Hoe bescherm ik mijn idee? Ir. Johan Brants De Clercq Brants Partners European, Belgisch en Nederlands Octrooigemachtigde Docent Intellectuele Eigendomsrechten VUB www.dcbpatent.com johan.brants@dcbpatent.com Wat is Intellectuele Eigendom (IE)? Intellectuele Eigendom: Immateriële, uitsluitende vermogensrechten bedoeld om de voortbrengselen van de geest te beschermen tegen ongewenste nabootsing. = Industriële rechten en auteursrecht 1
Intellectuele eigendom (IE) Copyright - Auteursrecht Trademark / - Merkenrecht Modellenrecht Octrooirecht (ook patent of brevet genoemd) Geheimhouding of Know How Handelsnaam Kwekersrecht Chipsrecht Algemeen IE (I) Auteursrecht: bescherming van literaire werken, kunst, muziek, film, portret, software, databanken Merk: bescherming van onderscheidende tekens Tekening - Model: bescherming van uiterlijke vorm en gedaante van gebruiksvoorwerp Algemeen IE (II) Octrooi: bescherming van technische uitvindingen, bijvoorbeeld een product of werkwijze Geheimhouding of knowhow bescherming van niet geopenbaarde kennis Auteursrecht (I) Het auteursrecht beoogt de bescherming van ieder origineel, oorspronkelijk werk zoals literatuur, muziek, schilderkunst, etc. Ontstaat automatisch bij de creatie door de maker van het werk Gratis! Duur +70 jaar na dood van de maker Auteursrecht (II) Belgische Wet betreffende auteursrechten en naburige rechten Werken van letterkunde en kunst Uitbreidbaar naar alle originele creaties zoals juwelen, modeartikelen, meubelen, keramiek, Muziek en film Computerprogramma s (separate richtlijn) Databanken (separate richtlijn) Ook sui generis recht voor databanken Auteursrecht (III) Bescherming: Fair use principe tegen namaak en (re)productie maar geen bescherming voor bijvoorbeeld kritiek, commentaar, nieuws, onderwijs, onderzoek, verdere verbeteringen, enz... Voorbeeld: Woordenboek geeft bescherming aan onderverdeling en selectie, niet aan betekenis van de woorden 2
Merken (I) Merken (II) Definitie: Communicatiemiddelen om producten of diensten te identificeren of te onderscheiden voorbeelden: woorden, tekens, zinnen, geur, reuk, vorm, melodie, geluid,... Vereisten: Teken moet een onderscheidende karakter hebben, dus zonder volledig beschrijvend te zijn Maar wat met woordcombinaties zoals Baby Dry? Benelux registratie (of via Gemeenschapsmerk) Voor waren of diensten uit klassen Prioriteitsperiode van 6 maand Geen nieuwheidsvereiste Merken (III) Merken (IV) Duur: Periode van 10 jaar onbepaald hernieuwbaar via betaling van instandhouding Voordeel: De commerciële waarde van een merk kan zeer groot worden door continue investering en zorg (oppassen voor verwatering!) Bescherming voor mogelijk verwarringsgevaar bij relevant publiek. Handelsnaam Modellen (I) Naaminschrijving in KvK (geen teken) Bescherming tegen verwarringsgevaar tussen bedrijven, in beperkte actieradius en dus niet tussen producten Tip : maak van uw handelsnaam een merk Definitie: Nieuwe uiterlijk van een voortbrengsel met een gebruiksfunctie (niet technisch bepaald). Registratie voor Benelux Vereiste relatieve nieuwheid d.w.z. 50 jaar onbekend Duur is beperkt tot max. 15 jaar (5+5+5) 3
Modellen (II) Geheimhouding of Know How Voorbeeld: Ferrari kapperstoel Geheime informatie welke voordelen kan verschaffen ten opzichte van concurrenten Maar dient dan ook geheim gehouden te worden: dus ssst!! neem alle redelijke en onredelijke maatregelen zoals geheimhoudingsovereenkomst, clausules in contracten,... om uw geheim te bewaren Octrooi Uitvinding som van een weten, een kunnen en een vooruitgang. Indienen van een octrooiaanvrage volledige beschrijving met voldoende technische details en met claims (of conclusies) die het verbodsrecht bepalen (technisch en legaal document) Examinatie om tot octrooi te komen: nieuw en inventief Basiregels octrooi Basisregels: Bescherming van technische vindingen die nieuw zijn en een oplossing voor een technisch probleem verschaffen nieuwheid is absoluut niet openbaar voor publiek niet voor de hand liggend voor een vakman industrieel toepasbaar Indiening van octrooiaanvrage (intens werk 20-50h) Bescherming van Wezen van de uitvinding voor max. 20 jaar bij betaling van instandhoudingtaksen Nieuwheid : alles wat niet nieuw is behoort tot de Stand der techniek Alles wat beschikbaar is voor het publiek geschreven: in elke taal of land mondeling door gebruik op elke andere manier vóór de indieningsdatum Doe zelf opzoeking via espacenet of andere internet octrooi-databanken. 4
IE voorbeeld Computermuis: Technische functies via een octrooi Uitwendige vorm via een modelrecht Merknaam of tekens via merkrecht Niet geopenbaarde maatregelen door geheimhouding Een gepubliceerde advertentie door auteursrecht IE Gebruik Commerciële doel : initiële investering terugverdienen Herseninspanningen (RD) laten belonen Concurrentie verhinderen van profitariaat Beschermingscocon tegen aanvallen, want bargain chips Marketing functie patent-pending patented Investeringen in IE hoeven niet duur te zijn maar moeten doordacht gebeuren Cumulatieve gebruik van IE versterkt marktpositie INNOVATIVE CREATIONS Costs vs Benefits What about secrecy? Secrecy wanted TRADE SECRET May / will become public COPYRIGHT TRADE NAME DESIGN/MODEL PATENT Who decides? SOLVES A DISTINGUISHING DESIGN JUST WORDS? PROBLEM? SIGN? DISTINGUISHING? PATENT 10- COPYRIGHT free TRADE NAME 1- DESIGN RIGHT 1- Protection wanted? Who decides? FILING OF A PATENT APPLICATION MAKE PUBLICATION REGISTRATION REGISTRATION NATIONAL AND INT. CONVENTIONS WORLDWIDE NATIONAL LAW BENELUX NATIONAL LAW BENELUX TIME LIMIT 12-30 MONTHS DURATION + 50-70 YEARS CONFUSION BY THE PUBLIC CONFUSION BY THE PUBLIC Costs vs Benefits Who decides? DURATION: 20 YEARS REASONABLE SCOPE PROTECTION AUTOMATICALLY OBTAINED REPRODUCTION RIGHT FOR SPECIFIC GOODS EXTENDABLE EVERY 10 YEARS SPECIFIC FUNCTION 5 + 5 + 5 YEARS Sugar cube NL 75270 ( 54) Shopping cart EP 0199274 ( 89) Transport trolley Claim: Sugarcubes packaged in one wrapping so that the small sides of the sugarcubes are lying next to each other. Claim 1: A trolley which may be pushed into a similar trolley and is provided with a means for holding goods, a coin-operated lock provided with a coupling device being arranged in the handle area of the trolley and permitting, on a deposit basis, the coupling and uncoupling from/to each other of trolleys with or without the utilization of a collecting point, characterized in that the coin-operated lock is arranged in the area of one of the two handle support arms and is supported on both the handle support arm and the handle. 5
Ferrero Rocher EP 0086319 ( 88) Filled sweets with wafer shell and process for their production Claim 1: Confectionery product which comprises a filling contained by two wafer half-shells together forming a shell with a closed cavity and is coated with chocolate, characterised in that the mating edges of the two halfshells are joined together at points or continuously by a deposit of chocolate which is normally solid, the filling having a creamy consistency at ambient temperature, having a water content of not more than 2% by weight, and being in direct contact with the half-shells. Viennetta US 5,958,476 ( 99) Claim 1: A frozen or chilled confectionery product, containing at least a fatcompound, wherein the confectionery products are provided with an amount of a fat emulsion displaying a [specific] Stevens hardnessprofile and comprising [specific] fat ingredients, said fat-emulsion being present as at least one part of the confectionery product selected from the group consisting of: a coating layer; a product layer in a multi-layered product; a barrier layer and an inclusion, said inclusion being optionally encapsulated in a food-acceptable encapsulation. Evian EP B 644121 ( 97) Axially-crushable bottle made of plastics material, and tooling for manufacturing it Claim 1: An axially crushable bottle made of plastics material, the bottle comprising transverse corrugations over a major portion of its height, said transverse corrugations comprising a cylindrical wall portion and a depressed groove portion, wherein said transverse corrugations have a depth, i.e., a dimension measured towards the axis of the bottle, that varies cyclically around the periphery of said groove portion of said corrugations between a maximum value and a minimum value, and wherein groove portions of successive transverse corrugations are separated by said cylindrical wall portion. Inbreuk Officiële instantie neemt geen initiatief om inbreuk op te sporen enkel betrokken indien gerechtelijke vervolging Eigenaar van het octrooi moet inbreuk zelf opsporen kan inbreukmaker vervolgen om inbreuk te stoppen of schadevergoeding eisen (nationaal) Te volgen strategie bij inbreuk Te volgen strategie bij inbreuk Wanneer inbreuk wordt vastgesteld kan men: Ofwel onmiddellijk een gerechtelijke procedure starten Ofwel een «warning letter» sturen Vooraleer een actie tot inbreuk in te stellen moet een IE rechthouder een aantal zaken overwegen Analyse maken van de reikwijdte van het IE recht Een inbreukanalyse maken Een analyse maken omtrent geldigheid van het IE recht Is noodzakelijk om als bedrijf de beslissing te kunnen nemen om een gerechtelijk procedure te starten of niet 6
Inbreuk: bewijs (I) Inbreuk: bewijs (II) Eerste stap in de bewijsverzameling zal het maken van de vermelde analyses zijn Op basis van de analyse kan de slaagkans geëvalueerd worden (Toekomstige) commerciële relatie met de vermeende inbreukmaker zal bepalend zijn voor de acties die men zal nemen «Vriendelijke» approach kan het schrijven van een warning letter zijn Laat nog ruimte voor samenwerking of om tot een vergelijk te komen over Men kan een vergelijk voorstellen, een licentie etc. Kan echter ook nadelig effect hebben Inbreuk: beschrijvend beslag Inbreuk: procedure (I) In Belgie is er ook de mogelijkheid van een «beschrijvend beslag» (Art. 1481 et seq. Ger.W) Is een middel om bewijs van inbreuk te vergaren Levert vaak ook informatie op over het bedrijf, de productieprocessen, commerciële informatie Is een krachtig instrument dat soms misbruikt wordt Inbreukprocedure: Speelt zich in België af voor niet gespecialiseerde rechters -> is vooral voor octrooien een probleem Rechtsgang in België is traag -> heeft negatieve invloed op rechtszekerheid voor bedrijfsleven Snellere rechtsgang en gespecialiseerde rechters hebben een positieve invloed op het economisch klimaat Inbreukprocedure (II) Oneerlijke mededinging Wat valt er te winnen bij inbreukprocedure? Stopzetten van de inbreukmakende activiteiten Schadevergoeding Inbeslagname van de inbreukmakende goederen In sommige gevallen ook publicatie van het vonnis/arrest Naast de inbreukprocedure, of in plaats van de inbreukprocedure indien niet van toepassing, is ook claim mogelijk ogv oneerlijke mededinging, in België vallend onder WHP (1991) 7
Bedrieglijke namaak (counterfeiting) Voornoemde procedures zijn veel minder efficiënt of onmogelijk in het geval van bedrieglijke namaak bijv. Kleding, horloges, medicamenten Inbreukmaker is bijna «onzichtbaar», opereert heel flexibel en is bijzonder risico-aversief in gedrag Licenties Eigenaar van het octrooi kan het recht om te verbieden overdragen aan licentiepartner gebaseerd op een licentieovereenkomst Zes redenen om te octrooieren Een Marshall plan voor Vlaanderen? bescherming van producten en diensten bescherming van RD investeringen verzekering van monopolie voor toekomstige exploitatie genereren van geld middels licenties creëren van onderhandelingsmiddelen (in het geval van inbreuk, om technologie te verwerven) aantrekkelijkheid naar investeerders en banken Maar. aanzienlijke investering vooraf. Innovatie, innovatie, innovatie etc Vlaanderen moet meer innoveren, maar wat is innovatie eigenlijk? Een belangrijk onderdeel van het innovatieproces is de effectieve bescherming van IE rechten Maar steun vanuit Vlaanderen voor IE rechten? PS (?) in Wallonië kun je hiervoor tot 70% subsidie ontvangen Dank Vragen? Nuttige links voor meer informatie en gratis octrooidatabanken vindt u via onze site www.dcbpatent.com 8