JAARSTUKKEN 2016 Openbaar lichaam Ferm Werk

Vergelijkbare documenten
Ferm Werk - overzicht van baten en lasten gewijzigde begroting 2015 bedragen x 1.000

JAARSTUKKEN 2017 Openbaar lichaam Ferm Werk

Begroting Openbaar lichaam Ferm Werk

BEGROTING bij ongewijzigd beleid Werkvoorzieningschap De Sluis

JAARSTUKKEN 2015 Openbaar lichaam Ferm Werk

JAARSTUKKEN Stichting De Wissel

JAARSTUKKEN 2013 Werkvoorzieningschap De Sluis

JAARSTUKKEN Openbaar lichaam Ferm Werk. Woerden, 11 april Carrosserieweg BC Woerden Tel:

JAARSTUKKEN 2014 Openbaar lichaam Ferm Werk

De brief van Ferm Werk betreffende de jaarstukken 2014 en de daarbij behorende jaarstukken 2014

Ŗĩįļj FERM WERK. Ferm Werk - productbegroting 2018 gemeente Bodegraven-Reeuwijk: grote geldstroom

JAARSTUKKEN Stichting De Wissel

Ferm Werk Begroting

JAARSTUKKEN Stichting De Wissel

Gewijzigde begroting 2012

BEGROTING Werkvoorzieningschap De Sluis

Jaarbericht Weller Wonen Holding BV 2016

OPERAM JAARREKENING FINANCIEEL JAARVERSLAG 2017

J A A R STUKKEN Energiek BV. Permar Energiek BV Ede

Jaarbericht Weller Wonen Holding BV 2015

Jaarbericht Weller Wonen Holding BV 2014

Jaarbericht. Weller Vastgoed Ontwikkeling Secundus BV

J A A R STUKKEN Energiek BV. Permar Energiek BV Ede

Financieel overzicht 2012 afwikkeling liquidatie van de. STREEKRAAD OOST-GRONINGEN i.l.

JAARSTUKKEN 2017 ROM-D HOLDING NV

Jaarstukken 2011 van Permar Energiek BV. Jaarstukken Jaarrekening - Overige gegevens

Global Opportunities (GO) Capital Asset Management BV gevestigd te AMSTERDAM. Rapport inzake de jaarrekening 2014

Jaarbericht. Weller Vastgoed Ontwikkeling Secundus BV

Rapport. 31 augustus 2015

Global Opportunities (GO) Capital Asset Management BV gevestigd te AMSTERDAM. Rapport inzake de jaarrekening 2013

Ferm Werk Gewijzigde begroting 2015

Jaarstukken lezen en begrijpen (Opfris)cursus voor gemeenteraadsleden

Jaarbericht. Weller Vastgoed Ontwikkeling Secundus BV

Global Opportunities (GO) Capital Asset Management BV gevestigd te AMSTERDAM. Rapport inzake de jaarrekening 2015

Halfjaarverslag Brand New Day Vermogensopbouw NV

Wat gaat het kosten? Baten & lasten totaal. Bedragen * Inkomsten Lasten Bijdrage gemeente

Financiële verantwoording MKA Hollands Midden

Jaarrekening 2014 Stichting Bibliotheek De Kempen. versie t.b.v. het voldoen aan publicatieplicht ANBI

Gewijzigde begroting 2011 versie 2

Jaarrekening 2015 Stichting Bibliotheek De Kempen. versie t.b.v. het voldoen aan publicatieplicht ANBI

JAARSTUKKEN 2017 BATEN EN LASTEN

ACTIVA Ultimo 2016 Ultimo Immateriële vaste activa 0 0. Materiële vaste activa

Jaarrekening 2012 Stichting Bibliotheek De Kempen. versie t.b.v. het voldoen aan publicatieplicht ANBI

JAARSTUKKEN 2014 ROM-D CAPITAL BEHEER BV

BG.3. Gemeenschappelijke Regeling Regionale Brandweer en GHOR Hollands Midden Onderdeel Meldkamer Ambulancezorg Leiden

JAARREKENING 2012 ROM-D HOLDING NV

Samengevoegd College Hageveld en Hageveld Beheer

JAARVERSLAG 2014 AM WERK REÏNTEGRATIE BV

Handelsregister Kamer van Koophandel te Woerden, dossiernummer

Nota reserves en voorzieningen

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814.

Jaarrekening 2013 Stichting Bibliotheek De Kempen. versie t.b.v. het voldoen aan publicatieplicht ANBI

VERKORTE JAARREKENING 2016 STICHTING KRANENBURGH Bergen (NH), 8 mei 2017

Vlottende activa Vorderingen (2) Liquide middelen (3)

Jaarrekening: Overige gegevens: Jaarrekening 2010 van Permar Energiek BV I N H O U D S O P G A V E : -Balans per 31 december

uw brief van: ons kenmerk: bijlage(n): datum: juni 2015

JAARRAPPORT 2017 STICHTING OPENBARE LEESZAAL EN BIBLIOTHEEK HENGELO

CTOUCH Europe B.V. Het Schakelplein GR Eindhoven. Publicatierapport 2015

Stichting Thus, Zevenaar. 1 BALANS PER 31 DECEMBER 2015 (na resultaatbestem m ing) 31 december december 2014 ACTIVA

Jaarrekening Regio Hart van Brabant

Jaarrekening Stichting Vrienden van Dôme

Jaarrekening 2014 Stichting Openbare Bibliotheek Gouda

Inschrijvingsnummer Kamer van Koophandel

STICHTING HOOP VOOR ALBANIË TE MAASDIJK. Rapport inzake jaarstukken mei 2018

STICHTING HOOP VOOR ALBANIË TE MAASDIJK. Rapport inzake jaarstukken augustus 2017

Risicoparagraaf Weerstandsvermogen Bedrijfsvoering Cao

Stichting Institute for Positive Health te Driebergen-Rijsenburg. 1 BALANS PER 31 DECEMBER 2015 (na verwerking van het verlies) 31 december 2015

Renpart Vastgoed Management B.V. PUBLICATIESTUKKEN 2007 RENPART VASTGOED MANAGEMENT B.V. TE DEN HAAG

Balans per 31 maart 2016 (na resultaatbestemming)

Handelsregister Kamer van Koophandel te Plaats KvK, dossiernummer

Ciropack Holding B.V. gevestigd te Heiloo. Publicatiestukken Inschrijvingsnummer Kamer van Koophandel

Onderwerp: Jaarverslag en jaarrekening 2018 van Werkplein Fivelingo.

1. Algemeen 1 2. Bestuur 1 3. Resultaat 1 4. Fiscale positie 2

1. Algemeen 1 2. Bestuur 1 3. Resultaat 1 4. Fiscale positie 2

Jaarstukken Intergemeentelijke Werkvoorziening Gennep, Mook en Middelaar (IWGM)

Stichting Thas, Zevenaar. 1 BALANS PER 31 DECEMBER 2016 (na resultaatbestem ming) 31 december december 2015 ACTIVA

JAARSTUKKEN 2013 Werkvoorzieningschap De Sluis

FINANCIËLE VERANTWOORDING STICHTING TOON HERMANS HUIS ROERMOND 2015

Financiële begroting 2016

Vaste activa Materiële vaste activa 4 Inventaris Transportmiddelen Apparatuur

FINANCIËLE VERANTWOORDING STICHTING TOON HERMANS HUIS ROERMOND 2016

1.1 Balans per 31 december Resultatenrekening over Kengetallen Kasstroomoverzicht over

Stichting Stad & Natuur Almere gevestigd te Almere. Jaarrekening 2013

Stichting Vrienden Toon Hermans Huis te Amersfoort

WALDO STICHTING TE ODIJK. Jaarrekening januari 2015

Corrigendum jaarstukken Leeuwarderadeel 2017

NEDERLANDSE FEDERATIE VOOR NEFROLOGIE TE UTRECHT. Rapport inzake jaarstukken maart 2019

Energiek BV J A A R STUKKEN. Permar Energiek BV Ede. Opmaakdatum:30 maart 2017

JAARSTUKKEN 2018 BATEN EN LASTEN

BALANS PER 31 DECEMBER 2018 (na resultaatbestemming) 31 december december 2017 ACTIVA

Rafael gemeente De Rank T.a.v. het bestuur Ringvaartweg AC ROTTERDAM. Jaarrekening 2014

J A A R STUKKEN Pertax BV Ede

Jaarstukken GR Jaarstukken 2017 Gemeenschappelijke Regeling Gesubsidieerde Arbeid Kop van Noord-Holland

SynVest Fund Management B.V. gevestigd te Amsterdam Rapport inzake de Publicatiebalans 2016 Vastgesteld door de Algemene Vergadering d.d.

Mijndomein.nl Services BV

CTOUCH Services & Training B.V. Het Schakelplein GR Eindhoven

Onderstaand treft u de balans aan per 31 december Na de balans volgt een korte toelichting op de belangrijkste wijzigingen in de balans.

Financiele gegevens Stichting Hospice Hoeksche Waard

Financiele gegevens Stichting Hospice Hoeksche Waard

Transcriptie:

JAARSTUKKEN Openbaar lichaam Ferm Werk Woerden, 31 maart 2017 Carrosserieweg 1 3445 BC Woerden Tel: 0348-497000

Inhoudsopgave Jaarverslag... 2 Programmaverantwoording... 2 Programma Basisdienstverlening... 2 Paragrafen... 5 Paragraaf weerstandsvermogen en risicobeheersing... 5 Paragraaf bedrijfsvoering... 7 Paragraaf financiering... 8 Paragraaf verbonden partijen... 8 Jaarrekening... 9 Balans per (na bestemming resultaat)... 10 Overzicht van baten en lasten over... 12 Grondslagen voor waardering en resultaatbepaling... 13 Toelichting op de balans... 15 Niet uit de balans blijkende rechten en verplichtingen... 19 Toelichting op het overzicht van baten en lasten over... 20 Programma Basisdienstverlening... 20 WSW... 20 Baten grote geldstroom... 20 Lasten grote geldstroom... 21 Bijstandverlening... 22 Baten grote geldstroom... 22 Lasten grote geldstroom... 23 Participatie... 24 Baten grote geldstroom... 24 Lasten grote geldstroom... 24 Overzicht incidentele baten en lasten... 25 Incidentele baten (kleine geldstroom)... 25 Incidentele lasten (kleine geldstroom)... 25 Kleine geldstroom... 26 Baten kleine geldstroom... 26 Lasten kleine geldstroom... 26 Saldo van financiële baten / lasten... 27 Overzicht aanwending van het bedrag voor onvoorzien... 27 Overzicht structurele toevoegingen en onttrekkingen aan de reserves... 27 Verdeelsleutels kosten kleine geldstroom... 28 Programma Aanvullende dienstverlening... 29 Baten grote geldstroom... 29 Lasten grote geldstroom... 29 Baten kleine geldstroom... 29 Lasten kleine geldstroom... 29 Analyse begrotingsafwijkingen en begrotingsrechtmatigheid... 30 Analyse begrotingsafwijkingen... 30 Analyse begrotingsrechtmatigheid... 30 Afrekening bevoorschotting gemeentelijke bijdrage inclusief dekking Rijk... 31 Toelichting op de jaarrekening: wet normering bezoldiging topfunctionarissen publieke en semipublieke sector... 33 SiSa bijlage: G2B Gebundelde uitkering op grond van artikel 69_deel openbaar lichaam... 34 SiSa bijlage: G3B Besluit bijstandsverlening zelfstandigen 2004 (exclusief levensonderhoud beginnende zelfstandigen)_deel openbaar lichaam... 35 Controleverklaring van de onafhankelijke accountant... 36 Jaarstukken openbaar lichaam Ferm Werk 1

Jaarverslag Openbaar lichaam Ferm Werk (verder te noemen Ferm Werk) is de gemeenschappelijke regeling (GR) van de 4 deelnemende gemeenten Woerden, Bodegraven-Reeuwijk, Montfoort en Oudewater en heeft als belang een integrale gemeenschappelijke aanpak te bieden op het terrein van participatie, werk en inkomen binnen het sociale domein. Het doel van deze gemeenschappelijke aanpak is om de effectiviteit en efficiency van de uitvoering te bevorderen, de kwaliteit van de dienstverlening te optimaliseren en de uitvoeringskosten te verlagen. Binnen dit belang en genoemde doelstelling verricht Ferm Werk als basisdienstverlening de uitvoering van de Wet sociale werkvoorziening (WSW), de Participatiewet (PW), de Wet inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte werkloze werknemers (IOAW), de Wet inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte gewezen zelfstandigen (IOAZ) en het Besluit bijstandsverlening zelfstandigen (BBZ 2004). Naast de taken van de basisdienstverlening verricht Ferm Werk als aanvullende dienstverlening onder andere de uitvoering van de Wet Gemeentelijke Schuldhulpverlening en taken rond de huisvesting van vergunninghouders in het kader van de Huisvestingswet. De uitvoering van de dienstverlening vindt voor een groot deel plaats binnen Ferm Werk N.V., de uitvoeringsvennootschap van Ferm Werk. Dit komt tot uitdrukking in de Bijdrage basisdienstverlening Ferm Werk N.V. als onderdeel van de lasten van de kleine geldstroom (zie pagina 25 van de jaarrekening). Voor een nadere toelichting op deze post wordt verwezen naar de jaarrekening van Ferm Werk N.V. De jaarrekening van Ferm Werk bevat de verantwoording van 2 programma s: Basisdienstverlening en Aanvullende dienstverlening, waarbij WSW, Bijstandverlening en Participatie de producten vormen van het programma Basisdienstverlening. In het hierna volgende wordt via de programmaverantwoording en de paragrafen verantwoording afgelegd over de realisatie van het bij de begroting voorgenomen beleid in het jaar. Programmaverantwoording Voor het programma Aanvullende dienstverlening wordt verwezen naar pagina 29. Programma Basisdienstverlening Het programma Basisdienstverlening kan worden onderverdeeld in de producten Wsw, Bijstandverlening en Participatie. Wsw Het product Wsw bestaat uit het bieden van zo regulier mogelijk werk voor Wsw-geïndiceerden. Werk in de beschutte omgeving van het eigen bedrijf ( intern ) is daarbij alleen aan de orde als extern werken (onder aangepaste omstandigheden) bij een reguliere werkgever niet mogelijk is. Vanaf 2015 is er geen nieuwe instroom in de Wsw meer mogelijk. Dit betekent dat er vanaf 2015 sprake is van een afnemend bestand. Wat hebben we bereikt en wat hebben we daarvoor gedaan? In nam het gemiddelde bestand ten opzichte van 2015 af met 17 fte. Er kon in een aantal nieuwe externe projecten worden gerealiseerd, welke zeer geschikt waren om een aantal mensen te laten doorstromen van intern naar extern. Hierdoor bleef het aantal mensen dat extern werkzaam is gelijk aan 2015. Zie het overzicht op de volgende pagina. Ook konden in de wintermaanden extra werkzaamheden in het Groen worden uitgevoerd, waardoor extra omzet kon worden gegenereerd. Dit compenseerde, in ieder geval gedeeltelijk, de terugval in omzet bij intern als gevolg van het afnemend aantal medewerkers. Jaarstukken openbaar lichaam Ferm Werk 2

realisatie realisatie Aantal Fte Wsw 2015 Intern werkzaam 120,2 37% 139,2 41% Externe projecten 110,9 106,6 Individuele detacheringen 57,3 61,7 Begeleid werken 13,3 13,3 Extern werkzaam 181,5 56% 181,6 53% Werkzaam in ondersteunende functies bij FW 21,0 18,9 Totaal aantal Fte 322,7 100% 339,7 100% Het bestand Wsw kan worden onderverdeeld naar nieuwe populatie (geïndiceerd na 1-1-1998) en oude populatie (geïndiceerd voor 1-1-1998). Vanaf 1998 werden personen ingedeeld naar handicapcode, waarbij personen met een lichte handicap niet meer werden toegelaten tot de regeling. per ultimo per ultimo Aantal Fte Wsw 2015 Met handicap "matig" 113,2 115,8 Met handicap "ernstig" 25,1 26,0 Oude populatie 177,4 56% 187,0 57% Bovengrens 0,8 0,8 Ondergrens - 0,6 316,5 100% 330,1 100% Wat heeft het gekost? Voor een overzicht van de kosten van de Wsw wordt verwezen naar de Toelichting op het overzicht van baten en lasten in de jaarrekening. Ten opzichte van 2015 bleef de Netto toegevoegde waarde nagenoeg gelijk. Naast een aantal andere oorzaken (incidentele bate, uitstellen van het invullen van vacatures) leidde dit ertoe dat de kosten van de Wsw fors lager uitkwamen dan de begroting. Bijstandverlening Doelstellingen bij Bijstandverlening zijn: a. Inwoners die zijn aangewezen op een uitkering levensonderhoud en/of inkomensondersteuning, en daar wettelijk recht op hebben, ontvangen deze correct en tijdig b. Deze inwoners worden correct behandeld waarbij hun privacy is gegarandeerd c. Bij het verstrekken van een uitkering levensonderhoud en/of inkomensondersteuning staat rechtmatigheid voorop: het onterecht of onjuist verstrekken van voorzieningen en fraude wordt effectief bestreden. Wat hebben we bereikt en wat hebben we daarvoor gedaan? Jaarstukken openbaar lichaam Ferm Werk 3

Ferm Werk werd in geconfronteerd met een ten opzichte van 2015 sterke toename van het aantal aanvragen levensonderhoud en inkomensondersteuning. Tegelijkertijd werd de gemiddelde doorlooptijd van de aanvragen levensonderhoud sterk verkort. Zie onderstaand overzicht. realisatie realisatie Aantal aanvragen toename 2015 Uitkeringen levensonderhoud 527 125 402 toename procentueel t.o.v. 2015 31% % beschikt binnen 8 weken 93% 66% Inkomensondersteuning 2.710 456 2.254 toename procentueel t.o.v. 2015 20% Om de werkzaamheden te kunnen uitvoeren was een uitbreiding van de personele capaciteit noodzakelijk. Ondanks de toegenomen werkdruk had in ook de kwaliteit van de uitvoering veel aandacht. Het is Ferm Werk gelukt om in alle noodzakelijke controles binnen het reguliere kwaliteitssysteem zelf uit te voeren. Dit is een forse verbetering ten opzichte van 2015, waarop ook de accountant bij Ferm Werk had aangedrongen. Wat heeft het gekost? Voor een overzicht van de kosten van Bijstandverlening wordt verwezen naar de Toelichting op het overzicht van baten en lasten in de jaarrekening. In de begroting was geen rekening gehouden met de sterke toename van de instroom. Hierdoor komen de kosten van Bijstandverlening fors hoger uit dan de begroting. Participatie Het product Participatie houdt in dat in beginsel aan elke uitkeringsgerechtigde een traject wordt aangeboden. Doelstellingen zijn: a. Trajecten zijn optimaal afgestemd op de persoon; er wordt waar mogelijk binnen wettelijke voorschriften rekening gehouden met persoonlijke omstandigheden, en b. Trajecten zijn gericht op arbeidsinschakeling; gericht op uitstroom naar betaald werk, maar waar dit (nog) niet mogelijk is, gericht op het bevorderen van participatie (naar vermogen). Wat hebben we bereikt en wat hebben we daarvoor gedaan? De toename van de instroom had tot gevolg dat ook het aantal trajecten toenam. Maatwerk bleef ook in het sleutelwoord. Om tegemoet te komen aan de toename van het aantal vluchtelingen in onze gemeenten, is in de Ferm Werk- methode voor statushouders ontwikkeld. Uitgedrukt als een percentage van het bestand op 1 januari is 20% uitgestroomd naar werk (2015: 18%). Onderstaand een overzicht per gemeente. bestand op uitstroom % van Aantal personen uitgestroomd naar werk 1-1- naar werk bestand Gemeente Woerden 511 97 19% Gemeente Bodegraven-Reeuwijk 247 60 24% Gemeente Montfoort 101 17 17% Gemeente Oudewater 81 13 16% 940 187 20% Jaarstukken openbaar lichaam Ferm Werk 4

Medio is de pilot detacheringsbanen gestart. De pilot heeft tot doel het onderzoeken en ervaren van de mogelijkheden van de inzet van detacheringsbanen als instrument om uitkeringsgerechtigden te begeleiden naar regulier werk. De ontwikkeling van het aantal garantiebanen gaat minder snel dan gewenst. Tot en met het 1 ste half jaar van werden 5 banen gerealiseerd. Toch is dit geen slechte prestatie vergeleken met de resultaten van de regio Utrecht Midden: t/m april kwam in deze regio het totaal aantal garantiebanen uit op 18 dienstverbanden. Wat heeft het gekost? Voor een overzicht van de kosten van Participatie wordt verwezen naar de Toelichting op het overzicht van baten en lasten in de jaarrekening. Ondanks een toename van de werkzaamheden bleven de kosten van Participatie binnen de begroting. Dit komt vooral omdat bepaalde activiteiten (samenhangend met o.a. de garantiebanen) tot nu toe zijn betaald van eenmalige gelden welke aan de arbeidsmarktregio s ter beschikking zijn gesteld. Paragrafen De volgende paragrafen zijn niet van toepassing bij Ferm Werk en derhalve niet opgenomen in het jaarverslag: lokale heffingen, onderhoud kapitaalgoederen en grondbeleid. Paragraaf weerstandsvermogen en risicobeheersing De weerstandscapaciteit bestaat uit de middelen en mogelijkheden waarover GR Ferm Werk beschikt om niet begrote kosten te dekken. Het eigen vermogen bedraagt 74.603. Gegeven de afspraken die in de GR zijn gemaakt met betrekking tot een eventueel nadelig saldo, is de weerstandscapaciteit van Ferm Werk optimaal. Onderstaand de afspraken in de gemeenschappelijke regeling met betrekking tot een batig of nadelig saldo (artikel 26): 1. Indien in enig exploitatiejaar een batig saldo in de cliëntgebonden kosten van het openbaar lichaam Ferm Werk ontstaat, zal dit saldo worden verrekend met de desbetreffende deelnemer(s). Een batig saldo op de uitvoeringskosten zal worden toegevoegd aan de egalisatiereserve van het openbaar lichaam Ferm Werk tot een maximum van 10% van de daarvoor gebudgetteerde kosten. Het bepalen van dit maximum geschiedt door het algemeen bestuur. 2. Indien in enig exploitatiejaar een nadelig saldo ontstaat met betrekking tot de cliëntgebonden kosten dient dit te worden verrekend met de betreffende deelnemer(s). 3. Indien in enig exploitatiejaar een nadelig saldo in de uitvoeringskosten van de basisdienstverlening ontstaat, wordt dit tekort in beginsel gedekt uit de egalisatiereserve. Een nadelig saldo dat niet of niet meer uit die reserve kan worden gedekt, wordt omgeslagen over de deelnemers overeenkomstig de verdeelsleutels van de regeling. In het onderhavige boekjaar ontstaat een batig saldo op de uitvoeringskosten van 124 K (zie pagina 26: de lasten van de kleine geldstroom bedragen 5.037.281, maar waren begroot op 5.161.000). Het Algemeen Bestuur heeft besloten dit saldo niet toe te voegen aan de egalisatiereserve. Inventarisatie van de risico s We onderscheiden hierbij risico s van aanmerkelijke materiële waarde die niet kunnen worden voorzien. Risico s die wel kunnen worden voorzien, zijn in een voorziening opgenomen op de balans. In de eerste plaats is het aantal uitkeringsgerechtigden dat onvoorzien is, althans hoger dan begroot, een financieel risico. Per uitkeringsgerechtigde gaat het om een gemiddeld bedrag per jaar van ongeveer 13.500 euro. Zowel landelijke als mondiale economische ontwikkelingen zijn van invloed op het werkelijke aantal uitkeringsgerechtigden. Jaarstukken openbaar lichaam Ferm Werk 5

Niet goed is te voorspellen welke impact die hebben op het aantal uitkeringsgerechtigden in het werkgebied van Ferm Werk. Voorts zijn ook ontwikkelingen als de mondiale vluchtelingenstroom van invloed op het aantal uitkeringsgerechtigden. Vanwege de mogelijke financiële impact van een grotere instroom dan begroot en verwacht, kan gesteld worden dat het weerstandsvermogen niet afdoende is om een grote stijging op te vangen. Echter in de Gemeenschappelijke Regeling is opgenomen dat de gemeenten die deelnemen in Ferm Werk deze kosten dragen. Met deze bepaling is het risico voor Ferm Werk nihil. Desalniettemin worden deze risico s maandelijks gevolgd en gerapporteerd aan directie, bestuur en Raad van Commissarissen. Een tweede risico dat onderkend wordt is het verstrekken van uitkeringen of delen van uitkeringen aan niet rechthebbenden, de zogeheten financiële onrechtmatigheid. Hiervoor is een AO/IB ingericht die deze risico s voorkomt dan wel verkleint. Gemiddeld zo n 60% van de inwoners van de vier in Ferm Werk deelnemende gemeenten die een beroep doet op een uitkering, wordt geen uitkering verstrekt omdat het recht ontbreekt. In dit zogeheten poorteffect, dat maandelijks wordt gemeten, zit een strenge selectie als het gaat om het voorkomen van het risico op onrechtmatigheid. Verstrekkingen van uitkeringen worden voorts getoetst. Daarnaast vindt er periodieke controle plaats volgens een vastgesteld Intern Controleprotocol. Bevindingen worden met de uitvoering gedeeld en werkwijzen worden hierop zo nodig aangepast. Vermoedens van onrechtmatigheid kunnen voorts met handhaving door Ferm Werk of in opdracht van Ferm Werk door de sociale recherche worden uitgezocht en opgelost. De werking van de AO/IB is hiermee adequaat in het verminderen van het genoemde risico. Indien wel onrechtmatigheid blijft bestaan, zonder dat Ferm Werk dit heeft herkend, geldt evenzeer het bepaalde in de Gemeenschappelijke Regeling dat de in Ferm Werk deelnemende gemeenten de kosten dragen van de uitkeringslasten voor zover die het Rijkssubsidie te boven gaan. Een financieel risico voor Ferm Werk is hiermee zeer gering. Het onderkennen, herstellen en reageren op risico s in de bedrijfsvoering van Ferm Werk is vast onderdeel van periodieke monitoring en verantwoording aan directie, bestuur en Raad van Commissarissen van Ferm Werk. Onderstaand een overzicht met de kengetallen. Hierbij wordt opgemerkt dat de kengetallen netto schuldquote en de netto schuldquote gecorrigeerd voor alle leningen in de vergelijkende cijfers zijn aangepast. realisatie begroting realisatie 2015 Netto schuldquote 6,8% 6,0% 6,0% Netto schuldquote gecorrigeerd voor alle verstrekte leningen -0,2% -0,8% -1,0% Solvabiliteitsratio 0,8% 0,8% 0,8% Structurele exploitatieruimte 0,0% 0,0% 0,0% De netto schuldquote is het eigen vermogen en de voorzieningen uitgedrukt als percentage van het totaal van de baten. Een negatieve netto schuldquote betekent een positief saldo van eigen vermogen en voorzieningen. De solvabiliteitsratio is het eigen vermogen uitgedrukt als percentage van het balanstotaal. De solvabiliteit is laag te noemen. Dit is het gevolg van de keuze van het bestuur van Ferm Werk om geen resultaten toe te voegen aan het eigen vermogen. Gegeven de afspraken die in de gemeenschappelijke regeling zijn gemaakt met betrekking tot een batig of nadelig saldo is de financiële situatie gezond te noemen. Jaarstukken openbaar lichaam Ferm Werk 6

Algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien Bij Ferm Werk is geen sprake van algemene dekkingsmiddelen. In was 100 K voor onvoorziene lasten begroot; dit bedrag is niet aangewend. Paragraaf bedrijfsvoering Bij het opstellen van de begroting, in de beginmaanden van 2015, voorspelden we een lichte toename van het aantal inwoners dat is aangewezen op een uitkering. Op basis van macroeconomische verkenningen en de vertalingen daarvan voor het werkgebied van Ferm Werk, kwamen we uit op een stijging van 2%. Belangrijkste argumentatie daarbij is het bekende mechanisme dat het herstel van de arbeidsmarkt vertraagd reageert op economisch herstel. Bovendien was waarneembaar dat de groei van het aantal vacatures gelijke tred hield met de toename van de beroepsbevolking. De toename van de concurrentie op de arbeidsmarkt die hiervan het gevolg is, is niet in het voordeel van de cliënten van Ferm Werk. De verwachte ontwikkelingen hebben zich voorgedaan, met dien verstande dat de groei van het aantal uitkeringsgerechtigden aanzienlijk hoger is uitgekomen dan 2%, namelijk rond de 10%. De forse groei is veroorzaakt door veranderde wet- en regelgeving op het terrein van Wajong en arbeidsrecht. Daarnaast hebben alle Nederlandse gemeenten te maken gehad met een hogere instroom van migranten die recht hebben kunnen doen gelden op een uitkering. De hogere instroom heeft overigens geen nadelige financiële gevolgen voor de gemeenten gehad. De uitvoeringskosten zijn binnen de begroting gebleven. De hogere uitkeringslasten ten opzichte van begroting zijn gecompenseerd door het Rijk. De verhoogde instroom is in voor Ferm Werk aanleiding geweest om te intensiveren op een aantal beleidsterreinen. Zo is onder meer de aanpak van het begeleiden van zogeheten statushouders verscherpt met als doel binnen twee jaar de helft van de deelnemers te laten uitstromen naar werk. Recent is de intensievere aanpak gestart. Ook hebben we in de bijstand voor zelfstandigen teruggehaald naar Ferm Werk. Tot die tijd werd deze regeling door de gemeente Utrecht uitgevoerd. De overtuiging dat ondernemerschap een belangrijke weg is naar zelfredzaamheid én dus voor onze cliënten van groot belang is, heeft Ferm Werk de uitvoering zelf ter hand doen nemen. Bovendien sluit het zelf uitvoeren aan bij de gedachte dat ondernemerschap vooral lokaal kan bloeien. Ondernemersverenigingen zetten zich actief in op beide initiatieven. Naast deze vernieuwingen heeft Ferm Werk ingezet op een aantal nieuwe instrumenten, waaronder detacheringsbanen. Met name de komende jaren wordt dit instrument ingezet na een voorzichtige pilot in. In is een belangrijke stap gezet in het vereenvoudigen van de governance structuur van Ferm Werk. In de eerste plaats is per 1 januari de KMH B.V. (Kringloopwinkels) verkocht. Het besluit daartoe was reeds in 2015 genomen. Voorts is in overeenstemming op hoofdlijnen bereikt over de vereenvoudiging van de governance structuur in het Dagelijks en Algemeen Bestuur én in de Raad van Commissarissen. Achtergrond van de vereenvoudiging is een heldere aansturing en een evenwichtige democratische legitimering van de uitvoering. Daarbij hoort invloed vooraf en controle achteraf van de gemeenten te kunnen zijn. Binnen het huidige construct is daarvan onvoldoende sprake. Voor de zomer van 2017 wordt interne besluitvorming afgerond. Na de zomer worden de Gemeenteraden nader geïnformeerd en worden de plannen ter besluitvorming voorgelegd. Verwachte consequentie is dat de NV Ferm Werk opgaat in de GR Ferm Werk. Dat betekent dat zowel het personeel als de activiteiten in de GR worden ondergebracht. Er is dus geen sprake van afstoten of inkrimping van activiteiten. Dezelfde activiteiten worden voortgezet binnen een andere rechtspersoon. In zijn de eerste gesprekken op gang gekomen met samenwerkingspartners in de zorg en in werk. Doel van deze gesprekken vanuit Ferm Werk is te bezien of er voor de komende jaren een infrastructuur kan worden ontworpen voor aangepast werk. Jaarstukken openbaar lichaam Ferm Werk 7

Zowel Ferm Werk als collega bedrijven van Ferm Werk als ook zorgorganisaties manifesteren zich op deze markt van aangepast en beschermd werk. Ferm Werk ziet het als haar verantwoordelijkheid om te bezien of er met deze organisaties een gezamenlijk aanbod kan worden ontwikkeld. Er is namelijk sprake van een gewijzigde wettelijke situatie met dito veranderde financiering, terwijl er demografisch geen veranderingen zijn. Er blijven dus inwoners aangewezen op betekenisvol maar aangepast werk in een beschermde omgeving. Zoals gezegd ziet Ferm Werk het als haar verantwoordelijkheid hierbij het voortouw te nemen. In is gestart in een nieuw organisatiemodel. Het verbeterplan dat in 2015 was opgesteld sprak van een aantal noodzakelijke verbeteringen. Voor een belangrijk deel waren die al in datzelfde jaar opgepakt, zoals de verbetering van de Planning & Control cyclus en de besparing van 400 K op de uitvoeringkosten. Het nieuwe organisatiemodel was nodig om de organisatie te kunnen laten draaien met minder management én met nieuwe functies op het terrein van de uitvoering. Daarnaast was de verbinding tussen het Sw bedrijf en de oude sociale dienst niet optimaal. Het nieuwe model en nieuwe werkafspraken moeten leiden tot het slechten van die drempels. Hoewel een grondige evaluatie nog niet heeft plaatsgevonden, is er sprake van een succesvolle organisatie. Er wordt met minder mensen veel werk verzet. Als Ferm Werk zich vergelijkt met andere organisaties dan scoren wij goed op het gebied van duurzame uitstroom naar werk. Ook op andere punten levert Ferm Werk goede scores. Het huidige model is daarmee suitable voor de nabije toekomst. De intensivering van plannen, maar ook nieuwe beleidsvoornemens kunnen aangepakt worden door de huidige organisatie. Paragraaf financiering De realisatie van het risicobeheer en van het kasbeheer is conform de begroting. Omdat renteherziening in niet van toepassing is, bedraagt het renterisico nihil; de renterisiconorm bedroeg 5.992 K (oftewel 20% van het begrotingstotaal). Per saldo was ultimo boekjaar 74 K in kas. De limiet voor een netto vlottende schuld bedroeg 2.457 K (8,2% van de omvang van de begroting). Paragraaf verbonden partijen GR Ferm Werk is enig aandeelhouder van Ferm Werk N.V., eveneens gevestigd aan de Carrosserieweg 1 te Woerden. Ferm Werk N.V. is in de gemeenschappelijke regeling aangewezen als uitvoeringsvennootschap van Openbaar lichaam Ferm Werk. Het eigen vermogen (groepsvermogen) van Ferm Werk N.V. bedraagt 5.842 (ongewijzigd ten opzichte van 2015). De verwachting is dat het eigen vermogen ultimo 2017 gelijk blijft; het financiële resultaat van Ferm Werk N.V. wordt begroot op nihil. De omvang van het vreemd vermogen bedraagt naar verwachting 3.000 K. Dit bedrag is inclusief een langlopende lening van GR Ferm Werk van 2.152 K. Ferm Werk N.V. was in in een groep verbonden met de volgende juridische entiteiten (die eenzelfde doel nastreven): - Bruca B.V., gevestigd te Woerden (100% eigendom van Ferm Werk). In deze vennootschap worden geen activiteiten meer uitgeoefend. De vennootschap is ontbonden per 1 juli. - Stichting Facilitaire Dienstverlening (SFD), gevestigd te Woerden. De activiteiten van SFD bestaan uitsluitend uit het detacheren van menskracht bij Ferm Werk N.V. - Stichting De Wissel, gevestigd te Woerden. Deze stichting is werkgever voor gesubsidieerde arbeid (anders dan in het kader van de Wsw) ten behoeve van de deelnemende gemeenten. De voornaamste activiteiten van Ferm Werk N.V. en haar groepsmaatschappijen zijn gericht op het bieden van aangepast werk aan degenen die in dienst zijn van Openbaar lichaam Ferm Werk of werkzaam zijn in het kader van de uitvoering van andere regelingen. Jaarstukken openbaar lichaam Ferm Werk 8

Jaarrekening Jaarstukken openbaar lichaam Ferm Werk 9

Balans per (na bestemming resultaat) ACTIVA 31 DECEMBER 31 DECEMBER 2015 Vaste activa Financiële vaste activa Kapitaalverstrekking aan deelneming 5.842 5.842 Lening aan deelneming 2.151.766 2.151.766 Overige uitzettingen met een rentetypische looptijd van één jaar of langer 4.468.400 4.350.000 Totaal vaste activa 6.626.008 6.507.608 Vlottende activa Uitzettingen met een rentetypische looptijd korter dan één jaar Vorderingen op openbare lichamen 9.128 728.474 Uitzettingen in s Rijks schatkist met een rentetypische looptijd korter dan één jaar 974.602 201.956 Rekening-courantverhoudingen met nietfinanciële instellingen - 567.714 Overige vorderingen 1.165.387 1.645.139 2.149.117 3.143.283 Liquide middelen 236.049 9.809 Overlopende activa 26.749 31.019 Totaal vlottende activa 2.411.915 3.184.111 Totaal generaal 9.037.923 9.691.719 Jaarstukken openbaar lichaam Ferm Werk 10

PASSIVA 31 DECEMBER 31 DECEMBER 2015 Vaste passiva Eigen vermogen Algemene reserve 74.603 74.603 Voorzieningen Voorzieningen voor verplichtingen, verliezen en risico s 243.215 - Vaste schulden met een rentetypische looptijd van één jaar of langer Onderhandse leningen binnenlandse banken en ov. financiële instellingen 6.501.000 6.501.000 Totaal vaste passiva 6.818.818 6.575.603 Vlottende passiva Netto-vlottende schulden met een rentetypische looptijd korter dan één jaar Schulden aan openbare lichamen 1.254.184 2.155.920 Debetsaldi bank - 46.250 Overige schulden 833.920 893.536 2.088.104 3.095.706 Overlopende passiva Verplichtingen die in het begrotingsjaar zijn opgebouwd en die in een volgend begrotings jaar tot betaling komen, m.u.v. jaarlijks terugkerende arbeidskosten gerelateerde verplichtingen van vergelijkbaar volume 131.001 20.410 Totaal vlottende passiva 2.219.105 6.575.603 Totaal generaal 9.037.923 9.691.719 Bedrag aan garantstellingen - - Jaarstukken openbaar lichaam Ferm Werk 11

Overzicht van baten en lasten over Gewijzigd Baten WSW 9.352.716 9.962.000 Bijstandverlening 18.800.431 17.285.000 Participatie 2.366.738 2.449.000 Programma Basisdienstverlening 30.519.885 29.696.000 Programma Aanvullende dienstverlening 352.652 266.000 30.872.537 29.962.000 Lasten WSW 9.352.716 9.962.000 Bijstandverlening 18.800.431 17.285.000 Participatie 2.366.738 2.449.000 Programma Basisdienstverlening 30.519.885 29.696.000 Programma Aanvullende dienstverlening 352.652 266.000 30.872.537 29.962.000 Subtotaal programma s - - Het programma Basisdienstverlening is inclusief het saldo van financiële baten en lasten -1.058 46.000 Gerealiseerde totaal saldo van baten en lasten - - Werkelijke toevoegingen en onttrekkingen aan reserves - - Gerealiseerde resultaat - - De kolom Gewijzigd is leeg, omdat er geen gewijzigde begroting over is vastgesteld. In de begrotingscijfers is ten opzichte van de vastgestelde begroting een verschuiving van zowel baten als lasten opgetreden van 142 K van Participatie naar Bijstandverlening. Deze verschuiving is doorgevoerd omdat is geconstateerd dat de post Loonkostensubsidie garantiebanen ten onrechte onder Participatie was begroot, terwijl deze thuis hoort onder Bijstandverlening. Jaarstukken openbaar lichaam Ferm Werk 12

Grondslagen voor waardering en resultaatbepaling Algemeen Groepsverhoudingen De aandelen van Ferm Werk NV zijn voor 100% eigendom van Openbaar lichaam Ferm Werk. De jaarrekening is opgemaakt met inachtneming van de voorschriften die het Besluit en Verantwoording Provincies en Gemeenten daarvoor geeft. Grondslagen voor waardering Activa Voor zover niet anders vermeld, zijn de activa gewaardeerd tegen verkrijgings- of vervaardigingsprijs. Op vaste activa met een beperkte gebruiksduur wordt jaarlijks afgeschreven volgens een stelsel dat is afgestemd op de verwachte toekomstige gebruiksduur. Financiële vaste activa De deelneming wordt gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs of lagere marktwaarde. Indien noodzakelijk wordt op de lening een voorziening voor oninbaarheid in mindering gebracht. Vorderingen en overlopende activa De vorderingen zijn gewaardeerd tegen de nominale waarde. Voor het risico dat vorderingen niet inbaar zijn, wordt een voorziening in mindering gebracht. De voorziening wordt statisch bepaald op basis van de ouderdom van de vordering per balansdatum en de geschatte inningskansen. Er is sprake van een zekere mate van schattingsonzekerheid. Liquide middelen De liquide middelen zijn gewaardeerd tegen de nominale waarde. Passiva Voor zover niet anders vermeld, zijn de passiva gewaardeerd tegen de nominale waarde. Eigen vermogen Het eigen vermogen bestaat uit de reserves en het resultaat na bestemming volgend uit de programmarekening. Voorzieningen De voorziening bestaat uit het op balansdatum bestaand risico ter zake van bepaalde te verwachten verplichtingen of verliezen waarvan de omvang redelijkerwijs is te schatten. Voorzieningen worden gewaardeerd op het nominale bedrag van de betrokken verplichting c.q. het voorzienbare verlies. Vaste schulden De vaste schulden worden gewaardeerd tegen de nominale waarde verminderd met de reeds gedane aflossingen. Vaste schulden hebben een rentetypische looptijd van één jaar of langer. Jaarstukken openbaar lichaam Ferm Werk 13

Grondslagen voor resultaatbepaling Baten en lasten De baten en lasten worden toegerekend aan het jaar waarop zij betrekking hebben. Baten en winsten worden slechts genomen voor zover zij op balansdatum zijn gerealiseerd. Verliezen en risico s die hun oorsprong vinden voor het einde van het begrotingsjaar, worden in acht genomen indien zij voor het opmaken van de jaarrekening bekend zijn geworden. Personeelslasten worden in principe toegerekend aan het boekjaar waarop ze betrekking hebben. Als gevolg van het formele verbod op het opnemen van voorzieningen c.q. schulden uit hoofde van jaarlijks terugkerende arbeidskosten gerelateerde verplichtingen van vergelijkbaar volume, worden sommige personele lasten echter toegerekend aan de periode waarin uitbetaling plaatsvindt; daarbij moet worden gedacht aan componenten zoals verlofaanspraken. Voor arbeidskosten gerelateerde verplichtingen van een jaarlijks vergelijkbaar volume wordt geen voorziening getroffen of op andere wijze een verplichting opgenomen. De referentieperiode is dezelfde als die van de meerjarenraming, te weten vier jaar. Indien er sprake is van (eenmalige) schokeffecten dient wel een verplichting te worden opgenomen. Belastingen Ferm Werk stelt zich op het standpunt dat Openbaar lichaam Ferm Werk niet vennootschapsbelasting plichtig is. Ten tijde van het opstellen van de jaarrekening wordt hierover nog overleg gevoerd met de Belastingdienst. Jaarstukken openbaar lichaam Ferm Werk 14

Toelichting op de balans Vaste activa Financiële vaste activa Kapitaalverstrekking aan deelneming % Aandeel in geplaatst kapitaal Waardering Waardering 2015 Ferm Werk N.V., Woerden 100 45.378 5.842 5.842 De netto vermogenswaarde van Ferm Werk N.V. bedraagt ongewijzigd 5.842. Lening aan deelneming 31 December 2015 Ferm Werk N.V. 2.151.766 2.151.766 De lening is in 2006 verstrekt met een looptijd van 10 jaar. Per 2015 is de overeenkomst verlengd met nog eens 10 jaar, derhalve eindigend op 1 januari 2026. De over de lening verschuldigde rente beloopt 4,5%. Vanaf is de rente bepaald op 2%. Gedurende de looptijd is de lening aflossingsvrij. Geldnemer is te allen tijde bevoegd om tussentijds boetevrij af te lossen. 2015 Overige uitzettingen met een rentetypische looptijd van één jaar of langer Rabobank spaardeposito, inleg 12 maart 2008 3.000.000 3.000.000 Rabobank spaardeposito, inleg 7 november 2008 1.350.000 1.350.000 4.350.000 4.350.000 Verstrekt BBZ bedrijfskrediet 118.400-4.468.400 4.350.000 De spaardeposito s hebben een looptijd tot 6 december 2017; de vervaldatum is tevens de vervaldatum van de langlopende leningen o/g bij de BNG Bank. Het rentepercentage is vast en bedraagt respectievelijk 4,6% en 4,65%. De rentebate bedraagt in het boekjaar 200.775. Vlottende activa Uitzettingen met een rentetypische looptijd korter dan één jaar Vorderingen op openbare lichamen 2015 Gemeente Bodegraven-Reeuwijk - 393.183 Rijksbijdrage BBZ - 239.252 Rijksbijdrage PW - 57.579 Deelnemende gemeenten - 690.014 Sectorgelden Midden-Utrecht - 19.800 Overige vorderingen op openbare lichamen 9.128 18.660 9.128 728.474 De vorderingen op de deelnemende gemeenten ultimo inzake de rijksbijdrage BBZ en PW zijn opgenomen onder de Schulden aan openbare lichamen. Jaarstukken openbaar lichaam Ferm Werk 15

Uitzettingen in s Rijks schatkist met een rentetypische looptijd korter dan één jaar 2015 Totaal 974.602 201.956 Schatkistbankieren houdt in dat decentrale overheden tijdelijk overtollig geld bij het ministerie van Financiën moeten parkeren. Om het dagelijkse kasbeheer te vereenvoudigen mag een bepaald bedrag buiten de schatkist worden aangehouden. Dit zogenoemde drempelbedrag geldt gemiddeld over een kwartaal en bedraagt voor Ferm Werk 250.000. Onderstaande tabel laat zien hoe het gebruik van het drempelbedrag is per kwartaal. Kwartaal 1 Kwartaal 2 Kwartaal 3 Kwartaal 4 Kwartaalcijfer op dagbasis buiten 's Rijks schatkist aangehouden middelen 367 276 213 352 Ruimte onder het drempelbedrag - - 37 - Overschrijding van het drempelbedrag 117 26-102 Het gebruik van het drempelbedrag is inclusief bij Ferm Werk N.V. aangehouden middelen, die niet strikt noodzakelijk zijn voor de bedrijfsvoering van de N.V. De voor de bedrijfsvoering van de N.V. aangehouden middelen bedragen gemiddeld niet meer dan 200.000. Rekening-courantverhoudingen met nietfinanciële instellingen 2015 Ferm Werk N.V. - 567.714 Ultimo is sprake van een schuld aan Ferm Werk N.V. Overige vorderingen 2015 Vorderingen op debiteuren Bijstandverlening 1.018.300 1.494.800 Verstrekte voorschotten 14.813 23.009 1.033.113 1.517.809 Rente spaardeposito s 120.994 120.994 Overige vorderingen 11.280 6.336 1.165.387 1.645.139 Onderstaand een specificatie van de vorderingen op debiteuren Bijstandverlening per gemeente. totaal gemeente gemeente gemeente gemeente Woerden B'graven-R'wijk Montfoort Oudewater Nominale vordering 3.939.720 2.251.463 1.281.291 218.511 188.455 Af: voorziening 2.803.020-1.712.463-869.391-143.511-77.655-1.136.700 539.000 411.900 75.000 110.800 Overb. BBZ bedrijfskrediet naar financiële vaste activa 118.400-32.500-85.900- - - 1.018.300 506.500 326.000 75.000 110.800 Jaarstukken openbaar lichaam Ferm Werk 16

Liquide middelen De liquide middelen bestaan uit banktegoeden; deze staan ter vrije beschikking van de rechtspersoon. Overlopende activa 2015 Fiets- privé project 26.749 31.019 Vaste passiva Eigen vermogen 2015 Algemene reserve 74.603 74.603 De algemene reserve is gevormd bij de overname van activiteiten van de gemeentelijke stichting Milieukompas en bedraagt vanaf 2001 ongewijzigd 74.603. Voorzieningen voor verplichtingen, verliezen en risico s Voorziening WW- en BW-uitkering Verloop in Verloop in 2015 Stand op 1 januari - - Toevoeging 215.000 - Stand op 215.000 - De voorziening bestaat uit het op balansdatum bestaand risico ter zake van de mogelijke verplichting van een WW- en BW- (bovenwettelijke) uitkering. Voorziening kosten bezwaar Verloop in Verloop in 2015 Stand op 1 januari - - Toevoeging 28.215 - Stand op 28.215 - Vaste schulden met een rentetypische looptijd van één jaar of langer 2015 Leningen o/g BNG Bank 6.501.000 6.501.000 De leningen o/g dienen op 6 december 2017 in één termijn te worden afgelost. De leningen o/g bestaan uit drie vaste geldleningen van de BNG Bank, ieder groot 2.167.000, opgenomen op 6 december van de drie opeenvolgende jaren 2005, 2006 en 2007. De verschuldigde rente over de leningen bedraagt respectievelijk 3,61%, 3,77% en 3,92%. De totale rentelast met betrekking tot de BNG leningen bedraagt in het boekjaar 244.872. Jaarstukken openbaar lichaam Ferm Werk 17

Vlottende passiva Netto-vlottende schulden met een rentetypische looptijd korter dan één jaar Schulden aan openbare lichamen 2015 Deelnemende gemeenten 1.247.909 1.663.115 Overige gemeenten 6.275 78.605 Het Rijk inzake debiteuren - 414.200 1.254.184 2.155.920 De schuld inzake debiteuren is vervallen, omdat er geen sprake is van afdracht aan het Rijk. Een specificatie van de schulden aan de deelnemende gemeenten volgt onderstaand: totaal gemeente gemeente gemeente gemeente ultimo Woerden B'graven-R'wijk Montfoort Oudewater Overname saldo debiteuren ontstaan voor 2014 1.007.476 504.700 374.276 41.800 86.700 Afrekening rijksbijdrage. Wsw 2014 68.207 23.574 1.226 24.341 19.066. Bbz aanv. uitk. 2014 43.465-15.122-20.312-4.497-3.534-. Bbz aanv. uitk. 2015 22.575-10.782-10.082-1.711- -. Vangnetuitkering 2015 57.579- - 57.579- - - 55.412-2.330-86.747-18.133 15.532 Afrekening gemeentelijke bijdrage incl. dekking Rijk 387.393 304.317 24.164 67.178 8.266- Per saldo verschuldigd 1.339.457 806.687 311.693 127.111 93.966 Per balansdatum. openstaande factuur 30.144-30.144-. gefactureerd iz 2017 61.405-53.775- - - 7.629-1.247.909 752.912 281.549 127.111 86.337 Zie voor een specificatie van de afrekening pagina 31 en 32 van de jaarrekening. Overige schulden 2015 Omzetbelasting 256.745 287.198 Loonheffing 236.909 328.882 Uitkeringen PW en Bijzondere bijstand 145.577 95.001 Crediteuren 81.467 41.944 Schuld aan Ferm Werk N.V. 19.093 - Overige schulden 94.129 140.511 833.920 893.536 Jaarstukken openbaar lichaam Ferm Werk 18

Overlopende passiva 2015 Reservering vakantiegeld 85.936 - Netto loon 28.293 3.638 Rente 16.772 16.772 131.001 20.410 De reservering vakantiegeld vloeit voort uit de invoering van het Individueel Keuze Budget (IKB) in 2017. Niet uit de balans blijkende rechten en verplichtingen Kredietfaciliteit GR Ferm Werk heeft een kredietfaciliteit in rekening-courant bij de BNG Bank ter hoogte van maximaal 2.132.000. Per balansdatum wordt hiervan 0 benut. Garantstellingen GR Ferm Werk is hoofdelijk medeschuldenaar voor het krediet in rekening-courant bij de Rabobank op naam van Ferm Werk N.V. De kredietlimiet bedraagt 750.000. Per balansdatum wordt de kredietfaciliteit niet benut. Fiscale eenheid voor de omzetbelasting De fiscale eenheid voor de omzetbelasting bestaat uit de volgende rechtspersonen: Ferm Werk N.V., Stichting Facilitaire Dienstverlening en GR Ferm Werk. Op grond hiervan is GR Ferm Werk mede hoofdelijk aansprakelijk voor de eventueel hieruit voortvloeiende verplichtingen. Jaarlijks terugkerende, arbeidskosten gerelateerde, verplichtingen van een vergelijkbaar volume Per ultimo bedroeg de schuld uit hoofde van vakantiegeld en dagen 806.000 (2015: 946.000.) Met ingang van is dit exclusief het vakantiegeld van het ambtelijk personeel (als gevolg van de invoering van het IKB in 2017). Jaarstukken openbaar lichaam Ferm Werk 19

Toelichting op het overzicht van baten en lasten over Programma Basisdienstverlening Het programma Basisdienstverlening bestaat uit de producten WSW, Bijstandverlening en Participatie. De meest opvallende afwijking van de realisatie in ten opzichte van de begroting is dat het aandeel van de WSW in het programma Basisdienstverlening is afgenomen met 609.300 en het aandeel van Bijstandverlening is toegenomen met 1.515.400. Bij de WSW wordt de afwijking ten opzichte van begroting bijna geheel veroorzaakt door de kleine geldstroom. Bij Bijstandverlening zijn zowel grote als kleine geldstroom debet aan de stijging. Voor een nadere analyse wordt verwezen naar pagina 30 van de jaarrekening (Analyse begrotingsafwijkingen en begrotingsrechtmatigheid). WSW Baten en lasten Incidenteel gerealiseerd Grote geldstroom 9.391.357 9.432.000 - Kleine geldstroom -38.641 529.000 175.270 9.352.716 9.962.000 175.270 Onderstaand volgt een toelichting op de baten en lasten van de grote geldstroom. Voor een toelichting op de baten en lasten van de kleine geldstroom wordt verwezen naar pagina 26. Baten grote geldstroom Rijkssubsidie Wsw 9.192.306 Doorbetaling naar andere uitvoerders -1.111.865 Doorbetaling van andere uitvoerders 499.259 8.579.700 8.337.000 Bonus begeleid werken 39.840-8.619.540 8.337.000 Gemeentelijke bijdrage 771.817 1.096.000 9.391.357 9.432.000 Het rijksbudget wordt vastgesteld op basis van de realisatie in het jaar t-1, waarbij rekening wordt gehouden met de blijfkans in het jaar t (de kans dat het zittende bestand na een jaar nog een dienstverband heeft). De rijkssubsidie over is in september definitief vastgesteld. Het budget per SE bedraagt 25.457. Voor de doorbetaling van en naar andere SW uitvoerders geldt een landelijke afspraak dat hiervoor een bedrag van 25.100 per SE wordt gehanteerd. Hierdoor komt het bedrag per SE na doorbetaling uit op 26.069. In de begroting was rekening gehouden met een bedrag van 25.340 per SE. In november is door het Rijk de bonus begeleid werken toegekend. De bonus bedraagt 3.000 per SE en is gebaseerd op het aantal in 2014 gerealiseerde plekken begeleid werken. 2014 is het laatste jaar waarover de bonus wordt toegekend. Aantal SE Wsw Deelnemende gemeenten 309,2 306,3 Buiten gemeenten 19,9 22,7 Totaal realisatie (gemiddeld) 329,1 329,0 Jaarstukken openbaar lichaam Ferm Werk 20

Lasten grote geldstroom Personeelskosten 9.352.860 9.362.000 Subsidie ESF (scholingsfonds) 2012-38.866 - Kosten begeleid werken 77.363 70.000 9.391.357 9.432.000 De kosten begeleid werken betreffen de betaalde loonkostensubsidies aan werkgevers. Het aantal begeleid werken plekken bedroeg 13,3 SE. Het aantal medewerkers Wsw met een dienstverband bij Ferm Werk bedroeg 309,4 FTE (2015: 326,4 FTE). Een specificatie van de personeelskosten volgt onderstaand. Personeelskosten Loonkosten Wsw medewerkers 7.264.257 7.116.000 Werkgeversheffing ZVW 473.366 532.000 Sociale lasten 820.208 793.000 Pensioenpremies 624.611 745.000 Ontvangen uitkering UWV -14.413 - Totaal sociale lasten 1.903.772 2.069.000 Reiskosten 147.724 139.000 Overige personeelskosten 37.107 38.000 9.352.860 9.362.000 De personeelskosten per FTE kwamen uit op 30.273 (2015: 29.915). In is een nieuw cao onderhandelingsakkoord bereikt. Alle werknemers kregen in maart een éénmalige uitkering van 325. De eindejaarsuitkering is met ingang van verhoogd van 3% naar 3,75%. Jaarstukken openbaar lichaam Ferm Werk 21

Bijstandverlening Baten en lasten Incidenteel gerealiseerd Grote geldstroom 15.770.409 14.748.000 - Kleine geldstroom 3.030.022 2.537.000 133.283 18.800.431 17.285.000 133.283 Onderstaand volgt een toelichting op de baten en lasten van de grote geldstroom. Voor een toelichting op de baten en lasten van de kleine geldstroom wordt verwezen naar pagina 26. Baten grote geldstroom BUIG 13.673.047 12.478.000 BBZ 120.449 414.000 Gemeentelijke bijdrage inkomensondersteuning 2.082.115 1.856.000 15.875.611 14.748.000 Gemeentelijke bijdrage bijstandverlening algemeen -105.202-15.770.409 14.748.000 Baten BUIG Rijksbijdrage BUIG 12.638.302 12.003.000 Idem, uitkering vangnetregeling 434.661-13.072.963 12.003.000 Gemeentelijke bijdrage 600.084 475.000 13.673.047 12.478.000 Het aantal verstrekte uitkeringen beliep in gemiddeld 1011 (begroting : 894; 2015: 919). Baten BBZ Rijksbijdrage BBZ 48.251 18.000 Idem, aanvullende uitkering - - 48.251 18.000 BBZ declaratieregeling 73.258 320.000 Gemeentelijke bijdrage -1.060 76.000 120.449 414.000 Uit bovenstaand overzicht blijkt dat de omvang van de declarabele bestedingen BBZ in sterk achterblijft bij de begroting. De reden is dat er minder bedrijfskrediet is verstrekt dan was begroot. Jaarstukken openbaar lichaam Ferm Werk 22

Lasten grote geldstroom Verstrekte uitkeringen 13.639.770 12.336.000 Loonkostensubsidie 33.277 142.000 BUIG 13.673.047 12.478.000 BBZ 120.449 414.000 Uitkeringen bijzonder bijstand en declaratieregeling 2.082.115 1.856.000 15.875.611 14.748.000 Bijstandverlening algemeen -105.202-15.770.409 14.748.000 De lasten BUIG en BBZ komen overeen met de SiSa verantwoording van de regelingen G2B en G3B (zie bijlagen bij de jaarrekening). Bovenstaande bedragen zijn inclusief terugontvangsten. Voor een nadere uitsplitsing wordt verwezen naar de SiSa verantwoording. Jaarstukken openbaar lichaam Ferm Werk 23

Participatie Baten en lasten Incidenteel gerealiseerd Grote geldstroom 320.838 355.000 - Kleine geldstroom 2.045.900 2.094.000 78.030 2.366.738 2.449.000 78.030 Onderstaand volgt een toelichting op de baten en lasten van de grote geldstroom. Voor een toelichting op de baten en lasten van de kleine geldstroom wordt verwezen naar pagina 26. Baten grote geldstroom Gem bijdrage detacheringsbanen 17.057 22.000 Gem bijdrage beschut werken - 3.000 Gem bijdrage overige kosten Participatie 228.567 270.000 Loonkostensubsidie garantiebanen 33.277 142.000 Loonkostensubsidie beschut werken - 8.000 Inleenvergoeding detacheringsbanen 75.214 52.000 354.115 497.000 Af: loonkostensubsidie verantwoording onder Bijstandverlening (bate BUIG) -33.277-142.000 320.838 355.000 Lasten grote geldstroom Loonkostensubsidie garantiebanen 33.277 142.000 Loonkosten detacheringsbanen 92.271 74.000 Loonkosten beschut werken - 11.000 Overige kosten Participatie 228.567 270.000 354.115 497.000 Af: loonkostensubsidie verantwoording onder Bijstandverlening (lasten BUIG) -33.277-142.000 320.838 355.000 Jaarstukken openbaar lichaam Ferm Werk 24

Overzicht incidentele baten en lasten Onderstaand volgt een recapitulatie per product en een vergelijking met de begroting. Incidentele baten (kleine geldstroom) WSW 175.270 - Bijstandverlening 133.283 - Participatie 78.030-386.584 - De incidentele baten betreffen: een lagere bijdrage in de uitvoeringskosten van Ferm Werk N.V. als gevolg van de door Ferm Werk N.V. gerealiseerde goodwill bij verkoop van de aandelen van Kringloop Midden Holland B.V. (150 K); ontvangen sectorgelden ( Kerstens -gelden) voor herstructurering SW (56 K, opgenomen in de bijdrage basisdienstverlening Ferm Werk N.V.); gemeentelijke bijdrage Bijstandverlening (115 K) en Participatie (65 K). Incidentele lasten (kleine geldstroom) WSW 175.270 - Bijstandverlening 133.283 - Participatie 78.030-386.584 - De incidentele lasten betreffen: de dotatie aan de voorziening voor WW/BW-uitkering (215 K); de eenmalige kosten als gevolg van de invoering van het Individueel Keuze Budget (IKB) in 2017 (86 K) bestede sectorgelden ten behoeve van opleiding en inhuur van personeel (56 K, opgenomen in de bijdrage basisdienstverlening Ferm Werk N.V.) gemeentelijke bijdrage WSW (29 K). Zie ook de toelichting op de kleine geldstroom op de volgende pagina. Jaarstukken openbaar lichaam Ferm Werk 25

Kleine geldstroom Baten kleine geldstroom Incidenteel gerealiseerd Gemeentelijke bijdrage 5.037.281 5.161.000 386.584 De baten en het totaal van de lasten kleine geldstroom worden verdeeld over de producten Wsw, Bijstandverlening en Participatie. De verdeelsleutels staan op pagina 28 weergegeven. Lasten kleine geldstroom Incidenteel gerealiseerd Lasten kleine geldstroom 5.036.223 5.207.000 386.584 Saldo van financiële baten minus lasten 1.058-46.000 - Totaal lasten kleine geldstroom 5.037.281 5.161.000 386.584 Lasten kleine geldstroom exclusief saldo van financiële baten minus lasten Incidenteel gerealiseerd Personeelskosten 2.529.559 2.638.000 85.936 Bijdrage basisdienstverlening Ferm Werk N.V. 2.089.903 2.253.000-150.000 Dotatie voorziening WW- en BW-uitkering 215.000-215.000 Kosten uitvoering BBZ 25.535 121.000 Kosten sociale recherche 94.567 90.000 Kosten bezwaarschriftencommissie 44.714 63.000 Proces- en griffiekosten 21.401 25.000 Idem, dotatie voorziening 10.215 - Kosten cliëntenraad 6.947 15.000 Diverse baten en lasten -1.618 2.000 5.036.223 5.207.000 Personeelskosten Incidenteel gerealiseerd Loonkosten 2.060.032 1.995.000 Reservering vakantiegeld 85.936-85.936 Werkgeversheffing ZVW 134.389 140.000 Sociale lasten 150.641 166.000 Pensioenpremies 240.619 294.000 Uitkering zwangerschaps- en bevallingsverlof -10.347 - Totaal sociale lasten 515.302 599.000 Vergoeding personeelskosten vanuit arbeidsmarktregio -38.285 - Overige personeelskosten 49.176 44.000 2.672.162 2.638.000 Doorbelasting personeelskosten naar aanvullende dienstverlening -142.603-2.529.559 2.638.000 Jaarstukken openbaar lichaam Ferm Werk 26

In bedroeg het gemiddeld aantal werknemers 40,2 FTE (begroting: 41,4 FTE, 2015: 42,3 FTE). Door de invoering van het IKB (Individueel Keuze Budget) verandert het vakantiejaar, wat nu loopt van juni t/m mei, naar kalenderjaar. De systeemwijziging gaat in per 2017. Dit betekent dat er in sprake is van een eenmalige extra last van 7 maanden vakantiegeld, of te wel een bedrag van 85.937. Saldo van financiële baten / lasten Rente spaarrekeningen 200.775 201.000 Rente lening u/g Ferm Werk N.V. 43.035 97.000 Overige rentebaten 3-243.813 298.000 Rente leningen o/g -244.871-245.000 Overige rentelasten - -7.000-1.058 46.000 Met ingang van is het rentepercentage van de lening aan Ferm Werk N.V. aangepast van 4,5% naar 2% per jaar. Dit was in de begroting niet voorzien. Overzicht aanwending van het bedrag voor onvoorzien In de begroting was in het programma Basisdienstverlening een bedrag voor onvoorziene uitgaven opgenomen van 100.000. Dit bedrag is niet aangewend. Overzicht structurele toevoegingen en onttrekkingen aan de reserves Niet van toepassing. Jaarstukken openbaar lichaam Ferm Werk 27

Verdeelsleutels kosten kleine geldstroom Onderstaand de verdeelsleutels per product van de kleine geldstroom. aantal Wsw productieve procentuele fte Wsw verdeling Gemeente Woerden 222 73,7% Gemeente Bodegraven-Reeuwijk 44 14,5% Gemeente Montfoort 17 5,7% Gemeente Oudewater 18 6,1% 302 100% aantal aantal aantal aantal Bijstandverlening bestand PW aanvragen LO aanvragen bezwaar/beroep gemiddeld instroom BUIG bijz.bijstand bij cie Gemeente Woerden 547 288 1.678 45 Gemeente Bodegraven-Reeuwijk 275 155 522 16 Gemeente Montfoort 104 48 279 8 Gemeente Oudewater 85 36 231 10 1.011 527 2.710 79 procentuele verdeling: Gemeente Woerden 54% 55% 62% 57% Gemeente Bodegraven-Reeuwijk 27% 29% 19% 20% Gemeente Montfoort 10% 9% 10% 10% Gemeente Oudewater 8% 7% 9% 13% 100% 100% 100% 100% aantal Participatie bestand PW procentuele (excl. cafetaria-producten) gemiddeld verdeling Gemeente Woerden 547 54% Gemeente Bodegraven-Reeuwijk 275 27% Gemeente Montfoort 104 10% Gemeente Oudewater 85 8% 1.011 100% Jaarstukken openbaar lichaam Ferm Werk 28