BATAVUSFABRIEK: markante uitstraling behouden, functie veranderd Het is een pand met een markante uitstraling, dat ontegenzeggelijk bij de geschiedenis van Heerenveen hoort. In de voormalige fabriek van fietsenfabrikant Batavus aan de Parallelweg trekken binnenkort vijftien cliënten van GGZ Friesland, die er zelfstandig komen te wonen. Accolade was de opdrachtgever voor deze renovatie. Ontwikkelaar vastgoed Dienke Slatman: In 2013 zijn we begonnen met de planvorming. Daarvoor zijn er al verschillende andere plannen geweest, maar die kwamen nooit echt van de grond. De mogelijkheid voor een subsidie vanwege het bijzondere karakter van het gebouw, in combinatie met een bijzondere bestemming, zorgde ervoor dat we toch konden starten. Uitstraling behouden Het doel was om de uitstraling van het pand te behouden, stelt Slatman. Binnenin werd het voormalige fabrieksgebouw waarin zich sinds de sluiting ook kantoren bevonden volledig gestript, zodat er uiteindelijk vijftien ruime appartementen in konden komen. Willem Bootsma van Fooq voerde de bouwdirectie. De projectleider: Dat er onder het gebouw verontreinigde grond zat, was natuurlijk ook budgettair een probleem. 110
Duurzamer De opdracht voor de verbouw kwam uiteindelijk terecht bij Bouwbedrijf Kolthof uit Stiens en installateur P. de Vries Installatietechnieken uit Leeuwarden. Hoewel Kolthof de laagste begroting neerlegde, bleek die toch niet toereikend voor het beschikbare budget. Dus zijn we gaan rekenen, vertelt Piet van Zuiden van het bouwbedrijf. Kolthof en De Vries kwamen uit op een meer duurzame oplossing dan aanvankelijk was gepland. Het plan was eerst om te verwarmen met cv. Het gebouw zou dus een gasaansluiting krijgen. Maar dat idee is helemaal losgelaten. We verwarmen nu met infraroodpanelen, vertelt Jeroen van der Geest, hoofd bedrijfsbureau van P. de Vries Installatietechnieken. Deze oplossing bleek vooral op de lange termijn kostenbesparend te zijn. e toekomst van Ddit prachtige pand is gewaarborgd - Dienke Slatman 111
et gebouw Hmaakt het project bijzonder - Willem Bootsma 133 zonnepanelen op het dak In de planning stond dat ieder appartement een afzonderlijke gasaansluiting zou krijgen en een eigen gasmeter. Nu is het een grootverbruikaansluiting geworden, met een tussenmeter, legt Van der Geest uit. Een deel van de elektriciteit halen we uit de 133 zonnepanelen op het dak. Dat bespaart de huurders een flink bedrag. Deze zonnepanelen zijn de beste die we op dit moment kunnen krijgen. Ze hebben een piek van 300 Watt, aldus Van der Geest. We hebben de hele constructie ontwikkeld samen met onze leverancier HeatXL uit Roosendaal. Voor ons is dit ook de eerste keer dat we met infrarood werken, dus het is spannend hoe het uiteindelijk uitpakt. Maar op papier ziet het er goed uit. 112
Kostenbewaker Op zich hebben we hier te maken met traditionele bouw, vertelt Piet van Zuiden. Maar door de noodzakelijke bezuinigingsronde kun je zeggen dat we ook heel lean bezig zijn geweest. We zijn hier een adviserende en stimulerende kostenbewaker geweest. De bestaande staalconstructies waren bijvoorbeeld niet echt vriendelijk voor gebruik. We hebben alles gestript en in overleg met de constructeur en de opdrachtgever de zaak weer opgebouwd. Weerbarstige gevel De gevel van de Batavusfabriek was een verhaal apart. Binnen mocht dan wel alles gesloopt worden, het aangezicht van het gebouw moest zoveel mogelijk in oude luister hersteld. Op de gevel was ooit eens een flinke stuclaag aangebracht, vertelt Van Zuiden. Die wilden we graag verwijderen, maar dat ging niet zomaar. Het advies was om dit met maximaal zeshonderd bar te doen, maar het lukte ons niet om dan alles weg te halen. Maar boven de duizend bar zorgde weer voor veel schade aan de stenen. We hebben een proef gemaakt en daaruit bleek dat we niet alles van de stuclaag konden verwijderen. De architect en de opdrachtgever konden zich goed vinden in het resultaat. En als we nu het eindresultaat bekijken, geeft het de voorgevel juist een authentieke sfeer. Zeker in combinatie met de aluminium kozijnen geeft het een mooi contrast. Om oververhitting in het gebouw te voorkomen en de hoeveelheid licht te reguleren is gekozen voor uitvalscherm Carré 105. Door het gebruik van een veerarm met schoor en spanveer is deze windvast tot windkracht 5. Om over de gehele breedte van het pand de originele lateien zichtbaar te laten, worden de kasten verbreed en boven de latei gemonteerd. Hierdoor loopt de zonwering als één horizontale lijn over de gevel. Het leigrijze acryldoek wordt uit 1 stuk geconfectioneerd en verwerkt op het zonnescherm wat hem naadloos maakt. De goede prestaties van deze kleur is bij uitstek geschikt voor dit type zonwering en draagt bij aan een fraaie uitstraling van het gebouw. e zijn een Wadviserende en stimulerende kostenbewaker geweest - Piet van Zuiden 113
Gebouw maakt het bijzonder In feite zijn dit vijftien standaard appartementen. Dat ze in dit gebouw zitten, dat maakt het bijzonder, vindt Willem Bootsma. Het pand zag er echt niet uit en heeft ook weleens op de nominatie gestaan om gesloopt te worden. Gelukkig is dat niet gebeurd. Sterker nog: het is nu een mooi pand met karakter. erwarming met Vinfraroodpanelen op lange termijn kostenbesparend - Jeroen van der Geest Toekomstgericht Dienke Slatman: Het is door de inzet van de verschillende partijen een mooi pand geworden. Fijn dat we voor duurzame oplossingen konden kiezen. Het is zelfs beter geworden dan we eerst hadden bedacht, duurzamer vooral. De samenwerking met zowel het bouwteam als met GGZ Friesland was daarbij essentieel. Door de inrichtingseisen goed op elkaar af te stemmen en goed te overleggen hebben we er zo het optimale uitgehaald. Doordat het vijftien normale appartementen zijn, met slechts een kleine ruimte waar GGZ Friesland gebruik van kan maken als dat nodig is, is de Batavusfabriek ook klaar voor eventuele reguliere verhuur. Slatman: De toekomst van dit prachtige pand is gewaarborgd. 15 APPARTEMENTEN BATAVUSFABRIEK, HEERENVEEN Opdrachtgever : Accolade, Drachten Bouwdirectie : Fooq, Drachten BOUWTEAMLEDEN Aannemer : Bouwbedrijf Kolthof, Stiens ONDERAANNEMERS EN LEVERANCIERS Schilderwerk : Tichelaar, Heereveen Staalconstructie : K. Stok & Zn, Sint Annaparochie Lift : Otis, Hoogeveen Zonwering : Schellekens & Schellekens, Beuningen Gevelrenovatie : Siegersma, Berltsum Hang- en sluitwerk : Raadsma, Dokkum Tekst: Johan Koning 115