Verslag adviesraad Sociaal Domein Datum : 1 juni 2017 Aanvang : 14.30 uur. Aanwezig : dhr. M.H.A. Hazebroek (voorzitter), mw. E.A.C. Meurs-Merks, dhr. L.W. Hol, mw. E.M. Kamphuis, mw. M. Dijks, mw. E. Wesselingh, mw. D. Thuis, dhr. G.C.M. Koster, dhr. R. Kerkhoven, mw. F. Merkx (beleidsmedewerker gemeente voor agendapunt 2), mw. B. de Zwart (beleidsmedewerker gemeente voor agendapunt 3), dhr. J. den Hartogh (beleidsmedewerker gemeente) en dhr. R. van Wijk (secretaris). Afwezig : dhr. J. Kloek. 1. Opening. De voorzitter opent de vergadering en heet de aanwezigen welkom. 2. Verordening participatiewet. (toelichting mw. F. Merkx) Bij de verordening is een bijlage toegevoegd met een beschrijving van de aanleiding tot wijziging van de verordening en worden de voorgestelde beleidswijzigingen benoemd. De aanleiding om de verordening te wijzigen is gebaseerd op 2 wetswijzigingen. 1. Sinds 1 januari 2013 kent de Participatiewet met de invoering van de Fraudewet een boeteregime. Een aspect van dit regime is dat de regels over de toepassing van de beslagvrije voet bij recidive niet wordt gehanteerd. Mede door een rapport van de Nationale Ombudsman is besloten dit aspect terug te draaien met ingang van 1 januari 2017 ter voorkoming van schuldenproblematiek. Tevens is de bevoegdheid van de gemeenteraad om bij verordening nadere regels te stellen komen te vervallen. 2. Op 1 januari 2016 is de wet Taaleis ingevoerd. Onvoldoende inspanningen om de Nederlandse taal te verbeteren betekent een door de wetgever voorgeschreven verlaging op de uitkering. Het niet meewerken aan de taaltoets is niet opgenomen in de wettelijke verlaging van de Wet Taaleis in de Participatiewet. Deze gedraging en verlaging is nu toegevoegd aan de Afstemmingsverordening. De voorgestelde beleidswijzigingen hebben betrekking op nieuwe categorieën (verlagingen van de uitkering), samenloop van gedragingen en actualisatie, vereenvoudiging en verwijderen bevoegdheden. Per pagina wordt de verordening besproken. Naar aanleiding van een vraag van mw. Wesselingh over de gedraging geeft mw. Merkx als toelichting dat voorheen een onderscheid werd gemaakt tussen fysieke en verbale misdraging. In deze versie wordt gesproken van ernstige misdraging. De voorzitter stelt vast dat voor een fysieke en een verbale misdraging dezelfde verlaging oplevert. Mw. Wesselingh vindt het begrip benadelingsbedrag (artikel 2) moeilijk leesbaar. Tevens vindt zij het begrip geüniformeerde verplichting (artikel 2) onduidelijk. Mw. Merkx zal de tekst van het benadelingsbedrag nader bezien. Voor het tweede begrip verwijst zij naar de tekst in de wetgeving. In artikel 3 lid 2 sub c is opgenomen dat het college het horen van de belanghebbende achterwege kan laten. Mw. Wesselingh vraagt hoe gehandeld wordt als de belanghebbende wel gehoord wil worden. Mw. Merkx antwoordt dat in principe iedere belanghebbende gehoord wordt. 1
Bij artikel 8 lid 1 gaat het over het afleggen van de taaltoets. Mw. Wesselingh brengt naar voren dat er in de media nogal wat commotie was over die toets. Mw. Merkx kan hier over zeggen dat de taaltoets thans zonder bijkomende problemen kan worden afgenomen. Mw. Wesselingh verwijst naar artikel 9 lid 2 sub d. Zij vraagt zich af om welke voorzieningen het hier gaat. Mw. Merkx zal dat nader omschrijven. Mw. Dijks leest bij artikel 9 lid 3 sub e dat iemand geacht wordt arbeid te accepteren indien de totale reisduur maximaal 3 uur bedraagt. Mw. Merkx geeft aan dat deze verplichting uit de wet voortvloeit. In de praktijk wordt zeker gekeken naar de individuele omstandigheden van de belanghebbende. Ook het gestelde onder f behoeft een individuele beoordeling. Mw. Wesselingh vraagt wat verstaan wordt onder onverantwoorde besteding, zoals opgenomen in artikel 12 lid 3. Mw. Merkx licht dit toe met een voorbeeld : de belanghebbende heeft een grote erfenis ontvangen en het vermogen daalt zeer snel als gevolg van overmatige besteding. Mw. Wesselingh ziet geen verschil in de leden 2 en 3 van artikel 13. Het verschil zit in 1 maand (lid 2) en 2 maanden (lid 3). Het heeft te maken met een eerste recidive en een tweede recidive. Mw. Merkx verzoekt de adviesraad in te stemmen met de verordening. De verordening wordt in oktober 2017 aan de gemeenteraad voorgelegd en heeft een werking met terugwerkende kracht. De reden hiervan is dat deze regeling voor de cliënt gunstiger is. De voorzitter zou graag willen weten per wanneer de gemeente bekend was met het feit dat een aanpassing van de verordening noodzakelijk zou zijn. Dat moet toch voor 1 januari 2017 zijn geweest. Naar zijn mening had de planning in deze veel beter moeten zijn. De leden van de adviesraad zijn het daarmee eens. Voorts wordt ook de toelichting doorgenomen. Het voorstel wordt gedaan om de tekst (onder het kopje algemeen) naar het oordeel van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid te wijzigen in naar het oordeel van de Minister. In de tekst wordt (onder het kopje algemeen) een voorbeeld gegeven over juridisch te onderscheiden feiten : het bezit van en het niet melden van een hennepplantage. In dit verband merkt mw. Wesselingh op dit strijdig is met het beginsel dat niemand verplicht is mee te werken aan zijn eigen veroordeling. Mw. Merkx erkent dat dit een spanningsveld kan opleveren. In de toelichting bij artikel 7 wordt aangegeven dat de verlaging plaatsvindt in de komende maand. Dat kan negatief uitvallen als in die maand ook het vakantiegeld wordt uitgekeerd. Mw. Merkx geeft aan dat de verlaging plaatsvindt over de toepasselijke basisnorm. In de tekst van artikel 8 (gedragingen participatiewet) is opgenomen dat een verlaging al eerder kan ingaan. Mw. Merkx erkent dat dit mogelijk niet juist is. Zij zal dit nader bezien. De adviesraad spreekt zich positief uit over de verordening met inachtneming van de gemaakte op- en aanmerkingen. 3. Voorstel tegemoetkoming schoolreis of werkweek. (toelichting mw. B. de Zwart) De adviesraad is schriftelijk geïnformeerd over dit voorstel. De tegemoetkoming is opgezet in het kader van armoedebestrijding. Een ouderbijdrage geschiedt weliswaar op vrijwillige basis, maar het niet voldoen aan de bijdrage kan tot gevolg hebben dat kinderen worden uitgesloten. Deze tegemoetkoming moet dat voorkomen. De regeling gaat in per 1 september 2017. De gemeente is overigens wel van mening dat scholen ook hun verantwoordelijkheid moeten nemen. Uit eigen ervaring weet mw. Dijks dat sommige scholen niet meewerkend zijn. Mw. De Zwart heeft contact met de scholen. Alle scholen werken mee, op 1 na. De gesprekken zijn nog gaande. Mw. Kamphuis wijst er op dat op de Rijswijkse scholen ook veel leerlingen zitten van buurgemeenten. Mw. De Zwart meldt dat er ook afstemming is met buurgemeenten. Deze gemeenten kennen soortgelijke regelingen. Mw. Thuis vindt het een voorwaarde dat scholen ook hun verantwoordelijkheid dragen. 2
Dhr. Kerkhoven brengt onder de aandacht dat bij een aantal scholen de kosten van de schoolreis zijn opgenomen in de ouderbijdrage. Dat maakt het lastiger te beoordelen welk deel bestemd is voor het schoolreisje of werkweek. Mw. De Zwart zal hier nog naar kijken. Het gaat in principe om de extra kosten. Er is ook overleg met de afdeling onderwijs. Er zal een duidelijke communicatie komen over deze tegemoetkoming. De voorzitter stelt vast dat de adviesraad positief zal adviseren. 4. Verordening Wmo. (toelichting : dhr. J. den Hartogh) De verordening hebben de leden vooraf ontvangen met een toelichting behorende bij het voorstel aan B&W. De stukken zijn geschreven door een werkgroep en zijn afgestemd met de H4-gemeenten. In de basis is gebruik gemaakt van de modelverordening van de VNG. Ook is de laatste AmvB verwerkt in de verordening. Een aantal regelingen worden structureel uitgevoerd, zoals bijvoorbeeld mantelzorg, maar ook de toepassing van de zogeheten 130%-grens. De verantwoordelijkheid van de Verordening Wmo komt meer te liggen bij de gemeenteraad en minder bij het College. Na de toelichting van dhr. Den Hartogh reageren de leden op de stukken. Mw. Wesselingh vindt de tekst van de toelichting minder goed leesbaar. Mw. Dijks mist op pagina 2 dat de burgers een mind switch moeten maken. Er wordt weliswaar geschreven dat van burgers verwacht mag worden dat zij elkaar naar vermogen bijstaan, maar in de praktijk is het zover nog niet. Met andere woorden : de regeltjes zijn goed, maar niet iedereen is bekend met het meedoen. Dhr. Den Hartogh wijst er op dat er nu een verordening ligt met uitgangspunten. Hoe de mensen er mee omgaan is op zich een ander verhaal. De voorzitter wil daar wel op doorgaan. Kan het College aangeven op welke wijze zij kunnen bereiken dat burgers andere burgers, die onvoldoende zelfredzaam zijn of onvoldoende in staat zijn tot participatie, de nodige ondersteuning gaan bieden? Mw. Dijks geeft een compliment voor het opnemen van artikel 2 lid 3 in de Verordening (in spoedeisende gevallen treft het college onverwijld een tijdelijke maatwerkvoorziening in afwachting van de uitkomst van het onderzoek) Naar aanleiding van een vraag van mw. Thuis geeft dhr. Den Hartogh een uitleg over de procedure. Bij artikel 9 lid 2 staat tussen sub a en sub b het woordje en. Mw. Thuis concludeert dat dus voldaan moet worden wat onder a en b vermeld staat. Dhr. Den Hartogh zal nagaan of dit inderdaad wel de bedoeling is. Bij artikel 10 lid 4 wordt aangegeven dat de uren voor hulp bij het huishouden voor de duur van maximaal een half jaar geleverd worden. Mw. Dijks stelt de vraag of hierop een uitzondering mogelijk is. Dhr. Den Hartogh bevestigt dit met een ja, maar dit is wel eenmalig. Overigens zal hij de tekst op dit punt nog eens laten bezien. Bij artikel 12 vult dhr. Den Hartogh aan dat bij een prijsstijging van een vergoeding in natura dit ook zal gelden voor een PGB. Dit wordt nog verwerkt in de verordening. Op verzoek van de voorzitter zal dhr. Den Hartogh de tekst van artikel 12 lid 6 sub a nader bezien. Op een vraag van dhr. Koster antwoordt dhr. Den Hartogh dat een PGB (bestemd voor een kind) onder voorwaarden meegenomen kan worden naar het buitenland. Ten aanzien van artikel 14 lid 2 sub c vraagt mw. Dijks wat nu onder een woongebouw wordt verstaan. Daar is enige discussie over. Mw. Dijks concludeert dat er geen eigen bijdrage geldt als een vlonder buiten de woning wordt aangelegd. Mw. Meurs vult aan dat er bij renovatie afspraken worden gemaakt over de hoogte van de vloer. Ten aanzien van artikel 14 lid 12 vraagt mw. Dijks wat feitelijk de kostprijs is. Dhr. Den Hartogh wijst erop dat de gemeente rekent met 50% van de kostprijs. Als kostprijs geldt de prijs van aanschaf. Bij een traplift gaat het bijvoorbeeld om de aanschaf van de lift plus de installatiekosten. Het gaat om het totaalbedrag. 3
Daarna is er nog enige discussie over de tekst van dit artikel. Dhr. Den Hartogh zegt toe de tekst nog eens tegen het licht te houden. Onder verwijzing naar artikel 17 lid 4 noemt mw. Dijks als voorbeeld dat een monteur vaststelt dat een scootmobiel gedurende 2 jaar niet is gebruikt. Wordt dit dan gemeld aan de gemeente? Dhr. Den Hartogh antwoordt dat dit is opgenomen in het inkoopcontract. Opgemerkt wordt dat artikel 21 lid 3 sub f niet volledig is. Bij artikel 27 vraagt mw. Kamphuis of de onafhankelijke cliëntenondersteuning geëvalueerd is. Dhr. Den Hartogh zal dit navragen. Dhr. Koster verzoekt verduidelijking van artikel 24. Dhr. Den Hartogh geeft aan dat het artikel op zich juist verwoord is. Hij zal de toelichting bij dit artikel aanpassen. De voorzitter stelt vast dat de adviesraad instemt met de verordening Wmo met in achtneming van de gemaakte op- en aanmerkingen. 5. Verslag van 13 april 2017. Tekstueel : geen. N.a.v. : Dhr. Kerkhoven komt terug op het onderwerp cyberpesten. Dhr. Den Hartogh geeft aan dat er in de jeugdzorg een pilot wordt opgestart over cyberpesten. Dhr. Kerkhoven benadrukt dat de ontwikkelingen razend snel gaan en vereist regionale aanpak. Dhr. Den Hartogh zal nagaan of er inderdaad sprake is van een regionale aanpak. De voorzitter vat dit samen met de vraag of het college bereid is om uit te zoek dat het cyberpesten in regionaal verband aangepakt kan worden. Het verslag wordt goedgekeurd en vastgesteld. 6. Mededelingen. Geen. 7. Aktie- en besluitenlijst. Geen. 8. Rondvraag Dhr. Koster heeft zich aangemeld voor de bijeenkomst Inkoop. Hij heeft nog geen uitnodiging ontvangen. Tijdens de vergadering wordt dit alsnog in orde gemaakt. Dhr. Hol heeft vernomen dat de gemeente Den Haag voor de groep 12-18 jarigen vrij reizen in het openbaar vervoer mogelijk gaat maken. Hoe staat Rijswijk daar tegenover? (Reactie gemeente : In Rijswijk hebben we verschillende minimaregelingen, waaronder de mogelijkheid om gratis te kunnen sporten of deel te nemen aan culturele activiteiten. Voor die twee zaken hebben we in Rijswijk de Ooievaarspas. Daarnaast hebben we gemeentelijke regelingen, zoals de CAV, computerregeling en per 1 september a.s. de tegemoetkoming schoolreis/werkweek. Deze regelingen vallen niet onder de Ooievaarspas. Den Haag heeft ook de Ooievaarspas voor gratis sport en cultuur, maar daarnaast hangt Den Haag de gemeentelijke regelingen zoveel mogelijk onder de Ooievaarspas, omdat het om dezelfde doelgroep gaat (namelijk huishoudens met een inkomen tot 130% van de bijstandsnorm) en omdat het qua uitvoering heel eenvoudig is. Aangezien Den Haag bij de G4 hoort en een veel grotere gemeente is dan Rijswijk, krijgt Den Haag veel meer budget vanuit het Rijk. Den Haag kan dan ook veel meer minimaregelingen opzetten en die dan onder de Ooievaarspas hangen. De gemeentelijke regelingen van Den Haag, zoals bijvoorbeeld een pedicure voor oudere mensen of gratis openbaar vervoer, zijn daarom in Den Haag te gebruiken via de Ooievaarspas. In Rijswijk 4
hebben wij die gemeentelijke regelingen niet. Vandaar dat mensen in Den Haag meer kunnen met de Ooievaarspas dan in Rijswijk. Den Haag heeft dus meer budget en zet daardoor gemakkelijker allerlei regelingen op. Het vrij reizen voor kinderen tot 12 jaar in de weekenden en schoolvakanties roept veel vragen op. Wat is het doel daarvan? Is het alleen voor reizen door Den Haag of door de hele regio? Waar liggen de grenzen? Er zijn binnen Rijswijk geen signalen bekend van kinderen die niet ergens naar toe kunnen vanwege de kosten. Kinderen kunnen op de fiets naar Den Haag en er worden gratis dagtochtjes aangeboden via de Ooievaarspas. Dus tijdens de vakantie, kunnen kinderen altijd iets doen. Vrij reizen is binnen het Rijswijkse armoedebeleid niet een voorwaarde om mee te kunnen doen in de samenleving, dat kan namelijk ook op andere manieren, zoals het gebruik van de fiets of met de Ooievaarspas meedoen aan activiteiten tijdens de vakantieperiode. Daarnaast is het signaal dat wordt afgegeven door het gratis OV ongericht aan te bieden, niet handig. Mensen die hard werken, moeten OV betalen als ze ergens heen willen. Wie geen geld heeft, krijgt het nu gewoon, zonder dat er een aanleiding voor is. Daarnaast is het gezonder om als kind op de fiets te gaan, in plaats van kinderen altijd met het OV te laten gaan. ) Mw. Dijks gaat op 7 juni a.s. op uitnodiging naar de bijeenkomst Inkoop. Voorts geeft ze aan dat Medux een nieuwe folder heeft uitgegeven. Deze folder wordt naar alle cliënten gezonden die gebruik maken van een voorziening. 10. Sluiting. De vergadering wordt om 16.30 afgesloten. De volgende vergadering is op 10 augustus 2017 en begint om 14.30 uur. Actie- en Besluitenlijst Datum Omschrijving Aktie door Aktie Voor 23-2- Op agenda plaatsen verwarde secretaris Te bezien 2017 personen 18-5- 2017 Op agenda van 21-9-2017 plaatsen : Evaluatie regiovisie huiselijk geweld en kindermishandeling secretaris 21-9-2017 Correspondentielijst Verzenddatum Omschrijving Brief aan Ontvangstdatum 6-6-2017 Advies uitgebracht over de participatiewet. College van B&W 6-6-2017 Advies uitgebracht over het voorstel College van B&W tegemoetkoming schoolreis/werkweek 6-6-2017 Advies uitgebracht over de verordening Wmo College van B&W De secretaris, R. van Wijk 5