is vanwege de keuzes die er gemaakt moeten worden, een moment om te bezinnen op het vervolg. Er moet een profiel gekozen worden. Wordt het Havo HC of Travo? Leerlingen van havo 3 kunnen met een overgangsbewijs naar havo 4 ook uitstromen naar het mbo of het vmbo TL. 3.1 Screening Om de mogelijkheden van de leerling en het toekomstperspectief helder te krijgen, heeft de Commissie van begeleiding (CieVB) een screeningsmoment ingebouwd. Samen met ouders, de groeps- en vakdocenten en de leerlingen beoordeelt de commissie het executief functioneren van de leerling, het IQ, de belastbaarheid, het sociaal-emotioneel functioneren, de werkhouding en de resultaten op school. Executief functioneren is het jezelf aansturen, ergens aan beginnen, stoppen met bepaald gedrag, plannen en organiseren en overzicht houden. Met betrekking tot de havo kan gesteld worden dat leerlingen vanaf een IQ van 107 de havo aan moeten kunnen. Leerlingen bij wie ouders, groeps- en vakdocenten, het CieVB en de leerling zelf, in overeenstemming zijn over het vervolg, HC óf Travo, TL óf MBO, worden niet gescreend. Leerlingen in havo 3 waarover geen overeenstemming is, worden gescreend door de gedragswetenschapper. Daarvoor wordt gebruik gemaakt van de BRIEF, een vragenlijst over de executieve functies. De leerling, de ouder(s) en de leerkracht vullen deze in. Aan de hand van de vragenlijst, de intelligentiegegevens én de bevindingen van vakdocenten, wordt een adviesverslag opgesteld. Doel van dit verslag is om aan te geven waar de leerling het best tot zijn/haar recht kan komen. Het advies dat hieruit volgt is bindend. Ouders en leerlingen worden hierover in een gesprek geïnformeerd. 3.2 Havo 3 leerlingen van andere locaties of scholen Havo 3 leerlingen van andere locaties worden op basis van een verplaatsingsadvies van de CievB toegelaten tot havo 4 wanneer aan de overgangsnorm van het Hengeveld College is voldaan. Wanneer een leerling van een andere locatie naar de Travo wil, wordt op basis van onderwijsbehoeften bekeken of dit passend is. Samen met ouders, de groeps- en vakdocenten en de leerlingen beoordelen de gedragswetenschapper van de locatie waar de leerling zit en de CievB van de Travo het executief functioneren van de leerling, het IQ, de belastbaarheid, sociaal-emotioneel functioneren, werkhouding en de resultaten op school. Ook hierbij geldt dat aan de overgangsnorm van het Hengeveld College moet worden voldaan. 3.3 Doorstromen van Havo 4 HC naar Travo Het komt voor dat leerlingen in het vierde leerjaar zich zodanig ontwikkelen dat een overstap naar de Travo wenselijk of bevorderlijk is. Halverwege het schooljaar worden ook deze leerlingen aangemeld voor een screening zoals hierboven beschreven. Dit gaat altijd in overleg met ouders en leerlingen. Belangrijk is dan om bij de keuze van de profielvakken vóór het vierde jaar rekening te houden met een vakkenpakket zoals dat ook op het Deltion Sprintlyceum aangeboden wordt. Op die manier verloopt een overstap vloeiender. De groepsleerkracht kan hierover informatie verstrekken. de Ambelt Afdelingsgids havo - IVIO - Link-klassen - Hengeveld College VSO 2017-2018 Pagina 16 van 34

3.4 Van TL naar havo 4 Leerlingen van de vmbo TL kunnen op basis van een verplaatsingsadvies van de CievB worden toegelaten tot havo 4 Hengeveld College. Hierbij moet aan onderstaande toelatingseisen worden voldaan: 1. De leerling heeft op de eindlijst TL gemiddeld een 7 en voor de vakken Nederlands, Wiskunde en Engels ten minste een 7. 2. De gekozen vakken op TL-niveau passen binnen de profielen van de Havo. 3. Als de leerling Frans of Duits niet heeft afgesloten op TL niveau is het niet mogelijk om deze talen te kiezen in het Havo profiel. Wanneer een leerling van een andere locatie naar de Travo wil, bekijkt het CievB van de Travo op basis van de onderwijsbehoeften of deze setting passend is. Samen met ouders, de groeps- en vakdocenten en de leerlingen beoordelen zij het executief functioneren van de leerling, het IQ, de belastbaarheid, sociaal-emotioneel functioneren, werkhouding en de resultaten op school. Daarnaast krijgen leerlingen die de overstap van de vmbo TL naar de havo maken opdrachten voor de vakken scheikunde en wiskunde A/B. Wat het vak scheikunde betreft dienen leerlingen die van de TL komen, voor de start van het schooljaar een werkboek door te nemen. Over deze stof krijgen zij in het begin van het schooljaar een toets. Het gaat om het volgende scheikundeboek: Chemie Overal 6e ed havo 3 leerboek 57,60 isbn 978 90 11 11118 9 Chemie Overal 6e ed havo 3 uitwerkingen 18,10 isbn 978 90 11 11119 6. Om welke paragrafen het gaat is bekend bij de docent scheikunde. TL leerlingen die het vak wiskunde A/B gaan volgen in Havo 4, hebben het boekje Getal en Ruimte (isbn 978-90-11-09901-2) doorgenomen voor de start van het schooljaar. de Ambelt Afdelingsgids havo - IVIO - Link-klassen - Hengeveld College VSO 2017-2018 Pagina 17 van 34

4. Havo bovenbouw 4.1 Havo 4 Het schooljaar is opgebouwd uit vier periodes. Iedere periode wordt afgesloten met een toetsweek. In het begin van het schooljaar wordt aan de leerling een programma van toetsing en afsluiting (PTA) uitgereikt. Hierin staat een volledig overzicht van de te behandelen stof, opdrachten en toetsen per vak voor dat schooljaar. Ook de zwaarte van de toetsen wordt aangegeven. In havo 4 volgen alle leerlingen naast hun gekozen vakkenpakket 2 lesuren lichamelijke opvoeding, 1 lesuur rekenen en 2 lesuren het vak culturele en kunstzinnige vorming (CKV). Per periode en per vak krijgt de leerling een studiewijzer. Hier staat per week aangegeven welke stof behandeld wordt en wat het huiswerk is. Leerlingen moeten het huiswerk wekelijks af laten tekenen door de vakdocent. 4.2 Havo 5 Het schooljaar van havo 5 bestaat uit drie periodes. Iedere periode wordt afgesloten met een toetsweek. Daarna vinden er examentrainingen plaats en uiteindelijk het examen zelf. Zie het PTA. 4.3 Profiel kiezen voor de bovenbouw Havo (HC) De bovenbouw van de havo wordt de tweede fase genoemd. In de tweede fase maak je een keuze uit een maatschappijprofiel of een natuurprofiel. Met deze keuze kun je je vakkenpakket een persoonlijk tintje geven. Deze keuze kan echter ook invloed hebben op je keuze voor een vervolgopleiding. Daarom is het belangrijk om goed na te denken over je profielkeuze en je in dit proces ook te oriënteren op mogelijke vervolgopleidingen. Opbouw profielen Op het Hengeveld College bieden we één maatschappijprofiel aan; Economie en Maatschappij (EM). Dit in tegenstelling tot voorgaande jaren waarin we 2 maatschappijprofielen aanboden. Vanwege roosterproblemen die vakken binnen het profiel Cultuur en Maatschappij opleveren, hebben we besloten het aantal maatschappijprofielen terug te brengen naar één profiel. We bieden twee natuurprofielen aan; Natuur en Gezondheid (NG) én Natuur en Techniek (NT). Bij alle profielen krijg je te maken met 1. een gemeenschappelijk deel; dat zijn de vakken die iedereen moet doen 2. de verplichte profielvakken; per profiel zijn er drie of vier verplichte vakken 3. Profielkeuzevakken; naast je profiel moet je één of twee vakken kiezen, die passen bij je profiel 4. Het vrije deel ; deze is voor het profiel EM vastgesteld en voor de natuurprofielen is er een kleine keuze te maken in ons geval. Je volgt in totaal 10 vakken (inclusief Lichamelijke opvoeding en Culturele en Kunstzinnige Vorming). Deze laatste 2 zijn ook verplichte vakken. Daarnaast zal er in de Havo Bovenbouw tijd ingeruimd worden voor mentorgesprekken en Loopbaan Oriëntatie- en Begeleiding (LOB). Vakken via het Deltion Sprint Lyceum Het is mogelijk om op het Deltion een vak te volgen wat niet op het Hengeveld College wordt aangeboden. Dat vak zou je in het vrije deel van je profiel kunnen kiezen. Dit zijn de vakken: de Ambelt Afdelingsgids havo - IVIO - Link-klassen - Hengeveld College VSO 2017-2018 Pagina 18 van 34

Management en Organisatie (M&O), Kunst Beeldende vormgeving, Duits, Frans en Filosofie (alleen als 9 e profielvak in havo 4). Let op! Indien er gekozen wordt om een vak op het Deltion te volgen gelden de regels van het Deltion met betrekking tot toetsen, herkansingen en inhalen. De toetsen worden op het Deltion gemaakt. Je dient zelfstandig te reizen van en naar het Deltion. Het HC beschikt over leenfietsen. Houd er rekening mee dat de vakken van het Deltion op afwijkende tijden plaatsvinden, dus ook tijdens lessen op het Hengeveld College. Overstappen naar een ander vak en/of profiel in Havo 4 is alleen mogelijk tot de kerstvakantie in overleg met de mentorleerkracht en betrokken vakdocent. Daarnaast moet de verandering ook passen in de schoolorganisatie. Opgeven voor vakken op het Deltion Leerlingen die Frans, M&O, Kunst Beeldende vorming, Duits of filosofie op het Deltion willen volgen, kunnen zich vanaf 1 juni voor dit vak inschrijven op het Deltion Sprintlyceum, dat kan dagelijks tussen 10.00 en 14.00 uur. Bij het aanmelden geef je aan dat je een leerling van het Hengeveld College bent en dat je 1 vak komt volgen. Leerlingen onder de 18 jaar moeten samen met een wettelijk vertegenwoordiger komen (ouder en/of verzorger) en leerlingen boven de 18 jaar mogen dit zelfstandig doen. Je dient een identiteitsbewijs bij je te hebben. Kijk op de website voor meer informatie: www.sprintlyceum.net. Practica biologie, natuurkunde, scheikunde Een belangrijk onderdeel van de vakken biologie, natuurkunde en scheikunde is het practicum. De practica hebben een vakoverstijgend karakter en worden uitgevoerd in havo 4. Op het Hengeveld College zijn onvoldoende mogelijkheden om de practica uit te voeren. Daarom wijken we daarvoor uit naar het Deltion Sprintlyceum. Vanaf het begin van het schooljaar zullen de leerlingen die biologie, natuurkunde en/of scheikunde volgen op een vast moment in de week op het Deltion Sprintlyceum practica hebben. Leerlingen die zelfstandig reizen kunnen met de fiets of het openbaar vervoer naar het Deltion Sprintlyceum komen (Bagijnesingel 6, Zwolle). Leerlingen die met taxivervoer komen kunnen in eerste instantie van het HC, onder begeleiding, op een fiets van het HC naar het Deltion fietsen. Vanaf de herfstvakantie wordt verwacht dat ook deze leerlingen zelfstandig van het HC naar het Deltion fietsen en weer terug. We bevelen het aan om zelf een fiets op school neer te zetten zodat leerlingen deze zelfstandig kunnen pakken. Vakkenpakketkeuze en doorstromen vanaf TL naar havo - De leerlingen die van de TL komen, mogen alleen Frans of Duits kiezen als ze dit vak al in hun TLpakket hebben zitten. - Leerlingen die van de TL komen en wiskunde A of B kiezen dienen voor aanvang van havo 4 een werkboek doorgewerkt te hebben. - TL-leerlingen die geen scheikunde hebben gevolgd en dit vak willen kiezen, dienen voor aanvang van havo 4 een werkboek doorgewerkt te hebben. Deze krijgen zij voor de zomervakantie uitgereikt. de Ambelt Afdelingsgids havo - IVIO - Link-klassen - Hengeveld College VSO 2017-2018 Pagina 19 van 34

4.4 Profielen havo bovenbouw HC 1.Vakken gemeenschappelijk deel Nederlands Engels Maatschappijleer Rekenen Profielwerkstuk (havo 5) Lichamelijke opvoeding Culturele en Kunstzinnige Vorming 2. Vakken profieldelen Economie en Maatschappij Wiskunde A Economie Geschiedenis Aardrijkskunde Vrije deel Biologie Natuur en Gezondheid Wiskunde A óf B Biologie Scheikunde Natuurkunde óf Aardrijkskunde Vrije deel 1 vak kiezen uit Natuurkunde Economie Natuur en Techniek Wiskunde B Natuurkunde Scheikunde Biologie Vrije deel 1 vak kiezen uit Economie Aardrijkskunde * Het is mogelijk om in het vrije deel een ander vak dan hierboven beschreven op het Deltion Sprintlyceum te volgen. Dat kan zijn: kunst Beeldende Vorming, Duits, M&O, filosofie of Frans. Zie daarvoor hierboven voor meer informatie. ** leerlingen die na de havo door willen stromen naar het vwo dienen rekening te houden met de eis dat op het vwo wiskunde en een 2 e moderne vreemde taal verplicht zijn. In je vakkenpakketkeuze dien je daar al rekening mee te houden óf volg je een taal als extra vak op het Deltion. 4.5 Bijzonderheden samenstelling vakkenpakket HC - De vakken Kunst Beeldende Vorming, Duits en Frans worden alleen op Deltion aangeboden. - Alle leerlingen volgen verplicht 2 uur Culturele en Kunstzinnige Vorming (CKV) per week. - Alle leerlingen volgen verplicht 2 uur lichamelijke opvoeding per week. - De leerlingen die van de TL komen, mogen alleen Frans of Duits kiezen als ze dit vak al in hun TLpakket hebben zitten. - Leerlingen die van de TL komen en wiskunde A of B kiezen dienen voor aanvang van havo 4 een werkboek doorgewerkt te hebben. - Leerlingen van havo 3 die geen scheikunde hebben gevolgd én TL-leerlingen die scheikunde kiezen, dienen voor aanvang van havo 4 een werkboek doorgewerkt te hebben. Deze krijgen zij voor de zomervakantie uitgereikt. - Overstappen naar een ander vak en/of profiel in Havo 4 is alleen mogelijk tot de kerstvakantie in overleg met de mentorleerkracht en betrokken vakdocent. Daarnaast moet de verandering passen in het rooster. de Ambelt Afdelingsgids havo - IVIO - Link-klassen - Hengeveld College VSO 2017-2018 Pagina 20 van 34

- Voor de vakken biologie, scheikunde en natuurkunde moeten de leerlingen in havo 4 practica volgen. Deze vinden plaats op Deltion. Met het lesrooster zal hier zoveel mogelijk rekening gehouden worden. 4.6 Eén vak volgen op het Deltion Sprintlyceum Het is mogelijk om op het Deltion een vak in het vrije deel te volgen dat niet op het HC wordt aangeboden. Dit zijn de vakken: Kunst Beeldende Vormgeving, Filosofie* en maatschappijwetenschappen (havo 5). Als hiervoor wordt gekozen, gelden de regels van Deltion met betrekking tot toetsen, herkansingen en inhalen. De toetsen worden op het Deltion gemaakt. Leerlingen reizen zelfstandig van en naar het Deltion. Het HC beschikt over leenfietsen. Houd er rekening mee dat de vakken van het Deltion op afwijkende tijden plaatsvinden en dat je daardoor vakken mist op het HC. Zie voor en precieze beschrijving van het vak het PTA van het Deltion sprintlyceum. *Leerlingen die in havo 4 filosofie volgen kunnen dit alleen als 9e vak kiezen. Als een leerling in havo 5 het vak filosofie wil volgen, moet daarvoor een toelatingstoets worden gemaakt. Aan de hand van deze toets wordt bepaald of een leerling dit vak wel/niet mag volgen. 4.7 Practica biologie, natuurkunde en scheikunde Een belangrijk onderdeel van de vakken biologie, natuurkunde en scheikunde is het practicum. De practica hebben een vakoverstijgend karakter en worden uitgevoerd in havo 4. Om de leerlingen goed voor te bereiden op de examens, is het belangrijk dat zij daarvoor daadwerkelijk practica hebben uitgevoerd. Op het Hengeveld College zijn hiervoor onvoldoende mogelijkheden. Daarvoor wijken we uit naar het Deltion Sprintlyceum. Vanaf het begin van het schooljaar zullen de leerlingen die biologie, natuurkunde en/of scheikunde volgen op een vast moment in de week op het Deltion Sprintlyceum practica hebben. Leerlingen die zelfstandig reizen, kunnen met de fiets of het openbaar vervoer naar het Deltion Sprintlyceum komen (Bagijnesingel 6, Zwolle). Leerlingen die met taxivervoer komen, kunnen in eerste instantie onder begeleiding van het HC naar het Deltion fietsen. Vanaf de herfstvakantie wordt verwacht dat ook deze leerlingen zelfstandig van het HC naar het Deltion fietsen en weer terug. We bevelen het aan om zelf een fiets op school neer te zetten zodat leerlingen deze zelfstandig kunnen pakken. 4.8 De profielen van havo 4 het Deltion Sprintlyceum (Travo) 1.Vakken gemeenschappelijk deel Nederlands Engels Maatschappijleer Rekenen Profielwerkstuk (havo 5) Lichamelijke opvoeding Culturele en Kunstzinnige Vorming 2. Vakken profieldelen Cultuur en Maatschappij Geschiedenis Duits Aardrijkskunde óf economie Kunst Beeldende Vormgeving Economie en Maatschappij Wiskunde A Economie Geschiedenis Duits óf Aardrijkskunde de Ambelt Afdelingsgids havo - IVIO - Link-klassen - Hengeveld College VSO 2017-2018 Pagina 21 van 34

Natuur en Gezondheid Wiskunde A óf B Scheikunde Biologie Natuurkunde óf Aardrijkskunde óf NLT Natuur en Techniek Wiskunde B Natuurkunde Scheikunde Biologie óf NLT 3. Vakken vrije deel (1 vak kiezen) Cultuur en Economie en Maatschappij Maatschappij Economie Biologie Wiskunde A (avond) Aardrijkskunde Biologie Frans (avond) Aardrijkskunde Frans Natuur en Gezondheid Economie NLT Of s avonds Natuurkunde Duits Frans Aardrijkskunde Natuurkunde Natuur en Techniek Economie NLT Of s avonds Duits Frans 4.9 Voortgangsrapportage havo 4 Tijdens het schooljaar krijgen de leerlingen na iedere toetsperiode een overzicht van de stand van zaken tot dat moment. Het overzicht na de vierde periode geldt als eindresultaat voor het vierde leerjaar havo. De wijze van berekening (Voortgangsrapportage-toetsen: VR-toetsen, Praktische opdrachten en / of School Examentoetsen: SE-toetsen) met weging, wordt door de vakdocenten bepaald en is per vak opgenomen in het PTA. 4.10 Doubleren op het HC Wij volgen de leerlingen nauwgezet. Gedurende het schooljaar vormen we samen met de leerling en ouders een beeld van de haalbaarheid van de havo. Indien de groepsleerkracht met het docententeam twijfelt aan de haalbaarheid, nemen zij in een vroegtijdig stadium contact op met de leerling en ouders. In gezamenlijk overleg wordt een plan opgesteld om te bepalen welke mogelijkheden er zijn om havo voort te zetten. Indien deze niet tot de gewenste ontwikkelingen leiden, wordt gezocht naar een andere passende onderwijsplek. Dit proces kan tijdig ingezet worden. Bespreekgeval In uitzonderlijke gevallen kan het voorkomen dat een leerling naar aanleiding van het eindrapport een bespreekgeval is. In dat geval zal de mentorleerkracht hierover in gesprek gaan met betrokkenen. Er wordt grondig gekeken naar de individuele situatie van de leerling door de mentorleerkracht, het docententeam en eventueel de CievB. Er moet vertrouwen zijn in de groei en ontwikkeling van de leerling en de situatie waarin de leerling verkeert. Alleen dan kan de mogelijkheid geboden worden om te doubleren en/of onder voorwaarden over te gaan naar havo 5. De volgende aspecten worden hierin meegenomen: de thuissituatie, werkhouding, de motivatie van de leerling, de belastbaarheid, intelligentieprofiel, redenen waarom groei/ontwikkeling wel/niet te verwachten zal zijn. Als de leerling niet over mag naar havo 5 en niet mag doubleren, wordt samen met de leerling en ouders gezocht naar een andere passende plek. Zie hiervoor ook protocol spreiden havo bovenbouw. de Ambelt Afdelingsgids havo - IVIO - Link-klassen - Hengeveld College VSO 2017-2018 Pagina 22 van 34

5. De IVIO-klas IVIO staat voor instituut voor individuele ontwikkeling. In de IVIO-klas volgen leerlingen onderwijs met uitstroombestemming vervolgonderwijs. Deze leerlingen stromen veelal door naar het MBO, HBO of de universiteit. De leerlingen werken met het IVIO-lesmateriaal. 5.1 Lesprogramma Het IVIO- lesprogramma van de Wereldschool maakt het mogelijk dat iedere leerling op zijn eigen niveau met zijn schoolwerk bezig is. Er wordt IVIO onderwijs aangeboden op TL, Havo en VWO niveau. Door IVIO kan iedere leerling op zijn eigen tempo en niveau werken. Versnellen of vertragen is dus mogelijk. De leerlingen hebben weinig wisselingen van lokaal en docent; alleen voor vaklessen zoals beeldende vorming, CKV en lichamelijke opvoeding veranderen ze van lokaal en docent. Leerkrachten De groepsdocent (mentor) begeleidt het plannen en organiseren. Schoolvorderingen kunnen goed gevolgd worden. De mentor richt zich met name op het bewaken van het onderwijsleerproces, het volgen van de didactische ontwikkeling, het aanbieden van begeleiding op sociaal- emotioneel gebied, de loopbaan oriëntatie en de studievaardigheden. De didactiek wordt verzorgd door de vakdocent op afstand via het IVIO-onderwijs. De leerling kan via mail, chat of Skype contacten met de vakdocent om vakinhoudelijke vragen te stellen. De vakdocent is eindverantwoordelijk voor zijn/ haar vak en kijkt ook de toetsen na. Leerlingen moeten soms wachten op het antwoord op een vakinhoudelijke vraag. Dit betekent dat ze dan een opdracht over moeten slaan of met een ander onderdeel/vak verder moet werken. 5.2 Doelgroep De IVIO-klas is passend voor: - Leerlingen waarvoor de reguliere Ambelt-klassen (tijdelijk) niet passend zijn. * - Leerlingen die doorstromen vanuit de Link-klas met uitstroomprofiel vervolgonderwijs. - Leerlingen die een bepaalde mate van zelfstandigheid beheersen en beschikken over het vermogen hun aandacht over langere tijd te spreiden. - Leerlingen die werken op niveau TL, HAVO of VWO+. * Het volgen van onderwijs binnen een reguliere Ambelt-klas kan om diverse redenen niet passend zijn voor een leerling. Sommige leerlingen hebben moeite met wisselingen van docenten/klaslokalen, ervaren teveel prikkels in de klas of hebben aangepaste schooltijden vanwege therapie. Zorgstructuur Individuele aandacht is voor alle leerlingen belangrijk. Zeker ook voor deze leerlingen. Door te werken in kleine klassen wordt voor de leerling een veilige plek gecreëerd waarin zij zich verder kunnen ontwikkelen. Rapporten worden drie keer per jaar meegegeven en hieraan is een oudercontactmoment verbonden waarin het ontwikkelingsperspectiefplan (OPP) centraal staat. Verder wordt er drie keer per jaar een leerlingbespreking georganiseerd waarin de ontwikkeling op zowel didactisch als sociaal-emotioneel gebied worden geëvalueerd. De Commissie van Begeleiding (CievB) is nauw betrokken bij de IVIO- klas. de Ambelt Afdelingsgids havo - IVIO - Link-klassen - Hengeveld College VSO 2017-2018 Pagina 23 van 34

5.3 Pedagogisch klimaat Binnen de IVIO-klas zitten leerlingen met het uitstroomperspectief vervolgonderwijs. Centraal staat de verdere ontwikkeling op cognitief en sociaal-emotioneel gebied, zodat de leerling zo goed mogelijk wordt voorbereid op een vervolgtraject. Het pedagogisch handelen van de docent is hierin belangrijk, waarbij de docent een meer coachende en begeleidende rol heeft. De docent werkt aan de leergebied overstijgende kerndoelen (LOK), aan de hand van de volgende vakken: studievaardigheden, burgerschap, loopbaanoriëntatie en sociale vaardigheden. De leerlingen volgen deze vakken zowel klassikaal als in subgroepen. Uiteraard wordt ook tijdens andere lessen gewerkt aan de LOK-doelen. Verder nemen de leerlingen binnen de IVIO-klas drie keer per jaar deel aan de LOK-dagen van de HAVO-afdeling. Tijdens LOK-dagen volgen de leerlingen afwisselende workshops zoals bedrijfsbezoeken, workshops omtrent het functioneren in de maatschappij, omgaan met vrije tijd, voorbereiden op vervolgonderwijs, het aanleren van sociale vaardigheden en inzicht in hulpverleningsaanbod. Binnen de IVIO-klas gelden verder de regels en afspraken behorende bij de HAVO afdeling. Deze zijn beschreven in de afdelingsgids. 5.4 Stage In het kader van loopbaanoriëntatie, kan het passend zijn dat de leerlingen hun onderwijsprogramma aanvullen met het lopen van stage. Doel van de stage is het ontwikkelen van beeldvorming en/of aanleren van diverse (arbeids)vaardigheden. Een stagebegeleider vanuit de Ambelt begeleidt deze stages en hij/zij helpt bij de zoektocht naar een goede stageplek. Daarnaast spelen de betrokken docenten van onze afdeling en leerkracht hierin een belangrijke rol. de Ambelt Afdelingsgids havo - IVIO - Link-klassen - Hengeveld College VSO 2017-2018 Pagina 24 van 34