FACULTEIT GODGELEERDHEID PERMANENTE ONDERWIJSCOMMISSIE SINT-MICHIELSSTRAAT 4 BE-3000 LEUVEN KATHOLIEKE UNIVERSITEIT LEUVEN LEUVEN 20 februari 2011 VERSLAG 4 februari 2011 13-15u MTC 00.16 Leden Aanwezig: L. Beernaert, D. Bosschaert, E. Claes, J. Cockx, C. De Wilde, A. Dillen (verslaggever), S. Goyvaerts, M. Grouwels, J. Haers, J. Heiremans, D. Kenes, A. Liégeois, B. Maertens, D. Pollefeyt, B. Spriet, L. Tack, E. Tigchelaar, G. Van Belle, Nicolas Vancayzeele, S. Van den Branden, G. Vanderschaeghe, P. Van Hecke (programmadirecteur). Afwezig m.k.: B. Broeckaert, Y. De Maeseneer, W. Francois M. Lamberigts, T. Leesen B. Lemmelijn G. Miseur, G.-J. Monteyne, K. Schelkens, J. Verheyden. Verslag Goedkeuring verslag Het verslag wordt goedgekeurd. 1. Mededelingen De studenten van de bisdommen Brugge (14 maart) en Gent (18 maart) zullen een bezoek brengen aan hun bisdom op uitnodiging van de bisschop. Er is een nieuwe ronde voor onderwijsprojecten. Voorstellen moeten binnen zijn tegen 17 april. Er is een infosessie op 2 maart. De programmadirecteurs zullen een herinnering sturen aan de docenten. 2. Bachelorhervormingen en keuzevakken master De programmadirecteur geeft toelichting bij de voorliggende documenten. De bachelor moet hervormd worden met het oog op het invoeren van de tweejarige master. Er is de vraag vanuit Rome om de canonieke graden beter vorm te geven (volledig conform Sapientia Christiana). De STB moet vijf jaar (tien semesters beslaan) met een behoorlijk pakket van filosofie. De Faculteit wil zoveel mogelijk ruimte hiervoor reeds in de bachelor mogelijk maken. Voorstel is om in de keuzevakken zoveel mogelijk ruimte te creëren voor filosofie. Er worden ook enkele filosofievakken toegevoegd aan de bachelor. Deze
worden ook aan de master toegevoegd zodat studenten die de filosofievakken niet in de bachelor hebben opgenomen, deze kunnen opnemen in de master. Er lag eerder een voorstel met verschillende minores voor (filosofie, Oude Nabije Oosten, geschiedenis, etc). Op de Onderwijscel werd vastgesteld dat dit voorstel nog niet rijp was. Op het Bestuur werd beslist om een minimale bachelorhervorming door te voeren op dit moment, met weliswaar een uitbreiding wat betreft de filosofievakken. Vroeger werd de bachelor nog meer als afstudeermogelijkheid gezien met een uitgebreide bachelorscriptie (10 studiepunten) en nog een andere scriptie van 6 studiepunten. Het huidige voorstel is om het aantal studiepunten voor de scripties te reduceren tot 9 studiepunten in totaal. Dit zou bij voorkeur verdeeld worden in twee scripties, om een graduele opbouw te hebben in het leren schrijven en om ook in elke fase methodische sessies te voorzien. Het voorstel is een Scriptie 1 voor 4 studiepunten (waarvan 1 studiepunt/ola voor methodische sessies) en een Scriptie 2 voor 5 studiepunten (waarvan 1 studiepunt/ola voor methodische sessies). De verschillende theologische vakken zouden alle vijf studiepunten bedragen, ook de OPO s van de eerste studiefase. Alle theologische OPO s van vijf studiepunten (eerste, tweede, derde fase) zouden vier contacturen hebben. Godsdienstige ontwikkelingspsychologie wordt vier studiepunten (in plaats van vijf), evenals Nieuwe Religieuze Bewegingen. Methodology of Empirical Research zal op termijn in de Nederlandstalige master worden afgeschaft, in de plaats daarvan komt in de bachelor een vergelijkbaar OPO met als titel Methodologie van empirisch onderzoek in de theologie en de godsdienstwetenschappen. Dit zal een plichtvak worden voor iedereen in de bachelor. Enkele filosofievakken worden toegevoegd aan het bachelor- en masterprogramma (Algemene moraalfilosofie, Historische inleiding tot de wijsbegeerte, Logica, met oefeningen, Wetenschapsfilosofie, Vraagstukken uit natuurfilosofie). Een aantal STB plichtvakken zitten in het reguliere plichtprogramma, enkele andere moeten er extra worden bijgenomen binnen de keuzeruimte van de bachelor (en/of master) voor wie de STB wil behalen. Studenten die de STB-variant volgen mogen drie vakken (Methodologie van empirisch onderzoek, Godsdienstige ontwikkelingspsychologie en Nieuwe religieuze bewegingen) inruilen voor filosofievakken die ze met het oog op het behalen van de STB moeten volgen. Deze studenten die de STB variant opnemen hebben nog 8 studiepunten keuzeruimte over, en kunnen daarbinnen deze vakken opnemen, of andere vakken (bijvoorbeeld extra taalvakken of iets anders). Vrouwenstudies, religie en theologie, Theologisch practicum en Hedendaagse wijsbegeerte worden toegevoegd aan het keuzepakket van de bachelor. De vroeger verplichte filosofievakken veranderen. Inleiding tot de wijsbegeerte wordt vervangen door Historische inleiding tot de wijsbegeerte en Hedendaagse wijsbegeerte wordt vervangen door Fundamentele wijsbegeerte. Theologisch practicum is een nieuw opleidingsonderdeel. Dit wordt momenteel in de keuzeruimte geplaatst. Een van de doelstellingen is om een betere integratie te bewerkstellingen tussen de verschillende inhouden (over de studiejaren, tussen disciplines, in relatie tot de praktijk en met het oog op het komen tot een eigen synthese, ). De theologische componenten bedragen 80 studiepunten. De bedoeling is om de docent de kans te geven om extra OLA s te maken voor 14 februari. Ook OLA s van halve studiepunten zijn mogelijk, zodat bijvoorbeeld inleiding OT en NT in twee OLA s van 2.5 kan worden opgesplitst. Werkcollege India en Studiereis zijn niet verplicht. Uit de 6 OPO s van de subgroep wereldgodsdiensten moeten er 4 genomen worden (in het geval men de Studiereis en het Werkcollege India opneemt, kan men twee opleidingsonderdelen uit de subgroep wereldgodsdiensten laten vallen). Momenteel kunnen de OPO s Vakdidactiek godsdienst en Vakdidactisch seminarie godsdienst nog gevolgd worden in de bachelor. De regel van de voorafname van de mastervakken is afgeschaft. Gezien een reeds vroeger bestaand tekort aan keuzemogelijkheden en toegenomen keuzeruimte is Vrouwenstudies, theologie en religiestudie van de master naar de bachelor gegaan en wordt het Theologisch practicum gecreëerd, zodat er meer feitelijke keuzevakken zijn. 4 FEBRUARI 2011, 13-15 UUR 2/7
Er ligt tevens een voorstel voor de verkorte bachelor en het certificaat voor. De studenten zijn positief over het feit dat de tweede en derdefasevakken toenemen in aantal contacturen en over de toevoeging van heel wat OPO s. De studenten merken op dat ze het een spijtige zaak vinden dat de OPO s uit de eerste studiefase herleid worden tot vijf studiepunten In de eerste fase zullen er meerdere keuzevakken zijn en dus meer vakken en meer examens. De studenten vragen zich of het niet mogelijk is om voor de OPO s uit de eerste fase de 6 studiepunten te behouden en de keuzeruimte in te krimpen. De inhoud van deze OPO s is al behoorlijk zwaar. De programmadirecteur merkt op dat de studietijdmetingen aangeven dat sommige vakken goed zijn qua omvang. Een was vroeger te hoog, maar dat is geremedieerd. Anderen zitten eronder. De studenten merken op dat de ervaring niet overeenkomt met de studietijdmeting van enkele jaren geleden. Er zijn ondertussen andere docenten en meer opdrachten die moeten gemaakt worden, bijvoorbeeld in de eerste fase. De POC kan zeggen dat het aantal papers in het eerste jaar tot één of twee moet beperkt zijn. De POC moet een rol uitoefenen in het opvolgen van studiebelasting. De studenten dringen erop aan dat er vanaf het volgende semester onmiddellijk een vorm van tijdschrijven en algemene studietijdmeting wordt ingevoerd, zodat de opvolging van de studiebelasting correct kan gebeuren op basis van de actuele inhoud van de OPO s. Ze vragen ook uitdrukkelijk dat de POC een coördinerende rol opneemt om te kijken of de belasting niet te hoog is. De vicedecaan legt uit dat de docenten rekening zullen moeten houden met het verminderd aantal studiepunten voor hun vak in de eerste fase en de inhoud daarop afstemmen. De studenten zijn bezorgd dat de kwaliteit van de OPO s dan vermindert en dat ze in het algemeen minder inhoud zullen aangereikt krijgen. De vicedecaan merkt op dat de hoeveelheid inhoud van de OPO s in de bachelor gelijk blijft, omdat er voor de tweedejaars OPO s meer contacturen zullen zijn en mogelijk ook iets meer inhoud. Het nettoresultaat qua omvang blijft aldus hetzelfde en zorgen over de kwaliteit zijn daarom niet echt nodig. De programmadirecteur merkt op dat door de keuzeruimte te verminderen (en toch naar zes studiepunten voor de eerstefase keuzevakken te gaan) mogelijk ook de ruimte voor bijvoorbeeld talen verminderd wordt. Er wordt nagegaan of het zinvol zou zijn om dan een examen eventueel in juni te plaatsen in plaats van in januari, maar naar analogie met een eerder besproken vraag op een vorige POC dit academiejaar is dit allicht niet wenselijk. Algemeen worden de OPO s uit het tweede semester in de eerste fase immers zwaarder ingeschat. Mogelijk zouden studenten in de eerste fase dan 33 studiepunten hebben. De studenten wijzen erop dat het belangrijk is dat de student niet verplicht is om in de eerste fase twee filosofievakken in het eerste semester te volgen. Er wordt het volgende voorgesteld: Historische inleiding is eerder een inleidingsvak en zou voor eerste fase zijn, terwijl Fundamentele Wijsbegeerte kan gekozen worden in het eerste, tweede of derde fase. Dit vereist een aanpassing van de documenten. Fundamentele wijsbegeerte zal 5 studiepunten beslaan. De studenten Godgeleerdheid en Godsdienstwetenschappen zullen slechts één OLA moeten volgen en het OLA lezing van teksten dat de studenten wijsbegeerte volgen, moeten de studenten van Godgeleerdheid en godsdienstwetenschappen niet volgen. Hiervoor moet nog een nieuwe vakcode aangemaakt worden en moet met het Hoger Instituut voor Wijsbegeerte overlegd worden. De uitleg over de oneven jaren moet uit het programma-overzicht, want is niet meer nodig (deze was gebaseerd op tweejaarlijkse programmering van Hedendaagse wijsbegeerte). De studenten en de vertegenwoordigers van de ABAP-geleding stellen zich de vraag of de STB ruimte volledig in de bachelor moet worden opgenomen. Kan dit ook niet in de master? Kunnen er geen OPO s extracurriculair gevolgd worden voor de STB? Dit was enkele jaren geleden immers een belangrijk argument, namelijk dat de STB een extra diploma was waarvoor ook extracurriculair OPO s moesten worden opgenomen. De vicedecaan merkt op dat er ondertussen nieuwe verwachtingen vanuit Rome zijn met betrekking tot de STB en dat het belangrijk is om zoveel mogelijk kansen te creëren voor Nederlandstalige studenten om de STB daadwerkelijk te volgen, met het oog op een universitaire loopbaan, maar ook met het oog op een kerkelijke positie. Wanneer er minder nadruk zou liggen op de extra ruimte voor filosofievakken, zou dit twee voordelen hebben, volgens de studenten. Zo is er misschien ruimte om OPO s van de eerste fase terug naar 6 studiepunten te brengen. Tegelijk wordt op 4 FEBRUARI 2011, 13-15 UUR 3/7
die manier het basisprogramma, met uitdrukkelijk ook meer componenten religiestudie, verplicht voor iedereen. De vicedecaan legt uit dat twee van drie OPO s die kunnen wegvallen voor de mensen die de STB variant volgen, toch uiteindelijk in het keuzepakket van 8 studiepunten kunnen opgenomen worden. Het opleidingsonderdeel methodiek van empirisch onderzoek kan eventueel ook in de master worden opgenomen, aangezien het ook in de master in het Engels gegeven wordt. Tegelijk is het niet wenselijk om helemaal geen keuzeruimte te laten binnen de STB-variant, omdat sommigen ook de ruimte moeten hebben om taalvakken te volgen in functie van specialisatie. De studenten stellen dat het aantal studenten dat de STB volgt een kleine groep is. Er wordt opgemerkt dat het belangrijk is dat de filosofievakken in functie van de STB volledig in de bachelor moeten kunnen worden opgenomen, zodat er meer keuzeruimte is voor de master, waar studenten de mogelijkheid moeten hebben om zoveel mogelijk verschillende opties/afstudeerrichtingen te combineren. Er zal geen rechtstreekse instroom mogelijk zijn na de STB variant in de master filosofie, maar er zal wel een duidelijke studieduurverkorting gegeven worden afhankelijk van het concreet aantal gevolgde vakken. Hierover moeten nog verdere afspraken met het Hoger Instituut voor Wijsbegeerte gemaakt worden. Er wordt nog een compromisvoorstel geformuleerd door E. Tigchelaar: misschien kunnen de basisvakken op 6 studiepunten en kan er één STB-vak extracurriculair worden opgenomen. Uiteindelijk beslissen de studenten dat ze met het voorliggende voorstel (zie doorgestuurde documenten) kunnen instemmen, mits aan de voorwaarden wat betreft opvolging van studietijdmeting, studiebelasting en kwaliteitsopvolging voldaan wordt. De studenten worden gevraagd om hun ervaringen van het eerste semester van dit jaar duidelijk op papier te zetten evenals de knelpunten die verder te verwachten zijn. In het tweede semester zal ook een ontmoeting georganiseerd worden met de vijf docenten van de basisvakken in de eerste fase. Een aantal technische zaken in het document (contacturen, ) moeten nog gecontroleerd worden. Het nieuwe voorstel wordt ineens voor de drie bachelorjaren tegelijk ingevoerd. Scriptie De studenten staan positief ten aanzien van het voorstel om twee scripties te organiseren van 4 (scriptie 1) en 5 studiepunten (scriptie 2). Ze stellen voor om bij scriptie 2 een formeel feedbackmoment tussen promotor en student te voorzien. Een corrector is niet noodzakelijk. De postersessie en corrector komt immers reeds na het eerste jaar master. Sommigen wijzen op het belang van een corrector als een vorm van kwaliteitsgarantie, maar dit argument wordt niet als doorslaggevend behouden, omdat er ook de kwestie van taakbelasting is en omdat de scripties in de bachelor vooral ook bedoeld zijn om te leren schrijven met een sterke methodologische component. Bovendien is het niet de bedoeling dat er een echte bachelorproef wordt ingevoerd. Verder wordt voorgesteld om een regel in te voeren waarbij het onderwerp van de scriptie 1 en 2 in een andere onderzoekseenheid en bij een andere promotor moet worden geschreven. Dit houdt in dat studenten met verschillende methodes en visies te maken krijgen, en maakt het misschien ook mogelijk om meer taakverdeling tussen de verschillende promotoren te krijgen. Wat het precieze effect op dit laatste (taakverdeling) zal zijn is nog niet duidelijk, maar de regel van wisselen van onderzoekseenheid is alvast een eerste stap om een grotere spreiding in studenten bij verschillende promotoren te krijgen. G. Van Belle vraagt zich af of de moeite om talen te leren beloond wordt wanneer men geen twee jaar een scriptie in bijbel kan schrijven, bijvoorbeeld. Hierover wordt gesteld dat de scriptie 2 en de masterproef dan wel binnen bijbel kan bijvoorbeeld, zodat tegen dan de talen grondiger gekend kunnen zijn. S. Goyvaerts vraagt zich af of het wisselen van onderzoekseenheid echt een verplichting zou moeten zijn. De POC vindt het belangrijk dat de methodische sessies aan de scripties gekoppeld blijven. S. Goyvaerts vraagt wat het feitelijke verschil tussen de twee scripties zal zijn. Dit zal liggen in de omvang en in het feit dat men een andere onderzoekseenheid moet nemen. De vergadering gaat uiteindelijk akkoord met deze voorstellen omtrent de scripties (geen corrector, wisselen van onderzoekseenheid/promotor, 4 en 5 studiepunten, formeel feedbackmoment tussen promotor/student). Er zal in april 2011 een infosessie georganiseerd worden over de nieuwe scripties, met ook uitdrukkelijk voorstelling van promotoren. 4 FEBRUARI 2011, 13-15 UUR 4/7
Theologisch practicum De POC staat zeer positief ten aanzien van het voorstel om een Theologisch practicum in te voeren. De studenten pleiten ervoor om dit op termijn ook verplicht te maken voor iedereen, zeker ook gezien de doelstellingen in de leerresultaten. S. Van den Branden vraagt zich af of het niet Theologisch en religiewetenschappelijk practicum moet zijn, gezien de formulering van de doelstellingen. S. Goyvaerts merkt op dat de concrete invulling zoals ze nu voorligt nog vrij reflexief is en dat in de verdere invulling misschien ook nog extra aandacht besteed kan worden aan toepassen en communiceren. De bijbel tot leven brengen staat nu nog twee keer in het document. De studenten hopen tijdens volgende POC s nog meer inspraak te krijgen in de invulling van dit OPO, dat ze zeer belangrijk vinden. Nu is het voorstel vrij laat gekomen en was er weinig tijd om hierover na te denken. De vicedecaan legt uit dat het volgend jaar al zal worden geprogrammeerd, maar nog niet de facto zal worden gegeven, zodat er dus nog tijd is om verder over de concrete invulling te praten. 3. Leerresultaten De studenten merken op dat kennis van psychologie bij de leerresultaten van de bachelor vermeld wordt. De programmadirecteur antwoordt dat dit inderdaad een doelstelling is van de bachelor als geheel: daarom wordt er gewerkt met een standaardtraject en enkel in de STB-variant mag eventueel het psychologievak vervangen worden door een ander OPO. De POC geeft een positief advies over de leerresultaten. 4. FOER Er ligt een document voor met minimale aanpassingen aan het facultair onderwijs en examenreglement. Dit wordt goedgekeurd. 5. Werkvormen Aan alle docenten werd gevraagd om de werkvormen zoals die werden aangegeven in de syllabi te herdefiniëren volgens nieuwe categorieën, waarbij elk OPO maar één werkvorm kon hebben. Deze nieuwe aanpak kadert universiteitsbreed in een zoektocht naar het meer kwantificeerbaar maken van onderwijslast. Verschillende professoren hebben bezwaren bij deze aanpak, die in feite de werkelijkheid doet passen binnen de meetsystemen in plaats van omgekeerd. Wat wel kan is binnen één OPO als er verschillende OLA s zijn, daar telkens een verschillende werkvorm aan geven. 6. Keuzevakken optie praktische theologie Twee keuzevakken ontleend aan de faculteit Psychologie en pedagogische wetenschappen, binnen de Master in de gespecialiseerde studies in de godgeleerdheid en godsdienstwetenschappen, optie praktische theologie worden vervangen door twee andere keuzevakken omwille van programmaverschuivingen binnen de faculteit Psychologie en pedagogische wetenschappen. Concreet gaat het over: Sociale en arbeidspedagogiek: sociaal-culturele participatie dat vervangen wordt door Thema s en kwesties in de sociale en culturele pedagogiek en Facilitating Learning in Adult Education and Professional Training & Development dat vervangen wordt door Theorie en praktijk van volwassenenvorming. 7. PR Er worden folders verspreid die de infodag aankondigen. Hier staat als slogan op: Godsdienstwetenschappen studeren. De programmadirecteur ligt toe dat het programma natuurlijk ruimer is dan godsdienstwetenschappen, maar dat deze term nog steeds het meest gebruikt wordt en 4 FEBRUARI 2011, 13-15 UUR 5/7
vooral hier bedoeld is voor het externe forum. Intern en bij verdere toelichtingen (ook op de infodag) wordt steeds gesproken over godgeleerdheid en godsdienstwetenschappen. De woorden generatiestudent en zij-instromer zullen vervangen worden op de keerzijde van de folder door studenten met een diploma secundair onderwijs en studenten met een diploma hoger onderwijs. Op de voorkant van de folder zal enkel gesproken worden over toekomstige studenten. De studenten zijn bereid deze folders mee te helpen verspreiden. Evelien Claes zorgt voor een nieuwe foto voor op de folder. Het filmpje zal tegen de infodag in orde zijn. 8. Functiebeperkingen Er worden nog enkele aanvullingen gegeven omtrent mogelijke struikelstenen rond studeren met functiebeperking. Er wordt opgemerkt dat het momenteel niet gemakkelijk is om met een rolstoel in de Maurits Sabbebibliotheek te komen (problemen rond toegankelijkheid, toiletten, lift, ). Rond dyslexie worden er ad hoc oplossingen getroffen omtrent het volgen van klassieke talen. Het is wel belangrijk dat studenten met o.a. dyslexie zich kenbaar maken bij de ombuds/studietrajectbegeleider en dat dit verder aangemoedigd wordt. 9. Subcommissie POC WIDR Er liggen documenten voor die de eerdere beslissingen omtrent de WIDR implementeren. Er worden nieuwe OPO s toegevoegd en er werden OPO-tabellen opgesteld waar nodig. Dit wordt goedgekeurd. 10. Syllabi bijbel De eerder goedgekeurde programmahervorming voor de mastervakken Oude Testament vond haar neerslag in nieuwe syllabi, die worden goedgekeurd. 11. Plagiaat De originaliteitsverklaring wordt voorgelegd en goedgekeurd. Deze is van toepassing voor scriptie 1 en 2 uit de bachelor, voor de masterproef (master en master na master) en voor seminariepapers. Studenten moeten het ondertekende formulier inbinden bij hun werk. Er worden infosessies (gegeven door J. De Prenter, B. Doyle & S. Van den Branden) omtrent plagiaat gepland. De studenten stellen voor om deze niet op vrijdagnamiddag maar ergens over de middag te plannen, zodat er meer studenten aanwezig zullen zijn. De studenten worden uitgenodigd om vragen/twijfelsituaties/casussen op voorhand door te geven 12. Studentenaangelegenheden De studenten merken op dat het examen voor Inleiding tot de islam vlot verlopen is, maar dat de studenten niet echt uitgedaagd werden (het beperkte aantal vragen was reeds op voorhand bekend en voor iedereen hetzelfde). De studenten vragen om een verdere opvolging in verband met Christendom en islam. De studenten vragen enige opvolging rond afwezigheden van de docent tijdens examenmomenten (op tijd toekomen, studenten niet zonder toezicht laten, ), in het bijzonder naar aanleiding van de examens van prof. Corveleyn. Er wordt gesuggereerd om de ombuds tijdens elk examen te laten rondkomen met koffie en zo indien nodig even te kunnen bijspringen (pauzemoment, ). 13. Rondvraag 4 FEBRUARI 2011, 13-15 UUR 6/7
B. Spriet dankt iedereen voor de steun aan het Peru-project. De studenten zijn volop bezig met de voorbereiding van het Thomasfeest op 3 maart. Annemie Dillen Secretaris Pierre Van Hecke programmadirecteur 4 FEBRUARI 2011, 13-15 UUR 7/7