Terug Nieuweweg 3 Adviesnummer 143 Adres Nieuweweg 3 Woonplaats 7241 EP LOCHEM Monument type Sport/Recreatie Naam monument Hotel stad Lochem Huidige functie Appartementen Oorspronkelijke functie Hotel Datum plaatsing 26-11-1991 monumentenlijst Beschrijving van het monument Historie en ligging: Het pand werd omstreeks 1880 gebouwd als het familiehotel "Stad Lochem " en genoot aan het eind van de 19de eeuw en het begin van de 20ste eeuw grote, zelfs landelijke bekendheid. In het laatste kwart van de vorige eeuw kwam het toerisme in Lochem en omgeving op gang en kende een grote bloei, die tot uitdrukking kwam in de bouw van vele hotels en pensions. Van deze hotels was "Stad Lochem" één van de voornaamste en meest bekende. Vrijwel alle hotels zijn thans geheel gemoderniseerd of gesloopt. "Stad Lochem" is echter nog in aanleg en hoofdvorm bewaard gebleven, al is de bestemming reeds lang gewijzigd en is er van de oorspronkelijke rijke uitmonstering slechts fragmentarisch iets over gebleven. Bij de vele verbouwingen die het pand onderging verdwenen de rijk gedecoreerde houten sierlijsten,
balustrades, de persiennes, de versieringen rond de dakkapellen, de houten serre tegen de voorgevel en andere details. De brede dubbele terrasdeuren in de voorgevel werden gewijzigd tot vensters. Ook van het oorspronkelijke interieur is vrijwel niets bewaard gebleven. De grote uitbouw rechts is getuige oude foto's van het hotel van iets later datum dan het hoofdgebouw. Het gebouw is thans in gebruik als kantoorruimte van het NVC (Nieuwe Vlees Combinatie). De bovenverdiepingen zijn verbouwd tot appartementen. Het voormalige hotel is gesitueerd aan de noordoostelijke zijde van de Nieuweweg, temidden van bebouwing die grotendeels uit de bouwtijd van het hotel dateert. Voor het pand bevinden zich een tuin en een watersingel met twee bruggetjes die tot het terrein toegang geven. In de tuin bevinden zich enkele grote oude bomen, onder meer een grote kastanje en een beuk. Achter het pand bevindt zich een weg en een weiland. Plattegrond en opbouw: Het pand bezit een rechthoekige plattegrond, twee bouwlagen en een omlopend afgeplat schilddak. Tegen de rechter zijgevel is een rechthoekige aanbouw geplaatst met één bouwlaag en een plat dak. Alle gevels zijn wit gepleisterd. De voorgevel: De voorgevel van het hoofdgebouw is symmetrisch van indeling en negen traveeën breed. De buitenste traveeën vormen lichte hoekrisalieten en bezitten aan weerszijden dubbele gepleisterde vlakke pilasters met geprofileerde basementen en korinthische kapitelen, zowel in de eerste als in de tweede bouwlaag. De overige traveeën worden steeds door éé ;n pilaster van elkaar gescheiden. De gevel wordt in horizontale zin geleed door een hoge gepleisterde plint, een geprofileerde cordonlijst, een geprofileerde architraaf, een glad gepleisterd fries en een geprofileerde houten kroonlijst. Voor de middelste zeven traveeën bevindt zich thans een geheel vernieuwde veranda, in het midden nog rustend op de originele hardstenen zuilen met korinthische kapitelen. Het linker deel van deze veranda is een periode lang gesloten geweest en voorzien van een forse serre-uitbouw. De middelste travee bezit een geheel gemoderniseerde getoogde ingang. Ook de andere traveeën bezaten een rondboogingang met dubbele terrasdeuren. Deze ingangen zijn gewijzigd tot vensters, waarbij de openingen aan de onderzijde zijn dichtgezet. De geprofileerde kalven en de halfronde bovenlichten zijn nog origineel. Het brede balkon heeft de originele balustrade verloren. Wel is in de middenas de houten luifel op twee zuiltjes met kapitelen bewaard gebleven. De middelste travee bevat een dubbele enkelruits balkondeur met nevenlichten en een driedelig bovenlicht. De andere traveeën bezitten ongeprofileerde kozijnen, dubbele balkondeuren, geprofileerde kalven (behalve de derde travee van rechts) en enkelruits bovenlichten. De linker risalerende hoektravee bezit in de eerste bouwlaag twee smalle vensters met ongeprofileerde kozijnen en enkelruits ramen met enkelruits bovenlichten (oorspronkelijk enkelruits schuiframen). Hierboven bevinden zich gepleisterde gedecoreerde velden. De tweede bouwlaag bezit twee overeenkomstige vensters. De rechter risalerende hoektravee bezit in de eerste bouwlaag een gewijzigd venster met 3- ruits bovenlicht. Vroeger was hier een dubbele tuindeur, maar de oorspronkelijke situatie was zoals uiterst links nog aanwezig is. De vensters in de tweede bouwlaag zijn van hetzelfde type als uiterst links. Rechts sluit de éénlaags aanbouw aan, die ten opzichte van het hoofdgebouw enigszins naar voren is geschoven. De voorgevel bezit vier gepleisterde geblokte pilasters (aan
weerszijden van de buitenste ramen) en vijf vensters met ongeprofileerde kozijnen, 2-ruits ramen met geprofileerde weldorpels en enkelruits bovenlichten met gekleurd glas-in-lood. De gevel sluit aan de bovenzijde af met geprofileerde kroonlijst. Oorspronkelijk bevond zich boven de middenas een breed houten fronton. De rechter zijgevel: De eerste bouwlaag van de rechter zijgevel gaat geheel schuil achter de lage aanbouw. Deze aanbouw bezit links twee smalle vensters met hardstenen lekdorpels en neuten, ongeprofileerde kozijnen en oorspronkelijk enkelruits schuiframen met gekleurd glas-in-lood in de bovendelen. Rechts hiervan bevindt zich een breder venster met 2-ruits raam, geprofileerd kalf en een enkelruits bovenlicht. Geheel rechts bevindt zich een driezijdige erker met ojiefvormige gootlijst, gepleisterde plint, een breed enkelruits raam in de voorzijde en smalle enkelruits ramen in de schuine zijden. De tweede bouwlaag van het hoofdgebouw bezit drie balkoningangen met dubbele 2-ruits deuren en enkelruits bovenlichten. De kroonlijst is als aan de voorzijde uitgevoerd. De linker zijgevel: De linker zijgevel heeft een gepleisterde plint en in de eerste bouwlaag drie rondboogvensters met ongeprofileerde kozijnen, 2-ruits stolpramen en enkelruits getoogde bovenlichten. De tweede bouwlaag bezit boven de cordonlijst drie rechthoekige vensters met 2-ruits ramen en enkelruits bovenlichten. Het middelste venster heeft een 2-ruits stolpraam. De achtergevel: De achtergevel van het hoofdgebouw wordt geleed door vlakke pilasters en heeft een lage gepleisterde plint. De cordonlijst is slechts licht geprofileerd. De eerste bouwlaag bezit links een aan de onderzijde verkort venster met ongeprofileerd kozijn, 4-ruits raam en 3-ruits bovenlicht. Rechts hiervan bevindt zich eenzelfde verkort venster met enkelruits bovenlicht. Rechts van dit venster bevindt zich een venster als uiterst links. Rechts naast dit venster een lage aanbouw met plat, houten gootlijst en in de voorzijde een deurkozijn met staafprofiel en een nieuwe deur en verder een venster met hardstenen lekdorpel en 4-ruits raam. Op deze aanbouw sluit rechts een hoge tweelaags aanbouw met plat aan, in de eerste bouwlaag voorzien van een moderne ingang en een smal venster met enkelruits raam met enkelruits bovenlicht, in de tweede bouwlaag met twee vensters met houten lekdorpel (rechter is verdwenen) en 2-ruits ramen. Ook in de zijgevel van de aanbouw bevindt zich een smal venster. Rechts van de aanbouw bevinden zich drie vensters met houten lekdorpels, 2-ruits ramen en enkelruits bovenlichten. Uiterst rechts bevindt zich een iets korter venster met 2-ruits stolpraam en enkelruits bovenlicht. De tweede bouwlaag van de achtergevel bezit links drie vensters met houten lekdorpels, 2-ruits stolpramen en enkelruits bovenlichten. Rechts hiervan is een venster dichtgezet. Rechts van de aanbouw bevinden zich nog vier overeenkomstige vensters. De gevel sluit aan de bovenzijde af met een geprofileerde architraaf, een glad gepleisterd fries en een eenvoudige houten bakgoot. De achtergevel van de grote lage aanbouw uiterst links bezit vier vensters van hetzelfde type als in de zijgevel, met hardstenen lekdorpels en neuten en T-schuiframen. Het rechter venster heeft een 4-ruits schuifraam. Het dak:
Het dak is gedekt met mastiek en bezit op het voorschild acht in de oude vorm deels vernieuwde houten dakkapellen met tweezijdige afsluiting aan de bovenzijde en dubbele enkelruits draairamen. De dakkapel in de middenas is forser en bezit een fronton en een groter raam. Op het achterschild bevinden zich twee moderne dakkapellen. Het interieur: Het oude trappenhuis met houten trappaal in neo-renaissancestijl en gietijzeren spijlen is deels intact gebleven. Groenelementen: De tuin, waarin enkele fraaie oude bomen (onder meer een kastanje en een beuk) wordt aan de straatzijde afgesloten door een watersingel met twee bruggetjes. Deze bruggen bestaan uit bakstenen lichamen met bakstenen pijlers, waartussen smeedijzeren brugleuningen. Deze zijn midden op de brug voorzien van hoge smeedijzeren stijlen met zeszijdige lantaarns. MOTIVATIE VOOR PLAATSING OP DE GEMEENTELIJKE MONUMENTENLIJST Basisnormen: Het pand voldoet aan de basisnormen. Architectuurhistorische waarde en esthetische waardering 4. Het object heeft bijzondere en (reeds) zeldzame vormen, opvallende bouwonderdelen of details. (opvallende details zijn de decoraties in het pleisterwerk, de pilasters en de kroonlijst). 5. Het object vertegenwoordigt een (uitzonderlijk) gaaf voorbeeld van een bepaalde stijl of bouwwijze. (het object is een in hoofdvorm goed bewaard gebleven voorbeeld van een groot hotel uit het laatste kwart van de 19de eeuw, met neo-classicistische elementen) Situeringswaarde 7. Het object is bepalend voor het behoud of zichtbaar houden van een historisch gevormde stedebouwkundige situatie. (het object is van belang als onderdeel van de historische bebouwing aan het begin van de Nieuweweg, die rond 1880 werd aangelegd. De grote ruime kavels, het vele groen en de romantische waterpartijen zijn karakteristiek voor de villawijken van die tijd. Het voormalige hotel en de grote historische villa's vormen een fraai ensemble). 9. Het object maakt onderdeel uit van een bijzondere stedebouwkundige of landschappelijke situatie. (het pand is door de grootte, de situering en de aanleg rondom van stedebouwkundig belang voor dit deel van Lochem). Sociaal-economische en cultuurhistorische waardering 10. De bebouwing is van belang i.v.m. het zichtbaar houden van sociaaleconomische of cultuurhistorische ontwikkelingen of feiten. (als één van de weinig bewaard gebleven 19de eeuwse hotelgebouwen is het pand van belang
voor de historie van Lochem, dat een groot deel van haar stedebouwkundige ontwikkeling aan het eind van de vorige eeuw heeft te danken aan het toerisme en de gevolgen daarvan (vestiging van rijke gepensioneerden, industriëlen, oud Indië-gangers, etc.).) opgesteld door: MONUMENTEN ADVIES BUREAU Drs. C.J.B.P. Frank 03-05-1991 Voor meer informatie kunt u contact opnemen met de afdeling Ruimtelijke ontwikkeling, via het centrale telefoonnummer van de gemeente Lochem: (0573) 28 92 22.