Juli 2011 nr. 1 Deze Nieuwsbrief informeert u over de activiteiten die wij als Hoofdbedrijfschap Ambachten (HBA) samen met de OSB, FNV Bondgenoten en CNV Vakmensen voor uw branche uitvoeren. Het gaat om initiatieven en projecten die bijdragen aan een verdere professionalisering van de glazenwassersbranche. Week van het Ambacht: zien... doen... beleven! De glazenwassersbranche heeft voor het eerst deelgenomen aan de landelijke Week van het Ambacht die van 8-16 april gehouden werd. De Week van het Ambacht is een initiatief van het HBA, het Bedrijfschap Afbouw en UWV WERKbedrijf met de Servicepunten Ambachten. Lees verder op pagina 2 Code voor de glazenwasser 3 x beter voor werkgever en werknemer, maar vooral voor zzp-er Het Hoofdbedrijfschap Ambachten (HBA) presenteerde in 2009 de 2de editie van de Code van de glazenwasser. Nog steeds bevat deze Code actuele informatie. U verbetert met de Code de kwaliteit van uw bedrijf en de veiligheid van het werk. En ook heel belangrijk: u werkt aan tevreden klanten. Lees verder op pagina 2 Pagina 3 De tien meest gestelde vragen over het telescopisch wassysteem Pagina 5 Hard werken aan imago verbetering van ons vak Pagina 5 Veilig werken... trambaan en bovenleidingen
Start snel op Branchecode Online! vervolg van pagina 1 - Week van het Ambacht: zien... doen... beleven! Ga naar www.hba.nl en log in met uw KvK-nummer en wachtwoord. Daarna kunt u klikken op U kunt dan direct aan de slag. Als u nog geen wachtwoord heeft, kunt u dat gemakkelijk aanvragen via Wachtwoord opvragen/ vergeten onder het inlogblokje rechtsboven op de homepage. Als u een KvK-nummer heeft, krijgt uw wachtwoord direct per email. Succes op Branchecode Online! Tijdens deze week draait het allemaal om: zien, doen en beleven van de fantastische ambachtelijke beroepen, zoals die van de glazenwasser. Geen lezingen, geen praatjes, maar het doen staat centraal! Professionele vakmensen laten hun vak zien en geven uitleg bij wat werken in de glazenwasserbranche inhoudt. Wat leverde de Week van het Ambacht op? Dat de glazenwassersbranche in de schijnwerpers stonden, is op de eerste plaats een verdienste van de branche zelf. Op diverse plekken in het land hebben collega-bedrijven zich aangemeld om het beroep tijdens de Week van het Ambacht onder scholieren en werkzoekenden te promoten. Daarnaast hebben demonstraties de aandacht getrokken van kranten, radio en televisie. Benieuwd? Op www.weekvanhetambacht.nl krijgt u een indruk van de week in foto s. Rietbroek voor Schoonhouden (RVS) heeft op de Week van het Ambacht de campagne slogan Glazenwasser: een baan met uitzicht wel heel letterlijk ingezet. VMBO-scholieren konden veilig onder deskundige begeleiding met de hoogwerker naar een hoogte van 25 meter. Plaats van handeling was het Kyocera Stadion in Den Haag. Op de stand van de glazenwassers in het stadion konden belangstellenden aan de hand van de moderne techniek het vak ervaren. Een vak dat je niet zomaar onder de knie hebt. Glazenwassen is een ambacht! De blauwe map : Cursus Risico- Inventarisatie en Evaluatie Het komend SVS cursusjaar kunt u een korte RI&E-cursus volgen. Deze cursus is mogelijk gemaakt met HBA-subsidie. Voor informatie: SVS, tel. 010-2931000. Heeft u de RI&E map (de blauwe map ) niet ontvangen? Neem dan contact op met het Informatiecentrum van het HBA, tel. 079-3161135. Belangstelling van de regionale televisie in Den Haag. vervolg van pagina 1 - Code voor de glazenwasser Volledig Jacques Rijk, HBA: Er zijn verschillende regels vanuit de overheid. De Code zet deze overzichtelijk voor u op een rij. Ook de informatie uit de risico-inventarisatie en evaluatie (RI&E) en Arbocatalogus is terug te vinden in de Code. Het is een feit dat de meeste glazenwassers zelfstandig zijn en particuliere klanten hebben. Daarom is de Code vooral voor deze zzp-ers een praktisch hulpmiddel. Ook als zzp-er komt er veel op u af. De concurrentie op de glazenwassermarkt Week van het Ambacht event Dordrecht. is hard. Dat is zeker een reden om uw bedrijfsvoering kwalitatief op orde te hebben. De Code is uw hulpmiddel om dit te regelen. Branchecode online gratis toegankelijk In het kader ziet u hoe u als bij het HBA geregistreerd bedrijf toegang krijgt tot Branchecode Online. De Code is ook als boekje (HBA-publicatiereeks 428) te krijgen via www.hba.nl > webwinkel. (Het Code-boekje kost 10,-, excl. verzendkosten). 2
De tien meest gestelde vragen over het telescopisch wassysteem De Arbowet en het telescopisch wassysteem: wat mag wel en wat niet? En hoe zit het nu eigenlijk met de handhaving? Het HBA ontvangt bijna dagelijks vragen over dit onderwerp. Reden genoeg om de tien meest gestelde vragen en antwoorden op een rij te zetten. De vragen zijn afkomstig van glazenwassers. Carin Benders, landelijk projectleider bij de Arbeidsinspectie (AI), geeft antwoord. Training om uw bedrijf te verbeteren Er is een reclame die luidt: Service is geen afdeling, maar een mentaliteit. Voor Service kunt u ook Kwaliteit invullen. Kwaliteit zit niet alleen in de dienst die u levert, maar in alles. Van inkoop tot het innen van uw geld bij de klant. Waarom zou u niet investeren in het verbeteren van uw bedrijf met het volgen van een korte training? De SVS biedt samen met het HBA een training aan die motiveert om met bedrijfsverbetering aan de slag te gaan. Deze Training Bedrijfs-verbetering met de Code werd al door enkele tientallen glazenwassers gevolgd. De Training bestaat uit slechts 2 dagdelen. U volgt het 1e dagdeel en na minimaal twee weken het 2e dagdeel. Bij voldoende animo zal de SVS na de zomervakantie deze training weer organi-seren. Heeft u belangstelling? Stuur dan een e-mail met als onderwerp training Code glazenwasser naar hba@hba.nl. Vergeet niet uw naam, adres, woonplaats en telefoon-nummer in de mail te zetten. 1. Je mag tot 10 meter ladderen. Mag ik als zelfstandige glazenwasser dus boven de 10 meter het telescopisch wassysteem inzetten? CB: U mag, als zelfstandige, een telescopisch wassysteem gebruiken. De arbowet- en regelgeving is van toepassing voor werknemers en geldt daarom niet voor een zzp-er. Wel is in de arbowet opgenomen dat bepaalde artikelen (zoals bijvoorbeeld bij werken op hoogte en bij het werken met gevaarlijke stoffen) ook van toepassing zijn voor zzp-ers. 2. Ik heb geen geld voor een hoogwerker. Is het telescopisch wassysteem nu het beste voor mij? CB: U hoeft helemaal geen hoogwerker te kopen. Die kunt u ook huren voor een klus. De kosten daarvan kunt u doorberekenen in uw prijs. Uw collega s doen dat ook. In de arbowet- en regelgeving is het uitgangspunt dat het juiste arbeidsmiddel wordt ingezet. 3. Ons glazenwassersbedrijf stelt de veiligheid van de medewerkers voorop. Ai handhaaft regels die de branche zelf heeft gemaakt Carin Benders wil graag een hardnekkig misverstand uit de wereld helpen: Niet de overheid, maar de werkgevers en werknemers (OSB, FNV en CNV) hebben met elkaar regels in de CAO opgesteld over het gebruik van het telescopisch wassysteem. Die hebben ze opgeschreven in de Arbocatalogus. Met andere woorden: als AI handhaven wij op basis van de regels die de branche zelf heeft opgesteld. Het is in Nederland afgesproken dat de AI overeenkomsten tussen sociale partners, die zijn vastgelegd in de Arbocatalogus, als uitgangssituatie beschouwt. Dit is de stand van de techniek en die handhaven wij. Er wordt dus niet meer geladderd. In de wijken waar wij werken, kun je met geen mogelijkheid met een hoogwerker bij de werkplek komen. Daarom werken wij veilig met het telescopisch wassysteem. CB: Uit de object-ri&e moet blijken dat er geen andere arbeidsmiddelen ingezet kunnen worden. Als dat het geval is dan mag u met het telescopisch wassysteem werken. De regel is immers nee, tenzij. De grens voor het gebruiken van een telescopisch wassysteem is wel 200 m 2 per gebouw. 3. Wij hebben net een opdracht binnen om een gebouw van maximaal 600 m 2 glas te bewassen. Volgens de Arbo-catalogus mag ik als werkgever maximaal 200 m 2 per dag door één werknemer laten bewassen met het telescoop wassysteem. Dus als ik drie man op deze klus zet, werk ik binnen de wet. CB: Nee, de regel is: hoogstens 200 m 2 per gebouw. Dus ook als u hier bij wijze van spreken tachtig glazenwassers op zet, mag het nog niet. In de bijstand Zij voegt er aan toe dat de regels die de sociale partners hebben opgesteld er niet voor niets zijn: Een zzp-er die veel gebruik maakt van het telescopisch wassysteem, loopt het risico dat hij zijn lichaam ernstige schade toebrengt. Er bestaat een kans dat de zzp-er op een bepaalde datum volledig arbeidsongeschikt wordt. Als hij zich niet goed verzekerd heeft, is hij alles kwijt. Hij kan zijn huis verkopen en in de bijstand belanden. De samenleving betaalt dan de kosten. 3
4. Waarom is de AI zo negatief over het telescopisch wassysteem dat wettelijk gewoon in de handel mag? CB: De AI is niet positief of negatief over het telescopisch wassysteem. Uit onderzoek blijkt dat werken met het telescopisch wassysteem fysiek zwaar is voor rug, nek en schouders. Uit het zelfde onderzoek blijkt dat andere arbeidsmiddelen minder fysiek zwaar zijn. In de Arbowet staat dat fysieke belasting moet worden voorkomen. Daarom is een telescopisch wassysteem niet altijd het juiste arbeidsmiddel. 6. Als ik als zelfstandige door een groot glazenwassersbedrijf word ingehuurd en met het telescopisch wassysteem moet werken, mag ik dan zelf bepalen hoe lang ik daarmee aan het werk ben? CB: Het gaat om de vraag of u echt zzp-er bent en hoe u bent ingehuurd. Als u bijvoorbeeld onder gezag werkt, samen met andere glazenwassers het werk verricht, of per uur betaald wordt, dan wordt u beschouwd als werknemer. Dan valt u onder de Arbeidsomstandighedenwet. Maar als u een echte zzp-er bent en de opdracht heeft aangenomen tegen een bepaalde prijs, mag u zelf beslissen wanneer u werkt, hoe u werkt en welk materiaal u gebruikt. Uiteraard zijn bepaalde artikelen van de Arbowet (zoals bijvoorbeeld bij werken op hoogte en bij het werken met gevaarlijke stoffen) ook van toepassing voor zzp-ers. 7. De overheid zorgt voor oneerlijke concurrentie. Als zelfstandige glazenwasser heb ik geen middelen om hoogwerkers in te zetten. Maar als ik de ladder inruil voor het telescopisch wassysteem, wordt het werk mij nog onmogelijk gemaakt. CB: De vraag stelt iets wat niet juist is. Ten eerste mag u als zelfstandige gewoon het telescopisch wassysteem gebruiken. Ten tweede is er niet volgens de overheid, maar volgens de werkgevers- en werknemersorganisaties in de branche sprake van oneerlijke concurrentie. Zij zijn van mening dat er niet op arbeidsomstandigheden mag worden geconcurreerd. CB: In de publicaties die u noemt, staat welke arbeidsmiddelen bij welk gebouw moeten worden ingezet. Uitgangspunt hierbij is de Arbowet. In de Arbowet staat dat fysieke belasting moet worden voorkomen. Daarom is een telescopisch wassysteem vaak niet het juiste arbeidsmiddel en zijn er werkmethoden die minder fysieke belasting geven. Daarom is het telescopisch wassysteem niet toegestaan tenzij dat niet anders kan. 9. Volgens het HBA zijn er genoeg ondernemers van goeder trouw die op dit punt toch de mist ingaan. Kunt u een vuistregel geven waarmee we alle wettelijke regels hierover kunnen samenvatten? CB: Er zijn twee vuistregels. U mag het telescopisch wassysteem niet toepassen bij een gebouw met meer dan 200 m 2 glas. Dat mag evenmin bij een hoogte van meer dan 13,5 meter. Het is verder verplicht om een object-ri&e te maken om de risico s te inventariseren. Uit de RI&E komt naar voren welk arbeidsmiddel het beste ingezet kan worden. Daarbij is het altijd verstandig om na te gaan of er werkmethodes zijn die minder slecht voor uw lichaam zijn. Als die er zijn, gebruik die dan ook! 10. Hebben de zakelijke en particuliere opdrachtgevers ook een bepaalde verantwoordelijkheid als het gaat om het gebruik van het telescopisch wassysteem? CB: Nee, wettelijk gezien niet. De Code van de glazenwasser over het telescopisch wassysteem: 1. Gebruik het telescopisch wassysteem: bij een uitzonderingssituatie die als zodanig met de object-ri&e is aangetoond en bij een werkhoogte tot 7 m voor het bewassen van maximaal 200 m 2 per dag of bij een werkhoogte tot 13,5 m voor het bewassen van maximaal 100 m 2 per dag 2. Werk met het telescopisch wassysteem: tot een werkhoogte van 3,5 m met een strookbreedte van 1,5 m tot de gevel bij een werkhoogte tussen de 3,5 m en 7 m met een strookbreedte van 3,5 m tot de gevel bij een werkhoogte tussen de 7 en 13,5 m met een strookbreedte van 5 m tot de gevel 3. Gebruik het telescopisch wassysteem niet bij: terugspringende ramen diepe negge raamdorpels het werken vanaf een mobiel arbeidsmiddel met meer dan 2 m inclusief wisserlengte 8. Er is een RI&E, een Code en een Arbocatalogus speciaal voor het glazenwassersbedrijf. Daarin staan de beperkingen van het werken met het telescopisch wassysteem en de alternatieve oplossingen worden beschreven. 4
HBA-commissielid Peter Rietbroek: Hard werken aan imagoverbetering van ons vak Peter Rietbroek is onlangs door het HBA-bestuur benoemd als lid van de HBA-commissie Glazenwassersbedrijf. Samen met zijn echtgenote Joyce en zijn broer Rob staat hij aan het hoofd van de in 1991 opgerichte onderneming Rietbroek Voor Schoonhouden B.V. Het in Rijswijk (Zuid-Holland) gevestigde bedrijf heeft ongeveer zestig glazenwassers in dienst. Rietbroek heeft meer bestuursfuncties in de branche. Hij is onder andere bestuurslid van de OSB, segment AWOG (Alles Weten Over Glazenwassen) en maakt deel uit van de commissie Opleiding en Training van de OSB. Waarom steekt u uw kostbare tijd in dit commissiewerk? Ik doe dat in het belang van de branche, maar ook uit persoonlijke interesse. Want dat werk verrijkt me. Je leert dingen van verschillende kanten te bekijken. Bovendien kun je door bestuurswerk invloed uitoefenen op de onderwerpen die je aangaan. Je kunt wel langs de zijkant blijven staan mopperen, maar dat schiet niet erg op. Wat zou de commissie volgens u moeten/willen bereiken? Eerst en vooral ligt er een grote uitdaging als het gaat om imagoverbetering van ons vak. Ons beroep wordt nog te veel geassocieerd met de onderkant van de maatschappij. Dat doet geen recht aan de enorme ontwikkeling die het glazenwassersberoep de afgelopen vijftien jaar heeft doorgemaakt. Kunt u voorbeelden noemen van die ontwikkelingen? Veel ondernemers zijn heel serieus met hun vak bezig. De opleidingsmogelijkheden zijn sterk verbeterd. De mensen krijgen bij hun opleiding niet alleen vaktechniek, maar worden bijvoorbeeld ook geschoold in communicatieve vaardigheden. Verder is er de nodige wet- en regelgeving gekomen, onder andere op het gebied van veiligheid. Er is een behoorlijke schifting ontstaan tussen bonafide en malafide bedrijven. Andere partijen in de bouw, zoals architecten, vragen steeds vaker glazenwasbedrijven om advies als het gaat om onderhoud aan gebouwen. Dat bewijst dat we serieus genomen worden. Veilig werken... trambaan en bovenleidingen Professioneel werken is veilig werken. Als glazenwasser is uw werkomgeving steeds anders. Dat maakt het werk juist zo afwisselend. Een bijzondere situatie is de bewassing in de buurt van trambanen en bovenleidingen. In deze nieuwsbrief besteden wij daar aandacht aan. Telescoopbewassing bij trambanen roept vragen op. Bijvoorbeeld vanwege het gevaar met de bovenleidingen. De heer L. Vliegenthart van de RET: Verschillende medewerkers van de RET signaleren glazenwassers in de buurt van bovenleidingen van trambanen. Hierbij ziet men lange metalen stangen die dicht op de bovenleidingen hangen. Het gaat hier wel om hoogspanningskabels. U begrijpt natuurlijk dat die metalen stangen uitstekende geleiders zijn. Kortom: als zo n stang een leiding raakt, is er een levensgrote kans op elektrocutie. RET-medewerkers constateren dit risico steeds vaker en hebben daar hun zorgen over geuit. Zo n signaal nemen sociale partners en HBA serieus. Niemand zit te wachten op het volgende krantenbericht: Glazenwasser elektrocuteert zichzelf door onveilig werken bij trambanen. Neem als glazenwasser uw eigen veiligheid en die van uw werknemers ter harte. Werk, ongeacht het arbeidsmiddel dat u inzet, veilig in de nabijheid van trambanen. Wat de veiligste werkmethode in de buurt van een trambaan is, vindt u in hoofdstuk 3 van de RI&E/Arbocatalogus van de glazenwassersbranche. 5
Week van het Ambacht Jeannette Noordijk (Ministerie van Onderwijs): Vraag naar vakmensen zal de komende jaren enorm zijn De ambachtseconomie heeft tot 2020 ruim een kwart miljoen nieuwe vakmensen nodig. Een actieve promotie van de ambachtseconomie is daarom nodig. Dit bevestigt ook Jeannette Noordijk, directeur Beroepsonderwijs en Volwasseneneducatie van het Ministerie van Onderwijs tijdens haar voordracht op de officiële kick-off van de Week van het Ambacht 2011 in het Kyocera (ADO) Stadion in Den Haag op donderdag 7 april. Zij noemde het belang van de ambachtseconomie één van de best bewaarde geheimen van Nederland. We moeten meer focussen op vakmanschap. De vraag naar vakmensen zal de komende jaren enorm zijn. Ruim 250 genodigden vanuit diverse ambachtelijke sectoren, kenniscentra en brancheorganisaties beleefden een gevarieerd programma. Ook Elrie Bakker, voorzitter van het Hoofdbedrijfschap Ambachten (HBA) sprak passievol over het belang van de ambachts economie en ondersteunde haar betoog met harde cijfers: Circa 1 miljoen vakmensen werken in de ambachtseconomie, we zijn goed voor bijna 110 miljard omzet op jaarbasis. Maar, zei Bakker, de vergrijzing en ontgroening hangen als een zwaard van Damocles boven ons hoofd. Kennis dreigt te verdwijnen en er is te weinig instroom. Alle hens aan dek daarom, met als kernboodschap dat het ambacht en kiezen voor een loopbaan of opleiding in het ambacht, aantrekkelijk is. De Week van het Ambacht is een initiatief van het HBA en UWV WERKbedrijf met Servicepunt Ambachten waarin het Bedrijfschap Afbouw participeert. Het HBA staat voor de belangen van de ondernemers en werknemers die hun brood verdienen met vakkundig handwerk. Tientallen ambachtelijke branches zijn bij het HBA aangesloten. Het Servicepunt Ambachten is een informatiepunt binnen de Werkpleinen. Zij geven voorlichting over ambachtelijke beroepen, opleidingen, ondernemerschap en werkgelegenheid. HBA online panel Landelijke campagne Ieder z n vak Het HBA is vanaf maandag 27 juni gestart met een pr- en lobbycampagne. De titel van de campagne is Ieder z n vak. Ambachtslieden uit een groot aantal branches spelen de hoofdrol. Zij maken duidelijk wat er zou ontbreken zonder hun vakmanschap. Zie www.iederzijnvak.org In februari 2011 hebben de aangesloten deelnemers van het HBA online panel meegedaan aan het onderzoek Imago en Beroepskeuze. Het HBA rekent het tot een van haar taken om het imago van ambachtelijke beroepen te verbeteren en heeft de panelleden gevraagd naar hun overwegingen en mening. Onderzoeksresultaten - Imago en Beroepskeuze Zelfstandigheid was mijn belangrijkste motief voor keuze ambacht Zelfstandigheid is voor ruim 80% van de deelnemers aan het uitgevoerde HBA panelonderzoek het belangrijkste motief geweest om voor een ambachtelijk beroep te kiezen. Ruim de helft van hen noemde de aantrekkelijkheid van het vak en de verwachte vrijheid en flexibiliteit een belangrijke drijfveer. Het onderzoek leverde nog zeven andere opmerkelijke conclusies op: 1. Ook contact met klanten en vakmanschap geven veel voldoening 2. Nabijheid of beschikbaarheid opleiding van minder belang 3. Geld belangrijk geacht bij beroepskeuze jongeren 4. Verdeeldheid over totaalbeeld ambachten 5. Klantvriendelijkheid en kwaliteit versus beunhazen en zwartwerkers 6. Laag zelfbeeld 7. Creativiteit en vakmanschap zullen jongeren aanspreken Voor de uitgebreide onderzoekresultaten, onder meer voorzien van toelichtingen op bovengenoemde conclusies, verwijzen wij u naar de website van het HBA. Word lid van het HBA online panel Zie www.hba.nl > onderwerpen > onderzoeksresultaten imago en beroepskeuze Voor meer informatie Hoofdbedrijfschap Ambachten/Commissie Glazenwassersbedrijf T 079 316 11 11 E hba@hba.nl I www.hba.nl Redactie HBA en Bosma Communicatie & PR Basisontwerp WIM Ontwerpers, Den Haag Lay-out Optima Forma bv, Voorburg Druk FWA Drukwerk, Zoetermeer 6