Uitkomsten enquête gemeente en beroepingswerk

Uitkomsten enquête gemeente en beroepingswerk Maart 2017, Gereformeerde Kerk vrijgemaakt, Apeldoorn Centrum Voorbereidingscommissie: Gerda Keuning - Timmermans Deli Huisman Chris Brinkman Wim Woertink Ruurd Kooistra

Inhoud 1. Inleiding... 3 2. Respons... 4 3. Uitkomsten jeugd van 12 tot 17 jaar... 5 4. Uitkomsten gemeenteleden vanaf 17 jaar... 6 Deel 1: Onze gemeente... 6 Deel 2: De erediensten... 10 Deel 3: De Predikant... 11 Deel 4: Algemene punten... 12 5. Conclusies en aanbevelingen... 13 5.1 Conclusies... 13 5.2 Aanbevelingen... 14 Uitkomsten enquête gemeente en beroepingswerk, mei 2017 pagina 2 van 14

1. Inleiding Onze eigen predikant Henk van de Kamp gaat in de tweede helft van 2017 met emeritaat. Daarom moeten we als gemeente nadenken over het beroepen van een nieuwe predikant. Voordat we het beroepingswerk gaan starten is het goed om te weten wie we als gemeente zijn, wat leeft er in onze gemeente en wat zijn de kenmerken van onze gemeente. De RvO heeft opdracht gegeven dit te onderzoeken. De voorbereidingscommissie heeft data uit onze administratie verzameld en een enquête ontwikkeld en uitgezet. Het doel van de enquête was om inzicht te krijgen in het persoonlijke geloof van de leden, in de betrokkenheid bij de gemeente en in de visie van de leden op de rol en de taken van de predikant. In december 2017 is de enquête uitgezet en ingevuld. In dit rapport is de uitkomst van de enquête verwerkt. Uitkomsten enquête gemeente en beroepingswerk, mei 2017 pagina 3 van 14

2. Respons De enquête is naar ruim 300 adressen gestuurd. Daarvan zijn 215 retour gekomen. Per 1 juli vorig jaar bedroeg de formele stand van onze gemeente 358 leden boven 17 jaar. Daarin zitten ook studenten die elders studeren en personen die momenteel zeer beperkt aanwezig en/of betrokken zijn bij onze gemeente (buitenland, zieken, hoogbejaarden). Samengevat bedraagt de respons 60 tot 70 %. Statistisch verantwoord en positief! Verdeling respondenten naar geslacht en leeftijd: De respons per leeftijdscategorie is afgezet tegen het daadwerkelijk aantal leden die onze gemeente telt per categorie. Opvallend is dat van de leeftijdsgroep 21-30 jaar slechts 26% heeft gereageerd. De overige leeftijdsgroepen zijn goed vertegenwoordigd. De leeftijdsgroep van 46-60 jaar laat met 76% de hoogste respons laat zien. Uitkomsten enquête gemeente en beroepingswerk, mei 2017 pagina 4 van 14

3. Uitkomsten jeugd van 12 tot 17 jaar De enquête is in vereenvoudigde vorm voorgelegd aan catechisanten van 12 tot 17 jaar. Daar ontvingen wij 25 van retour. Ook een prachtige respons! Wij ontvingen reacties van 11 jongens en 14 meisjes. Het beeld wat deze groep van 25 laat zien is als volgt samen te vatten: - 80% denkt dagelijks of wekelijks aan God. Daarnaast wordt op de vraag of je merkt dat God er voor je is, heel wisselende gereageerd. - Om God te leren kennen wordt het naar de kerk gaan, de catechisatie en muziek het vaakst genoemd. - De meesten kennen meer dan 20 of zelfs meer dan 50 mensen in de kerk en worden ook regelmatig door anderen aangesproken. Alhoewel deze groep maar beperkt betrokken is bij het onderling verlenen van hulp, wordt het wel belangrijk gevonden dat mensen elkaar in de kerk helpen. - Samen Bijbellezen en bidden is voor bijna iedereen gebruikelijk. Ongeveer de helft van de groep geeft aan ook regelmatig zelf te bidden en te lezen. Voor de anderen varieert het antwoord van soms tot helemaal niet. - Er is geen direct verband te ontdekken tussen het ervaren van Gods aanwezigheid en het al dan niet bidden of lezen. - 80% voelt zich vaak tot altijd thuis in onze kerk. Hetzelfde percentage neemt deel aan activiteiten of helpt daarbij. - In deze groep bezoekt iedereen met regelmaat zondagochtend de kerk. Zo n 60% komt nooit naar de middagdienst. - Ongeveer de helft van deze groep vindt het fijn om naar de kerk te gaan. De andere helft is hierover minder positief. - Aan de kerkdienst wordt het zingen en de muziek (groepen) als meest positief ervaren. De preken worden als moeilijk en lang ervaren. Wat deze groep betreft mag de eredienst wat korter, mogen ook de preken korter en meer gericht op hun belevingswereld. - De verwachtingen voor een predikant zijn gelijk aan die van de overige respondenten. Iemand die aan de genoemde punten van prediking en eredienst aandacht geeft en samenwerkt met de ouderlingen en de jeugdcoaches. Uitkomsten enquête gemeente en beroepingswerk, mei 2017 pagina 5 van 14

4. Uitkomsten gemeenteleden vanaf 17 jaar Deel 1: Onze gemeente 1a: Persoonlijk geloof Bijna 90% van de respondenten geeft aan dat geloof sterk tot zeer sterk het dagelijks leven beïnvloedt. Ook ervaart de overgrote meerderheid in meer of mindere mate Gods leiding in het leven. In onderstaande figuur is te zien dat er twee groepen te onderscheiden zijn. Mensen met een stabiel geloofsleven en een groep die daarin grote ups en downs ervaren. De groep met grote ups en downs is vergeleken met die van stabiel geloofsleven. Zie onderstaande tabel met enkele vragen waarbij de grootste verschillen zijn geconstateerd. 126 personen: mijn geloof(sleven) is over het algemeen stabiel,waarvan: 38 personen: Mijn geloof(sleven) kent grote ups en downs, waarvan: Ervaart u Gods leiding in uw leven? + (bijna) helemaal 97% 76% - Niet tot helemaal niet 3% 24% Werkt u aan uw relatie met God door persoonlijk Bijbellezen? + (bijna) dagelijks 67% 42% - (bijna) nooit 33% 58% Werkt u aan uw relatie met God door persoonlijk gebed? + (bijna) dagelijks 90% 68% - (bijna) nooit 10% 32% Personen in de leeftijdsgroep 31-45 jaar 25% 42% Hoe vaak bezoekt u de middagdienst? + Wekelijks 58% 18% - Af en toe tot (bijna) nooit 42% 82% Voelt u zich betrokken bij de eredienst? + Vaak tot altijd 84% 61% - Af en toe tot (bijna) nooit 16% 39% Uitkomsten enquête gemeente en beroepingswerk, mei 2017 pagina 6 van 14

Over het geheel genomen geven wij als gemeente zowel met gebed als met Bijbellezen vorm aan de relatie met God. Opvallend is dat er dagelijks minder persoonlijk uit Gods woord wordt gelezen dan gezamenlijk. Bij persoonlijk /gezamenlijk gebed zijn die verschillen er nauwelijks. Bij de open vraag hoe men op andere manieren werkt aan de persoonlijk relatie met God volgt de volgende TOP 3 aan antwoorden: 1. Persoonlijk: bidden, bijbel lezen, mediteren, na(be)denken, kijken, leven met God, God bij alles betrekken, Gods invloed zien 2. Muziek: maken, zingen, luisteren 3. Gesprekken: in kringen, bijbelstudiegroep, catechisatie, studentenvereniging, gebedsgroep, gezin, vrienden etc. In onderstaande afbeelding zijn alle 108 open antwoorden grafisch weergegeven: 1b: Betrokkenheid Onderlinge verbondenheid wordt bij 83% van de respondenten positief ervaren. Uitkomsten enquête gemeente en beroepingswerk, mei 2017 pagina 7 van 14

Van alle respondenten zijn 178 positief over de onderlinge verbondenheid in de gemeente. Daarnaast zijn 37 personen die dat niet zijn. De groep die onderlinge verbondenheid niet of helemaal niet ervaren is vergeleken met de groep die wel positief is. Zie onderstaande tabel met enkele vragen waarbij de grootste verschillen zijn geconstateerd. 178 personen ervaren (bijna) helemaal onderlinge verbondenheid in onze gemeente, waarvan: 37 personen ervaren geen of weinig verbondenheid in onze gemeente, waarvan: Ervaart u dat wij als gemeente groeien in het volgen van Christus? + (bijna) helemaal 69% 5% - Niet tot helemaal niet 31% 95% Met hoeveel van de gemeenteleden hebt u diepgaande contacten? + Met veel leden tot bijna iedereen 18% 14% - Bijna niemand 70% 35% - Helemaal niemand 12% 51% Wordt er in de gemeente gebruik gemaakt van uw gaven? + (heel) vaak 65% 22% - (bijna) nooit 35% 78% Neemt u deel aan een kring/vereniging? + Vaak tot altijd 72% 57% - (bijna) nooit 28% 43% Hoe vaak bezoekt u de middagdienst? + Wekelijks 47% 27% - Af en toe tot (bijna) nooit 53% 73% Voelt u zich betrokken bij de eredienst? + Vaak tot altijd 85% 30% - Af en toe tot (bijna) nooit 15% 70% Wordt uw geloof gesterkt door de erediensten? + Vaak tot altijd 79% 57% - Af en toe tot (bijna) nooit 21% 43% Over hoe men ervaart dat we als gemeente groeien in het volgen van Christus is de reactie meer gematigd. Zie onderstaande grafiek: Op de vraag naar onderlinge oppervlakkige contacten, geeft 54,4% aan dit met veel en 4,7% met bijna iedereen te hebben. Op de vraag met hoeveel gemeenteleden heeft u diepgaande contacten geeft 18,6 % aan: bijna niemand en 64,7 met weinig. Uitkomsten enquête gemeente en beroepingswerk, mei 2017 pagina 8 van 14

Onderlinge contacten en hulp wordt belangrijk gevonden. Hulp aan anderen is maar op een beperkte groep van onze gemeente van toepassing. Een grote meerderheid (76 %) voelt zich thuis in de gemeente. Het valt op dat men van mening is dat onze gemeente zeer beperkt gericht is op mensen buiten onze gemeente die God nog niet kennen. Eerlijk wordt aangegeven dat men persoonlijk die focus ook maar zeer beperkt heeft. Zie onderstaande twee grafieken. Tot slot wordt de samenwerking met andere kerken van zeer groot belang geacht. Een grote meerderheid is het volledig eens om de samenwerking met CGK, NGK en GKv Apeldoorn-Zuid verder uit te bouwen. Hierbij scoren de CGK (88%) en GKv Apeldoorn- Zuid (87%) het hoogst. Over samenwerking met de NGK is 79% positief. In de open antwoorden zijn 35 opmerkingen gemaakt over samenwerking met andere kerken/christenen om samen meer voor anderen te betekenen. En sommigen willen samenwerken met aandacht voor behoud van eigen identiteit. 1c: Activiteiten Bijna 60% van de respondenten zet vaak tot zeer vaak zijn/haar gaven in bij het werk in de gemeente. Aan de activiteiten Bijbelstudie/kring en het koffiedrinken na de dienst wordt verreweg het meeste deelgenomen. Op andere wijze wordt invulling gegeven aan activiteiten door: 1. vrijwilligerswerk binnen of buiten de gemeente 2. koffietijd, zussendag, werkgroepen, bier en bijbel Uitkomsten enquête gemeente en beroepingswerk, mei 2017 pagina 9 van 14

Over de invulling van activiteiten werd veel opgesomd. In onderstaande afbeelding is een impressie van de 38 reacties grafisch weergegeven: Deel 2: De erediensten 2a: Bezoek en motivatie Bijna 90% van de respondenten bezoekt wekelijks de ochtenddienst. Bij de middagdienst is het beeld anders. Daar geeft een meerderheid aan af en toe of (bijna) nooit te komen. Zie onderstaande grafiek: Over het algemeen voelt men zich betrokken bij de diensten, voelt men zich hierdoor gesterkt en gaat men (heel)graag naar de kerk. Over het bezoek worden in de open vragen 81 opmerkingen gemaakt. Deze zijn als volgt samen te vatten: - Minder of geen bezoek door gezondheid of ander praktische redenen. - Commentaar op de tweede dienst: groot contrast met ochtend, jammer dat er weinig (jeugd) is, hoeft voor mij niet (geen meerwaarde), ik kan niet komen. - De eredienst is mooi, een plaats voor lied, gebed en ontmoeting. - De eredienst (ochtend) is te druk. Uitkomsten enquête gemeente en beroepingswerk, mei 2017 pagina 10 van 14

2b: Oordeel per onderdeel Hier werd gevraagd naar de volgende onderdelen: - Eerbied/toewijding - Voorbede/gebed - Zang/liedkeuze - Lezing/tekstkeus - Prediking - Aandacht voor kinderen/jeugd - Muzikale begeleiding - Gebruik beamer - Collectedoelen De meeste onderdelen worden redelijk tot zeer positief beoordeeld. Het meest kritisch is men op de prediking en op de aandacht voor kinderen/jeugd. Gevraagd is wat men anders zou willen inrichten in de diensten. Op deze vraag kwamen de meeste reacties (130). De verscheidenheid in onze gemeente komt hier het sterkst naar voren. De meest genoemde zaken zijn: 1. Ochtenddienst is mooi, maar zit te vol, mag langer, moet rustiger met meer eerbied, meer beleving en gemeente zijn(viering) 2. Prediking: mag meer interactief, aansprekend, gericht op de toepassing en korter /kleiner onderdeel van dienst 3. Middagdienst: in vorm van college, meer muzikale variatie combidiensten of afschaffen. In dit gedeelte zitten ook de grootste tegenstellingen. Van bijvoorbeeld mensen die meer psalmen en orgel willen tot het tegenovergestelde. Degene die de middagdienst nooit bezoeken zijn wel op diverse andere terreinen positief betrokken. Velen zetten hun gaven in en men doet mee aan Bijbelstudie en vereniging. Deel 3: De Predikant Van de prediking wordt verwacht dat het de leer van Jezus vergroot en een praktische toepassing vindt in het dagelijks leven. Zie onderstaande grafiek: Een andere belangrijke constatering is dat de overgrote meerderheid een predikant verwacht die goed kan samenwerken. Hij dient dit te doen met anderen in de Uitkomsten enquête gemeente en beroepingswerk, mei 2017 pagina 11 van 14

gemeente voor wat betreft catechese en liturgie. Verder moet hij vooral optreden als adviseur van de Raad van Oudsten. Zie onderstaande grafiek: Verder is men duidelijk van mening dat een predikant zowel op eigen initiatief als op aangeven van de wijkteams pastorale taken moet vervullen. Ook vindt men pastoraat gericht op speciale groepen in de gemeente van belang. Zie onderstaande grafiek: In de aanvullende opmerkingen (49) is een grote verscheidenheid aan antwoorden gegeven. Over het algemeen aanvullend aan het bovenstaande beeld. Als extra punten worden o.a. genoemd: - Leg een focus aan op wat we verwachten. Geen schaap met vijf poten. - Prediking en pastoraat worden als belangrijkste taken genoemd. - Van de predikant wordt verwacht samen te werken met andere gemeenteleden om elkaars gaven te versterken. - Ook worden de verschillende generaties in de gemeente genoemd. Van de predikant wordt verwacht ze allemaal aan te voelen en te kunnen bedienen. 36 gemeenteleden hebben namen van predikanten als suggestie opgegeven. Deel 4: Algemene punten 37 gemeenteleden namen de moeite om een aanvullende opmerking te maken over de enquête. Maar liefst 67 respondenten lieten hun naam achter. Dit geeft ons de gelegenheid eventueel meer informatie op te vragen of over zaken door te praten. Uitkomsten enquête gemeente en beroepingswerk, mei 2017 pagina 12 van 14

5. Conclusies en aanbevelingen 5.1 Conclusies Onze gemeente laat een positief beeld zien. We voelen ons verbonden en betrokken bij elkaar en bij de Erediensten. Tegelijkertijd denken we heel verschillend over de invulling van de Erediensten. Hierin komt de verscheidenheid duidelijk naar voren. We durven te stellen dat de betrokkenheid in combinatie met onze verscheidenheid onze kracht is. Verder valt op dat we met weinig gemeenteleden diepgaande contacten onderhouden. We kunnen met recht spreken van eenheid in verscheidenheid! En wij denken dat onze uitdaging is om te leren om met elkaar in gesprek te gaan over de verschillen. Per onderdeel kort samengevat: Onze gemeente - Het geloof speelt bij velen van ons een belangrijke rol in het leven. - De meesten van ons ervaren onderlinge verbondenheid en voelen zich thuis in de gemeente. - Vele gaven worden gezien en ingezet. - Samenwerking met andere kerken/christenen wordt door velen belangrijk gevonden. - Onze gemeente is beperkt gericht op contacten met mensen buiten de kerk die Christus nog niet kennen. - Wij onderhouden vele contacten in de gemeente. - Tussen weinig broeders en zusters bestaan diepgaande contacten. De erediensten - De ochtenddiensten worden goed bezocht. Het verschil in bezoek van ochtend en middagdienst komt duidelijk naar voren in onze antwoorden. - Over het algemeen voelen wij ons betrokken bij de diensten, weten wij ons hierdoor gesterkt en gaan we graag naar de kerk. - In de open vragen naar de toelichting op de erediensten komt naar voren dat er veel verschillende meningen zijn over de motivatie tot bezoek en de invulling van de erediensten. De predikant - Over de rol en taak van de predikant zijn we als gemeente redelijk eensgezind. - Veel mensen in onze gemeente verwachten van de prediking dat de leer van Jezus centraal staat en dat de dagelijkse toepassing aandacht krijgt. - Velen van ons zien de predikant graag samenwerken met anderen in de gemeente waar het de invulling van de diensten, het beleid van RvO en het pastoraat betreft. Uitkomsten enquête gemeente en beroepingswerk, mei 2017 pagina 13 van 14

5.2 Aanbevelingen Gemeenteprofiel De voorbereidingscommissie heeft met deze enquête voldoende input ontvangen om het gemeenteprofiel af te ronden. Wij dragen de informatie over aan de RvO en de (nog aan te stellen) beroepingscommissie. Zij kunnen met deze input komen tot een te publiceren versie. Predikantsprofiel Wij adviseren geen uitgebreid predikantsprofiel op te stellen maar ons te beperken tot de belangrijkste kernwaarden van onze gemeente: betrokken, verbonden en verscheiden. En een predikant die ons Jezus leert kennen en ons leert hoe we dit toepassen in ons leven. Ook dit punt zal t.z.t. worden overgedragen aan de beroepingscommissie. Aan de slag met de gemeente Na een vruchtbare brainstormsessie met diverse betrokkenen zijn wij tot de conclusie gekomen dat het goed is op korte termijn met de gemeente aan de slag te gaan. Het is immers prachtig elkaars verscheidenheid te zien in het licht van de eenheid in Christus. Dit is de kracht van onze gemeente die we graag willen versterken. Voor de invulling kan worden gedacht aan: - Vul voor 2017/2018 het jaarthema in onder de noemer eenheid in verscheidenheid! - Startzondag, brochure en werkbladen toegespitst op dit thema met herkenbare aanknopingspunten uit deze enquête. - Toerusting van pastoraal werkers, kringleiders en RvO om diepgang in (geloofsgesprekken) te stimuleren vanuit respect en liefde voor elkaars verscheidenheid. - Vanuit die verscheidenheid met behulp van gerichte werkvorm/begeleiding in kleine groepen gesprekken aangaan over bijvoorbeeld de invulling van de erediensten, de vrouw in het ambt en andere onderwerpen die ons als gemeente bezig houden. - In de verscheidenheid missen wij ook mensen! Namelijk degene die om ons heen leven en God niet (meer willen) kennen. Een duidelijke focus voor kringen en andere gesprekinitiatieven om daarmee aan de slag te gaan. Het jaarthema willen wij overlaten aan de TGO in overleg met de RvO. Wel adviseren wij bij dit traject externe deskundigheid te betrekken. Proces beroepingswerk Wij adviseren de RvO, parallel met het opstarten van het nieuwe jaarthema, een beroepingscommissie te benoemen. Dit moet een commissie worden met een representatieve afspiegeling van onze gemeente. Over het verdere proces en de ondersteuning daarbij is informatie te vinden bij Steunpunt Kerkenwerk. Tot nadere toelichting bereid! VBC, mei 2017 Uitkomsten enquête gemeente en beroepingswerk, mei 2017 pagina 14 van 14