Opbouw presentatie. Kansen voor waterplanten langs de Rijntakken. 15 december 2011 Gerben van Geest Deltares. - Achtergrond;

Transcriptie

1 Opbouw presentatie - Achtergrond; Kansen voor waterplanten langs de Rijntakken - Sturende factoren voor waterplanten; - Uitleg KRW-tool. 15 december 11 Gerben van Geest Deltares Achtergrond: Maatregelen KRW en Ruimte voor de Rivier Nevengeul: -zijdig aangetakt Terminologie Eenzijdig aangetakte wateren - Aanleg nevengeulen, eenzijdig aangetakte strangen; - Verlagen uiterwaarden; - Verwijderen zomerkades; Vraag - Wat zijn randvoorwaarden voor ontwikkeling waterplantenvegetaties willen deze maatregelen succesvol zijn voor deze groep? - Hoe kan de ontwikkeling van waterplanten door maatregelen gestuurd worden? Geïsoleerde uiterwaardplas H3: Beken en rivieren met waterplanten Vegetaties met Rivierfonteinkruid en Doorgroeid fonteinkruid Krabbenscheer Groot blaasjeskruid Glanzig fonteinkruid Watergentiaan Gele plomp 1

2 Geïsoleerde uiterwaardplassen in winterbed rivier Sturende factoren voor waterplanten Hoofdstroom en aangetakte wateren: * Peildynamiek en waterdiepte. Geïsoleerde uiterwaardplassen: * Vormgeving van plassen; * Peildynamiek; * Ouderdom plassen (weirs closed) /Lek (m above sea+ level) (m NAP) NAP) (m above(m sea level) Kansen voor waterplanten in hoofdstroom en aangetakte wateren 1 (m NAP) (m above sea+ level) (mlevel) + NAP) (m above sea Verschillen in peildynamiek tussen riviertakken van Rijn (weirs open) /Lek (zonder stuwen)

3 Sturende factoren in geïsoleerde uiterwaardplassen - Vormgeving van plassen; - Peildynamiek: overstroming bij rivierpeilen droogval bij lage rivierpeilen - Ouderdom plassen. Bedekking ondergedoken waterplanten Effecten van oppervlak en diepte plassen Ondergedoken waterplanten zijn dominant in kleine, ondiepe plassen >.5 Waterdiepte (meter) Bedekking ondergedoken waterplanten > 3 Oppervlak (hectare) Plas niet dieper dan 1,5 meter Plas niet groter dan ha Uiterwaardplassen kunnen overstromen door rivier Uiterwaardplassen kunnen ook droogvallen - input van nutrienten en sediment; - migratie van vis. overwegend negatief effect op ondergedoken waterplanten Hoogste bedekking van ondergedoken waterplanten bij overstromingsduur < dgn/jaar Droogval in voorgaand jaar positief voor ondergedoken waterplanten, Watergentiaan In jonge plassen peilfluctuaties tijdens groeiseizoen van 1,5 meter Deze plassen kunnen droogvallen 3

4 Percentage droogval (peilfluctuaties) Droogval neemt af bij toenemende ouderdom plassen Proportion of exposed sediments in lakes in 1999 (% of lake surface area) 3 1 ten gevolge van opslibbing > 1 Ouderdom Lake plassen age (yr)(jaar) Vegetatiesuccessie ( opeenvolging ) in uiterwaardplassen JONG OUD ondergedoken drijfblad- helofyten waterplanten planten riet-achtige soorten < 1 jaar 1 jaar > jaar Aanbevelingen voor inrichting van aangetakte wateren - Aanleg van aangetakte wateren (nevengeulen, 1-zijdig aangetakt) is voor waterplanten alleen succesvol wanneer deze op stroomafwaarts gelegen locaties worden aangelegd; Aanbevelingen voor inrichting van geïsoleerde plassen - juist kleine (< ha), ondiepe (max. < 1,5- meter) plassen goed voor ondergedoken waterplanten/habitattype Meren met Krabbenscheer en fonteinkruiden; - Op stroomopwaarts gelegen locaties veel lager tot geen succes door sterke peildynamiek van de rivier; - /Lek: stabiel waterpeil door stuwen. - Let sterk op diepteprofiel van de wateren: niet te diep! - Zorg voor voldoende doorstroming (behoud zandbodem). - overstromingsduur plassen < dagen/jaar; - richt zodanig in dat plassen (soms) droogvallen; zeker als plassen worden aangelegd in uiterwaarden met overstromingsduur > dagen/jaar; - wees zuinig op oude plassen: het kan 1- jaar duren voordat je soortgelijke plassen terugkrijgt! Hoe werkt de KRW-tool? 1. Berekening peildynamiek van de rivier ter hoogte van locatie waar project wordt uitgevoerd Invoer in KRW-tool: - Riviertak; - Rivier-kilometer; Hoe werkt de KRW-tool? Invoer in KRW-tool voor geïsoleerde uiterwaardplassen: - Hoogte zomerkade/oeverwal; - Afstand tot de rivier; - Bodemtype; - Plasoppervlak; - Ouderdom. (weirs closed) (weirs open) Uitkomst: - waterpeildynamiek rivier ter hoogte van locatie Uitvoer in KRW-tool voor geïsoleerde uiterwaardplassen: - Overstromingsduur van de plassen (afhankelijk van rivierpeil en hoogte zomerkade) - Droogvalpercentage plassen (afhankelijk van rivierpeil, afstand tot rivier, bodemtype);

5 Hoe werkt de KRW-tool? Uitvoer kansen voor waterplanten : Hoofdstroom, nevengeulen, eenzijdig aangetakte wateren - Ondergedoken vegetatie en drijfbladplanten; Geïsoleerde uiterwaardplassen: - Ondergedoken vegetatie en drijfbladplanten; - Verschillende soorten die kenmerkend zijn voor uiterwaarden: (Gewoon kransblad, Glanzig fonteinkruid, Watergentiaan, Gele plomp) KRW-tool en andere producten te downloaden via: Via onderstaande website zijn de volgende producten te downloaden: - KRW-tool; - Rapport en handleiding; - Kaart ligging waardevolle uiterwaardplassen tav N en KRW; - Vegetatiegegevens van circa uiterwaardplassen. 5