I. WEGWIJZER Inhoudstafel (KAFT 1) I. WEGWIJZER Inhoudstafel 1 Cd-rom 1 II. CIJFERS EN SITUERING 1. Brandweer 1 1.1. Inleiding 1 1.2. Personeel 2 1.2.1. Totaal personeel 2 1.2.2. Professionelen en vrijwilligers per provincie 3 1.2.3. Totaal per provincie 3 1.3. Posten 4 1.3.1. Aantal kazernes in België 4 1.3.2. Aantal kazernes per provincie 5 1.3.3. Aantal kazernes per regio 5 1.4. Uitrusting 6 1.5. Interventies 7 1.6. Geografische weergave 9 2. Civiele Bescherming 1 3. Dringende Geneeskundige Hulpverlening 1 3.1. Personeel 1 3.2. Diensten 2 3.2.1. Ziekenwagens en ziekenwagendiensten in Vlaanderen 2 3.2.2. Ziekenwagens en ziekenwagendiensten in Wallonië 5 3.2.3. Ziekenwagen en ziekenwagendiensten in Brussel 7 Afl. 14, december 2012 I / Wegwijzer / Inhoudstafel / 1
WEGWIJZER III. CIVIELE VEILIGHEIDSDIENSTEN 1. Inleiding 1 2. Brandweer 1 2.1. Inleiding 1 2.2. Organisatie 2 2.2.1. Huidige organisatie 2 a. Brandweergewesten 2 b. Hulpverleningszones 4 c. Personeel 10 d. De snelste adequate hulp 10 e. Overgang naar nieuwe hulpverleningszone: Task Force 16 f. Overgang naar nieuwe hulpverleningszone: Operationele Prezone (OPZ) 18 g. OPZ+, de laatste stap naar rechtspersoonlijkheid? 21 h. Prezones, met rechtspersoonlijkheid 23 2.2.2. Wat na de hervorming? 24 10 a. De hulpverleningszone 24 10 b. De snelste én adequate hulp 27 2.3. Financiering 30 2.3.1. Gemeentelijke bijdragen 30 a. Huidig systeem 32 b. Hervorming 39 2.3.2. Federale bijdragen 41 a. Huidig systeem 41 b. Hervorming 43 2.3.3. Retributies 44 a. Huidig systeem 44 b. Hervorming 51 2.3.4. Provinciale dotaties 51 2.3.5. Diverse bronnen 52 2.3.6. Begeleidingscommissie 52 2.4. Personeel 53 2.4.1. Inleiding 53 a. Regelgeving beroepsbrandweerpersoneel 55 b. Regelgeving vrijwillig brandweerpersoneel 59 2.4.2. Functionele loopbaan 60 a. Principe 60 b. Schema van de functionele loopbaan 61 I / Wegwijzer / Inhoudstafel / 2 Afl. 14, december 2012
2.4.3. Hiërarchische loopbaan 65 2.4.4. Weddevaststelling beroepsbrandweer 65 a. Salarisschaal bij aanwerving 65 b. Salarisschaal 66 c. Inschakeling in het nieuwe statuut 71 d. Vaststelling van de individuele wedde 73 e. Eindejaarspremie 83 2.4.5. Vaststelling van de vergoeding van het vrijwillig brandweerpersoneel 84 a. Geen arbeidsverhouding tussen gemeente en vrijwillig brandweerpersoneel 84 b. Vergoeding van het vrijwillig brandweerpersoneel 85 c. Betaling van de wedde 86 d. Sociale en fiscale inhoudingen op de vergoeding uitbetaald aan vrijwillige brandweerlieden 86 2.4.6. Opleiding 88 a. Provinciale brandweerscholen 89 b. Brandweeropleidingen 93 2.4.7. Welke effecten pensioenhervorming voor brandweer? 99 a. Wijziging pensioenleeftijd beroeps 99 b. Verlof Voorafgaand aan Pensioen (VVP) 103 c. Verhogen leeftijdsgrens vrijwilligers 105 2.5. Conclusie 105 3. Civiele bescherming 1 3.1. Opleiding 1 4. Dringende geneeskundige hulpverlening 1 4.1. Inleiding 1 4.2. Organisatie 1 4.2.1. Toepassingsgebied 1 4.2.2. Organisatiemodel 3 4.2.3. Actoren 3 a. Ambulance 3 b. MUG 6 c. PIT 7 d. Ziekenhuizen 7 e. Huisarts 7 f. Medische regulator 7 Afl. 14, december 2012 I / Wegwijzer / Inhoudstafel / 3
WEGWIJZER 4.3. Financiering 7 4.3.1. Overdrachten bijdragen gemeenten 7 4.3.2. Subsidies 7 4.3.3. Retributies 8 4.4. Personeel 9 4.4.1. Samenstelling 9 4.4.2. Basiswetgeving 9 4.4.3. Opleiding 9 4.5. Conclusie 12 IV. BELEIDSORGANEN 1. Federale Overheid 1 1.1. FOD Binnenlandse Zaken Algemene Directie Civiele Veiligheid 1 1.1.1. Reglementering en adviezen 1 a. Reglementering 1 b. Adviezen 1 c. Geschillen 2 d. Adviesverlening in het kader van het specifiek administratief toezicht op de gemeenteraadsbesluiten 2 e. Raadgevend Comité voor de Brandweer 3 f. Hervorming civiele veiligheid 3 1.1.2. Preventie 4 a. Preventie van brand en ontploffing 4 b. Risico s van zware ongevallen Seveso 8 c. Risico s van nucleaire ongevallen 12 d. Noodplanning 15 1.1.3. Aankoop van materieel 15 a. Aankoop van het materieel 16 b. Onderhoud van het materieel en de uitrusting 16 c. Aanwenden van expertise 17 1.1.4. Alarmering van de bevolking (de sirenes) 17 a. Context 18 b. Het nieuwe elektronische alarmsysteem 18 1.1.5. Operationele opleidingen 20 a. Organiseren van opleidingen 20 b. Federaal Opleidingscentrum voor de Hulpdiensten 20 c. Adviesorganen 21 I / Wegwijzer / Inhoudstafel / 4 Afl. 14, december 2012
d. Opleidingsprogramma van de provinciale opleidingscentra voor de openbare hulpdiensten 22 e. Betaling van subsidies aan de provinciale opleidingscentra 23 1.1.6. Civiele Bescherming 24 Afl. 14, december 2012 I / Wegwijzer / Inhoudstafel / 4 1
1.1.7. Inspectie van de brandweerdiensten 24 a. Inspectie 24 b. Na de brandweerhervorming 26 1.1.8. Internationale activiteiten 28 a. Werkzaamheden met betrekking tot de relaties met de Europese Unie 28 b. Werkzaamheden met betrekking tot de relaties met de NA- VO 30 c. Werkzaamheden met betrekking tot de relaties met de Verenigde Naties 31 1.1.9. Schadeherstelling 31 a. Algemene rampen 32 b. Oorlogsschade 34 c. Schade in Congo 35 1.1.10. Federaal Kenniscentrum voor de Civiele Veiligheid 35 a. Algemeen 35 b. Samenstelling 36 c. Opdrachten 37 1.1.11. Crisiscentrum 38 2. Provincies 1 2.1. Rol van de gouverneur 1 2.2. Takenpakket van de gouverneur 2 2.2.1. Noodplanning 2 a. Algemeen 2 b. Seveso 9 c. Nucleair 10 d. Bijzondere gebeurtenissen 11 2.2.2. Brandweer 11 a. Organisatie 11 b. Toezicht 14 2.2.3. Rampenschade 21 2.2.4. Medisch 21 a. Provinciale Commissie voor Dringende Geneeskundige Hulpverlening 21 b. Ziekenhuisrampenplannen 22 2.2.5. Provinciale multidisciplinaire stuurgroep 112 23 Afl. 13, september 2012 I / Wegwijzer / Inhoudstafel / 5
WEGWIJZER 3. Hulpverleningszone 1 4. Steden en gemeenten 1 4.1. Overzicht van bevoegdheden burgemeester als uitvoerende macht 1 4.1.1. Brand 5 a. Leiding en gezag 6 b. Brandpreventie 11 c. Brandbestrijding 42 4.1.2. Noodplanning 45 4.1.3. Medische hulpverlening 45 4.1.4. Andere bevoegdheden 46 a. Opvorderingsrecht 46 b. Wet van 1956 op brand en ontploffing 47 c. Conclusie 49 4.2. Overzicht van maatregelen 49 4.2.1. Soorten maatregelen 50 a. Preventief 50 b. Repressief 51 4.2.2. Conclusie 54 4.3. Verantwoordelijkheid en aansprakelijkheid 55 4.3.1. Wat is aansprakelijkheid? 55 4.3.2. Welke aansprakelijkheid? 56 a. Overheidsaansprakelijkheid 56 b. Aansprakelijkheid brandweerpersoneel 59 4.3.3. Aansprakelijkheid van de burgemeester en de brandweercommandant 60 a. Verschil orgaan/aangestelde 60 b. De civiele veiligheidszorg en aansprakelijkheid 61 4.3.4. In de praktijk 62 4.3.5. Conclusie 67 V. NOODPLANNING 1. Inleiding 1 2. Korte historische schets gemeentelijke rampenplanning 1 2.1. Koninklijk besluit van 19 juni 1990 tot vaststelling van de wijze van opmaken van rampenplannen voor hulpverlening 1 2.2. Omzendbrief van 11 juli 1990 in verband met rampenplannen voor hulpverlening 2 I / Wegwijzer / Inhoudstafel / 6 Afl. 13, september 2012
3. Huidige noodplanning 1 3.1. Wet van 28 maart 2003 tot wijziging wet 1963 artikel 2ter 1 3.2. Koninklijk besluit van 16 februari 2006 betreffende de nood- en inteventieplannen 2 3.2.1. Inleiding 2 3.2.2. Toepassingsgebied en benadering 3 3.2.3. Noodplanning: voorbereiden op een ramp 3 a. Definities 3 b. Welke plannen bestaan er en wat is hun toepassingsgebied? 4 c. Welke disciplines bestaan er, welke veiligheidsdiensten maken er deel van uit, wat doen ze en wie heeft de leiding? 7 d. De veiligheidscel 11 e. Ambtenaar noodplanning 11 f. Overgangs- en slotbepalingen 12 3.2.4. Een incident gebeurt 12 a. Operationele coördinatie vs. beleidscoördinatie 12 b. Rol van de burgemeester en het coördinatiecomité: een kijk op de praktijk 14 c. Hoeveel niveaus of fases zijn er voor een noodsituatie e n wie is de bevoegde overheid? 15 d. Organisatie van het interventieterrein 17 4. Monodisciplinaire interventieplannen 1 4.1. Brandweer Interventieplan 2 4.1.1. Het interventieplan van discipline 1 2 a. Algemeenheden 2 b. De monodisciplinaire staf voor crisisbeheer 3 c. De afkondiging van het monodisciplinair interventieplan 4 d. De voorafgaandelijke interventieplannen (VIP) 4 4.1.2. Typestructuur 5 a. Alarmering en communicatie 5 b. Gegevens en middelen van de brandweerdienst(en) 5 c. Procedures voor het vertrek op interventie 6 d. Procedure en organisatie van de monodisciplinaire versterkingen binnen discipline 1 6 Afl. 12, december 2011 I / Wegwijzer / Inhoudstafel / 7
WEGWIJZER e. Bevelvoering, aflossing en volgorde van de bevelsoverdracht 6 f. Interactie met de andere disciplines multidisciplinaire samenwerking 7 g. Inventaris en analyse van de risico s in de zone 7 h. Alarmering en informatie over de aanwezige en potentiële risico s die kunnen leiden tot een schadegeval 7 4.2. Politioneel Interventieplan 8 4.2.1. Principes 8 4.2.2. Doelstellingen 9 4.2.3. Stuurgroep 9 a. Ratione personae 9 b. Ratione loci 10 c. Ratione materiae 10 4.2.4. Opstellen 10 4.2.5. Inhoud 11 4.2.6. Aanwijzing van de verantwoordelijke politieoverheden 13 a. De verantwoordelijke van de discipline (Dir D3) 13 b. De directeur van de politie (Dir-Pol) 14 4.2.7. Verschillende beschikkingen 15 5. Bijzondere noodplanning 1 5.1. Seveso 1 5.1.1. Inleiding 1 a. Wetgeving 1 b. Het samenwerkingsakkoord 2 5.1.2. De noodplanning 2 a. Het interne noodplan 2 b. Het externe noodplan voor hogedrempelinrichtingen 2 c. Het externe noodplan voor lagedrempelinrichtingen 3 5.1.3. Het BNIP-Seveso 3 a. Inleiding 3 b. Inhoud van het Seveso-BNIP 3 5.2. Nucleair noodplan 5 5.2.1. Wetgeving 5 5.2.2. Het intern noodplan van de centrale 6 a. Doelstellingen 6 b. Meldingsplicht en notificatieniveau 6 c. Notificatiewijze 7 I / Wegwijzer / Inhoudstafel / 8 Afl. 12, december 2011
5.2.3. Het extern noodplan 7 a. Algemene organisatie 7 b. Alarmniveaus 9 c. Noodplannings- en interventiezones en reflexperimeter 9 d. Beschermingsmaatregelen voor de bevolking 10 5.2.4. Provinciaal nucleair BNIP (PN-BNIP) 10 a. Provinciaal coördinatiecomité 10 b. Verwittiging van de bevolking 10 c. Evacueren 11 5.2.5. Intern noodplan collectiviteiten 11 5.2.6. Transportongevallen 12 a. Wegtransport 12 b. Spoortransport 12 5.3. Luchtvaart 13 5.3.1. Procedures en maatregelen op luchthavens 14 5.3.2. Luchtvaartongeval op een militair domein of met een militair vliegtuig 14 5.3.3. De organisatie van oefeningen 15 5.3.4. Verspreiding en versiebeheer 16 5.3.5. Maatregelen bij luchtvaartongevallen op het grondgebied van een provincie 16 a. Alarmering 16 b. Coördinatie fasering informatie aan de bevolking 16 c. Specifieke maatregelen 18 5.3.6. Militaire inzet (specifieke expertise) 20 a. De opdrachten voor Defensie 21 5.3.7. Inzet van de disciplines 22 5.3.8. Eindbeschouwing 26 5.3.9. Expertisedomeinen 27 5.3.10. Oefenbeleid en lessons learned 28 5.4. Influenza 30 5.4.1. Federaal, Europa en internationaal 30 5.4.2. Gemeenten 33 5.5. Spoorwegen 36 5.5.1. De NMBS-organisatie 36 5.5.2. De risicoanalyse BNIP 37 5.5.3. Ongevallenscenario's 37 5.5.4. Alarmeren en informeren 38 5.5.5. De disciplines 38 Afl. 12, december 2011 I / Wegwijzer / Inhoudstafel / 9
WEGWIJZER 5.5.6. De coördinatie 39 5.5.7. Zonering en verkeerscirculatieplan 40 6. Veiligheidsportalen OSR en Live 1 6.1. Ontstaan 1 6.1.1. Van telefoonboek tot website 1 6.1.2. Van Limburg tot West-Vlaanderen 2 6.2. Functionaliteiten 2 6.2.1. Interactieve databank als motor 2 6.2.2. Kruispunt voor data- en informatie-uitwisseling 2 6.2.3. Bindmiddel tussen overheid en bedrijf 3 6.2.4. Wanneer de nood het hoogst is 4 6.2.5. Digitale nood- en interventieplannen 4 6.2.6. Actuele crisisinformatie 4 6.2.7. Chatten voor professionelen 5 6.2.8. Alarmering van hulpdiensten en bevolking 5 6.2.9. Oefening baart kunst 6 6.3. Conclusie 7 6.3.1. Eenzelfde methodologie en terminologie 7 6.3.2. De technologie staat niet stil 7 6.3.3. Overzicht veiligheidsportalen 8 7. Conclusie 1 (KAFT 2) VI. COMMUNICATIE 1. Inleiding 1 2. Meldkamers 1 2.1. Heden 1 2.2. 112 2 3. Astrid nv 1 3.1. Organisatie 1 3.2. Systeem 3 3.2.1. De ASTRID-diensten 4 a. Een digitaal radiocommunicatienetwerk 4 b. Dispatching-oplossingen 4 I / Wegwijzer / Inhoudstafel / 10 Afl. 12, december 2011
c. Pagingdienst 5 d. Explosieveilige apparatuur 6 e. Aanschaf van eindapparatuur 6 f. Fleetmapping 7 g. Een abonnement per radiotoestel 7 3.3. Advies, service en opleiding 7 3.3.1. Informatie-uitwisseling met de brandweer 7 3.3.2. Service Level Agreement (SLA) 8 3.3.3. ASTRID Service Centre (ASC) 8 3.3.4. Field Intervention Team (FIT) 8 3.3.5. Opleidingen 8 3.3.6. Contact & info 9 VII. OPDRACHTEN EN SAMENWERKING 1. Inleiding 1 2. Brandweer 1 2.1. Basisbrandweerzorg 1 2.2. Gespecialiseerde opdrachten 1 2.2.1. Ambulance 1 2.2.2. Criminele branden case Lokale Politie Gent 4 a. Inleiding 4 b. Het fenomeen brand 4 c. Partners in crime 5 d. Enkele cijfers 8 e. Motief van de brandstichter 8 f. Moeilijke ophelderingen: serial arsonist 14 g. Brandstichter of pyromaan 16 h. Gespecialiseerd onderzoek 18 2.3. Oproersystemen 21 2.4. Informatieplatformen 21 2.4.1. BIG 21 a. De idee 21 b. Het concept 23 c. De realisatie 24 d. BIG vandaag in cijfers 26 e. Een overzicht van de diensten en producten van BIG 28 f. BIG en de toekomst? 30 g. Een praktisch voorbeeld 32 Afl. 12, december 2011 I / Wegwijzer / Inhoudstafel / 11
WEGWIJZER 2.4.2. CAMHIE 34 a. Historiek 34 b. Wat is CAMHIE en wat ervan verwachten? 35 c. Hoe werkt het in de praktijk? 37 d. Opleiding 39 e. Toekomst 39 3. Civiele Bescherming 1 4. Dringende geneeskundige hulpverlening 1 5. Internationale hulpverlening 1 5.1. Grensoverschrijdende samenwerking 1 5.1.1. Grensoverschrijdende brandweerhulp 1 5.1.2. Brandkranenboek primeur voor België 2 5.1.3. Grensoverschrijdende samenwerking bij ongevallen op hogesnelheidslijn 2 5.2. Belgische structuren 3 5.2.1. B-FAST 3 a. Inleiding 3 b. Doel 3 c. Structuur 4 d. Modules 5 e. Generieke functies 10 5.3. Internationale structuren 12 5.3.1. Verenigde Naties UN 12 a. WHO 13 b. UNICEF 13 c. UNDP 13 d. WFP 13 e. OCHA 14 5.3.2. EU (Europese Unie) 14 a. ECHO 14 b. EU MIC 15 c. EADRCC 15 I / Wegwijzer / Inhoudstafel / 12 Afl. 12, december 2011