Koninklijke Nederlandse Natuurhistorische Vereniging KNNV afdeling Delfland Postbus 133 2600 AC DELFT afdelingdelfland@knnv.nl www.knnv.nl/afdelingdelfland twitter: KNNVafdDelfland facebook: KNNV-afdeling-Delfland 10.2 PUBLICATIES Geldig tot: december 2017 Functionaris Naam Paraaf Secretaris Cor Nonhof wg Voorzitter Geert van Poelgeest wg De KNNV afdeling Delfland staat voor een natuurlijke leefomgeving, zie ook www.knnv.nl/afdelingdelfland Voor de doelstellingen en het werkgebied, zie de website onder Vereniging www.knnv.nl/afdelingdelfland/vereniging
1. Inleiding Rolverdeling tussen auteur en de afdeling De KNNV afdeling Delfland is zeer actief met het op papier zetten en het uitgeven van allerlei zaken. Het belang van deze activiteit is uiteraard gelegen in onze doelstellingen, zie daarover hoofdstuk 5 Statuten. We geven op twee manieren publicaties uit 1. als uitgever 2. als opdrachtgever Bij de eerste manier heeft een persoon een manuscript dat hij wil publiceren. Meestal is deze persoon een lid, maar dat hoeft niet altijd. De activiteiten die ten grondslag liggen aan dit stuk zijn door deze persoon zelf uitgevoerd. Een voorbeeld is de uitgave Varens in Delft van Raymond van der Ham in 2000. Wij vinden dit zo belangrijk dat we het uitgeven. In zijn algemeenheid komt de naam van de auteur ook op de publicatie te staan. Bij de tweede manier vindt de publicatie zijn oorsprong in een activiteit van de afdeling. Meestal ligt hier een project of een bestaande activiteit aan ten grondslag. Alle risico s liggen dan ook bij de afdeling. In zijn algemeenheid wordt hier de KNNV afdeling Delfland als auteur gehanteerd. In beide gevallen is het verstandig als vooraf, al voor het schrijven, contact is tussen de auteur en de voorzitter van onze vereniging die de begeleiding van de uitgaven onder zijn hoede heeft. Er kunnen dan afspraken worden gemaakt over inhoud, omvang en lay-out en kosten. Ook kan gesproken worden over auteursrecht en copyright. De auteur behoudt auteursrecht op de teksten en tekeningen die hij aanlevert. Dit geldt zowel voor de auteur die op eigen houtje iets aanlevert als voor de auteur die in opdracht iets produceert. Zolang de auteur niet in loondienst werkt, is dit volgens de wet van kracht. De auteur geeft wel met zijn bijdrage aan de KNNV afdeling Delfland copyright. We gaan ervan uit dat de auteur zijn werk gepubliceerd wil zien en zonder copyright voor de afdeling kan dat niet. De afdeling meldt in alle publicaties (ook in Veldbericht bijvoorbeeld) dat zij copyright heeft. Bovenstaande heeft een paar consequenties. De afdeling kan niet in het werk wijzigingen doorvoeren, omdat het auteursrecht bij de auteur ligt. De afdeling kan wel onderdelen van het werk in andere publicaties verwerken. In zijn algemeenheid geeft de afdeling derden toestemming om werk over te nemen als er bronvermelding plaatsvindt. Ook de auteur kan zijn werk nog elders gebruiken als hij dat wil. Voor overdraagbaarheid naar andere activiteiten gebruiken wij het computerprogramma Word voor het samenstellen van elke publicatie en voor data het computerprogramma Excel. Dit zijn programma s waarmee de leden de meeste vaardigheid hebben. Wat is een publicatie? Over publicaties spreken we bij alles wat op papier staat zonder dat je je persoonlijk tot iemand richt, zoals in brieven. Voor brieven bestaat een aparte richtlijn. De folder en de brochure zijn twee voorbeelden van publicaties. Het verschil tussen beide is dat de folder enthousiasmeert en een brochure informeert. Dit komt tot uitdrukking in het verschil in vorm en inhoud. Er zijn naar de vorm enkele uitvoeringen: het tot drieluik of dubbelgevouwen enkele A4-tje (de folder) en het boekje in A5-formaat (zoals ons ledenblad Veldbericht). In de loop van de jaren heeft zich een bepaalde lay-out ontwikkeld en een vaste basisinhoud. Een voorbeeld van een vaste lay-out zijn de uitgaven van het jaarthema. Dit geeft aan de ene kant visueel een constant, herkenbaar product. Aan de andere kant is ook alle belangrijke zijdelingse informatie, zoals wie de uitgever is, waar het is te bestellen, enz. in de standaard lay-out aanwezig. Dit voorschrift behandelt vooral de lay-out. Misschien ten overvloede het volgende. Als je iets schrijft: - Wat wil je zeggen? - Aan wie wil je het vertellen? - Is er een mogelijkheid tot reactie opgenomen voor de lezer? 10.2 Publicaties, KNNV afdeling Delfland, december 2015 2
- Wil de penningmeester de rekening betalen? Het overzicht van onze publicaties is te vinden in onze Bestellijst. Bij een enkel A4-tje, bijvoorbeeld een inventarisatieformulier, wordt de kop van een brief aangehouden, zie hoofdstuk 10.1 Brieven en e-mail. 2. Vormgeving folder De folder heeft een vrijere vormgeving dan het A5-je, een in drieën gevouwen A4-tje komt regelmatig voor. Zoals reeds beschreven, is de typering bij een folder dat deze moet enthousiasmeren. In ieder geval moet aanwezig zijn: - Titel - KNNV-logo - de teksten - Copyright: KNNV afdeling Delfland, [jaar] - KNNV afdeling Delfland - Postbus 133-2600 AC DELFT - afdelingdelfland@knnv.nl - www.knnv.nl/afdelingdelfland - twitter: KNNVafdDelfland - facebook: KNNV-afdeling-Delfland Wees een beetje voorzichtig met persoonlijke namen en adressen, zeker in situaties waarbij de folder meer dan een jaar meegaat. Namen en adressen veranderen sneller dan de bovenstaande adressering. Een voorbeeld van de hand van "Padden Overzetten" is te vinden in Bijlage 1 en de folder om belangstellenden actief bij de afdeling te betrekken "Bent u ook een natuurliefhebber?" in Bijlage 2. 3. Vormgeving A4 en A5-je (brochure) Naam Lengte (mm) Breedte (mm) A3 420 297 A4 297 210 A5 210 14 Maximale omvang geniete A5-brochure: 25 vel: 100 pagina s (Eén A4 geeft vier bladzijden A5, beide dubbelzijdige) Denk bij een A4 in een veelvoud van twee bladzijden en bij een A5 in een veelvoud van vier bladzijden. De middenpagina van een A5 kan gebruikt worden voor een grote figuur of een kaart. Lay-out Lettertype Lettergrootte Lettergrootte bij A5 Lettertype voettekst Voettekst Marges Paginanummering Titels en koppen Arial 10, 11 of 12 punts, 14 punts (zet de opmaak in A4 en laat het op A5 afdrukken) Times New Roman, 8 punts "[Titel], [auteur], KNNV afdeling Delfland, [jaar van uitgave]" in kleine letter links uitgelijnd. Het paginanummer komt rechts onderaan. Voettekst en paginanummer op eerste pagina onderdrukken boven en onder 2,5 cm links 1 en rechts 2,5 cm de voorkant is pagina 1, onderdruk het afdrukken van het paginanummer op de voorkant. hoofdletters en vet 10.2 Publicaties, KNNV afdeling Delfland, december 2015 3
Eerste pagina: [Titel] bovenaan de pagina (extra grote letters in hoofdletters), vet, eventueel een tekening of figuur in het midden. Linksonder het logo van de KNNV (3,5 cm breed, 3,3 cm hoog) met daaronder de tekst "KNNV afdeling Delfland" (gewone letter, vet). Tweede pagina: Bovenaan de pagina: Koninklijke Nederlandse Natuurhistorische Vereniging KNNV afdeling Delfland Postbus 133 2600 AC DELFT afdelingdelfland@knnv.nl www.knnv.nl/afdelingdelfland twitter: KNNVafdDelfland facebook: KNNV-afdeling-Delfland (10 punts) Midden op de bladzijde: Inhoudsopgave Onderaan de bladzijde: 1. De KNNV als uitgever: Copyright: KNNV afdeling Delfland [jaar van uitgifte] Druk: [naam drukkerij, plaats] Referentie: [Auteur], [Titel], KNNV afdeling Delfland, [jaar van uitgifte] Overname van delen van de tekst is toegestaan onder bronvermelding. 2. De KNNV als opdrachtgever Copyright: KNNV afdeling Delfland [jaar van uitgifte] Druk: [naam drukkerij, plaats] Referentie: [Titel], KNNV afdeling Delfland, [jaar van uitgifte] Overname van delen van de tekst is toegestaan onder bronvermelding. Noot: Noem in een apart hoofdstukje alle mensen die een bijdrage hebben geleverd aan de publicatie, zie bijvoorbeeld Bermen in Pijnacker. De projectleider (= auteur) wordt in dit rijtje apart genoemd. Titel in tekst pagina s Volgen we de opbouw van de hoofdstuk 1,2 en 3 Of te wel hoofletters en vet. Bij de titels volgen we de Laatste pagina (van de omslag) Hier is het gewenst om een korte samenvatting van de uitgave te geven. De samenvatting is erg handig bij het samenstellen van een persbericht en de toelichtende tekst op de website. Ook mag er reclame voor de KNNV gemaakt worden. Ze het hoofdstuk 7.3 Voorzitter voor PR teksten. 10.2 Publicaties, KNNV afdeling Delfland, december 2015 4
4. Opdracht voor de drukker Wij laten bijna alles drukken bij een vaste drukker, onze huisdrukker. De opdracht wordt door de voorzitter verstrekt, hij beheert het formulier hiervoor. Naar de drukker gaat een pdf-versie Onderzoekrapporten worden meestal niet gedrukt, wel altijd gepubliceerd op onze website. 5. Reactiemogelijkheden We hebben het postbusnummer in gebruik genomen om een vast adres te hebben voor bestellingen en verdere informatie. Naast het noemen van het postbusnummer zijn er nog andere reactiemogelijkheden op te nemen. In Bijlage 3 zijn enkele voorbeelden genoemd. 6. Originelen De originelen, zowel elektronisch als schriftelijk, worden bewaard door de voorzitter (=beheerder van onze publicaties). Hierdoor zijn we in staat om deze gedurende lange tijd beschikbaar te hebben voor belangstellenden. 7. Enkele ervaringen Inventarisaties Bij het samenstellen van het rapport Muurflora in Delft (1991) is door Klaas Kaag een inhoudsopgave aangereikt die zeer goed is bevallen. Als je dat aanhoudt kom je alle aspecten van natuurstudie en natuurbescherming tegen en dat is bij dit soort rapporten het uitgangspunt. Zie bijlage 4 voor de inhoudsopgave. Kijk op onze website onder de downloads van natuurstudie voor meer voorbeelden. Soortbeschrijvingen Tijdens het jaarthema Egels is er een opbouw van de brochure voor volwassenen ontstaan. Deze opbouw geeft een beschrijvend en verhalend beeld van het leven van de egel. Dit spreekt een algemener publiek naar ons idee meer aan dan een gortdroog verhaal met titelkopjes als voortplanting, vijanden en dergelijke. 1 DE EGEL 2 WAT DOET DE EGEL IN EEN DAG? 3 WAT DOET DE EGEL IN EEN JAAR 4 WAT DOET EEN EGEL IN ZIJN LEVEN? 5 DE EGEL IN NEDERLAND 6 MENS EN EGEL 7 BIBLIOGRAFIE 10.2 Publicaties, KNNV afdeling Delfland, december 2015 5
Bijlage 1: Folder Padden overzetten DE PADDEN ZIJN OP PAD Koninklijke Nederlandse Natuurhistorische Vereniging KNNV afdeling Delfland Postbus 133 2600 AC Delft afdelingdelfland@knnv.nl www.knnv.nl/afdelingdelfland 10.2 Publicaties, KNNV afdeling Delfland, december 2015 6
ELK VOORJAAR GAAN DE PADDEN WEER OP PAD. Elk voorjaar vindt tussen begin februari en begin april weer de paddentrek plaats, vele duizenden padden zullen in de avonduren op weg gaan van hun winterverblijf naar het water om zich voort te planten. De precieze periode is van te voren moeilijk aan te geven omdat dat afhankelijk is van temperatuur en vochtigheid. De omgeving van Delft is al eeuwenlang een leefgebied voor padden, in parken en bosjes kunnen ze overwinteren en in het vele water planten ze zich voort. Helaas steken ze tijdens hun trektocht in grote aantallen de wegen en straten over en lopen dus een groot risico om verpletterd te worden door het langskomend (auto)verkeer. Jaarlijkse tellingen geven aan dat ieder voorjaar in Delft tussen de 1000 en 2000 padden worden doodgereden. Om dit zoveel als mogelijk te voorkomen helpt de KNNV afd. Regio Delft de padden (en ook kikkers en salamanders) tijdens hun trektocht door met behulp van 10-tallen vrijwilligers deze beschermde dieren over te zetten op die plekken waar het verkeer de meeste slachtoffers maakt. U kunt zelf, als weggebruiker, ook uw steentje bijdragen door: - vanaf eind februari tot begin april tussen 19.00 s avonds en 7.00 uur s morgens uw snelheid te matigen en zonodig te stoppen als de padden de weg oversteken; - niet door te rijden op wegen die door de gemeente met borden en hekken zijn afgezet; - begrip en respect te hebben voor de vele vrijwilligers (en ook kinderen) die in de avonduren bezig zijn met het overzetten; - en u kunt natuurlijk ook de padden zelf overzetten naar dié kant van de weg waar ze naar op weg zijn. 10.2 Publicaties, KNNV afdeling Delfland, december 2015 7
DE PAD IS EEN BESCHERMDE DIERSOORT Aanwezig: in bos- of parkachtige omgeving met bomen, struiken en water. Kenmerken: lengte mannetje ± 8-10 cm, vrouwtje ±10-13 cm, de huid is ruw, wrattig en voelt droog aan, rug en flanken zijn donkerbruin tot donkergrijs/groen, de buik is vuilwit en de ogen zijn koperkleurig met overdag een smalle horizontale pupil. Heeft zwemvliezen tussen de tenen. Hoewel padden gifklieren hebben zijn ze niet giftig voor mensen. Gedrag: is een nachtdier, overwinterd op het land, paart in het water en verblijft s zomers voornamelijk op het land. Springt niet (in tegenstelling tot de kikker) maar loopt schoksgewijze in traag tempo. Voedsel: allerlei kruipende en vliegende insecten, larven, mieren en wormen. Paargedrag: in het voorjaar, afhankelijk van temperatuur en vochtigheid, gaan mannetjes en vrouwtjes (al of niet samen) op weg naar het water waar zij het vorige jaar gepaard hebben. Daar aangekomen wordt er behoorlijk geruzied om de vrouwtjes en het beste plekje. Daarna paren zij en zetten 3000 à 5000 eieren af in lange snoeren die aan waterplanten worden vastgemaakt. Als hun paar- of geboorteplaats er niet meer is (door aanleg van huizen of wegen) of de waterkwaliteit is verslechterd is de kans groot dat de padden op die plek zich niet meer voortplanten en verdwijnen. 10.2 Publicaties, KNNV afdeling Delfland, december 2015 8
WAT KUNT U ZELF DOEN AAN EEN GOED PADDENBESTAND IN UW OMGEVING? Als u een eigen tuin hebt kunt u padden een kans geven door een stapel takken, bladeren en stenen in een hoekje van de tuin te reserveren, een beetje rommelig misschien maar voor padden en ook andere dieren, b.v. de egel, is dat een ideale schuilplaats. Grenst uw tuin aan het water, dan kunt u de beschoeiing wat verlagen zodat padden (maar ook kikkers, salamanders en eenden) gemakkelijk vanuit het water in uw tuin kunnen komen. Zij zullen u verlossen van allerlei schadelijke insecten, slakken, rupsen en larven. Chemische bestrijdingsmiddelen zijn dan nauwelijks meer nodig. Ook door een meer gevarieerde beplanting, bloem- en besdragende struiken, wordt uw tuin diervriendelijker. Door dergelijke aanpassingen maakt u meer gebruik van natuurlijke hulpbronnen, zoals vogels (zwaluw, mezen, lijster, merel) en zorgt u ook voor een goede omgeving voor bijen en vlinders. Wilt u hierover meer weten of wilt u mee helpen met het overzetten van padden: bel 015 -.. De Koninklijke Nederlandse Natuurhistorische Vereniging (KNNV) is een veelzijdige vereniging die actief ìn en mèt de natuur wil zijn: natuurstudie, natuureducatie en natuurbescherming. De KNNV opent uw ogen en hart voor de natuur door middel van excursies, lezingen, cursussen of inventarisatiewerk. Samen komen wij op voor de belangen van de natuur. 10.2 Publicaties, KNNV afdeling Delfland, december 2015 9
Bijlage 2: Bent u ook een natuurliefhebber? BENT U OOK EEN NATUURLIEFHEBBER? Wilt u meer oog krijgen voor de grote verscheidenheid in die natuur? Bent u ook begaan met het lot van padden, egels, vlinders of een mooie plek? KNNV afdeling Delfland Dan is de KNNV, de vereniging voor veldbiologie, misschien iets voor u. Met elkaar op excursie gaan, deelnemen aan de werkgroep bomen, lezing over Insecten in je tuin bijwonen, een cursus Natuurwaarnemer volgen, ons afdelingsblad Veldbericht en het landelijke ledenblad (Natura) ontvangen met een veelzijdig aanbod van natuurnieuws. De KNNV is een gevarieerde natuurvereniging waar u de natuur in al haar verscheidenheid zelf leert kennen. En met elkaar komen we op voor die natuur. Ja, mijn nieuwsgierigheid is gewekt: Nodig mij eens uit voor: uw voorkeur 0 een excursie 0 een lezing 0 een werkgroepsbijeenkomst 0 een cursus 10.2 Publicaties, KNNV afdeling Delfland, december 2015 10
Stuur mij meer informatie over: 0 de KNNV 0 het jaarthema 0 een bestellijst van de afdelingswinkel 0 hierbij geef ik mij op als lid Mijn naam is: hr/ mw Straat Postcode Woonplaats Telefoon E-mail Geboortejaar (als u zich als lid opgeeft) Stuur dit op aan: KNNV afdeling Delfland Postbus 1332600 AC DELFT email: afdelingdelfland@knnv.nl www.knnv.nl/afdelingdelfland 10.2 Publicaties, KNNV afdeling Delfland, december 2015 11
Bijlage 3 Reactiemogelijkheden Wij hebben wel belangstelling voor het onderstaande: Stuur informatie over: 0 egel-tentoonstelling 0 een egel-excursie 0 een lezing 0 KNNV-uitgaven Hierbij bestellen we: 0 egel-brochure (volwassenen, 1,-- Euro, excl. porto): ex. 0 een egel-brochure (kinderen, 1,-- Euro, excl. porto): ex. Naam: Contactpersoon: Adres: Postcode: Plaats: Telefoonnummer: Nodig mij eens uit voor: uw voorkeur: 0 een excursie 0 een lezing 0 een werkgroepsbijeenkomst 0 een cursus Stuur mij meer informatie over: 0 de KNNV 0 het jaarthema 0 een bestellijst van de afdelingswinkel Mijn naam is: Straat: Postcode: Woonplaats: Telefoonnummer: Email: Stuur dit op aan: KNNV afdeling Delfland Postbus 133, 2600 AC DELFT www.knnv.nl/afdelingdelfland afdelingdelfland@knnv.nl 10.2 Publicaties, KNNV afdeling Delfland, december 2015 12
Bijlage 4 Opzet rapport Muurflora in Delft INHOUD SAMENVATTING 1 INLEIDING 1.1 AANLEIDING 1.2 DOEL 1.3 WAT ZIJN MUURPLANTEN? 1.4 BOTANISCHE SCHETS VAN DELFT EN OMSTREKEN 1.5 BELANG VAN MUURPLANTEN 2 UITVOERING VAN DE INVENTARISATIE 2.1 MUURTYPES 2.2 INVENTARISATIE 3.1 RESULTATEN 3.1 ALGEMEEN 3.2 VOORKOMEN PER MILIEUTYPE 3.3 VERSPREIDING VAN DE SOORTEN 3.4 BOTANISCHE KWALITEIT (een waardering in huidig voorkomen) 3.5 LEEFTIJD VAN DE MUREN 3.6 VERLEDEN 4 DISCUSSIE/CONCLUSIE 4.1 OORZAKEN ACHTERUITGANG 4.2. BESCHERMING VAN MUURPLANTEN (een vergelijking met de situatie in Delft met een andere situatie) 4.3 AANBEVELINGEN BIJLAGEN VERSPREIDINGSKAARTEN OVERZICHT AANGETROFFEN PLANTESOORTEN INVENTARISATIELIJSTEN LITERATUUR 10.2 Publicaties, KNNV afdeling Delfland, december 2015 13