Procesbeschrijving behorende bij Regionaal Hennepconvenant Midden Nederland VERSIE 04-02-2015
Inhoudsopgave Inleiding 3 Proces per fase 4 Politie 7 Netbeheerder 7 Gemeente 8 Woningcorporaties en particuliere verhuurders 9 Belastingdienst 9 UWV en SVB 9 OM 10 Districtelijk hennepoverleg 11 Regionaal hennepoverleg 11 Bijlage: format Hennepinformatiebericht 12 2
Inleiding Voor u ligt de procesbeschrijving behorende bij het hennepconvenant Midden Nederland. Met de samenvoeging van de drie voormalige regio s Flevoland, Gooi- en Vechtstreek en Utrecht bij politie en OM, is ook een nieuwe eenduidige manier van werken op hennep noodzakelijk geworden voor politie en OM. Hiervoor is het hennepconvenant opnieuw opgesteld en ook de procesbeschrijving geactualiseerd. Hoe invulling aan het convenant wordt gegeven, komt in de procesbeschrijving aan de orde. Het doel van de procesbeschrijving is om helder weer te geven wat de rol van iedere organisatie is en welke processtappen daarbij horen in de aanpak van hennepteelt. De procesbeschrijving is niet uitputtend. Het geeft de informatie per partner weer die van belang is in de integrale aanpak van hennep. Iedere partner is uiteraard vrij om voor interne processen een eigen onderliggende procesbeschrijving op te stellen. De insteek van de procesbeschrijving is dat het een levend document is. Al naar gelang de ervaringen uit de praktijk kunnen na afstemming met de partners wijzigingen worden doorgevoerd, via het jaarlijkse regionale overleg hennep. De procesbeschrijving is tot stand gekomen in afstemming met de convenantpartners. 3
Proces per fase Meldfase Aandacht voor communicatie aan inwoners en bedrijven over de risico s/gevolgen van en na het aantreffen van hennepkwekerijen in woningen/gebouwen en de mogelijkheid tot het doen van melding. De communicatie kan gezamenlijk of per partner worden uitgevoerd. Dit is een continuproces. Voorfase/onderzoek Een signaal komt binnen bij politie o.a via MMA melding, CIE info, netbeheerder etc. De politie doet nader onderzoek naar locatie, personen rondom pand, gevaarzetting, vermogen etc. om de informatie aan te vullen. De politie kan daarbij gebruik maken van informatie van ketenpartners. De politie treedt vooraf in overleg met het OM ten behoeve van de opsporing, bij het vermoeden van veel planten en/of eerdere oogsten, dan wel zicht op georganiseerde criminaliteit achter de kwekerij. Dit geldt ook voor het betrekken van andere relevante partners. De netbeheerder en politie hebben contact over de melding. Indien de politie kan opplussen wordt de ontruiming voorbereid. Indien dat niet kan, brengt de netbeheerder eventueel een controlebezoek (afhankelijk van de melding). Bij diefstal energie meldt netbeheerder dit aan politie. De politie deelt, indien mogelijk, aan de partners mee wanneer de daadwerkelijke geplande ruimdag is. Partners sluiten, indien nodig, aan. Als ad-hoc een hennepkwekerij wordt aangetroffen, wordt de voorfase overgeslagen en wordt gestart bij de ontruimingsfase. De politie stelt de partners dan zo snel mogelijk in kennis. Uitvoering Politie treedt binnen (artikel 9, lid 1 Opiumwet, artikel 3 Politiewet) en kan zich laten vergezellen door anderen. De politie informeert de gemeente indien er sprake is van acute gevaarzetting op bouwkundig vlak. De gemeente is hiervoor 24 uur per dag beschikbaar. Politie houdt eventuele verdachten aan en stelt deze in verzekering (afhankelijk van feiten en omstandigheden). De route van afhandeling gaat via ZSM of via de weekdienst van het OM, afhankelijk van het aantal planten en oogsten. 4
Politie doet ter plaatse onderzoek ten behoeve van de opsporing en legt zo veel mogelijk waardebeslag in het kader van het te berekenen wederrechtelijk verkregen voordeel. De netbeheerder doet onderzoek naar de energievoorziening en de taxatie van de schade aan haar eigendommen (duur van de periode van energiediefstal) en stelt het pand energietechnisch veilig. Bij een onveilige situatie of diefstal van energie (gas en/of elektra) sluit de netbeheerder de energietoevoer af. De gemeente kan bevel tot afsluiting van de energie toevoer geven totdat de binneninstallatie gecheckt is. De woningcorporatie/particuliere verhuurder beoordeelt ter plaatse de schade aan haar/zijn eigendommen. De woningcorporatie/particuliere verhuurder maakt een opname van de zaken die van belang zijn om de huurovereenkomst te (laten) beëindigen. De controleur bouw- en woningtoezicht van de gemeente controleert, als daartoe aanleiding is, de bouwtechnische en/of energietechnische (bouwbesluit) aspecten van de locatie De officier van Justitie geeft opdracht aan de politie tot vernietiging van de kwekerij. Indien de hoofdhuurder niet aanwezig is, blijven de sleutels van het ontruimde pand bij de politie. Nafase De politie maakt het hennepinformatiebericht op en stuurt dit naar de relevante partners die betrokken zijn bij de casus. Zij doet dit zo snel mogelijk, uiterlijk binnen een termijn van 14 dagen. Indien de casus daarom vraagt maakt de politie een bestuurlijke rapportage op ten behoeve van bestuurlijke maatregelen. Het UWV, de SVB en de Sociale dienst/recherche doen onderzoek naar uitkeringsfraude en nemen maatregelen indien sprake is van ten onrechte uitbetaalde uitkeringen. De woningcorporatie/particuliere verhuurder gaat over tot beëindiging van de huurovereenkomst, zo nodig door middel van een juridische procedure. De Belastingdienst gaat na of aangifte moet worden uitgereikt en een navorderingsaanslag moet worden opgelegd. De gemeente voert het Damoclesbeleid uit, indien van toepassing. De gemeente kan een bestuurlijke maatregel opleggen vanwege overtreding van het bestemmingsplan en/of om de in het pand aanwezige installatietechnische of bouwtechnische gebreken op te heffen. 5
De gemeente kan eventuele vergunningen intrekken (Bibob) die mede zijn gebruikt voor het plegen van strafbare feiten (in dit geval de hennepkwekerij). De netbeheerder doet aangifte van energiediefstal en vernieling van eigendom. De politie maakt het dossier inclusief ontneming compleet en stuurt dit naar het OM in overeenstemming met de gemaakte inzendtermijn. Het OM beoordeelt het dossier en bij voldoende bewijs stelt zij stafvervolging in terzake overtreding van de Opiumwet en/of mits daarvan aangifte is gedaan van diefstal van energie en vernieling, brandgevaar voor de omgeving en/of andere geconstateerde strafbare feiten. Het OM informeert benadeelde partijen (bijv. netbeheerder, gemeente, UWV, woningcorporatie) dat zij zich als civiele partij kunnen voegen in het strafproces ex artikel 51 a Sv, conform de Aanwijzing Slachtofferzorg. In elke fase van dit proces kan het RIEC gevraagd worden om advies op casusniveau. In de districtelijke overleggen worden afspraken gemaakt over communicatie over het aantreffen en opruimen van hennepkwekerijen, en het wijzen van bewoners en ondernemers op gevaarzetting en het melden van kwekerijen. 6
Politie De politie heeft als taak het voorbereiden en uitvoeren van de ruiming, het vullen en versturen van het hennepinformatiebericht en het afhandelen van het strafdossier. Daarbij zijn onderstaande zaken van belang: De politie maakt in elke casus de afweging over het vooraf informeren en afspraken maken met ketenpartners. De politie stelt een hennepinformatiebericht op met daarin de volgende informatie (zie ook bijlage): o Datum ontmanteling hennepkwekerij o Locatie van de hennepkwekerij o Aangetroffen aantal hennepplanten/hoeveelheid hennep o De strafbare gedraging(en) o (BVH) mutatienummer/dossiernummer o Personalia van de verdachte(n) o Is er sprake van recidiverend gedrag, zo ja dan de datum van eerdere ontmanteling(en) o Mate van overlast/ meldingen van overlast o Relevante bijzonderheden, opgeschreven in processen-verbaal, zoals de diefstal van energie, indicatoren bedrijfsmatige teelt, wederrechtelijk verkregen voordeel uit mogelijk eerdere oogsten, aanwezigheid gevaarlijke situatie. De politie heeft de intentie om wijzigingen in de zaak die pas na versturing van het HIB bekend worden, door te geven aan de relevante partners. Restinfo uit de onderzoeken wordt verwerkt ten behoeve van eventuele toekomstige opsporingsonderzoeken. Netbeheerder voor elektriciteit en gas - Na inschakeling door de politie verzamelt de netbeheerder in de voorfase de noodzakelijke informatie. Zij maakt indien nodig in beginsel gebruik van Netmetingen en/of warmtebeeld camera s. (Warmtebeeld gegevens die worden meegenomen in het verbaal moeten samen met de politie worden waargenomen.) - Nadat de politie klaar is met het onderzoeken van de plaats delict stellen zij de medewerker(s) van de netbeheerder in de gelegenheid de woning voor elektriciteit en gas veilig te stellen en onderzoek te doen naar de elektrische en gasapparatuur die in de kwekerij in gebruikt was. Dit ten einde het verbruik vast te stellen en daarmee de hoeveelheid gestolen elektriciteit of gas. - In geval van diefstal van elektriciteit of gas doet de netbeheerder hiervan aangifte van diefstal bij de politie. In de aangifte beschrijft de netbeheerder o.a. de 7
aangetroffen aanwijzingen voor het illegale stroom en gas gebruik, de ten behoeve van de hennepkwekerij aangetroffen elektrische apparatuur, gegevens over de afnemer van de elektriciteit of gas op het betreffende perceel, zoals deze in de administratie van de netbeheerder bekend is en het totaalbedrag van de door de netbeheerder geleden schade aan de hand van feitelijke aanwijzingen over het aantal eerdere teelten dat in de hennepkwekerij heeft plaatsgevonden. Ook zal brandgevaar en gevaarzetting aan de orde komen indien van toepassing. - Door de netbeheerder wordt, indien er sprake is van een gevaarlijke situatie of energiediefstal, de meter verwijderd en/of de aansluiting gedeactiveerd.. - Indien er sprake is van het opzettelijk vernielen, beschadigen of onbruikbaar maken van de eigendommen van de Netbeheerder of van energiediefstal, doet de netbeheerder aangifte van overtreding art. 310/350/350a Wetboek van Strafrecht. Ook kan er melding gedaan worden van gevaarzetting art. 161 bis Wetboek van Strafrecht. - De netbeheerder stelt de contractant/verdachte/eigenaar van het perceel aansprakelijk voor de geleden schade. Bij het niet nakomen van de betalingsverplichting start de netbeheerder een incassotraject en/of civiele procedure op. Bij een strafrechtelijke vervolging kan de netbeheerder de schade voegen in het strafproces. Gemeente - De gemeente ontvangt het hennepinformatiebericht van politie en zet dit indien nodig intern bij betrokken medewerkers uit (zoals Sociale zekerheid, Bouw en Woningtoezicht). - De gemeente maakt op basis van het lokale beleid en de lokale afspraken een inschatting van de situatie en besluit welke bestuurlijke maatregelen genomen worden. Te denken valt aan: - Opleggen spoedeisende bestuursdwang/last onder dwangsom bij het optreden van gevaar door (niet legale) verbouwingen. - Nemen van maatregelen volgend uit het lokale Damoclesbeleid. - Controleren naleving wettelijke bepalingen en besluiten zoals milieuwetgeving, gebruiksvergunningen, APV, bestemmingsplan. - Terugvorderen ten onrechte ontvangen bijstandsuitkering/voorziening in het kader van de WMO. - Besluiten niet mee te werken aan saneren schulden van verdachte. - Iedere gemeente wijst een gemeentelijk aanspreekpunt hennep aan. 8
Woningcorporaties en particuliere verhuurders - Na kennisname van de ruiming zal de verhuurder in beginsel overgaan tot beëindiging van de huurovereenkomst. Indien huurder niet vrijwillig meewerkt aan de beëindiging van de huurovereenkomst, zal de verhuurder ontbinding vorderen door middel van een juridische procedure, zo mogelijk inclusief verhaal van schade, tenzij uit vaste jurisprudentie blijkt dat een vordering tot ontbinding van de huurovereenkomst voor de rechter geen stand zal houden c.q. zal worden afgewezen, zulks ter beoordeling van de verhuurder. Belastingdienst - Belastingdienst ontvangt het hennepinformatiebericht vanuit de politie. - Op basis van het hennepinformatiebericht gaat Belastingdienst na of aangifte moet worden uitgereikt en navorderingsaanslag moet worden opgelegd. - Belastingdienst ontvangt een kopie van het proces-verbaal, dan wel de relevante delen ervan voor zover wettelijk toegestaan, van de politie. UWV en SVB - UWV en SVB ontvangen het hennepinformatiebericht vanuit de politie. Op basis van het hennepinformatiebericht gaan UWV en SVB na of er uitkeringen zijn aangetroffen waarop actie moet worden ondernomen en koppelen dit terug aan de politie. - Het UWV en SVB ontvangen een kopie van het proces-verbaal, dan wel de relevante delen ervan voor zover wettelijk toegestaan, via de politie. De uitkeringsinstanties gaan na welke maatregelen ze kunnen opleggen: Beëindigen van of korten op uitkeringen Terugvorderen van ten onrechte verkregen uitkering Opnemen van aangifte en opmaken proces-verbaal uitkeringsfraude ten behoeve van het OM (een en ander met inachtneming van de reeds bestaande afspraken met het Openbaar Ministerie) Opleggen bestuurlijke boete 9
Openbaar Ministerie Onderstaande verdeling geeft aan welke route het hennepdossier zal volgen. De politie overlegt vooraf met het OM de te belopen route op basis van aantal geoogste planten. Aantal Ontneming / Afdoening Indicatie geoogste afpakken via afdoening planten < 200 Niet strafrechtelijk (relevante partner) 1 ZSM Strafbeschikking 200 350 Ja (WVV < 30.000) ZSM Dagvaarden PR > 350 Ja (WVV > 30.000) 2 DC (weekdienst) Dagvaarden MK n.b. totaal aantal eerder geoogste planten 1 Belastingdienst, CJIB, Gemeente, Uitkeringsinstellingen zoals UWV, etc. kunnen afpakken. 2 Het aantal geoogste planten -en- WVV > 30.000. Van bovenstaande categorie indeling kan situationeel worden afgeweken, bijvoorbeeld bij recidive. Taken na ontvangst procesdossier: - Beoordelen van het dossier en bij voldoende bewijs instellen van strafvervolging. - Toepassen van ontneming, in de 2 e en 3 e categorie zaken. - In de ontneming (blijven) sturen op vermogenstracering tbv een uiteindelijk effectieve executieve afhandeling van de ontneming - Informeren van benadeelde partij(en) die daarvan aangifte heeft/hebben gedaan dat zij zich kunnen voegen als benadeelde partij in het strafproces. 10
Districtelijk hennepoverleg - Per district worden door de partners afspraken gemaakt over een districtelijk hennepoverleg. Onderling wordt afgesproken wie regievoerder is, in welke frequentie het overleg gepland wordt, wat op de agenda staat en wie de deelnemers zijn. - De districtelijke veiligheidscolleges worden periodiek geïnformeerd vanuit het districtelijk hennepoverleg over resultaten in het betreffende district. - De afzonderlijke partners informeren het districtelijk hennepoverleg periodiek over de resultaten van hun acties. Onderling wordt afgesproken wie deze resultaten bijhoudt. - Het bijhouden van de resultaten wordt op een eenduidige manier gedaan door alle districten zodat de resultaten op eenvoudige wijze voor de gehele regio Midden Nederland inzichtelijk kunnen worden gemaakt. Het overzicht zal tenminste de volgende elementen bevatten: Politie Meldingen Opgepluste meldingen Instappen Geruimde kwekerijen en hennepplanten Verdachte bij de zaak Berekening WVV/ beslag Huur/koopwoningen Verdeling gepland/ongepland Belastingdienst Naheffingen/navorderingen UWV, GSD, SVB Uitkeringen gekort/beëindigd Terugvorderingen Pv uitkeringsfraude Bestuurlijke boetes Netbeheerder Resultaten van de uitgevoerde acties Gemeenten Getroffen bestuurlijke maatregelen Overige uitgevoerde acties Woningcorporatie/particuliere verhuurder Uitzettingen Overig uitgevoerde acties OM Justiële interventies Ontnemingen Regionaal hennepoverleg Bureau RVS organiseert jaarlijks een bijeenkomst waar aan de hand van de resultaten wordt gekeken naar de ontwikkelingen en de trends met betrekking tot de hennepteelt en de voortgang van het proces. Naar aanleiding van de ervaringen van alle convenantpartners worden de knelpunten in het proces besproken en acties afgesproken tot verbetering. Dit Bureau beschikt ook over informatie die voor gemeenten ondersteunend is bij hun aanpak. 11
Bijlage Hennepinformatiebericht Midden Nederland District Basisteam Hennepinformatiebericht BVH-nummer : Documentcode : Adres : Betreft : Hennepinformatiebericht Rapporteur : Bijlage(n) : De politie Midden Nederland heeft op bovengenoemd adres maak uw keuze aangetroffen. Daarmee is een misdrijf op heterdaad ontdekt. Al het materiaal bestemd voor het kweken van hennep, en/of de hennep(planten) werden inbeslaggenomen en vernietigd. Het politieonderzoek richt zich op de volgende strafbare feiten; Overtreding van artikel 3 onder b, c en d en 11 van de Opiumwet i.c. het telen, bereiden, bewerken, verwerken, verkopen, afleveren van middelen, vermeld op Lijst II van de Opiumwet dan wel het opzettelijk uitlokken van of deelnemen aan deze feiten. Overtreding van artikel 161 bis van het Wetboek van Strafrecht i.c. het opzettelijk vernielen, beschadigen of onbruikbaar maken van een elektriciteitswerk, stoornis in de gang of in de werking van zodanig werk veroorzaken of een ten opzichte van zodanig werk genomen veiligheidsmaatregel verijdelen. overtreding van artikel 310 gelet op 311 van het Wetboek van Strafrecht ic. de diefstal van elektriciteit ten laste van het energiebedrijf. Gelet op het Regionaal Hennepconvenant Regio Midden Nederland en de Beslissing Informatieverstrekking in het kader van het samenwerkingsverband Regionaal Hennepconvenant Midden Nederland, verstrekt de politie aan u de volgende informatie: Dossiernummer/mutatienummer: Datum van binnentreden: Aantal aangetroffen hennepplanten/ hoeveelheid hennep: Korte beschrijving van de aangetroffen situatie; (bijv. diefstal stroom en/of water, inrichting van de kwekerij, aangerichte vernielingen, bewoond/onbewoond, enz.) 12
Indicatie over het aantal eerdere oogsten (de duur van de periode waarin de hennepkwekerij, voorafgaand aan de ontmanteling, tenminste heeft gefunctioneerd). Indicatie aantal eerdere oogsten: Geen indicatie eerdere oogsten. Uit het onderzoek is voorts gebleken, dat met het plegen van genoemd feit; een wederrechtelijk voordeel is verkregen dat op voorhand wordt geschat op géén wederrechtelijk voordeel is verkregen. Als verdachte(n) word(t)(en) vooralsnog aangemerkt: Naam: BSN: Geboren op: Wonende: Naam: BSN: Geboren op: Wonende: Naam: BSN: Geboren op: Wonende: te te te te te te Voornamen: Voornamen: Voornamen: Het betreffende pand is een: huurwoning, welke verhuurd wordt door: koopwoning, eigendom van: bedrijfspand, welke verhuurd wordt door: bedrijfspand, eigendom van: Ingeval van recidiverend gedrag, de datum van eerdere ontmanteling(en): Een beschrijving van de eventuele risico s voor omwonenden: (Naast brandgevaar, kans op electrocutie, koolmonoxide of kooldioxide vergiftiging of het risico van zuurstofgebrek (vanwege CO² bemesting), (bouwkundige) voorzieningen aan panden zoals fysieke barrieres voor de toegang of constructie (ondergronds)). Uitwisseling van informatie gebeurt door tussenkomst van de Coördinatie Eenheid Hennep van de politie Midden Nederland. Behandeld door; Naam; District; Basisteam; Telefoonnummer; 13