Stadswateren en blauwalgen Voedselrijk Stilstaand Onnatuurlijke inrichting Waterdiepte soms beperkt Divers gebruik Vele tientallen overlastlocaties (West-Brabant)
Typen maatregelen symptoombestrijding Effectgericht (doorspoelen, afzuigen,..) structurele aanpak Brongericht (saneren overstort, baggeren,..) Structuurgericht (oeverinrichting,..) Aanpassen levensgemeenschap (waterplanten, vis, mosselen,..)
2007 Start aanpak blauwalgenbestrijding Waterschap Aanpak gericht op 20 overlastlocaties (stadswateren, jachthavens en zwemplassen) start project om jaarlijks circa 5 wateren zichtbare kwaliteitsverbetering te geven, met een totale doorlooptijd van 4-5 jaar symptoombestrijding en/of structurele aanpak MARSROUTE voor aanpak (2007) Uitvoeringsplan fase 1 (2007)
Marsroute (2007) Prioriteit op locaties met veel impact (stadswateren, een enkele zwemplas) Focus op bewezen technieken die snel resultaat laten zien (baggeren, mengen, doorspoelen, inrichting, etc.) Prioriteit op samenwerking gebiedspartners (o.a. gemeenten) Concentratie op beperkt aantal kansrijke locaties, verspreid over gebied. Leren van ervaringen.
2008 start met eerste serie overlastlocaties 7 knelpuntlocaties geïdentificeerd uitvoeringsplan per locatie gemaakt Nadruk op versterking effectiviteit door combinatie van maatregelen (bron-, structuur-, effect-, levensgemeenschap gericht): totaalpakket Stand van zaken: 3 locaties totaalpakket gedeeltelijk uitgevoerd 2 locaties: geformuleerde maatregelen niet zinvol geacht 1 locatie: in voorbereiding 1 locatie: eerst te baggeren door gemeente
Voorbeeld: Etten-Leur vijver Hoge Neerstraat 2009: Baggeren Oeverinrichting (beperkt) Uitzetten water- en oeverplanten Visstandbeheer Voorlichting Niet: verdiepen, hoger peil, meer natuurvriendelijke oevers
Planten Etten-Leur Geplant zomer 2009: Ondergedoken waterplanten (grof hoornblad, waterpest, sterrekroos): 9.700 stuks Drijvende waterplanten (gele plomp, waterlelie): 600 stuks Oeverplanten (div. soorten helofyten): 6.300 stuks Resultaat zomer 2010: Ondergedoken waterplanten: voor 99% verdwenen Drijvende waterplanten: enkele plukken waterlelie Oeverplanten: voor 100% verdwenen
Visstand Etten-Leur Vóór maatregelen (sept. 2008): 1.231 kg/ha (karper: 506 kg/ha 26->41cm, giebel 485 kg/ha 16-25cm, blankvoorn 167 kg/ha 0+-25cm, snoek 14 kg/ha >41cm) Uitgezet na baggeren c.a. (febr. 2009): 250 kg/ha (blankvoorn 200 kg/ha, 75 kg/ha karper+giebel+snoek+zeelt+voorn) Febr. 2011: 244 kg/ha (karper 158 kg/ha >41cm, giebel 69 kg/ha 16-40cm, blankvoorn 6 kg/ha 0+-25cm, snoek 5kg/ha >41cm)
Algen Etten-Leur Chlorofyl-a (ug/l) Etten-Leur chlorofyl-a 500 Baggeren 400 Water/oeverplanten Visstandbeheer 300 Vullen Communicatie bewoners Chlorofyl-a 200 100 0 1 juni 2008 1 december 2008 1 juni 2009 1 december 2009 1 juni 2010 1 december 2010 tijd
Oorzaken terugval vogels? afvoer groene berging? visstand? te weinig natuurvriendelijke oevers?
Ervaringen Taai probleem, weinig werkzame maatregelen Uitvoering maatregelen vertraagd, geen prioriteit Nergens geadviseerde totaalpakket uitgevoerd (Nog?) nergens blijvend positief resultaat Samen met gemeenten zwaarder inzetten op communicatie Uitgevoerde maatregelen slecht gedocumenteerd Opnieuw bezien: Welke locaties kansrijk (inhoudelijk, qua samenwerking) Welke locaties kennen veel overlast Recente kenis (KIM,..) inbrengen
Parallel spoor: KRW-innovatieproject Blauwalgenbestrijding Aanleiding: gebrek aan effectieve en betaalbare structurele maatregelen Samenwerking tussen waterschappen Brabantse Delta, De Dommel, Aa en Maas, Wageningen Universiteit, STOWA Subsidie: ministerie van Financiën, provincie Noord-Brabant
KRW-innovatieproject Blauwalgenbestrijding (KIM = Kansrijke Innovatieve Maatregelen) April 2009 eind 2011 Doel: een aantal structurele, kansrijke maatregelen voor de verbetering van de oppervlaktewaterkwaliteit in plassen en stedelijk gebied op praktijkschaal te testen en de kennis over (kosten)effectiviteit te vergroten
Aanpak: 4 onderzoekslocaties
Aanpak: fosfaatcontrole Reductie invoer vanuit punt- en diffuse bronnen Fosfaatverwijdering uit de waterkolom Fosfaatverwijdering van, of retentie in, de waterbodem
Testen maatregelen veld: Baggeren Baggeren+ABB Baggeren+ABB+Phoslock ABB ABB+Phoslock ABB+PAC39(vlok) ABB+Phoslock+PAC39(vlok) Phoslock Phoslock+FeCl 3 (vlok) (ABB = uitzetten waterplanten, aanpassen visstand) Parallel: lab-onderzoek
Kuil: Flock&Lock
Voor Na