GLB=Gemeenschappelijk LandbouwBeleid GLB richting 2020 Stand van zaken Jan Halewyck Groene Kring Brugge Zuid 7 maart 2013 Heropbouw Europa na WOII Voorloper van EU, vandaag Enige echt ééngemaakte beleid Sicco Mansholt Doel: altijd voldoende veilig voedsel voor burger in EU(ropa) Middel: prijs aan boer stabiel Resultaat: meer dan 60 jaar geen honger 3 GLB start: prijs ondersteuning Interventie Restituties Maar, te goed, te veel Boterbergen, melkplassen, vleesbergen Productiebeperking Quotumbeleid Grote Hervorming 1: van prijs naar product zelf 1991 Mc Sharry Steun per ha tarwe, niet langer prijs tarwe Start oppervlakteaangifte Graanpremie Stierenpremie zoogkoepremie Zoogkoequotum = aantal zgkpremierechten Niet productiebeperkend 4 5
Agenda 2000 Evolutie van prijs steun naar steun product Slachtpremies, melkpremies, Fischler Overgang onder externe druk WTO Tweede pijler Plattelandsbeleid O.a. VLIF, beheersovereenkomsten, 6 Grote hervorming 2: van steun product naar vroegere producent Mid Term Refrom Fisher Boel (2003-2005) Van producent naar landbouwer Bedrijfstoeslag en toeslagrechten ifv wat je had in referentieperiode Steun ontkoppeld van productie Uitzondering gekoppeld ZGKpremies Cross compliance + permanent gras Einddoel flat rate? 7 EU budget 2007-13 Health Check Beslissing einde MelkQuotumreglementering Waarschijnlijk ook einde suikerquotum Grote hervorming 3? GLB 14-19 MOEL (midden en oost EU) al op flat rate Sommigen (o.a. DE) hybride model tegen 2013 of direct naar flat rate Landen met historisch model richting gelijke premie per hectare op alle hectaren Maar discussie veel ruimer dan dat 8 9
EU beslissingsdriehoek Tijdspad 29 juni 2011: wetgevende voorstellen MFK 12 oktober 2011: wetgevende voorstellen GLB tot 2020 2012: politieke bespreking in EP en Raad Voorjaar 2013 Akkoord over MFK: 7-8/2 Raad, later ja-nee stemming in EP plenum Standpunt EP: 23-24/1 COMAGRI, 11-14/3 EP plenum Standpunt Raad landbouw: 18-19/3 [22-23/4] Trialoog: april-juni, akkoord tussen EP, Raad en Commissie Najaar 2013 Formaliteiten, publicatieblad, Uitvoeringsbepalingen 1 januari 2014: hervormd GLB gedeeltelijk van start 2014: overgangsjaar toeslagrechten = verlenging huidig systeem Vanaf 2015: invoering nieuw systeem toeslagrechten 10 BE mio euro prijzen 2011 800 miljoen euro verlies MFK 07-13 MFK 14-20 Verschil % Pijler I 4.108 3.259-849 -20,7 Pijler II 496 558,5 +62,5 +12,6 Totaal GLB 4.604 3.817,5-786,5-17,1 = + 80 mio in pijler II in perspectief = verlies door budgetdaling + verlies door herverdeling PI + winst door herverdeling PII + impact inflatie => koopkracht verlies Dubbel verlies vermeden in PI én PII Zeer beperkte compensatie verlies PI in PII Historie loslaten = regionaal model Creatie nieuwe toeslagrechten Finaliteit flat rate? Eerste toewijzing: breed of zeer breed Ten minste 1 TR geactiveerd in [2009 of 2010 of 2011] OF [uitsluitend] groenten en fruit geteeld OF Jonge starter OF [Bewijs van landbouwproductie in 2011]
3. Geleidelijke hervorming - inzet Eerste stap evenredig met volgende Beperkte enveloppe voor nieuwe toeslagrechten 30 % vergroening niet als flat rate Vergroening stapsgewijs invoeren Meer groen per definitie vb. ha Natura 2000 GEEN modulatie - mogelijkheid om modulatie geleidelijk in te voeren Kleine boeren vrijwillig Herverdeling beperken Met een kerngroep van landen concrete voorstellen uitwerken om de hervorming geleidelijk door te voeren én op een punt uit te komen waar wel nog beleid mogelijk is met de rechtstreekse steun Interne convergentie = externe convergentie Verlies beperken op bedrijfsniveau dubbele tunnel -scenario 20 Geleidelijke overgang Startbudget voor flat rate [10] % Middelen voor compensatie [90] % Finaliteit tegen 2020 Vaste hectarepremie [Vaste hectarepremie ± 20 % Verlies per bedrijf maximum 30 % tov. 2014 Gelijkaardige methodiek als bij herverdeling tussen lidstaten] 21 Flexibiliteit tussen pijlers Tot [15]% van het nationaal plafond eerste pijler mag overgedragen worden naar plattelandsbeleid Geldt voor de volledige periode 2015-2020 Middelen blijven in regio 22
Vergroening Verplicht [30] % rechtstreekse steun 3 maatregelen blijven uitgangspunt Teeltdiversificatie Behoud permanent grasland Ecologische focusgebieden Gelijkwaardige maatregelen als alternatief Gelijkwaardige beheersovereenkomsten Duurzaamheidscertificering Sanctie? In principe beperkt tot vergroeningspremie, maar 25 Teeltdiversificatie Vanaf 10 ha akkerland [2 teelten Tot 30 ha Hoofdteelt max. 80 %] 3 teelten hoofdteelt [70/75] % Twee belangrijkste teelten tot 95 % Definitie teelt COM of onderscheid op geslacht en winter/zomer [Vrijstelling 50 % areaal akkerland onder feitelijke teeltrotatie 75 % permanent grasland 100 % grasland en braak] 26 Permanent grasland Definitie: [7] jaar niet in rotatie of geploegd Als dusdanig aangegeven areaal in 2014 5 % marge Instandhouding [Op bedrijfsniveau of Regionaal [als huidig in stand te houden areaal effectief is in stand gehouden] Regionaal én op bedrijfsniveau Minder dan 3 % afwijking, iedereen in orde Tussen 3 en 5 % afwijking, individueel te bekijken Afwijking meer dan 5 %, individueel te bekijken en te herstellen] Vlaamse aanpak kan overeind blijven Herdefiniëren langdurig tijdelijk grasland geen EUvraag 27 Ecologische focusgebieden Vanaf 10 ha akkerland Aan te houden areaal geleidelijk of niet? Hoeveel? [Vanaf 2014 3 % Vanaf 2016 5 %, waarvan ev. 3 % regionaal Vanaf 2018 ev. 7 % na studie [7] % vanaf de start, ev. 3,5 % in samenwerking] Invulling uitvoeringsbepaling! Braak, KLE s, bufferstroken [met/zonder productie, geen gebruik meststoffen en pesticiden], beboste gronden, [agro-forestry, vanggewassen, 20-50 bomen/ha, equivalente BO s] Wegingsfactoren [Vrijstelling 75 % permanent grasland 100 % grasland of braak Areaal met eiwithoudende gewassen] 28
Gelijkwaardige maatregelen [Gehele of] gedeeltelijke vrijstelling voor Biolandbouw Natura 2000 gebieden Gebieden onder kaderrichtlijn water Bepaalde BO s Equivalente maatregelen Certificering Duurzaamheidscertificaten Moeten verder gaan dan randvoorwaarden Gelijkwaardig effect Inhoudelijke thema s Teeltrotatie Bodembedekking IPM Planning gebruik nutriënten, energie, water Bodem- en waterkwaliteit Biodiversiteit Landschapsbehoud Klimaat 29 30 Politieke discussie Mate van flexibiliteit Binnen voorgestelde maatregelen Alternatieven? Toelaten? Welke? Wie beslist? Wat met dubbele financiering? Sanctionering Helemaal loskoppelen of slag om de arm? Jonge boeren Vrijwillig Starters of opgestart in de voorbije vijf jaar (2009-2014) 40 of jonger Top-up op basisbetaling over een periode van vijf jaar 25% van de gemiddelde waarde van aangehouden rechten x aantal geactiveerde rechten met een maximum tot 100 ha Kleine boeren Vrijwillig 31 36
Tijdslijn Toelichting verzamelaanvraag 2013 1-28 februari: mobiliteit zoogkoeienpremies toewijzing na afloop 6-maand aankoopperiode 15 februari: uiterste indieningsdatum derogatie-aanvraag 15 februari 2013 Guy Vandepoel, BB-Studiedienst 21 februari: nieuwe VZA online e-loket verzending papieren documenten vrijdag 29 maart: zondag 21 april: uiterste indieningsdatum VZA Wallonië uiterste indieningsdatum VZA 16 mei 2013: laatste mogelijke indiening VZA met korting (korting 1% per werkdag) Specifieke data voor wijzigingen 46 Verzamelaanvraag nodig voor: Activeren toeslagrechten (TR) + gekoppelde premiesystemen Aangifteplicht Mestbank (derogatie) Aangifte agromilieumaatregelen Aangifte beheersovereenkomsten (BO) Mestbank Aangifte alle gebruikte percelen Aangifte percelen GNT voor GMO-subsidie Deelname voedselkwaliteitsregel Brussels grondwitloof en Vl. Br. tafeldruif Aangifte percelen melkquotareglementering Subsidie-aanvraag genetische diversiteit: hoogstam, rund, schaap, Piétrain 47 Belangrijke definities 1. Oppervlakte - referentieoppervlakte - aangegeven oppervlakte let op: stallen + gebouwen steeds oppervlakte = 0 2. Teelten Hoofdteelt = teelt aanwezig op 31 mei (of de eerstvolgende) Voorteelt = teelt die in 2013 geoogst wordt voor hoofdteelt Nateelt = ingezaaid in 2013 na het oogsten van hoofdteelt Nieuw in 2013: meerdere nateelten via e-loket 3. Hoofdbestemming code A: in gebruik op 21 april + activering TR code G: in gebruik op 1 januari (maar niet op 21 april) code I: in gebruik in 2013 met subsidiabele teelten of perceel 48
Nieuw in 2013 (1) Algemeen Standaard geen origineel aanvraagformulieren meer Op aanvraag beschikbaar bij buitendienst Voornemen om vanaf 2014 volledig digitaal via e- loket Vereenvoudigde aangifte indien geen grafische wijziging aan percelen Nieuwe ALV-agromilieumaatregelen enkel via e- loket MO, VLI, VER, SIER, BIO en genetische diversiteit Tweede nateelt enkel via e-loket Nieuwe teeltcode 6: Nieuw in 2013 (3) Begraasde niet-landbouwgrond met overeenkomst vb. gebruikte gronden van VLM, ANB geen premierechten wel mestrechten > 20% overschrijding verbintenisoppervlakte Keuzemogelijkheid: - plafonneren (aftoppen op 120%) - nieuwe vijfjarige verbintenis 51 54 Wijzigingen Algemeen: via e-loket: VZA openen en opnieuw indienen Via bijlageformulier (formulieren beschikbaar in handleiding) Wijzigingsperiodes Belangrijk voor uitbetaling! Wijziging t.e.m. 31 mei geen korting uitbetaling, mits tijdige aanvraag! Wijziging vanaf 1 juni t.e.m. 31 oktober Geen verhoging van de steun meer mogelijk Gebruik van de splitsfunctie verplicht (vb. gedeeltelijke inzaai GB 2) Opvolging ifv type-wijziging Wijziging na 31 oktober Te staven met bewijsstukken Uitz. wijziging nateelt + GB 2 tot 14/2/2014 behalve Polders + Leem (14/9/2013) 56 Veel gemaakte fouten (1) Algemeen Indienen kopie wordt niet aanvaard!! Correct invullen van hoofd- en nateelt Alle percelen aangeven die in gebruik zijn op 31 mei 2013 Correcte aangifte van stallen en gebouwen (teeltcode 1) Bijkomende informatie over irrigatie Onvolledige overnamecode en datum ingebruikname let op: BOK s andere gebruiker eigen percelen = overnamecode WZG Percelen met bemestingsrechten die nog in gebruik zijn na 21 april geen code G! Gedeeltelijke inzaai GB2/ GNT Noodzaak aanduiden derogatie op perceelsniveau 63
Veel gemaakte fouten (2) Agromilieumaatregelen en PDPO II Gespecialiseerde productiemethode: correcte aangifte Perceelsgrootte verwarringstechniek pitfruit minstens 1 ha of aanééngesloten blok van 1 ha Volledig jaar gebruik boomgaarden genetische diversiteit en activeren TR door éénzelfde persoon! Beheersovereenkomsten VLM en vergoeding natuur (VNA) kunnen NIET op G-percelen Mechanische onkruidbestrijding: op perceelsniveau 5 jaar lang geen herbiciden VLI: geen begrazing + aanwezigheid klaver Bemestingsregister van BW3 64 Veel gemaakte fouten (3) Bedrijfstoeslag Maximaal 50 bomen/ha uitzondering: hoogstamboorgaarden / Agroforestry / bomenrijen > 12 m tussenafstand Correcte aangifte soort aardappelen vroege aardappelen: geoogst voor 20/6 code 905 In 2011 op meer dan 70% percelen vaststellingen korting randvoorwaarden! 2013: EU verplicht controle op alle percelen met code primeur 905 Aangifte niet-landbouwgrond: 4 criteria ligging, gebruik, aard en historiek NOK = recreatiezones, zandpistes, bermen (niet-begraasd), openbare ruimtes, verkeersinfrastructuur, parkings, bossen, 65 Veel gemaakte fouten (4) Bedrijfstoeslag Landbouwkundig gebruik gedurende 9 maanden Bemestingsrechten op basis van aanwezigheid teelt op 31/5! Noodzakelijke breedte percelen > 10m (uitz. 5 m agro-milieumaatregelen) Overzicht van de meest voorkomende overtredingen randvoorwaarden aantal % instandhouding blijvend grasland 991 32,9 I&R runderen 407 13,5 teeltrotatie aardappelen 355 11,8 voedselveiligheid en fyto 324 10,7 nitraatrichtlijn + mestbalans 291 9,7 GLMC 193 6,4 dierenwelzijn veehouderij 186 6,2 I&R varkens 54 1,8 I&R schapen/geiten 20 0,7 andere 190 6,3 3011 66 67
Wijziging randvoorwaarden campagne 2013 Wijziging indeling percelenerosiegevoeligheid matig wordt opgesplitst in 2 subklassen Opslag capaciteit dierlijke mest: Geen tijdelijke opslag op kopakker vanaf 15/11/2013 Verbod periode 15/11 tot 15/1 Maximaal 1 maand voor uitrijden Verplichte groepshuisvesting zeugen vanaf 2013 68 Nationale reserve: herverdeling toeslagrechten Enkel herverdeling aan jonge landbouwers < 5 jaar gestart! (na 1/1/2008) Voorwaarden Jonger dan 40 jaar op 1/01/2013 Geen TR overgedragen van 21/04/2012 tot 21/04/2013 Alle TR geactiveerd in 2012 Landbouwer beschikt op 21/04/2013 over minstens 1 toeslagrechtnummer met eenheidswaarde lager dan 90% Vlaams gemiddelde (= 459,96 euro definitief getal nog te bepalen) Landbouwer beschikt over een bruto bedrijfsresultaat van minstens 50.000 euro per bedrijf (basis tabel BSS). Indiening: 21/04/2013 E-loket (papieren formulieren enkel op aanvraag) Budget: 150.000 69 Resultaten melkquotumfonds 2012-2013 VERKOOP 2011-2012 2012 2013 (voorlopige cijfers Aantal verkopers QF 140 133 Volume QF 11.576.193 12.531.761 AANKOOP Jonge starters aantal 533 415 volume/koper 9.244 13.067 Andere aantal 2.829 2.176 volume/koper 2.311 3.267 70