LATIJN IS DOOD. LANG LEVE LATIJN!

Vergelijkbare documenten
De imperativus... 2 De dativus... 2 Gebruik van de dativus... 2 De vocativus... 2 De Romeinse goden... 2 Tekst Tekst

Inhoud. Verantwoording. Waarom Latijn? Van niets tot wereldmacht.

LATIJN IS DOOD. LANG LEVE LATIJN!

Leren van woorden Herhalen en consolideren van kennis van woorden uit leerjaar 1 en 2.

De geslachtsregels van de a-, o-, u- en e-stammen, inclusief de uitzonderingen manus en domus. Van de medeklinkerstammen de regels:

De verbuiging/uitgangen van Iuppiter.

Ik weet wat ik doe! Hand-out bij workshop Inès Koudijs

De grammatica van les 17

PTA Latijn leerjaar

PTA Soort toets Gewicht voor periodecijfer Disco les 11 t/m Aeneas taak volbracht Tekst: 11A, 11B

GRIEKSE TAAL EN LITERATUUR VWO

HANDLEIDING DIDASKO. Grieks / Latijn

PTA Latijn Leerjaar

blz. verwijzen naar Kosmos 1 Woorden en Grammatica, e druk

Inhoud. Jan Brams - Wendy Geerts - Kristien Hulstaert Eliane Lammens - Wim Moreau - Bram Roosen. geef meer dan les

PTA Soort toets Gewicht voor periodecijfer Kosmos 1 les 5A, 5B, 5C 5. Het huwelijk Tekst 5A, 5B, 5C

Gewicht eindrapport. Grieks Klas 3

Werken met Pallas, Minerva en Fortuna Leerlingomgeving

gemiddelde so s 2x 23. Cicero Periode 1

Latijn voor zelfstudie

GRIEKSE TAAL EN LITERATUUR VWO

Gewicht eindrapport. PTA Blz. verwijzen naar Kosmos 1 Woorden en Grammatica, e herziene druk. Grieks Klas 2.

Eindexamen Grieks vwo 2005-II

Naam: Mijn doelenboekje. Grammatica. Werelden - Eilanden - Dorpen 5 / 6 / 7 / 8.

PTA Soort toets Gewicht eindrapport

2 Правописание Spelling 11 Hoofdletters en kleine letters 11 Klinkers na de sisklanken ж, ч, ш, щ / г, к, х / ц 12 Interpunctie 12

Beknopte grammatica. voor. de cursus. Grieks van het Nieuwe Testament

Toets grammaticale termen met sleutel

De bovenkamer. Josée Coenen. een kleurrijke grammatica van het Nederlands. colofon

BIJBELS GRIEKS LES 11

Ontleden. a) het onderwerp b) het gezegde c) de voorwerpen (lijdend en meewerkend voorwerp, voorzetselvoorwerp) d) de bepalingen

1.2.3 Trappen van vergelijking 20

Grammaticablad Latijn

BIJBELS GRIEKS LES 8

Inhoud. 1 Spelling en uitspraak. 2 Grammatica

PTA leerjaar

ondersteunende kennis

GESCHIEDENISPERIODE 5e en 6e KLAS MAANDAG 17 NOVEMBER TOT VRIJDAG 19 DECEMBER 2003

jaarplan Latijn 5 lestijden.xlsx

tafel tafels, jongen jongens, vakantie vakanties auto auto s, taxi taxi s, baby baby s maan manen, man mannen

LATIJN. DOCENTEN HAN DLEI Dl NG

jaarplan Latijn 4 lestijden.xlsx

Inhoud Jan Brams - Wendy Geerts - Eliane Lammens Wim Moreau - Philippe Moury

GRIEKSE TAAL EN LITERATUUR VWO. Syllabus centraal examen 2012

Onze-Lieve-Vrouwlyceum Genk Lycipedia: Beter leren CAPUT TERTIUM TAALSTUDIE

Overzicht toetsen en oefeningen Grammatica I. Grammatica I

Eindexamen Grieks vwo 2005-I

Inhoud. 1 Welkom In de kantine 20

Visuele Leerlijn Taal

Griekse taal en literatuur vwo

Examenbundel Grieks 2016/2017 Pensum Euripides Elektra

Inhoud. 1 Spelling 10

Samenvatting Latijn Grammatica t/m les 19

Appendix 2 Woordsoorten en fl exiecategorieën

(werkwoordelijk gezegde)

Programma van toetsing en onderbouw GYMNASIUM

PENSUM. Examenbundel. Grieks 2015/2016. Herodotus

De coniunctivus in de hoofdzin.

PTA klas3 Grieks Klas 3 PTA Soort toets Gewicht. Periode 1. Periode 2. Periode 3. Latijn Klas 3 PTA Soort toets Gewicht

Inhoud. Inleiding 15. Deel 1 Spelling 18

Woordsoorten. Nederlands. Aanwijzend voornaamwoord. Onderschikkend voegwoord. Persoonlijk voornaamwoord. Betrekkelijk voornaamwoord

Zinsontleden en woordbenoemen groep 7/8

Eindtermen bij het beginonderwijs Klassiek Hebreeuws. Een handreiking aan docenten

INHOUDSOPGAVE. persoonlijk voornaamwoord (ejgw, su) wederkerend voornaamwoord (ejmautou, seautou, ejautou)

Voorwoord 9 Gebruikte afkortingen 10 Overzicht van gebruikte grammaticale termen 11

Samenvatting Latijn Les 22 & 23

Herziene versie kerndoelen Klassieke Talen en Antieke Cultuur Voortgezet onderwijs

Latijnse taal en literatuur VWO. Syllabus centraal examen 2011

Van niets tot wereldmacht.

1 Spelling en uitspraak

Tekst 5 ., ; + overtreffende trap. ' =. Verbinden

LATIJNSE TAAL EN CULTUUR VWO. Syllabus centraal examen Versie 2, juni 2018

a. Leerlingen kiezen de brieftypen en talige verschijnselen uit lijsten

Programma van Inhoud en Toetsing (PIT)

GRAMMATICA. taalkundig ontleden - theorie. samenstellers Ans Mathu - Hans Wellink

LATIJNSE TAAL EN LITERATUUR VWO. Syllabus centraal examen Juni 2012

EC-planner gr klas: 1g periode 3 wk stofplanning en toetsen opdrachten 6 VOORJAARSVAKANTIE / CARNAVAL introductie

Programma van Inhoud en Toetsing (PIT)

Toets: Lees vaardig Blok 1+2 en Nieuwsbegrip

DIOCESANE PEDAGOGISCHE BEGELEIDINGSDIENST BISDOM BRUGGE

Onze-Lieve-Vrouwlyceum Genk Lycipedia: Beter leren CAPUT PRIMUM. De uitspraak van het Latijn

Indien je de regels uit dit bestand kunt toepassen en je kent de stappen die je in het schema moet maken, dan beheers je de werkwoordspelling goed.

LATIJNSE TAAL EN CULTUUR VWO. Concept syllabus centraal examen Versie 1, februari 2018

Programma van Inhoud en Toetsing (PIT)

DISCO I LES 1 16 AANTEKENINGEN BIJ DE GRAMMATICA

Programma van Inhoud en Toetsing (PIT)

Doorlopende leerlijnen taalvaardigheid. klassieke talen. Bijlagen. SLO nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling

Onze-Lieve-Vrouwlyceum Genk Lycipedia: Beter leren CAPUT SECUNDUM TAALSTUDIE. Werkwoorden vervoegen

Visuele Leerlijn Spelling

Grammaticaboekje NL. Om een beeld te krijgen van de inhoud: De inhoudsopgave, een paar onderwerpen en de eerste bladzijde van de trefwoorden.

Inhoudsopgave. Overzicht van de behandelde onderwerpen In vorm? 13 Sport Voorbereiden 13 Uitvoeren 16 Oefenen 23 Woordenlijst hoofdstuk 1 31

De site voor samenvattingen GRAMMATICA LATIJN

GRIEKSE TAAL EN LITERATUUR VWO. Syllabus centraal examen 2013

LATIJNSE TAAL EN LITERATUUR VWO

Compacte taalgids Nederlands (basis en gevorderd) les- en werkboek

De bovenkamer. Het gebruik van De bovenkamer bij Taal actief. Josée Coenen. een kleurrijke grammatica van het Nederlands

Programma van Inhoud en Toetsing (PIT)

LATIJNSE TAAL EN CULTUUR VWO. Conceptsyllabus centraal examen Versie 1, februari 2016

Inhoud. 1 Spelling 5. Noordhoff Uitgevers bv

Latijnse taal en literatuur VWO Concept - Syllabus centraal examen 2012

Transcriptie:

LATIJN IS DOOD. LANG LEVE LATIJN!

Inhoud Verantwoording.... 7 Waarom Latijn?... 9 Van niets tot wereldmacht.... 11 Latijn heeft Europa voor de eerste maal verenigd.... 11 Een mythisch begin.... 11 Het begin van Rome.... 13 De Romeinse republiek.... 14 De verovering van het eindelijk Romeinse rijk... 14 Het verval en de ondergang van het Romeinse rijk.... 16 Les 1.... 18 De uitspraak.... 18 De zin.... 19 Het werkwoord.... 20 De personen... 20 Het naamwoord (nomen).... 25 De naamvallen.... 25 Inleiding Tekst 1.... 28 Tekst 1.1 Aeneas on the run.... 31 Leerwoorden les 1.... 36 Samenvatting Grammatica les 1.... 36 Les 2... 39 Een Trojaan als stamvader van de Romeinen.... 41 Aemulatio.... 41 Aemulatio in de literatuur.... 42 De genitivus.... 43 De geslachten van de drie declinaties.... 44 De verbuiging van de drie declinaties.... 45 Het bijvoegelijke naamwoord (adiectivum).... 46 Het werkwoord (verbum) esse: zijn... 46 esse: zijn, leven, zich bevinden... 47 Het naamwoordelijk deel/praedicaatsnomen.... 47 posse (pot-esse): kunnen, in staat zijn... 48 Tekst 2.1... 50 Bijzonder gebruik van de genitivus... 51 Praesens historicum.... 52 De Phoeniciërs.... 53 Het ontstaan van Carthago.... 54 Tekst 2.2... 59 Leerwoorden les 2.... 60 Grammatica les 2... 61 Les 3... 63 Het praesens en de modi.... 63

De imperativus... 64 De dativus.... 66 Gebruik van de dativus... 66 De vocativus.... 67 De Romeinse goden.... 68 Tekst 3.1... 73 Tekst 3.2... 78 Leerwoorden les 3... 80 Grammatica les 3.... 81 Les 4... 83 De Ablativus... 83 De uitgangen van de ablativus... 84 Het perfectum... 87 Het bijvoeglijke naamwoord/adiectivum... 89 De zeevaart.... 91 Tekst 4.1... 94 Tekst 4.2... 99 Leerwoorden les 4... 101 Grammatica les 4.... 102 Les 5... 104 Het imperfectum.... 104 De persoonlijke voornaamwoorden: (pronomina) personalia... 107 Het bezittelijke voornaamwoord.... 108 Het persoonlijke voornaamwoord van de derde persoon.... 108 Vervoeging van ire... 109 Tekst 5.1... 110 Tekst 5.2... 113 Tekst 5.3.... 117 Leerwoorden les 5.... 121 Grammatica les 5.... 121 Het onregelmatige werkwoord ire.... 122 Les 6... 125 Het plusquamperfectum.... 125 Het vragend voornaamwoord/pronomen interrogativum.... 127 Het bijvoeglijke naamwoord/adiectivum van de derde declinatie... 129 De onsterfelijke ziel?... 135 Tekst 6.1... 131 Les 7... 145 De aanwijzende voornaamwoorden van het Latijn en het pers.voornaamwoord van de 3 e persoon.... 145 Het wederkerende voornaamwoord van de 3e persoon.... 148 Aeneas in Italia... 149 Tekst 7.1... 151 Atrium Vestae... 153 Wraak.... 154 Het persoonlijk voornaamwoord... 156 Tekst 7.2... 160

Les 8... 163 Het futurum.... 163 De ligging van Rome.... 167 Hoofdzinnen en bijzinnen.... 172 Het betrekkelijke voornaamwoord, pronomen relativum.... 173 Het Latijnse pronomen relativum... 174 Een nieuwe stad.... 175 Tekst 8.1... 179 De apotheose van Romulus.... 181 Tekst 8.2... 182 Les 9... 184 Onregelmatige werkwoorden.... 184 Samenstellingen van ferre.... 186 De overgangsperiode.... 189 Tekst 9.1... 190 De trappen van vergelijking (gradus comparationis).... 192 Een tragische wending voor de Horatii.... 202 De Pater familias en zijn potestas.... 203 Tekst 9.2... 205 Les 10... 207 Caput extraordinarium... 207 Telwoorden... 207 Nota bene.... 212 Les 11... 215 Het tegenwoordig deelwoord.... 215 Het einde van Alba Longa en een nieuwe dynastie in Rome.... 220 De Etrusken.... 222 Ovidius... 228 Tekst 11.2... 230 Les 12... 232 De ACI.... 233 Het regnum en bevolkingsindeling.... 235 Het futurum exactum... 239 Het adverbium... 242 De troonsopvolging.... 244 Tekst 12.1... 245 Tekst 12.2... 249 Latijn in de middeleeuwen.... 250 Over de bekering van Friesland.... 252 Tekst 12.3... 252 Les 13... 254 De onvoltooide passieve tijden.... 254 De correlativa... 260 Het einde van de koningstijd.... 261 De nieuwe republiek.... 262 De Tarquinii zoeken steun bij de Etrusken.... 267 Tekst 13.1.... 270

Iacobus de Voragine... 273 De Heilige Nicolaus... 273 Tekst 13.2... 275 Tekst 13.3... 276 Les 14... 278 Het voltooid deelwoord.... 279 Brennus.... 280 Het gebruik van het ppp... 282 De voltooide passieve tijden.... 283 Tekst 14.1... 286 De Galliërs trekken naar Rome.... 288 Tekst 14.2... 289 Tekst 14.3... 292 Les 15... 294 De ablativus absolutus.... 294 De coniunctivus van het praesens en imperfectum.... 296 Coniunctivus praesens... 297 Bijzondere coniunctieven.... 297 Coniunctivus van het imperfectum.... 298 De coniunctivus in de bijzin.... 300 Tekst 1: aanval op het Capitool en de wonderlijke redding.... 303 De nci.... 308 Tekst 15. 2 Vae victis... 310 LES 16... 313 Het pfa en het futurum perifrasticum.... 313 Het participium futuri activi.... 314 Het futurum perifrasticum.... 315 Relatieve aansluiting.... 316 Machtsuitbreiding en de Punische oorlogen.... 316 De coniunctivus perfecti en plusquamperfecti.... 321 Gebruik coniunctivus perfecti en plusquamperfecti in de bijzin... 324 Tekst 16.1... 325 Hoe Hannibal de oorlog uitlokt.... 328 Tekst 16.2.... 330 Woorden tekst 16.2... 330 Hoe de olifanten over de Alpen kwamen.... 331 Les 17... 333 De coniunctivus in de hoofdzin.... 334 Adhortativus... 334 Prohibitivus... 334 Optativus... 334 Dubitativus... 335 Potentialis... 335 Hoe Hannibal huishoudt en verliest... 339 Plaatsbepalingen... 343 De locativus en de ablativus loci: te... 343 De ablativus separativus: vanaf... 343

De accusativus regionis/van richting: naar.... 344 Het gerundivum.... 344 1. als naamwoordelijk deel.... 344 2. als bijvoegelijke bepaling.... 345 Tekst 17.1... 347 Tekst 17.2... 349 Les 18... 351 Deponentia... 352 Semi-deponentia... 355 De ondergang van de republiek.... 358 De Gracchen... 358 Marius.... 359 Caius Iulius Caesar... 360 Pronomina indefinita.... 363 II. quidam, quaedam, quoddam... 363 III. quisquam, quicquam... 363 De pronomina adiectiva numeralia... 364 Tekst 18.1 Suetonius Liber I. Divus Iulius.25... 365 Tekst 18.2... 367 Tekst 18.3 De Bello Gallico I.1... 368 Les 19.... 371 Het gerundium... 372 Tekst 19.1... 376 de indirecte rede (oratio obliqua)... 378 Tekst 19.2. Caesars aarzeling.... 380 Tekst 19.3... 381 Fieri.... 382 Tekst 19.4 De crematie... 384 Woordenlijst... 387