Slim ondernemen met. Intellectueel Eigendom. 30 oktober Gijs van Hoorn. Octrooiadviseur Noord-Nederland Octrooicentrum Nederland

Transcriptie

1 Slim ondernemen met Intellectueel Eigendom 30 oktober 2018 Gijs van Hoorn Octrooiadviseur Noord-Nederland Octrooicentrum Nederland

2 2

3 Waarom Octrooicentrum Nederland? Verlening Nederlands octrooi Voorlichting IE, vooral octrooien Onafhankelijk Kosteloos Onder geheimhouding

4 Het Voorstelronde innovatieproces Waar sta jij in het innovatieproces? - Naam - Bedrijfsnaam - Ervaring met IE - Wat nodig voor de volgende stap? probleem idee concept prototype product marktintroductie opbrengst 4

5 Waarom moet een MKB-er iets met Intellectueel Eigendom? Waardecreatie Informatie en inspiratie

6 IE strategie = waarom gebruik maken van IE-rechten (informatie en/of bescherming)? Bescherming IE vraagt investering (vergelijkbaar met fysiek gereedschap) Wat gaat het opleveren? 6

7 Geld verdienen met bescherming probleem anderen blokkeren anderen stimuleren idee concept prototype product marktintroductie opbrengst Octrooi, merk, model (exclusiviteit) Hogere opbrengst Octrooi verkopen / licenties verlenen opbrengst 7

8 Hoe waardecreatie met IE? 1. Exclusiviteit afdwingen; 2. Licenties verlenen (bijv. op technologie of merk); 3. IE verkopen; 4. IE inzetten voor samenwerking of open innovatie; 5. De waarde van onderneming verhogen (overname); 6. Kapitaal aantrekken van investeerders (start-up); 7. Een betere onderhandelingspositie creëren; 8. Een innovatief imago versterken. Nodig: integratie IE-strategie in bedrijfsstrategie 8

9 misverstand Met een goed idee (octrooi) word ik miljonair probleem 1 op ideeën in agrofood wordt commercieel succes Prof. Onno Omta (WUR okt 2017) 9 idee concept prototype product marktintroductie opbrengst < 10%!! Genialiteit is 1% inspiratie en 99 % transpiratie T.A. Edison

10 probleem Samenwerken Teken een windmolen: - voor in een tuin; om elektriciteit mee op te wekken. idee concept prototype product marktintroductie opbrengst Geef papier aan rechter buurman/vrouw - Maak deze geschikt om ook zonne-energie mee op te wekken (handig voor windstille dagen). 10

11 Beschermingsvormen

12 Concurrentie = basisprincipe Je mag kopiëren: Productidee Business concept Marketing concept Bijvoorbeeld het idee om: - pizza s of pannenkoeken thuisbezorgen - koffiepoeder in cups verkopen - talentenshow op tv - app waarmee je vrienden kan volgen - remlicht op een fiets De wetgever wil namelijk concurrentie! 12

13 (Na)maken mag, tenzij: Intellectueel Eigendom (IE): 13 Rechten Handelsnaamrecht, Domeinnamen, Auteursrecht, Merkenrecht, Modelrecht, Octrooirecht, Persoonlijkheidsrechten, Databankenrecht Chipsrecht, Kwekersrecht, Bedrijfsgeheimen,... Per land geldig voor specifiek kenmerk Contracten - Overeenkomsten licentiecontracten, franchise-overeenkomsten, leveringsvoorwaarden, inkoopvoorwaarden verkoopovereenkomsten, arbeidscontracten, geheimhoudingsovereenkomsten, samenwerkingsovereenkomsten Tussen 2 partijen 1 onderwerp(en)

14 Intellectuele eigendomsrechten (IE) octrooi bedrijfsgeheim modelrecht merkrecht handelsnaam auteursrecht + contracten! domeinnaam 14

15 Octrooien

16 Van Gangelen Nieuw Dier 16

17 Octrooirecht (octrooi-patent-brevet) Een (product met een) technische werkwijze nieuw (= nergens ter wereld) inventief (=ligt niet voor de hand voor de vakman) industrieel toepasbaar (= technisch, concreet) Product/ werkwijze voor bedrijfsmatig gebruik: - te produceren - te importeren - in voorraad te hebben - te verhandelen. 17

18 18 Copyright Walt Disney Corporation, 1949 (maker: Carl Barks)

19 bijvoorbeeld 19

20 Misverstand Octrooi op een product/idee Op technische werkwijze Voor zover nieuw en inventief 1894 (Hannes) 1985 (v Ingen Schenau) klapschaats klapschaats met zo n scharnier Let op: brede en smalle octrooien 1996 (Gierveld) klapschaats zonder scharnier maar met 4-stangenmech 20

21 Octrooirecht Duur: max. 20/25 jaar Registratie in: NL ( PCT 12 landen PCT 8 landen PCT 12 landen PCT 8 landen EP 6 landen Nederland Europees ( 0 Wereld ( Belangrijk keuzemoment! 21

22 Aandachtspunten octrooi - Octrooi(aanvraag) wordt na 18 mnd gepubliceerd. - Het zijn nationale rechten dus per land aan te vragen - Een octrooi bestaat uit technisch-juridische teksten. Tip: Octrooiaanvraag laten schrijven door octrooigemachtigde 22

23 Of uit de Biobased Economy: Hemcell Hemcell is afgeleid van hemi-cellulose. Hieruit haalt het bedrijf uit Heinkenszand de cellulose en gebruikt dat om te mengen met kunststoffen. Deze producten zijn afbreekbaar want de suikers in het biomateriaal zijn dermate effectief/agressief dat ook de oliegebaseerde kunststof op positieve wijze wordt verteerd. De grondstof wordt gehaald uit Afrika, Azië en een deel van Zuid-Amerika. Hemcell-directeur Nico Osse kwam op het idee omdat klanten van zijn bedrijf Adva-Pack (verpakkingsmateriaal voor onder meer telefoonkaarten) vroegen naar iets groens. Na proeven met onder andere bamboe en palmblad (zie foto) kwam hij uit bij de huidige plant waarvan hij de naam niet wil noemen, hoewel het proces gepatenteerd is. betelpalm (Areca catechu) 23

24 Alternatieven voor octrooien

25 Auteursrecht Werken van letterkunde, wetenschap of kunst' Iets origineels! Ontstaat op de datum van creatie Recht op openbaar maken en verveelvoudigen tot 70 jaar na de dood van de maker Je krijgt het automatisch en gratis Let op! Gemaakt in opdracht: eigenaar (rechthebbende) = de maker Gemaakt in dienstverband: eigenaar (rechthebbende) = de werkgever 25 Tenzij anders afgesproken!

26 Naturalis (NOS nieuwsbericht) Schikking 1,5 miljoen 26

27 27

28 28

29 I-depot 29 Zie:

30 Tekeningen(2D)- en Model(3D)recht Het uiterlijk van een voortbrengsel nieuw eigen karakter niet technisch bepaald Duur: 25 jaar (5x5 jaar) - Termijn van respijt: 12 maanden na openbaarmaking Registratie in: - Benelux ( - Europees ( - WIPO(wereldwijd) ( 30

31 Bijvoorbeeld model Dopper 31 Het modelregister Designview

32 32

33 Wat is een merk? Woord: Apple, Ziggo, NS Naam: Heineken, Albert Hein Cijfers/letters: ABN AMRO, KLM, BP, Q8, 501 Beeld: 33

34 Merkenrecht Tekens ter onderscheiding van waren of diensten onderscheidend niet beschrijvend of misleidend woorden, letters, beelden, vormen en kleuren Duur: oneindig (wel elke 10 jaar verlengen) Registratie in: - Benelux ( - Europees ( - WIPO(wereldwijd) ( Bestaande merken TMview: 35

35 Bijvoorbeeld merk Dopper: 36 Het merkenregister: TMView

36 Geen verwarringsgevaar: zelfde woord; andere klasse supermarkten schepen puzzels sportvereniging brandblussers schoonmaakmiddel 37

37 Bedrijf starten? Merk registers (BBIE, Tmview) Domeinnaam Handelsnaam èn: Google, social media etc.!!! 39

38 Bedrijfsgeheim Vertrouwelijke informatie met handelswaarde en niet algemeen bekend Nodig: Fysieke beveiliging ICT-maatregelen Maatregelen voor medewerkers Maatregelen voor zakenpartners Let op: een bedrijfsgeheim beschermt niet tegen een octrooi van een ander! 43

39 Intellectuele eigendomsrechten (IE) octrooi bedrijfsgeheim modelrecht merkrecht handelsnaam auteursrecht + contracten! domeinnaam 44

40 Bijv. SPIRO BV 45

41 Bijvoorbeeld SPIRO BV 46

42 Bijvoorbeeld SPIRO BV 47

43 Bijvoorbeeld SPIRO BV 48

44 Intellectueel eigendom: wat kun je er mee? Informatie en inspiratie krijgen!

45 Octrooien/IE en het innovatieproces Ontwikkelproces probleem idee concept prototype Octrooi/IE = bescherming en octrooi/ie = informatie Technische info Markt info Strategische info (samenwerken?) Inbreuk voorkomen product marktintroductie opbrengst Bescherming als extra inkomen Informatie

46 De twee kanten van het octrooisysteem: Krijg exclusief recht Publiceer uitvinding (na 18 mnd) Zodat anderen er van kunnen leren en kunnen verbeteren! 51

47 Waardevolle technische detail-informatie in de octrooidatabase? Elders gepubliceerd Gepubliceerd in octrooien 80% is alleen vindbaar in octrooien Waar publiceren geheimzinnige concurrenten hun R&D?

48 Gebruik kennis uit octrooidatabank! Databank: Espacenet met >100 mil. octrooipublicaties Met: Nieuwe (en oude) technieken Wie is de uitvinder Enz. 53

49 De meest vreemde technieken in de octrooidatabank 54

50 . en ook heel veel nuttige technieken Reanimatie apparaat Virtueel toetsenbord Beschuit uit verpakking 55

51 Manus Machinae

52 Manus: inspiratie, partner of bedreiging?

53 Wie van jullie maakt actief gebruik van intellectueel eigendomsrechten van anderen? 60

54 Auteursrecht Zie bijvoorbeeld: 61

55 62

56 Intellectueel eigendom: wat kun je er mee? Bijvoorbeeld: geld verdienen

57 1. Exclusiviteit = alleenrecht! Markleiders 64

58 2. Licenties verlenen Inkeping in het beschuit 65

59 3. Je recht verkopen: voor wie? Ontwerpbureau, Uitvinder, Universiteit 66

60 Hoe kan Octrooicentrum Nederland jullie verder helpen? Informatie op onze website Brochures, bijv. Stel uw intellectueel eigendom veilig Maatwerkgesprek met adviseur Octrooicentrum Nederland Verdiepende Workshops bijv. IE-strategie 67

61 Planning workshops 2018/2019 (regio Noord) Basisworkshop Verdiepende workshops De basis van Intellectueel Eigendom Afkijken, beschermen, delen of geheimhouden? Slim omgaan met kennis bij samenwerken Samen innoveren goed regelen! Zelf zoeken in octrooidatabanken Relevante octrooien zoeken IE strategie voor MKB Waarde creëren met technische innovaties Masterclass Octrooien Leer meer over octrooien en inbreuk okt Assen nov Leeuwarden nov Groningen dec Assen jan Leeuwarden 4 april Assen 20 juni Groningen 9 sept Leeuwarden 2 dec - Groningen jan Groningen 15 apr Leeuwarden 19 sept Assen mrt Leeuwarden 20 mei Assen 5 nov - Groningen feb Assen 9 mei Groningen 7 okt - Leeuwarden mrt Groningen 4 juni Leeuwarden 18 nov Assen Overzicht omschrijvingen workshops : Totaal overzicht workshops:

62 Wat hebben jullie geleerd? Wat vonden jullie nuttig om te doen? Tips ter verbetering? 69

63 Bedankt voor jullie aandacht! Meer informatie? Workshops: Contact: Gijs van Hoorn Octrooiadviseur Noord-Nederland tel.: