De Cliënt vertelt Longitudinaal onderzoek naar arbeidsre-integratie van langdurig arbeidsongeschikten na hun herbeoordeling L. van Hal, A. Meershoek, A. de Rijk, C. Joling & F. Nijhuis Lineke van Hal 4 december 2008
Opzet presentatie Aanleiding en probleemstelling Design Resultaten onderzoek Gezamenlijke brainstorm aanbevelingen
Achtergrond en aanleiding Lage succespercentages re-integratietrajecten Vraag om maatwerk Re-integratietraject als black box Weinig zicht op cliëntperspectief
Doelgroep WAO-ers Minimaal 5 jaar een uitkering Herbeoordeeld volgens het nieuwe schattingsbeleid (<45 jaar) Re-integratietraject aangeboden Geselecteerd uit cliëntenbestand UWV
Doelstelling Inzicht verwerven in (1) Kenmerken cliënten en hun trajecten (2) op welke manier een onderscheid tussen arbeidsgehandicapten gemaakt kan worden; (3) passende ondersteuning bij re-integratie
Methoden van onderzoek Verschillende methoden en perspectieven Longitudinale survey Telefonische enquête (cliëntperspectief) Diepte interviews Levensverhalenonderzoek cliënten Interviews re-integratie professionals
Longitudinale survey 1 jaar, 5 meetmomenten (3-maandelijks) T1: N = 233; T5: N = 202 Onderzoeksthema s Sociaaldemografische kenmerken Gezondheid Sociale participatie Re-integratie Werk
Resultaten longitudinale survey Diversiteit van onderzoeksgroep (1) Sociaal-demografische kenmerken Twee derde is vrouw 80% tussen 35 en 45 jaar WAO-situatie Gemiddeld 8 jaar WAO-uitkering (max. 27 jr) Voor herbo: bijna 80 % volledig AO, na herbo:ruim 10 % volledig AO. Voor herbo: 3 % < 25 % AO Na herbo: ruim 50 % < 25 % AO
Resultaten longitudinale survey Diversiteit van onderzoeksgroep (2) Gezondheid Meer dan 80 % heeft chronische klachten In WAO door: Klachten aan bewegingsapparaat (een derde) Psychische klachten (een derde) Psychische klachten icm andere (14 %) Werkervaring Ruim de helft meer dan 10 jaar werkervaring Veel verschillende beroepssectoren, bijna alle niveaus Een derde vóór de herbeoordeling aan het werk
Resultaten longitudinale survey Kenmerken re-integratietrajecten Weinig direct op werkgerichte activiteiten Voornamelijk voorbereidende activiteiten Re-integratiekansen wat groter bij individuele begeleiding Re-integratiedoelen Vinden van een werkplek: 70 80 % (overige cliënten waren al aan het werk) Het ontdekken van mijn mogelijkheden: 2/3
Conclusies longitudinale survey Belangrijkste conclusies longitudinale survey: Diversiteit onderzoeksgroep Weinig veranderingen in gezondheid, sociale participatie en motivatie tav werkhervatting Trajectvormen: Veel voorbereidende activiteiten, vaak individueel gericht
Levensverhalenonderzoek Doelgerichte selectie (criteria: variatie) Int. 1: N=45; int. 2: N = 37; int. 3: N=35. Interviews bij respondent thuis Brede, thematische benadering van levensverhaal 1. Beschrijving van jeugd tot heden 2. Huidige situatie van respondent en re-integratie 3. Zie 2, maar variatie in wijze van interviewen
Levensverhalenonderzoek Verhaalanalyse: Gaat er niet om wat er daadwerkelijk in het leven gebeurt, maar om hoe de verteller hierover vertelt en welke plek het krijgt in zijn/haar levensverhaal.
Levensverhalenonderzoek Handvatten om manieren van vertellen te onderscheiden: Zelfpositionering Verhaalontwikkeling Ingrijpende levensgebeurtenissen Richting verhaal (toekomstbeeld)
Levensverhalenonderzoek Behoefte aan re-integratiebegeleiding vanuit cliëntperspectief: Regisseur Coach Tussenpersoon Klankbord
Regisseur Iemand die vertelt wat er moet gebeuren Geven hun verhaal en hun re-integratie geen richting Geen duidelijke breuken Nadruk op patiëntenrol Afhankelijke / onwetende opstelling
Coach Iemand die ook aandacht heeft voor leven naast reintegratie In verhaal vaak weinig ruimte voor re-integratie: in beslag genomen door hun levenssituatie, levensgebeurtenissen niet in perspectief Vaak op de drempel wat betreft breuken Richting in verhaal: heroriëntatie: hoe wil ik in het leven staan?
Tussenpersoon Hulp bij uitvoeren van plannen Leven op een rijtje Duidelijke richting (vaak concrete plannen) Geen behoefte aan brede re-integratie (RI-begeleider moet zich niet met rest van hun leven bemoeien)
Klankbord Iemand die meedenkt en uitdaagt Verhalen met richting Behoefte aan reflectie Open voor verandering Leven op een rijtje, maar zien reintegratie hier niet los van
Interviews re-integratieprofessionals Geconfronteerd met complexiteit aan problemen Geringe professionaliseringsgraad: Geen sprake van gezamenlijke kennis en vaardigheden Standaardmethodieken ontbreken Dus maatwerk maar ook onterechte verschillen Belang van klik
Aanbevelingen Nog ontwikkelen Kader: Probleem definitie: Re-integratieaanbod sluit niet goed aan bij behoeften van cliënt (maatwerk). Verschillende actoren: Verz. arts, arbeidsdeskundige, RI-professional, cliënt, thuissituatie cliënt, arbeidsmarkt. Niveau van aanbevelingen: Professional niveau
Aanbevelingen GEZAMENLIJKE BRAINSTORM In tweetallen aanbevelingen op post-it schrijven 1 aanbeveling per post-it Plenair inventariseren Thematiseren