T-prognoses. nut en noodzaak



Vergelijkbare documenten
T-prognoses: nut en noodzaak

De rol van TenneT in de transitie naar duurzame energie. Peter Nieuwenhuijse Arnhem, 29 juni 2011

Position Paper. Ondergrondse kabels en bovengrondse hoogspanningslijnen

Position Paper. Gas Insulated Lines (GIL): niet in het vermaasde net

KCD Netplanning tijdens turbulente tijden - geen sinecure! Gert van der Lee Arnhem, 4 maart 2014

Inpassing van duurzame energie

System Operations. 18-mei Jaap Hagen

Position Paper. Interconnectoren

Energie & Vermogen. Kansen voor aangeslotenen. Martijn Ophuis. 26-mei-2015

TenneT. Strategie als netbeheerder op zee. Marco Kuijpers. Nationaal Windenergie Congres, 22 april 2015

Nieuwe 380kV hoogspanningslijnen

Kwaliteits- en Capaciteitsdocument 2015

Water en hoogspanning

TenneT in de energiemarkt

TenneT als netontwikkelaar op zee. NWEA Winddag, 13 juni 2014

Position Paper. Uitkoopbeleid bij nieuwe bovengrondse hoogspanningslijnen

Aansluitbeleid TenneT

Position Paper. Aanleg ondergrondse 220- en 380 kv-kabels

ALV KIVI NIRIA Afd. Elektrotechniek

Netaansluiting Windparken

Reguleringskader Energie & Vermogen

Brandweer en elektriciteit. Rien Boone, Johan Dirksen Arnhem, 14 september 2011

Richtsnoeren betreffende capaciteitstoewijzing op de langere termijn

Uitdagingen van Wind en Zon inpassing 28 november 2014

Demand response en balancering

Regulering inkoopkosten energie en vermogen

REG2017. TenneT s visie op doelen tariefregulering en setting the agenda. Jan-Paul Dijckmans. 19-juni-2015

Kwaliteits- en Capaciteitsplan 2013

20 Transportbalans 06

Transportbalans 2008

Versterken 150kV-net Zeeuws-Vlaanderen

Impact energietransitie

Voor Mens, Milieu en Markt

Vragen en antwoorden transportschaarste: Rechten en plichten van afnemers en netbeheerders

Reguleringskader Energie & Vermogen. Teun van Biert Den Haag, 14 november 2012

Besluit. Geschilbesluit Crown Van Gelder

Visie2030. Addendum Ontsluiting procesinformatie

Wat is het product noodvermogen? Hoe wordt er gecontracteerd?

Aspecten van leveringszekerheid en netveiligheid in het 380 kv-net. Verantwoord en innovatief ondergronds

Capaciteitsplan Elektriciteit

Taking power further

TenneT investeert in leveringszekerheid en energietransitie

20 Transportbalans 04

Beschikbare aansluit- en transportcapaciteit

Tabel 1 - Adresgegevens

Het net ligt er al april 2018

Praktijk studie Kop van Noord-Holland Martijn Bongaerts, Jos Poot, 10 april 2008

Grootschalige energie-opslag

Flexibiliteit: E.D.Mij en klanten doen het samen. 31 maart 2017 Jeffrey Bartels

Grootschalige energie-opslag

TenneT. raking power further. Actualisatie van visie op ondergrondse aanleg 380kV. Geachte heer Kamp,

Europese schakel NorNedvoor de toekomst

Wintrack. een magneetveldarme, esthetische hoogspanningslijn. Gerrit Boudewijn. 5-april-2016

Elke schakel even sterk

ELEKTRICITEIT Tarieven 2015 Aansluit- en transporttarieven elektriciteit voor grootverbruikers

Aansluiten op het Nederlandse hoogspanningsnet

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG. Datum 20 april 2018 Rapportage plancapaciteit

Seminar Risk Based Asset Management HS installaties

Capaciteitsplan. ONS Netbeheer BV

2 Is het waar dat de effectieve capaciteit van wind door inpassingseffecten niet 23% maar minder dan 8% is?

Vermogenselektronica in hoogspanningssystemen

Bijlage Marktverkenning Centralisatie. Meetdata Periodiek, meetdata telemetrie en A&R

Startnotitie voor de milieueffectrapportage. Samenvatting. Hoogspanningsverbinding Doetinchem-Wesel 380kV Traject Doetinchem Duitse grens

Klaas Hommes Oktober 2010

InTenneT. sociaal met een lange adem. Egon Lamers. 20-maart C1: Public Information

Bevoorradingszekerheid

Investment Budgets. Teun van Biert Den Haag, 7 december 2012

_ PROVINCIE FLEVOLAND

Ontwikkelingen naar een duurzame energiemarkt. Klaas Hommes, TenneT 28 juni 2014

ELEKTRICITEIT Tarieven 2014 Aansluit- en transporttarieven elektriciteit voor grootverbruikers

Dynamieken in de elektriciteitsmarkt

Is uw organisatie grootverbruiker van gas en/of elektriciteit? In deze brochure vindt u belangrijke informatie voor uw aansluiting.

Westland Energie Infrastructuur b.v. DEFINITIEF

Verzilvering van flexibiliteit

Elektriciteitsmarkt nu en in de toekomst. Klaas Hommes Arnhem, 20 maart 2013

Werken aan hoogspanning

Aansluitbeleid TenneT

Bijlage bij brief met kenmerk /8.B474

Inschrijvingsleidraad

Is uw organisatie grootverbruiker van gas en/of elektriciteit? In deze brochure vindt u belangrijke informatie voor uw aansluiting.

certificeert duurzame energie

Werken aan hoogspanning

Notitie Nut & Noodzaak. Zuid-West 380 kv Oost

FLEXINES ARCHITECTUUR

Maatwerk in telemetrie en automatisering

TenneT Offshore Maintenance

Datum 26 oktober 2012 Betreft Beantwoording vragen Kamerlid Mulder (CDA) over capaciteitsheffing energieleveranciers

De Minister van Economische Zaken; In overeenstemming met het gevoelen van de ministerraad, Overwegende,

Dat hiertoe onder andere het operationeel windvermogen op zee wordt opgeschaald naar MW in 2023;

Introductie. TenneT AMNL - IAM NL. Bob Okhuijsen. 27-september-2017

IN OPDRACHT VAN ENEXIS WORDEN INPANDIGE WERKZAAMHEDEN VERRICHT. TENMINSTE VIJF WERKDAGEN VOOR AANVANG WORDT MET DE KLANT EEN AFSPRAAK GEMAAKT

Factsheet Kwaliteit 2014 Liander N.V. Autoriteit Consument & Markt. Factsheet Kwaliteit 2014

BIJEENKOMST ZONNEVELDEN

Kwaliteits- en Capaciteitsplan Document 2013

ENERGIE-INFRASTRUCTUUR IN HET ROTTERDAMSE HAVENGEBIED. Maart 2019

Klankbordgroep PwC-onderzoek:Visie op tariefregulering op korte en middellange termijn

PROEFTUIN VOOR HET EUROPESE ENERGIESYSTEEM VAN DE TOEKOMST

Informatiecode Elektriciteit en Gas

~ennet îaklng powerfu rther

Ronde tafel Geertruidenberg TenneT projecten

Transcriptie:

nut en noodzaak

: nut en noodzaak Wat zijn? staat voor Transportprognoses, oftewel een verwachting van het benodigde transport voor de levering of productie van elektriciteit. Producenten, regionale netbeheerders en grootverbruikers geven in de van uur tot uur de planning door van de gevraagde transporten over de aansluitingen op het net. De dienen op basis van de netcode (artikel 5.1; par.5.1.1.1 en 5.1.1.2) één dag van te voren bij TenneT te worden aangeleverd. Vervolgens kan TenneT op basis hiervan een planning maken om het transport van elektriciteit over alle netten op een veilige en doelmatige wijze te garanderen. Hierbij wordt rekening gehouden met eventuele onderbrekingen in verband met onderhoud. Met deze folder willen wij u als klant van TenneT meer informatie geven over het nut en de noodzaak van T(transport)-prognoses. De huidige wet bepaalt dat een netbeheerder over voldoende transportcapaciteit moet beschikken om onder normale condities haar activiteiten te kunnen blijven uitvoeren. 2 3

Welke partijen sturen naar TenneT? Aangeslotenen met een gecontracteerd en beschikbaar gesteld vermogen > 2 MW. Communicatie en indiening van verloopt rechtstreeks naar TenneT of via een PV-partij (par. 5.1.1.1 en 5.1.1.2 netcode). Netbeheerders die een koppeling hebben met één of meer netten die in beheer zijn bij TenneT. Indiening van gebeurt per aansluitpunt. Uiterlijke inzending van is 14.00 uur. Wat is het verschil met E-programma s? Het E-programma geeft een overzicht van de netto verhandelde volumes per kwartier per PV-partij. TenneT controleert dagelijks aan de hand van het E-programma of de volumes van de verschillende PV-partijen consistent met elkaar zijn. Een T-prognose wordt gebruikt om het transport van elektriciteit te prognotiseren. Een T-prognose is een opgave vooraf van het geplande verbruik en/of productie Een T-prognose bevat verwachtingen en heeft geen financiële consequenties als de verwachting niet correct is. Het E-programma is input voor de financiële onbalansverrekening. 4

Nut en noodzaak van betrouwbare Het belang van juiste Transitiefase In de nieuwe situatie zal TenneT: De kans op een tekort aan beschikbare Door de overname van de 150/110 T-prognose berichten ontvangen van Door het transport van elektriciteit transportcapaciteit, waardoor aanpas- kv-netten door TenneT bevindt de RNB s over aangesloten stationbelastin- nauwgezet te plannen, kan TenneT singen van de consumptie en produc- aanlevering van zich momen- gen en decentrale opwekkers in het zorgen dat het net veilig, continu en tie-inzet resp. door grootverbruikers teel in een transitiefase. Delen van de netgebied met een spanningsniveau zonder beperkingen beschikbaar is. Een en centrales worden verkleind; informatiestromen zullen verschuiven lager dan 150/110 kv; situatie van transportbeperking doet zich De betrouwbaarheid van het net wordt van RNB (Regionale Netbeheerder) naar Doorgestuurde T-prognose berichten voor wanneer de kans op uitval van de vergroot door een betere netveiligheids TenneT. Eventueel verloopt de informatie- van PV-partijen ontvangen van direct elektriciteits voorziening te groot wordt. analyse, zodat de kans op plotselinge stroom via de PV (Programma Verant aangeslotenen in het 150/110 kv- Op basis van de ingediende transport- uitval van het net wordt verkleind; woordelijke)-partij. Een gevolg hiervan is gebied; prognoses controleren TenneT en de De transportcapaciteit wordt optimaal dat de routing voor het opsturen van de Rechtstreeks ingestuurde T-prognose netbeheerders of transportproblemen te benut doordat er kleinere veiligheids- zal worden omgezet. berichten van direct aangeslotenen verwachten zijn. marges gehanteerd kunnen worden; ontvangen. Meer beschikbare interconnectie In het overzicht op de volgende twee Naast de berekening van de benutting capaciteit. pagina s zijn de informatiestromen van capaciteit worden ook weergegeven. Tijdens de transitiefase gebruikt voor: Grote afwijkingen tussen de zullen de van direct op het en de daadwerkelijk transporten naar de 150/110 kv-net aangesloten partijen 1. Netveiligheidsanalyse voor het plannen aansluitingen hebben tot gevolg dat de nog via de RNB lopen, na overname van onderhoud aan infrastructuur en hiervoor genoemde berekeningen tot on- van het beheer zal dit ofwel rechtstreeks het managen van congestie in speci- juiste uitkomsten leiden. Dit leidt mogelijk naar TenneT, ofwel via de PV-partij naar fieke gebieden; tot extra kosten voor het nemen van de TenneT lopen. juiste maatregelen zodat er geen conges- 2. Het vooraf berekenen van netverlie- tie optreedt of dat de netveiligheid niet in zen; gevaar komt. 3. Het herberekenen van internationale netveiligheidsanalyse, zodat de maximale veilige Interconnectie Capaciteit beschikbaar gesteld kan worden aan de markt. 6 7

Transitie fase Toekomstige situatie Aangeslotenen > 2 MW Aangeslotenen > 2 MW 150/110 kv 150/110 kv Programma Verantwoordelijke Programma Verantwoordelijke Regionale Netbeheerders Regionale Netbeheerders Doorgestuurde Doorgestuurde Opwek > 60 MW Koppelpunten 150/110 kv Koppelpunten > 150/110 kv Opwek > 60 MW Doorgestuurde Landelijke Netbeheerder Landelijke Netbeheerder 8 9

Verbetering Door de toename van de elektriciteitsproductie in Nederland in de komende jaren, zijn investeringen in transportcapaciteit nodig. Tegelijkertijd is er sprake van een transitie naar duurzame energie (groen voor grijs) die zijn weerslag heeft op de infrastructuur. Het beter kunnen benutten van de beschikbare transportnetwerk is van belang om aan de korte en de middellange termijn vraag naar transportcapaciteit te kunnen blijven voldoen. Eventuele uitbreidingen van de fysieke transportcapaciteit neemt immers vele jaren in beslag. Bovendien wordt het steeds belangrijker om adequate netveiligheidsanalyse en internationale netveiligheidsberekeningen uit te kunnen voeren. Het verschaffen van tijdige en kwalitatief betrouwbare informatie is hierbij cruciaal en noodzakelijk. Goede bieden een goede oplossing om aan deze behoefte te voldoen en worden in die zin steeds belangrijker. Uit de vergelijking met de realisatie (gemeten waarden) blijkt dat de kwaliteit van nog flink verbeterd kan worden. Wat is hiervoor nodig? Om bovenstaande te kunnen realiseren, is het nodig dat de kwaliteit van de beter wordt en dat het aantal aansluitingen waarvoor een T-prognose wordt opgesteld toeneemt. Gezien het gezamenlijke belang van een goede T-prognose ondernemen wij vanuit TenneT een aantal activiteiten om de kwaliteit te verbeteren. Na analyse van de resultaten zullen met de individuele partijen verbetermogelijkheden worden besproken. TenneT zal dit doen door het leveren van: Feedback op tijdigheid; Feedback op kwaliteit door reguliere rapportages van de verschillen tussen geprognotiseerde en gemeten waarden; Lange termijn rapportages van individuele partijen; Individueel overleg met marktpartijen over de ; Advies over inrichting van processen en systemen; Organiseren van informatiesessies voor de verschillende klantgroepen. Meer informatie Voor meer informatie over bovenstaande kunt u contact opnemen met het TenneT Servicecenter via telefoonnummer via 026 373 17 17 of e-mail servicecentrum@tennet.eu. Meer informatie is ook te vinden op onze website www.tennet.eu. 10

TenneT is de eerste grensoverschrijdende elektriciteitstransporteur van Europa. Met 20.000 kilometer aan hoogspannings verbindingen en 35 miljoen eindgebruikers in Nederland en Duitsland behoren we tot de top 5 elektriciteitstransporteurs van Europa. Onze focus is gericht op de ontwikkeling van een Noordwest-Europese energiemarkt en op de integratie van duurzame energie. Taking power further TenneT TSO B.V. Utrechtseweg 310, Arnhem Postbus 718, 6800 AS Arnhem Telefoon 026 373 17 17 Fax 026 373 13 59 E-mail servicecentrum@tennet.eu Twitter @tennettso www.tennet.eu TenneT Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd of openbaar gemaakt zonder uitdrukkelijke toestemming van TenneT. Aan de inhoud van dit document kunnen geen rechten worden ontleend. December 2010 CE1032OB.NL1012