Wmo adviesraad Gemeente Boekel Aan: -College van Burgemeester en Wethouders gemeente Boekel -Gemeenteraad gemeente Boekel Postbus 99 5427 ZH Boekel Datum: 22 juli 2010 Betreft: Ongevraagd advies Onderwerp: Stapeling van kosten voor chronisch zieken en gehandicapten Geacht College van Burgemeester en Wethouders, geachte leden van de Gemeenteraad. Sinds de invoering van de Wmo in 2007 ziet een specifieke groep burgers, met name de chronisch zieken en gehandicapten, zich geconfronteerd met oplopende kosten waardoor hun netto besteedbaar inkomen steeds lager wordt. Hiervoor heeft de Wmo adviesraad van de gemeente Boekel, tijdens haar studiedag van 2 juli 2010 de Stapeling van kosten voor chronisch zieken en gehandicapten in beeld gebracht (Bijlage 1). De Wmo adviesraad is van mening dat het College en de Gemeenteraad, voor het vormen van nieuw beleid met betrekking tot de Wet maatschappelijke ondersteuning, rekening dient te houden met onze bevindingen en onderstaande adviezen. 1. Onze lijst met bevindingen moet beschikbaar zijn via de Website van de Wmo adviesraad, zolang deze niet gerealiseerd is wordt deze lijst in de Website van de gemeente Boekel opgenomen. 2. Protocol; in elk traject voor nieuwe beleidsontwikkeling, moet worden gekeken naar de stapeling van inkomenseffecten. 3. Bij nieuw beleid; moet de lijst van stapeling van kosten, minder worden of gelijk blijven. 4. Protocol aanpassen; Tijdens het intakegesprek, zal de lijst van stapeling van kosten onderwerp van gesprek zijn. Er zal gestreefd worden naar een vermindering van kosten, of het gelijk blijven van de stapeling van kosten. 1/1
De Wmo adviesraad legt voorgaande maatregelen met een positief advies aan u voor. In afwachting van uw reactie, namens de Wmo adviesraad gemeente Boekel, de secretaris, Dhr. A.P.J.W. Maas Hoogveld 4 5427 JN Boekel Voor het verzamelen van gegevens is gebruik gemaakt van de volgende bronnen: inbreng van de leden van de Wmo adviesraad gemeente Boekel en hun achterban, de Chronisch zieken en Gehandicapten Raad, de BOSK, het Bredaas Centrum Gehandicaptenbeleid, Per Saldo en de SVB. 2/1
Wmo adviesraad Gemeente Boekel Bijlage 1; behorend bij het advies aan het College van Burgemeester en Wethouders en de Gemeenteraad van 22 juli 2010. Stapeling van kosten voor chronisch zieken en gehandicapten Inleiding: De Wmo adviesraad gemeente Boekel heeft een inventarisatie gemaakt van negatieve inkomenseffecten voor chronisch zieken en gehandicapten sinds de invoering van de Wmo op 1 januari 2007. Het betreft landelijke en gemeentelijke maatregelen welke als overeenkomst hebben dat zij deze kwetsbare groep burgers onevenredig hard treffen. Veel mensen met een beperking hebben als gevolg van hun handicap of ziekte meer financiële zorgen dan mensen zonder handicap. Zij hebben minder vaak een baan, zijn vaker afhankelijk van een uitkering en werken vaker parttime. Het is voor hen ook lastiger om hun baan te behouden. Een ziekte of een handicap brengt daarnaast vaak ook allerlei extra kosten met zich mee, die niet altijd worden vergoed door de zorgverzekering (Bron: CG Raad). We maken u erop attent dat deze lijst niet uitputtend is en in willekeurige volgorde aan u wordt voorgesteld. 1. Eigen bijdrage voor hulpmiddelen Behoudens voor een rolstoel (wettelijk uitgezonderd voor eigen bijdrage) wordt voor alle hulpmiddelen in het kader van de Wmo een eigen bijdrage gevraagd. Voor invoering van de Wmo was dit niet het geval (WVG). 2. Legeskosten voor GPK Sinds 2010 wordt bij aanvraag en verlenging van een Gehandicapten Parkeer Kaart, legeskosten geïnd bij de aanvrager. 3. Hulpmiddelen uit pakket zorgverzekering Uit oogpunt van bezuiniging worden steeds meer hulpmiddelen uit het pakket van de zorgverzekering gehaald. Voorbeelden hiervan zijn de sta-op-stoel (2009) en de rollator (2011). 4. Medicatie uit pakket zorgverzekering Uit oogpunt van bezuiniging worden jaarlijks meer medicamenten toegevoegd aan de lijst welke niet vergoed worden door de zorgverzekeraar. 3/1
5. Eigen risico zorgverzekering Elke Nederlander betaald een verplicht Eigen Risico van 165,- per jaar. Mensen met een beperking, chronisch zieken zijn dit bedrag altijd kwijt omdat zij veel zorgkosten maken. De meeste politieke partijen hebben in het verkiezingsprogramma 2010 opgenomen om het eigen risico fors te gaan verhogen, soms zelfs tot 775,- per jaar. Dit zal deze kwetsbare groep onevenredig treffen. Zij hebben immers geen keus. 6. Dieetkosten Vormen een hoge kostenpost en worden vaak niet vergoed (Bron: BCG). 7. Vakantie Aangepaste reizen en verblijfsaccommodaties zijn aanmerkelijk duurder dan reguliere voorzieningen waar vanwege de beperkingen geen gebruik van gemaakt kan worden (Bron: BCG). 8. Mantelzorgers gaan noodgedwongen minder werken of stoppen met werken door de pakketmaatregel AWBZ (2009). Informatie uit een landelijke meldactie AWBZ (uitgevoerd door 7 patiëntenorganisaties) laat zien dat mensen die door de nieuwe indicatie hulp tekort komen niet alleen aankloppen bij gemeente of huisarts, maar vooral ook hulp zoeken in eigen familie- en/of kennissenkring. Dit heeft in 23% van de gevallen tot gevolg dat mantelzorgers minder moeten gaan werken, of zelfs zich genoodzaakt voelen om te stoppen met werken. Ook gaan mensen zelf betalen voor de extra zorg die ze nodig vinden; dit gebeurt vooral bij gezinnen met een thuiswonend kind. Voor veel mensen zijn oplossingen slechts tijdelijk haalbaar, en niet voor de lange termijn; slechts één op de tien mensen kan de problemen voor langere tijd oplossen in eigen kring. Bij de meerderheid blijkt dat de inzet van mantelzorg veel extra belasting geeft in eigen kring, bijvoorbeeld door financiële krapte als de mantelzorger minder werkt, tekort aan aandacht voor de andere kinderen in het gezin en niet meer kunnen bijtanken op vakantie (Bron: BOSK). 9. Invoering eigen bijdrage voor de functie Begeleiding in de AWBZ. Sinds 1 januari 2010 wordt ook voor Begeleiding (Individueel of Groep)een eigen bijdrage gevraagd (Bron: Per Saldo). 10. Fiscale maatregelen Bij de aangifte inkomstenbelasting over 2009 kunnen geen buitengewone uitgaven meer worden afgetrokken. Alleen sommige specifieke zorgkosten zijn nog aftrekbaar waarvoor de drempel is verhoogd. Als tegemoetkoming is de Wet tegemoetkoming chronisch Zieken en gehandicapten (Wtcg) ingesteld (Bron: CG Raad). 4/1
11. Wtcg Er is nog steeds veel onduidelijkheid over de vraag welke groepen in aanmerking kunnen komen voor de Wtcg. Veel mensen uit de oude doelgroep van de buitengewone lastenaftrek worden binnen de nieuwe Wtcg niet gevonden (Bron: CG Raad). 12. TOG regeling Gezinnen met een gehandicapt kind kunnen onder voorwaarde gebruik maken van een soort extra kinderbijslag, de zogenaamde Tegemoetkoming Ouders Gehandicapt kind. Hiervoor was een medische indicatie nodig en deze werd getoetst door een medische raad van de SVB. Vanaf 1 april 2010 komen uitsluitend kinderen in aanmerking welke meer dan 10 uur per week gebruik maken van CIZ geïndiceerde AWBZ zorg. Bij minder dan 10 uur AWBZ zorg per week vervalt de TOG (dit is bij 40% het geval). Ouders welke minder zijn gaan werken om op deze wijze voor hun kind met een beperking te zorgen worden hiervan de dupe. Immers, zij maken nu geen of onvoldoende gebruik van (dure) AWBZ zorg en worden hiervoor dubbel gestraft. Deze gezinnen hebben minder inkomen omdat zij meer mantelzorg moeten geven en vallen nu ook buiten de boot bij de TOG regeling (Bron: BOSK). 13. Woonkosten (1) Chronisch zieken en gehandicapten hebben meer energiekosten en afvalkosten dan mensen zonder een beperking. Omdat zij meer thuis zijn wordt er meer energie verbruikt. Vaak hebben ze meer afval (denk aan incontinentiematerialen, verbandmiddelen, sondevoedingsystemen) en hiermee hogere afvalkosten. 14. Woonkosten (2) Na een woningaanpassing vanwege de handicap wordt de woning hoger getaxeerd en gaat de OZB omhoog. De aanvrager heeft de woning niet laten aanpassen voor een hogere waarde maar omdat hij dusdanige beperkingen heeft dat er geen andere keuze is. De hogere taxatie wordt gebaseerd op een groter woonvolume terwijl de woning op de markt moeilijker verkoopbaar wordt door de specifiek op de gebruiker aangepaste woning. Dit naast hogere huur of hypotheekkosten voor de groter geworden aangepaste woning. 15. Woonkosten (3) Bij een woningaanpassing wordt door de gemeente gekozen voor de goedkoopst mogelijke adequate voorziening. In de praktijk betekent een woningaanpassing altijd een grote kostenpost voor de aanvrager omdat veel zaken niet vergoed worden of meerprijs in rekening wordt gebracht. 16. Beroep op betaalde hulp Het potentieel aan mantelzorgers wordt steeds kleiner (denk aan tweeverdieners, verhoging van de pensioengerechtigde leeftijd, vervallen van vervroegde pensioenregelingen). Chronisch zieken en gehandicapten moeten hierdoor vaker een beroep doen op betaalde hulp. Bijvoorbeeld het inhuren van een klusjesman omdat je vanuit een rolstoel nu eenmaal niet de ladder op kunt klimmen om te klussen. 5/1
17. Hogere vervoerskosten Chronisch zieken en gehandicapten hebben hogere vervoerskosten vanwege bijvoorbeeld ziekenhuisbezoek (en parkeerkosten bij ziekenhuis). Daarnaast worden aanpassingen aan auto s minder of niet meer vergoed dan voor invoering van de Wmo. De Wmo adviesraad gemeente Boekel is van mening dat er door de overheid (zowel landelijk als lokaal) onvoldoende rekening wordt gehouden met deze stapeling van kosten voor chronisch zieken en gehandicapten. De Wmo adviesraad legt hierbij een ongevraagd, doch dringend advies voor, aan het College van Burgemeester en Wethouders en de Gemeenteraad van de gemeente Boekel. De Wmo adviesraad vraagt om bij de ontwikkeling van nieuw beleid rekening te houden met onze adviezen en aanbevelingen zoals verwoord in ons schrijven van 22 juli 2010. Gebruikte afkortingen: CG Raad; Chronisch Zieken en Gehandicapten Raad WVG; Wet Voorzieningen Gehandicapten GPK; Gehandicapten Parkeer Kaart BCG; Bredaas Centrum Gehandicapten Beleid AWBZ; Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten BOSK; landelijke vereniging van ouders van gehandicapte kinderen Per Saldo; belangenvereniging Persoons Gebonden Budgethouders CIZ; Centrum Indicatiestelling Zorg TOG; Tegemoetkoming Ouders Gehandicapte kind 6/1