bezoekadres Stationsstraat 18, 9285 NH Buitenpost postadres Postbus 2, 9285 ZV Buitenpost t 14 0511 f (0511) 54 81 10 e gemeente@achtkarspelen.nl bank B.N.G., Den Haag IBAN 28.50.00.101 www.achtkarspelen.nl Vereniging van Nederlandse Gemeenten t.a.v. de heer R. van Gerwen Postbus 30435 2500 GK DEN HAAG Dossiernummer Stuknummer Behandeld door Email : n.v.t. : n.v.t. : Erik Rosendaal : Gemeente@achtkarspelen.nl Uw brief van Uw kenmerk Bijlage Verzenddatum Onderwerp Reactie op Ontwerpbesluit AMvB VTH Geachte heer Gerwen, In november 2015 hebben wij een reactie gezonden aan het Ministerie van Infrastructuur en Milieu en de Vereniging Nederlandse Gemeenten in het kader van de internetconsultatie van het Ontwerpbesluit tot wijziging van het Besluit Omgevingsrecht (AMvB VTH). Op 11 juli 2016 heeft de Staatsecretaris van Infrastructuur en Milieu mede namens de Minister van Veiligheid en Justitie het Ontwerpbesluit aangeboden aan de Eerste en Tweede Kamer. U vraagt om de voorliggende AMvB VTH te toetsen aan onze eerdere opmerkingen. Hierbij onze reactie: Allereerst willen wij opmerken, dat de leesbaarheid enigszins is verhoogd en dat een aantal inconsequenties in terminologie ten goede zijn verbeterd. Analyse van het inhoudelijke deel van het nu voorliggende Ontwerpbesluit wijst uit, dat met onze opmerkingen uit de internetconsultatie in geheel geen rekening is gehouden. Procesverloop Uit de toelichting komt naar voren, dat een aantal activiteiten als complex en bovenlokaal zijn benoemd. Wij vragen ons af welke criteria hieraan ten grondslag hebben gelegen. In de package-deal is afgesproken, dat een dergelijke discussie van onder op zou gaan plaatsvinden en niet zoals nu van bovenop wordt opgelegd. Deze van bovenop opgelegde keuze heeft grote gevolgen voor de gemeenten en is dan ook in tegenspraak met de eerder genoemde afspraak.
Uitbreiding aantal inrichtingen ten opzichte van de Package-deal Zoals in onze eerdere reactie is aangeven, gaf de concepttekst ten opzichte van de package-deal een uitbreiding van inrichtingen. In het voorliggende Ontwerpbesluit is deze transitie nog verder doorgevoerd (bijvoorbeeld door toevoeging van categorie 6). Volgens dit Ontwerpbesluit worden vrijwel alle type B bedrijven, zoals bedoeld in het Activiteitenbesluit, onder het basistakenpakket van de omgevingsdienst gebracht. Dit wordt veroorzaakt omdat in het Ontwerpbesluit de keuze is gemaakt om activiteit-gericht te gaan werken (artikel 7.1 c, sub 3 in relatie tot Bijlage IV categorie 6) in plaats van branche gericht. In de toelichting van het Ontwerpbesluit wordt aangegeven dat aansluiting is gezocht bij de systematiek van basistaak 5 van de package-deal (categorie 6). In de package-deal onder basistaak 5 wordt gesproken over inrichtingen welke vallen onder een hierna genoemde branche of een hierna genoemde activiteit. Dit is in tegenspraak met elkaar. In onze optiek omvat de basistaak 5 van de package-deal alleen de activiteit bodemsanering. Deze door het ministerie gegeven motivering is ons inziens niet correct. Niet onbelangrijk is te vermelden, dat daarnaast de toevoeging is gemaakt,dat indien één activiteit te onderscheiden is binnen een inrichting, de gehele inrichting onder de taak van de omgevingsdienst valt. Onderstaand treft u de belangrijkste wijzigingen -zoals is opgenomen in de aan het Ontwerpbesluit toegevoegde categorie 6- ten opzichte van het basistakenpakket versie 2.3 d.d. 25 mei 2011 aan, die van invloed zijn op het aantal inrichtingen die onder de taken van de omgevingsdiensten gaan vallen. Bijlage IV categorie 6 - Activiteiten met voedingsmiddelen (z) - voorheen alleen de voedingsmiddelenindustrie - Traditioneel schieten (bb) -geheel Nieuw. - Het opslaan van agrarische bedrijfsstoffen (n),het opslaan van drijfmest (o) Het opslaan van gasolie in bovengrondse tanks - Geheel nieuw. - Het mechanisch bewerken van hout (kk) - Voorheen alleen timmerfabrieken waar alleen coaten plaats vindt Activiteiten met betrekking tot metaal (nn) - Voorheen alleen metaalindustrie - Activiteiten met betrekking tot motorvoertuigen e.d. (ss) - Geheel nieuw. - Activiteiten met papier, textiel, e.d. - Geheel nieuw. - Naast toezicht ook behandelen/beoordelen van de meldingen Activiteitenbesluit. - Geheel nieuw. Hieruit blijkt, dat er wel degelijk bedrijfscategorieën c.q. -activiteiten toegevoegd zijn ten opzichte van het oorspronkelijke basistakenpakket, die grote gevolgen hebben
voor de gemeenten. Dit wordt grotendeels veroorzaakt door het feit, dat het ontwerpbesluit uitgaat van activiteiten die in een inrichting plaatsvinden. Daarnaast spreekt het basispakket zoals dit nu voorligt zich inhoudelijk tegen: zo worden in categorie 6v de melkveehouderijen uitgesloten van het basistakenpakket. Maar via een andere activiteit zoals categorie 6n (opslag kuilvoer), 6o (opslag drijfmest) en 6p (bovengrondse dieseltank) vallen ze wel onder de werkingssfeer van het basistakenpakket. Immers een melkrundveehouderij zonder deze activiteiten komt nagenoeg niet voor. Dit is een aanpassing die na de versie van november 2015 is bijgevoegd. Uitbreiding taken ten opzichte van Package-deal In de package-deal wordt uitsluitend gesproken over milieutoezicht. In het voorliggende Ontwerpbesluit wordt dit uitgebreid met handhaving en het afhandelen van meldingen. Dit is in tegenspraak met de package-deal. Dit geldt ook voor het aspect asbest. In de package-deal wordt gesproken over milieu toezicht op activiteiten bij sloopwerkzaamheden en in het Ontwerpbesluit wordt alle toezicht bij sloopwerkzaamheden een basistaak. Procescriteria In de toelichting van het Ontwerpbesluit met betrekking tot de procescriteria staat aangegeven, dat het Dagelijks Bestuur van de Omgevingsdienst tot een beleidsdocument voor de uitvoering en handhaving moet komen, zodat in gezamenlijkheid de belangen van de afzonderlijke bestuursorganen kunnen worden gewogen, Hierbij kun je je afvragen of dit niet treedt in de bevoegdheid van de separate deelnemers aan de Omgevingsdienst. Complexiteit De Omgevingsdiensten zijn in het leven geroepen naar aanleiding van een aantal ongelukken die zich hebben voorgedaan (o.a. Enschede, Moerdijk). De Omgevingsdiensten zijn bedoeld om de kwaliteit van het milieutoezicht en de vergunningverlening bij complexe en bovenlokale bedrijven te garanderen. Hiertoe is in 2009 een package-deal opgezet tussen Rijk, IPO en VNG. De taken en soorten bedrijven die onder de package deal vallen zijn vastgelegd in het zogenaamde basistakenpakket. Echter uit het huidige Ontwerpbesluit komt naar voren dat het beginsel van de complexe en bovenlokale bedrijven geheel is losgelaten door het benoemen van de activiteiten uit het Activiteitenbesluit in categorie 6 van bijlage IV, één en ander zoals is omschreven onder het kopje uitbreiding aantal inrichtingen ten opzichte van de Package-deal van deze brief.
In aanvulling daarop willen wij het volgende nog opmerken. Mede gelet op het feit, dat de gemeenten moeten gaan voldoen aan de kwaliteitscriteria ter verbetering van de uitvoering en de handhaving en hierdoor over voldoende kennis dienen te beschikken, zijn wij van mening dat dergelijke bedrijven onder het toezicht van de gemeenten moeten en kunnen blijven. Omvang van de bedrijven In het ontwerpbesluit wordt geen onderscheid gemaakt in de omvang van de bedrijvigheid. In navolging van de richtlijn VNG bedrijven en milieuzonering, waarin wel een onderscheid in omvang wordt meegewogen met betrekking tot de veiligheid voor het milieu en de omgeving, zijn wij van mening dat dit ook dient terug te komen in het basistakenpakket. Door de komende wetswijziging van de Wabo zullen immers ook de gemeenten moeten voldoen aan de kwaliteitscriteria met betrekking tot de uitvoering en de handhaving waardoor een kwalitatief en kwantitatief toezicht is gewaarborgd. Integraliteit en administratieve lasten In de toelichting van het Ontwerpbesluit is aangegeven, dat dit niet leidt tot een toename van de administratieve lasten van de bedrijven. Hierbij wordt echter het volgende uit het oog verloren. Door het toewijzen van bedrijven en taken aan de Omgevingsdienst komt het principe van de integrale benadering geheel in het gedrang. Bij de optimalisering van de dienstverlening is het uitgangspunt, dat bedrijven integraal worden benaderd. De verschillende aspecten als milieu, bouw, ruimtelijke ordening, APV-zaken en overige wetten (bijvoorbeeld Drank- en Horeca Wet), worden integraal meegenomen tijdens controles en bij bedrijfsontwikkelingen. De taken van de Omgevingsdienst zijn enkel en alleen milieugericht. Dit betekent, dat de overige aspecten separaat moeten worden uitgevoerd. Vragen die ondernemers hebben over bijvoorbeeld uitbreidingsmogelijkheden blijven bij een milieucontrole door de RUD onbeantwoord. Dit komt op het bordje van de bedrijven terecht. Zij moeten meer tijd vrijmaken voor de diverse controles en zijn vaak niet meteen op de hoogte over de verschillende aspecten die voor hun bedrijf relevant zijn. Bestuurlijke lasten Daarnaast is in de toelichting van het Ontwerpbesluit aangegeven, dat de bestuurlijke lasten afnemen bij de bestuursorganen die deelnemen in een Omgevingsdienst. Ook dit is niet juist. Deelname aan de Omgevingsdienst houdt in, dat de eigen organisatie, die nog steeds het bevoegde gezag is, tevens over een eigen organisatie dient te beschikken voor onder andere het verstrekken van opdrachten, opstellen van beleid en het archiveren van stukken. Dit is een onnodig traject als de
Omgevingsdienst zou werken vanuit de gemeente en niet vanuit een centrale plaats, ver weg van de bedrijven en burgers. Daarnaast zullen de kosten voor de gemeente sterk oplopen door de toename van het aantal inrichtingen, dat onder het basistakenpakket komt te vallen. Voor het overige verwijzen wij u naar onze reactie op de internetconsultatie van het Ontwerpbesluit tot wijziging van het Besluit Omgevingsrecht (AMvB VTH) alsmede naar de aan uw organisatie door ons gezonden brief. Conclusie: De bottom up benadering is door dit Ontwerpbesluit volledig omgedraaid naar een top down benadering. Vervolgens kan geconcludeerd worden, dat het Ontwerpbesluit een uitbreiding betekent voor de werkzaamheden van de Omgevingsdiensten en dat de gemeentelijke milieuactiviteiten verder worden uitgehold. Dit betekent niet alleen hogere kosten voor de gemeente maar ook een verslechtering van de dienstverlening naar bedrijven en burgers. Dit staat haaks op de visie van de gemeente, dat wij dicht bij de burgers en bedrijven willen staan en doorkruist ook de gedachte van de Omgevingswet. Kortom uit het Ontwerpbesluit blijkt, dat niets met onze reactie is gedaan. Wij willen u verzoeken alsnog een reactie naar aanleiding van het onderhavige Ontwerpbesluit in te brengen in de Eerste en Tweede Kamer. Indien u nadere inlichtingen over deze brief wenst, kunt u contact opnemen met de heer S. Alkema, Teamopbouwer Toezicht en Handhaving, telefoon 0511-460900. Hoogachtend, het college van burgemeester en wethouders van Achtkarspelen, secretaris, burgemeester, mr. drs. E.H.C. van der Laan G. Gerbrandy