17/06/2014 GEOHEAT app Toelichting Activiteit 1 Geologische potentieel D. Lagrou, S. Loveless, V. Harcouët Menou, B. Rombaut, B. Laenen (VITO) J.C. (H.) Doornenbal, M.P.D. Pluymaekers, J. ten Veen, L. Kramers, (TNO)
Geologisch potentieel geothermie aquifers Aanpak 1. Bepalen van geschikte aquifers (watervoerende lagen) 2. Correlatietabel stratigrafie Vlaanderen Nederland 3. 3D modellering laagvlakken voor aanmaken van dieptekaarten 4. Temperatuursberekening 5. Geothermisch potentieel Output 1. ArcGIS bestanden binnen DOV geologisch 3D model; ThermoGIS (Nl) 2. Figuren in rapporten 17/06/2014 2
1. Bepalen van geschikte aquifers Bepalen van geschikte aquifers (Pluymaekers et al., 2012)» Komen voor over een groter gebied (>10km²)» Temperaturen 25 35 C (intermediaire geothermie + warmtepomptoepassing); > 40 C voor directe verwarmingstoepassingen» Reservoirdikte > 20m» Diepte interval: 500 4000 m 17/06/2014 3
1. Bepalen van geschikte aquifers Zelfde aquifers die ook potentieel hebben voor andere diepe toepassingen, o.a. CCS, ondergrondse gasopslag, geothermie Serie Stage Gesteente Soort porositeit Boven Krijt / Paleoceen Maastrichtiaan / Daniaan Trias (Midden/Onder) Pennsylvaniaan (Boven Carboon) Mississippian (Onder Carboon) Anisiaan ( Buntsandstein ) Korrelkrijt krijt ( chalk ) Zandsteen Spleten Intergranulair Intergranulair ( Westfaliaan ) Zandsteen Barsten & spleten Intergranulair Viseaan + Tournaisiaan ( Dinantiaan ) Kalksteen (Karst)spleten 17/06/2014 4
2. Correlatietabel stratigrafie VL NL Serie Stage NL VL Boven Krijt / Paleoceen Trias (Midden/Onder) Pennsylvaniaan (Boven Carboon) Mississippian (Onder Carboon) Maastrichtiaan / Daniaan Anisiaan ( Buntsandstein ) Krijtkalk Groep Chalk Group Onder Germaanse Trias Groep Krijt (incl. Houthem Fm) Bullen Bree & Gruitrode Fm ( Buntsandstein ) ( Westfaliaan ) Limburg Groep Westfaliaan ( Neeroeteren + eq. ) Viseaan ( Dinantiaan ) Kolenkalk Groep Carboniferous Limestone Group Kolenkalk Groep 17/06/2014 5
2. Correlatietabel stratigrafie VL NL Schematische doorsnede Noordelijk grensgebied VL NL S N 17/06/2014 6
2. Correlatietabel stratigrafie VL NL Schematische N Z doorsnede van Zuid Limburg 17/06/2014 7
2. Correlatietabel stratigrafie VL NL 17/06/2014 8
3. 3D modellering laagvlakken: de dieptekaarten 1. Top van het reservoir wordt gekarteerd 2. Celgrootte 250x250 m 3. Meest recente en meest accurate dieptekaarten van NL en VL worden resp. aangeleverd door VITO en TNO 4. VITO combineert bestaande kaarten in eenzelfde GIS bestand 5. VITO voert aanpassingen door langs grens waar zich belangrijke verschillen manifesteren (o.b.v. van betrouwbaarheid van omliggende data) in overleg met TNO 6. Breuken correleren over landsgrenzen 17/06/2014 9
3. 3D modellering laagvlakken: de data 17/06/2014 10
3.A. 3D modellering laagvlakken: de dieptekaarten Krijtkalk Groep 1. Voor Vlaanderen: Matthijs J., Lanckacker, T., De Koninck, R., Deckers, J., Lagrou, D., Broothaers, M., 2013. Geologisch 3D lagenmodel van Vlaanderen en het Brussels Hoofdstedelijk Gewest versie 2. VLAKO studie (VITO rapport 2013/R/ETE/043). https://dov.vlaanderen.be/dovweb/html/2geologisch3dmodel.html 2. Voor Nederland: Nederlands Olie en Gasportaal: http://www.nlog.nl/nl/pubs/maps/geologic_maps/ncp2.html 3. H3O project: De nieuwste data werden in de Krijt kaart geïntegreerd Deckers J., Vernes R., Dabekaussen W., Den Dulk M., Doornenbal H., Dusar M., Hummelman J., Matthijs J., Menkovic A., Reindersma R., Walstra J., Westerhoff W. en Witmans N., (te verschijnen). Geologisch en hydrogeologisch 3D model van het Cenozoïcum van de Roerdalslenkin ZO Nederland en Vlaanderen. Mol/Utrecht: VITO/TNO. 17/06/2014 11
Voor VLA: Ho + Ma Fm s
3.B. 3D modellering laagvlakken: de dieptekaarten Lower Germanic Trias Group / Buntsandstein 1. Voor Vlaanderen: Nieuwe kaart aangemaakt voor dit project Geen enkele boring doorsnijdt volledig pakket Aantal boringen gecompileerd Dikte van Buntsandstein gemodeleerd o.b.v. fictieve boringen Nederlands model NL boringen Dikte model van bestaand model Top Westfaliaan afgetrokken Jura tot Muschelkalk Bree tot Perm JURA KEUPER MUSCHELK BREE BULLEN GRUITRODE PERM totaal Kempens Bekken geschatte diktes 483 85 85 220 220 60 25 1178 653 525 Kempens max diktes Bekken Langenaeker 483 86 85 250 230 100 39 1273 654 619 NL Nederweert 1035 432 603 17/06/2014 13
3.B. 3D modellering laagvlakken: de dieptekaarten Lower Germanic Trias Group / Buntsandstein 2. Voor Nederland: Data afkomstig van Nederlands Olie en Gasportaal: http://www.nlog.nl/nl/pubs/maps/geologic_maps/ncp2.html Samengesteld uit voornamelijk de dieptekaart basis Boven Germaanse Trias Groep en andere dieptekaarten van jongere intervallen NL NL NL VL VL Lower Germanic Trias Group Main BST Hardegsen Buntsandstein Detfurth Volpriehausen Top Lid van Bree Lower BST Rogenstein Basis Lid van Bree Nederweert Lid van Bullen Lid van Gruitrode 17/06/2014 14
3.C. 3D modellering laagvlakken: de dieptekaarten Limburg Groep / Westfaliaan D 1. Voor Vlaanderen: Matthijs et al., 2013. Geologisch 3D lagenmodel van Vlaanderen en het Brussels Hoofdstedelijk Gewest versie 2. VLAKO studie (VITO rapport 2013/R/ETE/043). 2. Voor Nederland: Data afkomstig van Nederlands Olie en Gasportaal: http://www.nlog.nl/nl/pubs/maps/geologic_maps/ncp2.html Samengesteld uit voornamelijk de dieptekaart basis Boven Rotliegend Groep en andere dieptekaarten van jongere intervallen 17/06/2014 16
3.D. 3D modellering laagvlakken: de dieptekaarten Kolenkalk Groep 1. Voor Vlaanderen: Matthijs et al., 2013. Geologisch 3D lagenmodel van Vlaanderen en het Brussels Hoofdstedelijk Gewest versie 2. VLAKO studie (VITO rapport 2013/R/ETE/043). 2. Voor Nederland: Data afkomstig van TNO. 3. Uitbreiding van de studie: seismische kartering van de top in het noordelijk grensgebied: 17/06/2014 18
4. Temperatuursberekening» Dieptekaarten via geothermische gradiënt naar temperatuurskaarten» 28 C/km voor Cenozoïcum» 32,2 C/km voor Mesozoïcum 17/06/2014 20
17/06/2014 23
5. Geothermisch potentieel» Diktekaarten x permeabiliteit = transmissiviteit (Darcy*m)» 3 potentieel klassen gedefinieerd: 1. Minimum temp >25 C <2 Dm: > 2 Dm < 10 Dm >10 Dm Geen Gemiddeld Hoog 17/06/2014 24
Vragen? Partners: Met de financiële steun van: 17/06/2014 27