Voorbereidende raadsvergadering verslag Secretariaat: tel. 588539 Datum: 28 november 2007 Aanvang: Locatie: 21.20 uur Zorgcentrum Goverwelle, Middenmolenplein 266 te Gouda 1. Opening Mevrouw Werger opent de voorbereidende raadsvergadering en heet allen welkom, in het bijzonder de genodigden en de geïnteresseerde toehoorders. 2. Meningvormend debat Beleidsnota Vrijwilligerswerk en Mantelzorg 2008-2012 soort fase Op 19 september jl. is er een voorlichtende bijeenkomst geweest. In de tweede, verkennende bijeenkomst, op 7 november hebben drie insprekers uit het veld hun visie op het vrijwilligerswerk en de mantelzorg gegeven. Daar was ruime gelegenheid tot het stellen van informatieve vragen. Vanavond wordt er gedebatteerd over vier stellingen, die zullen worden verdedigd door de insprekers van de vorige bijeenkomst: de heer Broeken van de VGSO (stelling 1), mevrouw Van der Weijde van de Raad van Kerken (stelling 2), mevrouw Noordanus-Winkler van bureau Informele Zorg Midden- Holland (stelling 3), mw Geelink van Zorgbelang ZHZM (stelling 4). Verder zijn uit het veld aanwezig: mevrouw Schoenmaker van bureau Informele Zorg Midden- Holland; mevrouw Van Buren van ZOG Midden-Holland en een vertegenwoordiger van Factor G. Aan het eind van het debat kunnen de fracties bepalen of een raadsdebat noodzakelijk is, dan wel of de nota in de raadsvergadering van 12 december 2007 besluitvormend kan worden afgehandeld. In de toegezonden memo is duidelijk uitgelegd waarom het wenselijk is om op 12 december tot enige vorm van besluitvorming te komen. Stelling 1 Vrijwilligers, zorgvrijwilligers en mantelzorgers zijn zo verschillend c.q. onderscheidend, dat ze niet via één loket ondersteund kunnen worden. De heer Broeken is het eens met de stelling. Hij wijst erop dat mensen er niet voor kiezen om mantelzorger te zijn. Op een dag ben je het. Het onderscheid tussen vrijwilligers en mantelzorgers is daarom erg belangrijk. Vrijwilligers hebben een minder verplichtende binding met de instelling waarvoor ze werken dan een mantelzorger met de zorgbehoevende. In de Sportnota wordt veel verantwoordelijkheid neergelegd bij de verenigingen voor maatschappelijke vraagstukken. De VGSO steunt dit streven, maar vrijwilligers hebben daar niet altijd tijd voor. Ook hebben zij de nodige ondersteuning nodig. Het instellen van één loket noemt hij heilloos; daarvoor zijn de verschillen te groot. De voorzitter geeft het woord aan de raad. Mevrouw Niezen sluit zich daarbij aan. Vrijwilligers doen hun werk vrijwillig en hebben vooral waardering nodig uit de organisatie waarvoor ze werken. Een Vrijwilligers Informatiepunt (VIP) hoort niet echt thuis bij een loket voor mantelzorgers. VRV 28-11-07 Mantelzorg1.doc
De heer Barth vindt dat er wel erg veel geld naar naar het VIP gaat. In hoeverre wil de gemeente de zorg voor de mantelzorgers op haar schouders nemen? Wil de wethouder gebruik blijven maken van Bureau Informele Zorg? De heer Van den Haak sluit zich daarbij aan. Mantelzorg is iets totaal anders dan vrijwilligerswerk. Het is hem volstrekt onduidelijk waarom dat in deze nota aan elkaar gevlochten wordt. Als daar geen helderheid over komt dan kan hij zeker niet instemmen met deze nota. De heer Wouters ziet de verschillen tussen vrijwilligers en mantelzorgers ook, maar is geen voorstander van nog meer loketten. Het gaat om de kennis achter het loket. Hij vraagt het college om de brief van Factor G goed te bekijken en uitbesteding van de ondersteuning te overwegen. Mevrouw Huisman denkt dat een VIP-loket wel kan, mits alle vragen worden doorgesluisd aan Bureau Informele Zorg en andere partners. Het VIP mag niet volledig worden betaald uit de mantelzorg. De voorzitter geeft het woord aan de wethouder. Wethouder Suijker wijst erop dat het om een kadernota gaat waarvan de details nog niet zijn ingevuld. Het VIP is een informatieloket dat is gekoppeld aan een WMO-loket. Mantelzorg en vrijwilligerswerk horen voor de WMO wèl bij elkaar. Zij verwacht ook nog wel wat geld uit Den Haag. De backoffice via Bureau Informele Zorg moet meer een inkooprelatie worden voor ondersteuning op maat. Daar is de nota nog niet helemaal helder over. Zij benadrukt dat het geld niet alleen aan overhead opgaat, maar juist zoveel mogelijk aan daadwerkelijke ondersteuning van de genoemde activiteiten. Stelling 2 De nota van het college bevat alle noodzakelijke activiteiten die nodig zijn om het vrijwilligerswerk (ook door jongeren) in Gouda te stimuleren en te ondersteunen. De bijbehorende financiële middelen zijn daarvoor ook voldoende. Mevrouw Van der Weijde is het daar niet mee eens: de nota zegt niets over beleid en activiteiten voor specifieke groepen vrijwilligers. Over de middelen wordt ook niets gezegd, alleen bij uitkeringsgerechtigden. Veel activiteiten blijven in de lucht hangen. Wat de gemeente met de verbreding van doelgroepen wil bereiken en om welke doelgroepen het gaat, staat ook niet in de nota. Zij daagt de gemeente uit om concreet te worden en voortvarend aan de slag te gaan. De financiën zijn echter onvoldoende. In een vergelijkbare gemeente wordt voor een VIP veel meer geld uitgetrokken. Deze gemeente lijkt vooral uit te zijn op kostenbesparing. De heer Van den Haak is het hartgrondig eens met mevrouw Van der Weijde. De nota is hem veel te abstract. Het mag dan wel een kadernota zijn, maar beleid gaat over concrete zaken die de komende jaren moeten gebeuren. Het is onduidelijk waarover hij een besluit neemt. Deze nota moet grondig worden herschreven. Mevrouw Van Reeuwijk sluit zich daarbij aan. De heer Witteman vindt de nota ook te abstract en niet concreet genoeg. De hoe-vraag wordt niet beantwoord. Anderzijds zou het tot in detail beschrijven van de activiteiten het college ook kunnen beperken om nieuwe activiteiten te ontplooien. Er is weinig geld beschikbaar. Mocht de wethouder meer geld nodig hebben, dan neemt hij aan dat zij daarom vraagt in het voorjaar van 2008. De voorzitter geeft het woord aan de wethouder. Mevrouw Suijker erkent dat deze nota slechts een begin is, maar zij denkt dat uitstellen van deze plannen onwenselijk is. Beter is het om nu te beginnen en gaandeweg zaken te verbeteren. De nota van staatssecretaris Bussemaker komt nog, evenals de maatschappelijke stages. Al deze nieuwe 2
ontwikkelingen zullen gaandeweg nog moeten worden opgepakt en verwerkt in het beleid. Zij adviseert de raad om het gewoon te doen en gaandeweg verdere stappen te nemen. Stelling 3 De nota van het college bevat alle noodzakelijke activiteiten die nodig zijn om mantelzorgers (ook de jonge en degenen die GGZ-patiënten ondersteunen) te vinden en te ondersteunen. De bijbehorende financiële middelen zijn daarvoor ook voldoende. Mevrouw Noordanus is het niet eens met de stelling. Activiteiten organiseren is iets anders dan Bureau Informele Zorg nu doet. Naar haar mening moet het bureau zelfstandig blijven bestaan, want de gemeente heeft te weinig ervaring met mantelzorg. Cliënten weten het BIZ goed te vinden. De financiën die voor het VIP worden uitgetrokken zijn vermoedelijk ontoereikend. Misschien moeten zorgvrijwilligers worden geworven door bijvoorbeeld affiches op te hangen op strategische plaatsen. Respijtzorg verdient grote aandacht. Wat te doen als een mantelzorger uitvalt? Een zorgvrijwilliger lost dat niet even op. Krijgt een mantelzorger hulp als de zorgvragende overlijdt? Tenslotte pleit zij voor een tijdelijke parkeervergunning voor een zorgvrijwilliger, zodat in het kader van de hulp die wordt verleend niet ook nog eens hoge parkeerkosten hoeven te worden betaald. De heer Barth vindt dat deze nota te weinig zegt over de mantelzorg. Hoe hard is de eis dat er in januari 2008 een beleidsstuk ligt? Staatssecretaris Bussemaker komt zelf begin 2008 met een nota Mantelzorg. Hij begrijpt daarom dat de wethouder alle details nog niet heeft ingevuld. De heer Wouters vraagt hoe de wethouder denkt de kennis van Bureau Informele Zorg onder te brengen in het VIP. Mevrouw Niezen sluit zich aan bij de opmerkingen van de heer Barth. Misschien is het goed om later nog eens te kijken wat er precies gedaan moet worden en nu geen onomkeerbare stappen te nemen. De voorzitter vat samen dat de nota summier in gaat op de mantelzorg. Er wordt gevraagd hoe hard de deadline is voor een definitieve nota. Tevens wordt gevraagd wat er met de knowhow van Bureau Informele Zorg wordt gedaan als er een VIP wordt ingericht. Er wordt gevraagd geen onomkeerbare stappen te doen waar men later wellicht spijt van krijgt. Wethouder Suijker zegt dat zij kaders nodig heeft om als gemeente ook regie uit te kunnen oefenen. Naast Bureau Informele Zorg zijn er meer aanbieders. Zij gaat wel met Bureau Informele Zorg bekijken hoe de Goudse burgers en mantelzorgers kunnen worden ondersteund. Op dit moment gaan alle zorgvragers naar Bureau Informele Zorg; zij wil meer gelijkwaardigheid. Zij wil subsidieafspraken maken, maar daar zijn wel kaders voor nodig. Zij vindt het wel een goed idee om een paar stappen te doen en om tweede helft 2008 met uitgewerkte kaders te komen. Dan is ook de nota van de staatssecretaris er en is er meer bekend over de maatschappelijke stages. Komend half jaar kan dan worden uitgezocht wat front resp. back office is. Ook kan worden bekeken wat mantelzorg is, wat des vrijwilligers is en of die bij elkaar kunnen worden ondergebracht. De voorzitter stelt vast dat de wethouder een compromisvoorstel heeft gedaan. Zij stelt voor eerst stelling 4 te behandelen en daarna te beoordelen of dit compromis kan worden aanvaard. Stelling 4 De gemeente is verantwoordelijk voor vervangende zorg als de professioneel geïndiceerde zorg uitvalt. Mevrouw Geelink zegt dat als de professioneel geïndiceerde zorg uitvalt, cliënten een groot probleem hebben. Bijvoorbeeld als de Vierstroom de huishoudelijke hulp niet kan leveren. Uitval betekent extra belasting voor de mantelzorger. Wat opvalt is dat mantelzorgers alleen de Vierstroom kennen. Zij vindt het belangrijk dat de informatievoorziening over aanbieders verbetert, zodat bij 3
(her-) indicatie duidelijk is welke aanbieders er zijn. Ook is het nodig dat mensen weten bij wie ze terecht kunnen met klachten. Ook moet bekend zijn bij wie vervangende zorg te halen is. Mevrouw Jansen herkent het probleem en onderschrijft de oplossing om mensen schriftelijk te informeren over alle aanbieders die er zijn. De heer De Lange zegt dat ouderen er moeite mee hebben dat er hulp in huis komt die geen Nederlands spreekt. Men moet bijvoorbeeld uitleggen hoe de stofzuiger werkt. Dit moet beter. De heer Witteman sluit zich aan bij mevrouw Geelink. De gemeente moet leveranciers van zorg aanspreken op hun verantwoordelijkheid, zodat professionele zorg minder uitvalt. Wethouder Suijker antwoordt dat vervanging bij ziekte is geregeld in de contracten van de huishoudelijke zorg. Als dat in de praktijk niet goed gaat, is dat zeer te betreuren. De afspraak bij de aanbesteding was om cliënten hun oude zorgaanbieder te laten behouden. Op dit moment bemiddelt Gouda bij het aanbieden van zorg door andere aanbieders dan de Vierstroom. Men kan klachten indienen bij het WMO-loket. De voorzitter vraagt of deze nota doorkan naar de raad. De wethouder zal in de 2 e helft van 2008 terugkomen met een uitgewerkt kader. Vanzelfsprekend kan men in de komende raadsvergadering wel moties en amendementen indienen. De heer Wouters vraagt of hij nu eerst moet instemmen, teneinde de wethouder de gelegenheid te geven volgend jaar met een uitgewerkte nota te komen. De heer Barth vraagt of het noodzakelijk is om deze nota nu vast te stellen. Is het niet beter een minimale variant op te stellen en daarmee alvast van start te gaan? Wethouder Suijker zegt dat wat er ligt het minimale is. Zij stelt voor aan het Besluit een 4 e punt toe te voegen: 4.... met een nadere uitwerking hiervan te komen 2 e helft 2008. De heer Van den Haak vindt dat er weinig verandert aan de abstractie van de nota. Mantelzorg vraagt een aparte uitwerking met de partijen uit het veld. Zijn grootste zorg betreft het op één hoop gooien van mantelzorgers en vrijwilligers. Als dat eruit gaat, is er wat hem betreft een compromis. Wethouder Suijker kan daarmee akkoord gaan. Zij zal het besluit binnen een week aanpassen, in die zin dat de mantelzorgers en de vrijwilligers niet als één groep worden behandeld. De nota wordt komend half jaar concreet ingevuld. De voorzitter concludeert dat de nota met deze aanpassing op12 december a.s. in de raad zal worden behandeld. Zij verzoekt de raadsleden eventuele moties, amendementen of stemverklaringen tijdig in te leveren bij de griffie. 3. Sluiting De voorzitter dankt de aanwezigen voor hun inbreng en sluit dit onderwerp af. 4
Aanwezig: Genodigden: Raadsadviseur: Wethouder: mw drs L.J. Werger, VVD, tevens voorzitter dhr mr H.C. van den Akker, VVD dhr drs D.J. Barth, CDA dhr A.J.C. van Bemmel, burgerraadslid SGP dhr H.A. van den Haak, D66 mw J.C. Huisman-Mak, ChristenUnie mw C.T.M. Jansen, GBG dhr A.H. Jue, GBG dhr E.P.M. de Lange, G50+ dhr P.J. Mehlkopf, GroenLinks mw H. Niezen, GroenLinks mw W.J. Oosterom-van der Ree, PvdA mw J. van Reeuwijk-Werkhorst, VVD dhr G. Schotanus, ChristenUnie dhr S. Vos, burgerraadslid D66 dhr R. Witteman, PvdA dhr ing. C. Wouters, G50+ dhr E.J. Broeken, VGSO mw A. Geelink, Zorgbelang ZHZM mw E. Noordanus-Winkler, Bureau Informele Zorgbelang Midden-Holland mw N. van der Weijde, Raad van Kerken dhr dr M. van Tilburg mw drs M.J.C. Suijker Pers: 3 Publiek: +/- 5 Verslag: dhr K.W. Schakel, Verslagbureau HBS Verslagbureau HBS, 6 december 2007 5